26 Mart 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

p* z 2—VAKIT 26 MART 1939 Arasıra: Maarif Şürasında Yakında toplanacak olan Maarif Şüraşı, memleketimizin fikir adam| larını hararetle meşgul etmekte- dir. | Bu meşguliyet içinde, maarif meşelelerimizi alâkadar birçok kimselerin fikirlerine de müracaat suretiyle hal şekillerine bağlan mak istediğinden dolayı, Maarif Vekili Hasan Âli Yücele büyük bir muhabbet de tebellür etmekte- dir, Vekilin mutlaka muvaffak ol, ması temennileri her taraftan yök seliyor, Bizim, kendileriyle konuştuğu- muz profesör ve muallimler tetkik sahası olarak İse ve üniversiteyi Almış bulunuyorlar. YE a Te Maarifte yeni tayinler bekleniyor Reşat Ve Şemsettin'in Müsteşarlığa Getirilmek ihtimali Var Maarif Vekâleti erkânı arasında son zamanlarda bazı tayin ve na-| killerin yapılması beklenmektedir, Nakillere sebep orta tedrisat mü dürü B. Avni ile Maarif müsteşarı B. Ridvan Nafizin saylavlığa nam zet gösterilmelerinden ileri gel mektedir, Bu vaziyet karşısında orta ted.) e e Şİ Hâdiseler arasında: Merakla beklenen bir mütalea Senelerdenberi Üçüncü Asliye Ceza mahkemesinde de- vam eden takas sujistimali davası son safhasında Gümrük ve İshisarlar mfettişi OAji Kemal ile ehlihibre heyetini teşkil eden İş Bankasr İştanbul şubesi müdürü Nejad ve İş Limited Şirketi müdürü Bedri Nedimi karşı karşıya getirdi. Müfettiş Ali Kemal takas sulistima devlete 2,5 mil yon lira #arar getirdiğini iddia ediyor; ebifhibre ise devletin iki buçuk milyon değil, iki buçuk para zarar etmediğini söylü. yor. LISE MESELESİ; Bu mesele: 1 — Program; 2 — Kitap;3 — Muallim; 4 — 'Tedrisatın tarzı; $ — Kredi bakımlarından tetkik risat müdürlüğüne Vefa İişesi mü- dürü Osman, İstanbul Maarif mü- dürü Tevfik Kuttan birinin, müste şarlığa da Berlin bölgesi talebe | İ müfettişliğinden talim terbiye he-| yetine B. Reşat Şemasettinin geti- Birbirine sed olan bu iddiaları mahkemede telif etmek im- kânı bulunamamıştır. mağa kalmıştır. Acaba müddeiumumi mütaleasında Netice müddeiumuminin mütalcasını al- mülettiş Ali Kemali mi haklı çıkaracak, bu suretle davada takibat mevzuu olan kim. selerin mesuliyetini mi istiyecektir? Yoksa eblihibrenin de olunmaktadır. PROGRAMLAR; Bu sahada, programların tebdilinden ziyade mevcut programların tam olarak! ve irtibatla tatbiki fikri göze çarp- maktadır. | KİTAPLAR: Bir kısım kitap ların memleketin ihtiyacı nazati dikkate alınmadan yazıldığı görül mektedir. Tabii ilimler için yazıl muş kitaplar, ihtiyaca uygun de. ğildir. MUALLIMLER; Bu hususta Hk akla gelen, muallimlerin içti- tilmek ihtimalleri vardır. —— Maarif Şürasından istenenler Maarif Şürasının Ankarada tem muzun ilk haftasmda toplanması muhtemeldir. Bütün vilâyetlerden Maarif Şü. rasında konuşulması istenilen mev sular Vekâlete gönderilmiştir. Şüra hazırlıklariyle meşgul o. lan komisyon bunları tasnif ede- mal ve iktisadi vaziyetlerinin yük- seltilmesidir. Memlekette, yüksek tahsii gör- müş esuallim az olduğundan ehli yetnameli muallimlere, bilhassa ri yaziye, firik, kimya, tabü ilimler rek esas Şüra niramnamesine alı- nacak maddeleri tesbite başlamış- tır. Maddeler yüksek