15 Nisan 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

AN ee ul 15 NİSAN 1939 “l9r : Niçin telâş etmelidir ? Eski zamanlarda muharebe dendiği zaman cepheler, cephe- lerin ön hatlarında birbirile dö vüşen, boğuşan akla gelirdi. Bir zaman sonra harp cephe lerde karşılıklı organize insan kuvvetlerinin mücadelesi halini aldr, Şimdi harp bir kütlenin, diğer bir kütle ile kütle halin do karşılaşması ve bütün mad- di, manevi cihazlarile seferber edilmesi manasını ifade etmek»! tedir. Bu son izaha göre harp yal kuvvetlerin değil, göze görünmez kuvvetle rin do mücadelesidir. nız göze görünür Cephe hudutlarda değil, her, vatandaşın gönlünde, manevi- yatmdadır. Harp bu kadar do- lambaçir bir psikoloji meselesi olmuştur. Harbin böylece bir milletin bütün kuvvetlerine sari bir hal alması, müdafaa tertiplerinin de yine ayni surette çeşitli bir hal almasına sebep olmaktadır. Bir harp mevzuu fzerinde ko nuşurken, artık yalnız tayyare, gaz, kurşun, bomba, dana hikâyesi değil, İnsan ru hünun bütün temayülleri, bütün sosyal kiymetleri birer, birer seferber etinek ve harp gayesi- ne uygun bir hale koymak ge- rektir. Bunun için harbi sade cs resmi seferberliklerin ilm şeklinde anlamak birçok gedik- leri hasım hesabına açık bırak- maktır, şarapnel, Harbin klâsik tabirlerinden birini hepimiz biliriz: Panik! Panik eski manasile yalnız küt- leler arasında vukua gelirdi. Banka gişesinde, çarşıda, pa zarda,dükkânda, fabrikada, sof ra başımda, tarlada ve ruhta vukua gelen bir panik bir mey- iŞehir meclisinde! toplantı | İ yapılacak istikraz Şehir meclisi dün Vali ve bele diye reisi Doktor Lâtfi Kırdarın |reisliğinde toplanmıştır. Belediye. nin 939 senesi masraf bütçesi âza. | lara dağıtılmış, bazı evrak encü- menlere havale edilmiştir, İmar işlerine beş milyon lira| sarfedilmek üzere belediyeler ban | kasınidan yapılacak istikrazın mu. vafık görüldüğüne dair bütçe er- çGmeni mazbatası okuzmuştur | Azalardan bazıları istikrazın edileceğini, birkaçi da masıl ödeneceğini sor- İmuşlardır, Vali taksitlerin her se. ne bütçeye konacak tahsisatla öde neceğini, sarf yeri hakkında da bütçe etraflı izahat verd encümeni ini söylemiştir. Meclis sal | günü toplanacaktır. İ Aldığımız malümata göre beş| milyon liralık istikrazdan bir mil yon Mirası otobüs işletme, bir mil- (yonu stadyom ve diğer muhtelif işlere harcanacak, üç milyonu da sermayei mütddavile haline geti. silecektir, Bu sermaye ile Eminö- nü - Unkaapn: caddesi açılacaktır Bu caddede bankalar, mali mües- seleler yapılacaktır. DERİNE | Profesör Pittardın kon- İ feransları bitti Konferans vermek üzere sek: İrimize gelen Cenevre üniveral- İtesi profesörlerinden Pittart, dün akşam İstanbul Üniversite sindeki son konferansını ver) miştir. Koüferansın mevzuu “Asya - dn yaşıyan beşerden evvelki bir imahltk,, tur. Bayan Pittartda İstanbul kız öğretmen okulun- | Ida Jan Jak Russo meyzülu kon Şair Hâmid sında ve di Büyük şair Hümidin ölümü nün üçüncü yıldönümü müna sebetile dün üniversitede ede- biyat