12 Nisan 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

p mesuliyeti Demokrasiler artık 'elddi suret. ts harekete geçmek mecburiye. tini hissetmektedi » Beneler » denberi süren gevşeklik onlarm hayati menfaatlerini idrekte bile gösterdikleri scizlerin misalleri. dir. Milletler Cemiyetini ifna e. dişleri, İspanya meselesinde tut. tukları yol kendilerini müşkül şartları kabule mecbur etti. Ar. navutluğun işgali günü Franko- nun mihver devletleri ile igbir, Miği ettiğinin ilânı Akdenizdeki vaziyet itibariyle demokrasilerin zaferi sayılamaz. İspanya har. binde Frankoya zaferi İtalyan kuvvetleri, Alman silâhları ka. dar Fransa sağ cenahmın hiya. nete yaklaşan pısrklığı İlgiliz mevkii iktidarının yardımı te- min etmiştir. Netice Cebelütta. rıkın tehdidi ile cephesini daha iyi temin etmektedir. Biltün bu hâdiselere ruğmen demokrasiler kendilerini yani im. paratorlük menfaatlerini koru . mak için tarihte tekerrür etmiş olan rollerini yeniden almak mec. buriyetindedirler. En yakin misali 914; biraz u- zak, fakat bugünkü hayata dina. mizmi ile daha uygun olan 184 harbidir, Gerçi 1894 harbi Almanya ile demokrasiler arasında cereyan etmemiştir. Fakat tarihi roller bakımından İngiltere ve Fransa ayri vazifeyi ifada devam et. mektedirler. Çerlığın Hindistan ve Akdeniz emelleri bugün Al. manyaya intikal etmiş bulun. maktadır. Hidiseyi bu şekilde mütalea ederken Osmanlı İmpa- ratorluğunun tasfiye eğilmiş ol. duğunu, Sardunya yerini Sovyet-) lerin aldığını, bugünkü İtalyanm! © zamanki Avusturyaya benzeye. bileceğini de kabul ötmelidir, Devlet iâimler! değişse bile de. ğişmeyen bir coğrafya üzerinde Yapılacak hareketler Akdenizin ve Hint yolunun şimalden cenu- 'ba doğru inen kuvvete karşı mü. hafazası ile hulâsa edilebilir. On yedinci asırdanberi deniz. aşırı menfaatler peşinde koğan, İspanyaya, Felemehge, Fransaya karşı kazandığı zaferlerle impa. Yatorluğunun temellerini atan İn. giltere için Akdeniz ancak impa- ratorluğun belkemiğidir. Çünkü | imparatorluk beyni İngiltere, göv desi Hindistan olan bir uzviyet telâkki edilebilir. Süveyş ve Ak. deniz bu uzviyeti bir belkemiği Rİbi biribirine bağlar. Fransa ise her şeyden önce bir Akdeniz devletidir. İmparatorlu. ğun menfaatleri Akdenizde Fran. #a İle kolonileri arasındaki münâ-| yıkçı Mehmet, asıl biraz sonra | gecen seneye nazaran daha fazla mik, sebetlerin gayet emin bir suret.|hastalanmıştır. Zira elini cebi, | *8” tecr edilerek 510.000 hira taks, te garanti edilmesi ile ayakta durabilir. Demek ki bügün eyni coğrafya üzerinde aktörleri deği. gen bir oyun karşısındayız. Bu. nun İçin dünya bütün güçlüklere, bütün facialara rağmen bir harp kavalisyonuna doğru ilerlemekte. dir. Demokrasiler daha önce cid. di vaziyet almaya muktedir olsa Jardı, Avrupa bügünkü kerp kor. kusuna tutulmazdı, Dökülecek kanların mesuileri arasinda sulh perisine mütema- diyen ilânı aşk etmek fstiyen ve onu rahatsiz etmekten korktuğu nü söyliyen ihtiyar diplomatların hissesi hiç te eksik değildir. Sadri Ertem Çarşam. —— '2 NİSAN | 08 NİSAN 22 Sefer | 28 Seter 155 Kasım | 157 Kasım Perşemb. İaamb Gsığızıs Jasn7) sazlının 1845/12091847 317 “mesi tarafından Ankarada bir komisyon