tahsil, orta tahsil ve ilk tahsil olmak üzere tas nif edilecek ve bütün dilekler bu gibi ortada devletçe görülmüş hiç bir zarar yoktur diyerek me- sullerin bersetini mi istiyecektir? Sonra mahkeme heyeti böyle birbiri ile telif edilemiyen, bununla beraber sathi bakış ile han- gi tarafın haklı olduğuna akıl erdirmek de mümkün olmıyan bir davada nasıl bir karara varacak? Hiç şüphe yok, Gümrük ve İnhisarlar müfettişi bu işi bir devlet menfaati zihiniyeti ile tetkik etmiştir. Ortada bir sulisti. mal görmüş ve bunun neticesinde hazinenin iki buçuk milyon Tira zarar gördüğü kanaatini hasıl etmiştir. Banka ve şirket mü- dürlerinden teşekkül eden bir ehlihibre heyetinin ise bu mese- leyi bir tüccar sihniyeti ile tetkik ve muhakeme edeceği tabii. dir. Bu noktadan başka başka zihniyetler ile yapılan tetkikat neticeleri arasında bir fark bulunacağı anlaşılır bir şeydir. Fa- kat bu fark sıfırdan iki buçuk milyon liraya kadar asıl yül- selebilir? İşte basit bir mülâhaza ile insanın akıl erdiremediği nokta budür, Müfettiş Ali Kemal mahkemede “Sahte takaslar yapılmış. tır. Kaçakçılık mahiyetinde olarak memleketimize mallar sokul- muştur.., diyor. Devletin zararını da bu iddia üzerine istinat kursları açılmalıdız. 'Bu kursların ehemmiyeti aşikâr. dır. Liselerdeki bütün muallimler, esasa göre olacaktır, —— Basın Balosu Dün yüksek mektep mezunu olsa bile yine bunları muayyen zamanlarda ve bilhassa mütemadiyen inkişaf eden ilimler üzerinde tenvir etme- Ze lüzum vardır. TEDRİSAT; Talebenin ezber- cilik yapmasına meydan verme mek için mevzuu kayramalarına, iyi düşünebilmelerine ve düşün düklerini mantıki şekilde ifade e- debilmelerine bilhassa dikkat et- mek lâzımdır. “Talebe, şahsi dü- şüncesine dayanarak tecrübeler) yapabilmelidir. KREDİ: Tedrisatın muvâifaki- yetle yapılabilmesi için sınıf mev- cutlarının 30 « 40 geçmemesi lâ- #mdır, Tatbikat yapılabilmek için de bol malzemeye lüzum vardır. © Bunun için tahsisatın arttırılması zaruridir. ÜNİVERSİTE MESELESİ: Bu meşele; 1 — Kredi; 2 — Tedrisat; 3 — Akşam Verildi Basın ailesinin her sene vermek itiyadında olduğu büyük balo dün akşam Maksim salonlarında çok mümtaz bir münevver kitlenin iş- tiraki ile verilmiştir. Balo şimdiye kadar verilen ba- loların en pörlağı olmuş, davetli. ler sabaha kadar eğlenerek neşeli İbir gece geçirmişlerdir, | pi SY Babikyan Konseri İstanbul konservatuvarı mezun-| İlarından Bayan A. Babikyan önü-| mülsdeki Sal gecesi saat 21 de Beyoğlundaki Fransrz tiyatrosun. da senelik şan konserini yerecek- tir. Gevipod, Debussy, Volt, Gretry,| 5 dört kısma ayırmak) Delikes, Cemal Reşit, Sezai Asal,İlan ettiriyor. Farzedelim ki bu şekilde yapılan takas sulistimalinde devlet varidat bakımından bir zarar görmemiştir; fakat suli mal devlet varidatınş zarar vermemiş olur da halka ait hakla. rn kaybolması neticesini verebilir. O halde suiistimal netice- sinde kaybolan 2,5 milyon lira devlete değil de halka git olursa bu zarar telâfişi kabeden bir hak olmaz mı? Müddelumumi devlete ait olduğu kadar balka ait olan hak- Jarın da takibi ile mükellef bir makam olduğuna göre mütaleş. smda mukadder olan bu suale de elbette