fakültesi tarafından bir ihtifal yapılmıştır. İhtifale saat 15 te Üniversite konferans salonunda başlanmış istiklâl marşından sonra kür İsiye gelen Edebiyat Fakültesi |ç doçentlerinden Ali Nihat Tar- lan söze başlamış ve Hâmidin edebi şahsiyetini mıştır: “— #ümüidi kaybedeli üç s8 ne oluyor. Üniversite gençliği onun için üçüncü ihtifali yapı- yor, Hâmide karşı gösterilen bu alâka, acaba neyi ifade © göyle an diyor? Ben, bu hâdiseyi şöyle tefsir edeceğim: Sanat telâkkisinin çok garip bir mecraya döküldüğü son se- nelerde gençliğin hakiki şiire rağbeti! Bu, pek hayırlı bir alâka dan harbini kaybetmekten da -| (eransın İkinci kısmını dün ver | dır. ha az zararlı değildir, Malüm olan bu hakikatleri tekrardan maksadım son gün - lerde Balkanlardan ve Akdeniz den gelen bazı heyecanlı ha berlerin vatandaşlar arasında vücuda getireceği havanın ne gibi neticeler doğurabileceğini hatırlatmak ve haberler önünde vatandaşın nöbet bekliyen bir nefer gibi hiçbir tesire tâbi ol madan vazifesine olduğu gibi devam etmesini istemektir. Heyecanlir haberleri büyük bir kazanç vasıtası yapan açık gözler bulunabilir. Bu yüzden büyük spekülâsyonlar yapılabi- lir. Nitekim barp sözlerini bir ticaret metar gibi satarak yetiş miş milyonerler bu dünyada nz değildir. Vaktile Tanca Almanya ile Fransanın arası © pey açılmıştı. Bu fırsattan İs- tifade etmek istiyen spekülâs- yoncular fırsatı ganimet bili yorlardı. Bizzat Kayzer kendisinin ge misine binerek Fas sahillerine gidişini, ve Fas sultanile görü- süsünü bir spekülüsyon mev- zun yapmıs. Hürp haberlerini işme ettirmiş, Fransız eshamı borsada birdenbire düşmüş, bu esnada kayzer düşük fiyatla bir hayli Fransiz eshamı almış ve satış bittikten sonra bir beyan- name neşredilmiş ve gerginlik ortadan kalkmış! Ra defa Kayzer, ucuz aldığı m pahalı satmış! Harp haberleri ortaya çıktı mı, arkasından bir sürü açık göz de birden faaliyete başlar. Açıkgözlerin faaliyetine bâ - diseleri iyice tahlil edemiyenle- rin gösterdikleri sinir zaafı da bu kazanca faydalar ilâve & der, Ortada spekülâsyon yapmak istiyenler bulunmasa bile lü meselesinde İmiştir. | Profesör Pittartın şehrimiz deki konferansları #ona ermiş| bulunmaktadır. Pittart yakında | lAnkaraya gidecektir. bl igzdin Ali Çetinkaya bu sabah İ geliyor İ Münakale ve Muhabere veki: İli Ali Çetinkaya bu sabah An-| İkaradan şehrimize gelecek, bir kaç gün kaltrak Denizbank | ve Deniz Ticaret Müdürlüğün de meşgul olacaktır. ATi Çetinkayanın her iki ida renin yeni teşkilâtları üzerin - de mesgul olacağı anlaşılmak tadır. | Denizbankın o Jüğvile kuru- lacak olan Denizyolları umum | müdürlüğüne tayin edilen İbra- him Kemal ile Limanlar Umum Müdürlüğüne tayin edilen Raw fl Manyasın da vekille beraber şehrimize gelmeleri muhtemel | dir. zumsuz telâşlar milli kuvvetle- ri Israf manasını ifade eder. Çünkü milletlerin bilhassa buh- ranlı günlerde feda edecekleri hiç bir kıymetleri yoktur. Bilhassa Türkiyede halkın başka o memleketlemlen gelen heyecanilı haberlere