tarafından tetkik ediliyor Münakale ve Mubabere Vekâ. leti İktisak Vekâletinden devren kendisine bağlanan İstanbul Deniz Ticaret Müdürlüğü ile De- nizbankın kedro ve bütçelerini yeniden hazırlamaktadır. İki idarenin evvelce iktisat İ vekâleti tarafından tasdik edi. | len kağtoları muteber'addeğdi). | memiştir. ALI Çetinkayauın yakından a JAkadar olduğu bu işle uğraşan komisyon, vekâletin ileri gelen erkânından mürekkeptir. Bil hassa Depizbankın bütça ve kad İrolarında mühim değişiklikler İolacağı Ye bu arada yeni ya; cak teşkllâtın gözönünde tutu-| şlacağı anlaşılmaktadır. Banka: /nin kadro ve bütçeleri yeni ala- cağı şekle yani umum müdür lük teşkilâtıma göre hazirlan-| maktadır, Dehiz tiçaret mudürlüğü teş Xilâtında da mühim değişiklik» | ler olacağı haber alınınıştır. Bil- hassa Jlman memurlarının şim- İdiye kadar 12 - 16 lira arasında Jolan maaşları arttıracaktır. İ Denizbank teşkilât ve bütçe leri hakkında izahat vermek İf-! çin Ankaraya giden umum mü- dür Yusuf Ziya Erzin ve işlet:| me İspektörlerinden Raufi Man iyas bugünlerde şehrimize düne“ iceklerdir. Hayırlı dost Bir kayıkçı yirmi lirasını . kaptırdı . Dün gece yarısı Mehmet adli bir kayıkçı köprüden geçerken, iyanma tanımadığı birisi yaklaş- miş: — Vay canım, 06 olmuş sana böyle? Rengin sapsarı, gözlerin çukura kaçmış. Yoksa hasta me sın? Diyerek İki omuzlarından ya- kalainış, bir İki sarsmıştır. Kas yıkçı Mehinet bu samimi alâka: | dan çok mütehassis oltüuş, het”) İşelirisi olduğunu söylemesine İrağmen bir türlü bhatirlıyama: İdığı meçhul yabancmın verdiği sigarayı yakmış, “gcaba çok mu fenayım, ki bu adam benim h ta olduğumu derhal anladı? diye düşüne düşüne yola koyul- muştur, V Fakat hiç bir şeyi olmıyan ka- ne attığı zaman, İçinde 20 lira bulunan cüzdanının kayıplara! geçirerek karakola koşmuştur. Zabıta kayıkçı Mehmedin ta- ridi üzerine bu gibi işlerde ihti-| sas sahibi sabıkalı Deli Nuriyi yakalamış, adliyeye teslim €t| miştir. Birinei sulh ceza mahke-| muhakemeye| çekilen Deli Nuri inkâr etmiş, kayıkçının benzettiğini söyle miştir. Mahkeme kâli delil bulama dığından Deli Nuri hakkında be- râet kararı vermiştir. ——— Trak kurtarıldı Mudanya civarında Trilye İmevkilnde karayn oturau Deniz İnankiı Trak vapuru üç günlük çalışmadan sonra dün sabah sa- at ll de Alemdar ve Horra tab” iye gemileri tarafından kur tarılmış ve yüzdürülmüştür. — | Trak hâdise yerinden hemen | Armutlu Umanına gönderilmiş” tir. Orada teknesi dalgıçlar ve mütehassıslar tarafından mua- yene edilecek ve yaraları kapa- tıldıktan sonra limânımıza ge tirilerek havuzda tamir edile- cektir. Vapurun teknesi olduk- ça yaralanmıştır. İ zarı itibere minarık beldemiz gi Denizbank kadrosu! Vali, Şehir meclisinde vilâyet | bütçesile yapılacak işleri anlattı » Şehir yollarının inşası için 800,000 lira kondu 436 bin liraya yeni bir hastahane ile 300,000 liraya stadyum yapılacak Şehir Meclisi dün saat on beyte vali ve belediye reisi doktor LOti Kırda, cm bağkanlığında teplanmış, MON Şek İnönünden ve Meclis relsinden geler teşekkür telgralları okunmuş, alkış, lanmıştır. 