bakarak te Müş eseri göstermesine lüzum yoktur, Memleketin hürriyete ve sulh sartları emniyet altındadır. Tür kiyenin politik sevk ve idaresi kadar geopolitik şartları da | sulh garantisi vücuda getirmek tedir, Türkiyenin sahip bulunduğu müstesna şartlar onu kuvvetli bir sulh âmili haline koymak - tadır. Vaziyet bu şeklide oldu - Zu halde telâsa ve meraka düş meğe ne lüzum vardır? SADRİ ERTEM Hümit için söylenecek sözler o kadar çoktur ki benim gibi Acizler değil, en büyük üstatlar dahi yıllarca onun hakkında süz söyleseler yine bitip tüken mez. Çünkü, bütün 'Türk ede- biyatımın bence en büyük sima- «ı, bilâkaydüşart Hâmittir, Edebiyatımızda | muhteşem bir volkan halinde fışkırıp ateş Yardımcı öğretmen .. kahramanlar Belediyeler bankasından, Dün Kadrişinas gençliğin hafıza- lin/2 yaşadı d Hümit ilifalinde bulunanlar / savuran ve döken biricik | şalr | Hâmittir.,, Nihat Tarlan bundan sonra, Hâmidi muhtelif bakımlardan tetkik etmiş, edebiyat sahasın daki hususiyetlerini tebarüz et tirmiştir, Bundan sonra kürsiye do- nt doktor Sadi İrmak gele k Hâmlidin estetiğinin hüsu- siyellerini tahlil ile söze başla” mıştır: “— Himldi form ve müzikal alri olarak deği), saf şi- telâkki et- şii irin adamı olarak mek lâzımdır. Sadi Iri a göre Hâmit “son suzluk iş kının ve ademi en- dişesinin şairidir. Şiirde yalniz form arayanlar düşünmetidir- ler ki, bazı tablat, unsurlarını da tam manasile coştukları za- İman bendlere bağlamak Imkân sızdır. Hâmidin şiiri böyle tu fanlı bir sanihadan beslenir.., Sadi Irmaktan sonra edebi- yattan Raci Fikretin Hâümlide dair yazdığı süri, Orhan Alp “Makber,. den bir parça, Zeki Ömer Defineli de “Hayd Park- tan geçerken,, isimli şiirlerini okumuşlardır. Bundan sonra talebelerden « bir grap büyük ölünün asri mezarlıktaki ebedi istira- hatgâhıma giderek bir çelenk İlerini, lâvlarını bir asra yakm koymuşlardır. ler Meslekte muvaftak olanlar gele- cek yıl asli kadroya alınıyor Ortaokul öğretmeni ihtiyacı- nı karşılamak Üzere tiç yıldan- beri tatbik edilmekte olan yar- dımeci öğretmen kanununun müddeti önümüzdeki ders yılı başında sona erecektir. Fakat, mevcut öğretmen sa- yısı ve bu müddet içinde kad - roya yeni katılan öğretmenler- te ihtiyaç önlenmediği için yar- dımet öğretmenler kanunu ye - niden temdit edilecektir. retmenler maaş aldıkları çün Ji yardımcı öğretmenler de a tacaklardır, Evkafın yaptıracağı Han Evkal idaresi Eminönünde yık: lan handan aldığı para ile postaha ne binasının karşısında yeni bir han inşasına karar vermiş, hatti temel inşaatı bitmişti. Bu İnşaat bir müddet evel durdurulmuştur. İMakkemelerder Gazi köprüsü Belediyeye 50 bin lira yardım yapılacak Gazi Köprüsünün iki başındaki jJoeydanların açılması meselesi mü İ nakalât ve Muhaberat Vekili AN İ Çetinkaya İstanbulda iken kendi- sine bildirilmiş, buraların belediye bütçesi ile açılamıyacağı gözönü- ne konarak Vekâletçe yardım edil mesi temennisi İzhar olunmuştur. Ali Çetinkaya bu işi tetkik ede- ği vaadinde bulunmuştur. İki neydanın açılması ve istimlâk işi ayli para tutmaktadır. Diğer ta- saftan Eminönü meydanındaki ba. İz: dükkünlarla Yenicami avlusdn- daki dükkânların istimlâki için de Vekiletin yardımı temin edilmiş- tir, cektir. Belediyenin elinde 100 bin lira vardır. Eli bin liralık bir yar İdım yapılacaktır. —— Küçük merakip için yeni kayıtlar kondu ! Deniz Ticaret müdürlüğü kü- İçük deniz merakibinin liman - l4r arasındaki seferleri için ye bazı kayıtlar koymuştur. Buna göre limanlardan hare İket kâğıdı alacak merakipler hangi iskelelerden ve ne tarih- İ te geldiklerini, nereye gidecek lerini ve yüklü olup olmadığını İ bildirmeğe mecbur oolacaklar- | dır. İstanbuldan hareket edecek merakip kaptanları liman kâ- İğıtlarının arkasını gümrük ida resine de mühürletecektir. Hayvan borsasında Hayvan borsası meclisi ida- resinde münhal bulunan iki, a- İzalığa dün intihap yapılmıştır. Bu yerlere celeplerden Meh- met, kasaplardan da Rıdvan Solak seçilmişlerdir. imam Sadıkzade vapuru Finike oeivarmda Adrasan kayalıklarına oturan Sadıkza - de vapurunun vaziyeti etrafın İda tetkikler yapan Deniz Tica- İret mektebi mütehassısları şeh- İrimize dönmüşlerdir » Heyet henüz raporunu ver Çeşmede sıra bek leme yüzünden” Bir adam iki kişiyi ağ yaraladı Dün, Sultanahmette hiç y den biri ağır olmak üzere 2 nin yaralanmasile metiseleneni vaka olmuştur . Carih Mahmut adında birifi dir. Sultanahmetteki © çe: gitmiş, su doldurmak istemi Fakat bu işi sırasmı beklem yaptığı için All ve Danyal a da iki kişi itiraz etmiş, Mah kızarak kavgaya başlamıştır. j Ali ile Danyal Mahmudu dötğ meğe başlayınca mütecaviz denbire elini cebine atmış, ğmı çekerek her ikisini de yafl lamış, kanlar içinde yere seri migtir. Mahmut kaçmağa | Burası içiri 150 bin lira gide.İfakat hemen yakalanmıştır. wi ralılar can kurtaran ile Cerraf paşa hastanesine kaldırılmışlaf dır. Bunlardan Danyalin y ağır ve hayatı tehlikededir. Mahmut dün adliyeye sevk: lerek sorgu hâkimliğince tav! edilmiştir. Carih müddejumumi likte verdiği ifadesinde : — Mer ikisi birden fena haki dövmeğe başladılar, Danyal lağıma sarilmak, boğmak ü idi. Birdenbire gözlerim karas$f Ne yaptığımı bilmiyorum, onli yaralamışım,, dedi. Bıçakla yaralanan öldül Celil admda birisi 10 gin kadifi evvel Çatalcada bir kavga sonu da bıçakla karımdan ağır yar” lanmış, Cerrahpaşa hastanesi" yatırılmıştı. l Celil dün ölmüştür. Ceset muf ayeneden sonra defnedilmiştir. İ bir tarla meselesi muhaciri öldüren ve 3 kişiyi ö” ağır yaralıyan Hüseyin Kâhya İİ le babası Ali kâhya ve kardefij Hasan kâhyanm ağır cezada göl müekkilinin asabi bir hastalıği| müptelâ bulunduğunu ileri gür ©| müş, tıbbradifde müşahede alt) na alınmasını istemiştir. » | Mahkeme bu isteği yerinde bu” larak Hüseyin Kâbyayı müşa #| hedeye göndermiştir. İmemiştir. Kazazede geminin bu!Satiye binasının satışın” gün kazaya uğramış vaziyette- ki kıymeti İle esas kıymeti tes- İbit edilecek ve meydana çıka - rilacak zarar kurtulan malla - İrın kıymeti nisbetinde mal şa» hiplerinden