030 senesi vilâyet masraf bütçesi asalara dağıtılmış, belediyeler banka, sından beğ milyon hirairk fatikrax ya, pılmasi hakkindaki tekli? bütçe enci. menie havale edilmiş, mütesxiben va, Ü şu butku okumuştur; YALININ NUTKU Değari arkadaşlarım; Nan içtima devresini çarken va, Hdat kısmını yüksek tetkikinize ar. setmiğtim. Dügün de vüâyet masraf vütçesini takdim ediyorum. 439 sene, sade yapmayı ösrpiş etliğimiz işle, rin plânliandırlimış ve programlaştıri, Miş bir iladeni olan biçemizin ve es, abı mucibesinin madde, madde tetki, kinden hangi işlere ve hizmetlere da, ha fazla tahsisat ayırdığımız, Bangi masraflanlan 82 veyâ çek tasarruf te, min ettiğimiz arlaylabilirse de büt, genin tertibinden ve 999 senesi messi, mizin tanzlmindön göz önünde tuttu. Bumuz ans prensiplerle birinci pltna ainrax hususi ehemmiyet atfettiğimiz ve gelirlerimizin istiiaâtı ülsbetinden fazlaca para tefrik edebildiğimiz hu, Musları ve Bizmetleri siraya koyarak kısmca Lebârüz ettirmek İsterim. BUR, genin vilâyet işleri kısmında şehir hal kımın sıhhi ve içtimai en mübrem ih, Uyacı hastane İtapılarında yersizlik ve imkânmeliklir | karşismda büyük bir dabir ve tevekkül ve bin bir iz, iinde bekleşen hastalarımızın uautarasm her geyden evvel tim, detie mühtaç bulunduğu büyük “ki haştahenin daha Jaşa edilebilmesi 438 bin liralık tahsisat konmuştur. Hu, Külnetimizin gençliğin fikrt tekâmülü, 56 Olduğu kadar bedeni inkişatına da| verdiği büyün ehemmiyet göz önüne, Mibarak gşebrin BUYOk'UğU güzeniyi ve | İçtimai seviyesiyle mütenasip modem hit #por sahasına sabip olinası mak. #adiyle Dotinabahçee yapdacak rta, din istimlâki ve spor ma'detnesi için 300 küsür bin JiFA ayrtlmiştır. Çok ge, Aliş ve girin bir saha Üzerinde tesssie etmiş olan gebrimizin uzak semtleri Üc merkezi arasındaki nüfus, müna, kale ve meuvasalasının temin Boktasile ve bilhassa belediyecilik bâkimindah yolların arzettiği ehemmiyet pek Aşçi, kât ve maldın bulunduğundan gerek ipevcut Yolların tamiri gerekse başina, Big olah yolların ve bilhassa ehelmmi, yeti mahsusayı haiz olan İstinye — Bebek yolunun Üemal ve itmamı için #at konmuştur, Beneükn seheye arltığı memsuniyet, le görünen İlk tahsli çağındaki çocuk hüfusuna haztirin zmeveut mekteple. tin kifayetsizliği biltecrbe anlaşıldı ından bu en mühim muarif ihtiyac, nt karşılamak Üzere ik mektep binnar tedariki için geçen seneden 110,000 Hi, ta fazla tahsisat konularak bu ig için Ayrılan para 190.000 ilraya iblâğ edil. inmiştir. Bu arida memleket irfanma büyük hir feragatle hasr nefsedek muâlimlerin bütçe raülâhayalariy'e ai. makta güçlük çektikleri ködem zam, larınt yeni ve eski sesken bedellerini karşılıyacak. o tahsisat ta vazolum, muştur. Belediye işleri masraflarına gelince; en evvel belediyeciliğin esası ösnüebi, lecek olan şehir halkının sıhhat ve se, lâmeli kakımından gebrin temizliği ele alınınığtır. Bu sene memurlarla smele. YI daha fazla çalıştırmak #vretile ken, derinden azâmi randıman simağa ça, liştik ve çalışıyoruz. Fakat esmalı bir todbir olarak temizlik vessiti alâtını| daha mükemmel bir bale ifrağ etmek mosburiyetindeyin. Dulur ilerii için ds daha esasi: ve büyük mikyasta tasar, vurları büzarmak lİzumuna kanliz. Bu uğurda önümüzdeki sene içinde m4 gihi çare ve tedbirlere başvurulması Mirim getereğini mahsus bir kom'ayon ehemmiyetle tetkik etmektedir. İt, haz eğilecek karara göre tesbit edile. cek hususlara sar? ve tahsis edilmek Üzere temiziik içleri masariine 100 bin İira zam yapılmıştır. Şehrin temiziiğine olduğu kadar şek. rin yangından korunması da temin, öehiteliğin başlıca umdelerindeh biri | olduğu için itfaiye masraflarının üze, rinde de ehekmiyetle tevakkuf eai.| miştir. İTFAİYE VESAİTİ YENİLENİYOR. Ser aylar içinde biribirini takip e, Gen büyükçe yangınların ibtibaları da ifalyeya ne kadar ebemmiyet verilse yerinde olduğunun en yakin mileyyi. desin! teşk ettiğinden iifaiyemizin bir daha islek ve venaitinin fkmalini temin için de 60.000 Hrm fanzin tabelent | | konulmuş, ve bu paralarla bayli Mandanberi tamir görmiyen sakine, lerin tamiri, merdiven mübayanaı, hör, tum alınması gibi mübrem ve zaruri Müyaçların temini ve nokaanların Ck; mali detpiş edilmiştir. Şehrin imarı hususunda ileri adim. lafı teknik bakımdan artırmak için fen heyeti; fen işleri mücürlüğüyle müstakli imar mildürlüğüne ayrılmış (mar müdürlüğünün kadrosu da tek, viye edi'örek İmar İşlerinde teşkilat tam manasiyie müft olabilecek bir hale ifrağ edilmiştir. Bunun için 56.000 Ura fazla tahsisat konulmuştur. YOLLORIN İNŞASINA 800.009 HARA KONDU Şehir içindeki (yolların inşası için geçen seneye nazaran 430000 lira fazla bir tahatant könmüş ve heyeti W, mumiyesi yeni bütçömizde 800.000 li, raya iblâğ edilmiştir. Şehrin yol işleri kadar güzel tarh odimiğ hahçelerie süslenmesi de ge, rek bedil gehircilik noktamndan ve ge. tek hslkm iyi hava alması ve iyi man, sürü görmesi gibi içtimat ve ehhd ik, tiyaçlar bakımdan ehemmiyet yeri, si ienp eden hizmetler olduğu göz nünde tutularak mevcut umum! bab, çelerimizin yeni bâştan tarh ve tar. #imi için de geden seneye BAZAAD 88.000 lira olan bahçeler Tahsimatı 138.000 liraya çıkarılmıştır. Halkımızın iötimal, ve, beslit ve ber biyevi ihtiyaçlarını karşılıyan Şeh; Tiyatrosu, köndervatuyar, gazino ve ötel gibi umuma mahsus iüzumlu bi, BA ve müaaseseler de ebem:niyetle me, tarı itibare alınarak bunlar için de 250 Win lira konultuştür. Ba ül ve sıhhi zaruret ve İcap. ların mahsulü olarak muhtelif semt , lerde yapılmasına obüşlanan ve geh, ra kalahalık ve işlek yerlerinde pey. derpey yaptırılacak olan umum! belâ. lar için de 30.000 lira konmuştur. Bir çok şiküyet ve sizsltiları mucip olan eskiden kalma istimlâk borçları karşı, lığı olarak 38.090 hira ve büyük bir Dıtiyacın Mudesi olan stri mezarlığın imarı ve itmamı için 30.000 lira Yİ, lâyet kısımında ebetniyeti tebarüz et, ürlen hastane #htiyner, belediye Kıs. müüda Ayrron nazarı itibare elmarak Bevcutların Hâvetek inşaatı ve tamil, Falı için 85.000 Iira, Nefla Veköletin, 63 Haydarpaşada yapılmakta olan ge. çidin masarifine İştirak hissesi clârak 80.000 ilra gibi bütçemizin bünyesi, ne bakılınca iatlagar edilemiyecek O, lan miktarlar mevzu tahslant meya, nındadır, Diğer taraftan çebrimizin başlıca bir şefkat yurdu olan düşkün. lerevi Uzerinde durulmuştur. Dückün. İerevinin en mühim bir varidat kayna, $ı olan tiyatro ve sinamalardan alin, | makta bulunan darülâiceze hissesinin #on neşredilen kanunla yüzde ondan yüzde Oçe