alınacaktır. Sadikzadehin ancak parça» İlanmak enretile bazı aksamının kurtarılabileceği anlaşılmıştır. — 9 Pencereden düşütü Tophanede oturan 2 yaşında İ Ekrem isminde bir çocuk annesile Yeşiltdlumbada misafirliğe gitmiş, orada pencere önünde oynarken sokağa düşmüş, ağır surette yara lanarak hastahaneye kaldırılmış- Makineye kaptırdı — Büyükde. | rede kibrit fabrikasında ustabaşı İ Mehmet dün kerilisini makineye Diğer taraftan menşe ve vazi- | Buradan yol geçeceğirilen dolayı | yaptırmış, vücudünün muhtelif yetleri müsait olan ve ayni za- inşaata müsaade edilmediği anla.| yerlerinden yaralanmıştır. Meh- manda yardımcı öğretmenlikte muvaffakıyet gösterenler esas kadroya almacaklardır. Bunlar hakkında vekâlet or- ta tedrisat direktörlüğü tetki - kat yapmakta ve haklarında verilen raporları gözden geçir mektedir, Bugün lise ve orta okullarda vazife gören yardımcı menlerin sayısı Iki bin kadar» dir, Diğer taraftan yardımcı öğ - retmenier maaşları da tam Za manında kendilerine verilebil - mesi İçin vekâlet bazı formül - ler tesbit etmektedir. Asil öğ - öret-| şılınıştır. Belediye buraya müuka- bil evkafa yeni açılacak Eminönü - Unkapanı (ocoğdesinin (o mütena İbir yerinde arşa verecektir. Evkaf İidaresi bu yol üzerinde modern binalar yapacaktır. Kekili | Münakale ve Ticaret Müsteşarlıkları Devlet demiryolları tarifeler | İrelsi Naki münakale ve muha bere vekâleti müsteşarlığına, eskl tloaret vekâleti müstâşarı Hüsnü de Nafia Vekâleti müs - teşarlığına tayin olunmuşlar- dır, met hastahaneye kaldırılmıştır. | | gam ağam hu Cumrte. Pazar İ 15 NİSAN 3 Siler 100 Kasım | 16 NİSAN 26 Seler 160 Kasım | İ mi asa Jess 54|om “Hİ 57 1598) 410 1497 1200 va) 187 lam! sm ou 1.80 1s#m0/1200 valim 352) 848 5m ng vatsı imsak hana kri iyyn iemiiinrisnsiİİ İBelediye Harita Şubesi| dan çıkan ihtilâf Satie girketinin Fındıklıdaki binası, Denizbank tarafından yüz küsür bin liraya satm alm” dıktan sonra, Nafia Vekâleti bis'| nayı evvelce istimlâke karar vef diğini ileri sürerek Denizbanktar geri istemiş, Denizbank ta fiyat” pahalı bularak parasmı şirkette almak üzere emlâkine tedbiri ih” tiyati koydurmuştu. Fakat Nafia Vekâleti binaff geri alabilmek için, ihtiyati ted biri, şirkete ödeyeceği para üz8“ rine nakil isteğinde bulunmuş, İ“| kinci ticaret mahkemesi de bunü muvafık bularak karar vermişti” Ancak Setie Şirketi buna it raz etmiş ve 2 inci ticaret mah“| kemesine müracaat ederek işi ticaret mahkemesi salâhiyeti dâr hilinde olmadığını ve hukuk mai kemesinin o bakabileceğini jlefi sürmüştür. Mahkeme bir kaç gün sonr# bir celse aktederek her iki tar fın iddinlarmı dinliyecek ve ke” rarını verecektir. *# Süleymaniyede İsmall adı da bir İranlımın kahvesinde 0 © yun yüzünden arkadaşı Hasaf Hüseyini öldüren Ali Rızanm mü hakemesine dün ağır cezada bi” kılmıştır. Muhakeme şahit celbi için talik edilmiştir. Belediye harita şubesinin imsf müdürlüğüne bağlanması karsf” laşmıştır, İstimlâk müdürlüğü İdaha sonra raptolunacaktır, lav sv, Ka nee zl Diğ