inmesi hasebiyle husule ge. len açığın kapanmasını temin İçin merkür şefkat o müessesesine yardım olarak ta 88090 İlra konmak süretile içtimat enlikim bir hizmet ifa edilmi tir. Vali bundan o sora yeni avukatlık kanusu devlet ve resmi devnirde va, #ite alan avukatların ayrıca hariçte ig yapımalarını menetmiş olmasından bü, kuk işleri bütçesine 11,000 Hira, mu, rakabe ve teftiş hususatına ehemmi, yet verildiğinden kâdronun Levali için 6.000 lira tam yapıldığını, muhasebe, de mümkün olduğu kadar mevcut me, maurla çök iş görmek geyesi istidaf edilerek hir miktar tasarruf icra edi, diğini, memur tazminatları karşılığı olarak ta bütçeye 15.000 lira vazmdii, diğini söyliyerek sözlerini şöyle bitir. miştir: “Bütün şu rakama müstenit izahat, tan kolayen o anlaşılacağı Üzere 039 Eczacılar birliği Dün Etibba Odasında yıllık toplantılarını yaptı Eczacılar birliği yıllık toplan. tısını dün öğleden sonra Etibba! odasında yapmıştır. Toplantıyı birlik reisi açmış, kongre başkan lığına eczacı Hüsnü Arsen seçil, miştir. İlk olarak kurumun bir yıllık çalışma raporu okunmuş, ekseriyetle kabul edilmiştir. Ni. zamnamenin tadili işi görüşül - müş, ve bu hususta bazı esaslar j tesbit edilmesine karar verilmiş. tir. Bundan sonra yeni idare he.| yeti seçimine geçilmiştir. Hesap müfettişliklerine eczacı Alâettin! ve Hamdi, idare heyetine sczaci Hüsnü Arsen, Nizamettin, Ahmet Cevat, Asaf, askeri eczacılardan| genersi Eyüp Sabri, Hamdi ve i Hasan, lâboratuvar sahiplerinden Hulüsi seçilmişlerdir. Seçim işinden sonra Birliğin kâtibi umumisi; Bizde cemiyet . çilik mevzuu etrafında bir kon,| ferans vermiştir. Memleketin büyüklerine tazim telgrafları çekilmesine karar ve- rilerek toplantı nihayet bulmuş. 23 Nisan Hafta programı bugün Vilâyette tesbit edilecek 23 rlsan çocuk haftasının yak. Jaşması münasebetiyle Çocuk E. sirgöme Kurumu merkezinde ve okullarda faaliyete başlanmıştır. Çocuk haftası programmı tesbit elmek üzere bugün vilâyette va. KW muavini Hüdai Karatabanm başkanlığı altımda bir toplantı yayılacaktır. İ “Toplantıda ilk güne ait hâkimi iyeti miliyle bayramı programı hazırlandıktan sonra haftanm u- mumi programma (geçilecektir.| Bu yıl haftanm çocuklara daha faydalı işler temin edebilmesi i. için azami yenilikler meydana ge.) tirilecektir, İlk okul talebeleri i. çin de Çocuk Esirgeme ve kaza okulları tarafımdan eğlenceler ter tip edilecektir. Hafta içerisinde bir de çocuk! balosu verilecektir, — -—— | Asya vapurunu soyanlar Geminin nasıl batırıldığı tahkik ediliyor Beykoz açıklarında demirli bulunan Asya vapurunu soyduk tan sonra batıran deniz korsan larının muhakemesine dün de ağır cezada devam edilmiştir. Şahit olarak dinlenilen polis memuru guçluların yakalandık ları zaman itiraf ettiklerini #öy- lemiş, suçlu Hasan, Şevket, Ali ve Nurl İse tazyik sonunda iti- rafa mecbur kaldıklarını iddia letmişlerdir. Bundan sonra vapurun nasıl batırıldığı hakkında mütaleası dinlenilmiş, ! ! sorulan ehliyukuf eblivukuf: — Vapurun batış şekli böyle şanlaşılamaz. Zira gemi su için *dedir. Bir dalgıç benim vere: &im talimatla denize inip gomi- yi muâyene etmeli ve bana an ilatmalıdır, ki nası) batırıldığını ianlıyabilelim."” Demiştir. Mahkeme bu teklifi muvafık görerek, muhakemeyi başka bir güne bırakmıştır. KABİNEYE (Yazan: HİKMET MÜNİR) NA, Millet Meclisinin şah- sında bütün kalbimizle itimat ediyoruz: “Milletimizin bayat ve refahını tehlikeye ata- bilecek hareketler, hükümeti- nisden sadir olmıyacaktır, El verir ki iyi niyetlerimiz ve bü- tün devletlere karşı beslediği- miz samimi ve dostane bitaraf- lık, doğrudan doğruya veya bil- vasıtaş ihlâl edilmek teşebbüsü- ne maruz kalmasın" diyen Baş- vekil, bugünkü Akim «siyaset ip- hamları ve sarih hareket ziyan ları içinde en makul ve sağ- lam hattıhareketi ifade etmiş- tir, Hiç kimseden korkumuz yok. Bu korkusuzluk yalnız fıtri bir meziyet olarak kalmayıp, Dr. Saydamm işaret ettiği gibi “bü- tün devletlere karşı beslediği miz samimi ve dostane” hisler le de vicdani bir huzur halinde” dir, Başvekilimiz, büyük küçük bütün devletlerle “bugünkü sa- mimiyet ve dürüsti prensipi ni- tında" dostane münasebatı de- van ettirmeğe çalışacağını vaa dediyor. Menfaatler ve emeller peşinde koşmıyan pek az kütle kalmış şu dünyada bu asa leti göstermek, İnsaniyetimi: zin büyük bir tezahürü olmak lâzumgelir, Türkler, çok şeyler öğrendi. Tarihin türlü cilveleri içinden geçerek bügün erişmiş olduğu yüksek mazhariyete gözbebeği gibi bakarken, onu, azami bir dürüstlük prensipi içinde mu” hafazmr: -—- aze ve disinco bir borç bilmektedir. Fakat tekrar Dr. Saydam ve- ciz sözlerine avdet odelim: — Eiverir ki iyi niyetlerimiz ve bütün devletlere karşı besle- diğimiz samimi ve dostane bita- raflık, doğrudan doğruya veya bilvasıta ihlâl edilmek teşebbü- süne maruz kalmasın.. O takdirde kahraman İnönü ve onün muktedir hükümeti ile azimkâr Genel Kurmayı ardım- dan tek bir muazzam ve müceh- hez kütle halinde Ebedi Şef A- tatürkün muzaffer rahunu şâd etmeğe mahabetle atılacağını şı tasrihe lüzum yoktur. , alg , Şair Hâmit ihtifali Cuma günü saat 15 de Üniversitede yapılıyor Şair Abdülhak Hâmidin ölü. münün üçüncü yıldönümü müna- sebetiyle Üniversite edebiyat fa. kitesi talebe birliği bir ihtifal ha. zırlamıştır. İhtifal 14 mart cuma günü saat 15 te Üniversite kon. ferans salonunda (yapılacaktır. Konferansta edebiyat fakültesi doçentlerinden Ali Nihat Tarlan “Hâmidin edebi şahsiyeti”, do - çönt doktor Sadi Irmak “Hâmi- de dair.” mevzuu etrafımda birer İsöylev verecekler, bazi talebeler İde Hâmidin şiirlerini okuyacak . lardır. Üniversitedeki toplantıdan son ra Hüâmidin mezarı ziyaret edi. lecek, fakülte namına da bir çe. lenk konacaktır. Üniversitedeki merasime rek. tör Cemll Bilsel, fakülte profesör leri ve Hâmidin refikası Bayan Lüsyen iştirak edecektir, ge Karadenizde fırtına Devlet meteoroloj! Istasyonu bütçesi yapdırkon bütün fbtyaçlar göz önünde tutularak ve ebemmiyet,! leri karşılaştırılarak varidatımızın tab dik ettiği gerçeve dahilinde va muhte, Ut kısımlardan azami tasarruflar te, min edilerek şehrin en âcn mühim sihhi, içtimai ve terbiyevi © işlerinin başarılması prensipleri özerinde yü, rünmüştür.,, deniz ticaret müdürlüğüne Mar- mara ve bilhassa Karadenizde İşiddetli bir Karayel tırtması çi- kasağını bildirmiştir. Vaziyet bütün IHmanlâra ve seferde olan vapurlara haber verilmiştir,