cevap veretektir. Onun için müddelumüminin mütaleasr gerçekten efkârmumümiyede merak ve alâka ile beklenmektedir. wi . a m a m e m Çekmece açıklarında bir facia Kum yüklü bir kayık battı, üç tayfa Limaşımıza kum taşımakta o- Namazgâh ismindeki bii- boğuldu İ Dün Büyükçekmece açıklarında) Hâdişe yerine gidenler motorun Beş İışımdan mürekkep pro-| iç kişinin boğulmasişle meticele-| yalnız dümen yekesini guyun üze. gamda Mozart, Weber, Bellini, nen feci bir deniz kazası olmuştur. | sinde bulmuşlardır. Motordaki üç tayfadan haber Barteyyan, Cazarosyan, Ganidas, ! yük motor kum yükü ile Çekmece! yoktür, Bunların boğuldukları an- Sarkisyan gibi tanınmış bestekâr- açıklarında fırtınaya yakalanmış, Talebe tevzii; 4 — Muhtariyet.İlardan müntehip parçalar vardır. | içine dolan sularla batmıştır. Kredi bahsine: Maaş meselesi, in- şant ve tesisat İşleri girer. A - MAAŞ MESELESİ: Do- © çet ve aşiştenların maaş vaziyet- eri iyi yetişebilmelerini, Üniversi. © teye bağlanabilmelerini temin ede cek şekilde halledilmelidir. Maaşların tesbitinde, doçent ve #sistanların branşları nazarı dik- © kate alınabilir. Lâboratuvar işleri: “nin ehemmiyetli bir mevki işgal ettiği ilim sahalarında çalışanların “vaziyeti diğerlerinden farklı ole © mak icabeder. Doçent ve asistanların hariçte “bir işle meşgul olup olamıyacak- Jarr hakkında alınacak kararda ma dır, çin hariçte bir iş veya müteaddit iş almak profesörlerin yalnız üni- versite ile meşgul olmalarını te. min etmelidir. Üniversite ve Türk kültürü için bu nokta Üzerinde durulmalıdır. B - YENİ KÜRSÜLER: Muh- telif ilim şubeleri inkişaftan inki- şafa atıldığı gibi yeni ilim şubele- ti de kendilerini bişsettirmektedir. ler. Üniversitemizde yeni kürsü- ler ihdası zaruri bir hale gelmiş- tir. 3 — TALEBE TEVZIİ; Mem leketin hissettiği ve edeceği ihti- laşılmâktadır. Deniz Ticaret mü- dürlüğü tahkikata başlamıştır. 'Eski Anadolu Edebiyatı! ina Ait Mühim Bir Etüd! Varşova Üniversitesi Türkoloji Proleşörü Polonya Ülüm akademi- si Âzasından Doktor Zayonçkovski on dördüncü asır Anadolu Türk edebiyatına ait yeni bulunmuş bir vesika hakkında mühim bir etüd hasırlamıştır ; bu etüdünü Nisanın birinci günü ilk #lshaşı intişar e. decek olan (Türklük) mecmuasın- da Türkçe olarak neşredecektir. Avrupa âlimlerinin Türklüğe ait ilmi tetkiklerini memleketimiz. ! de'neşre başlamaları, milli kültü- rümüz bakımından bizim için mem | © aş vaziyeti üzerinde müessir olur.İ yaçlar nazarı dikkate alrmarak ta. nuniyetle karşılanacak bir yazi B.İNŞAAT ve TESİSAT: | Üniversitede bilhassa fen ve tp © #alçülteleri için birtakım yeni bi- “nalara Jüzum hissedildiği görül- “mektedir. 'Tam techizatlı olmak üzere kimya, fizik, jeoloji enstitü leri inşa edilmesi istenmektedir. Gerek profesör ve doçentlerin “ilmi araştırmaları, gerekse doğru- dan doğruya tedrisat için âletler yapan atölyelerin de daha müker mel bir hale ifrağı talebinde bu. unulabilir, “ 2 — TEDRİSAT MESELESİ; © A - PROFESÖRLER: Tedri- sat kadrosunu kuvvetlendirmek İ- lebeyi, en ziyade muhtaç olduğu- müz mesleği seçmeğe teşvik etme Miyiz. MUHTARİYET MESELESİ: Bir kısım profesörlerin, Üniver- siteye muhtariyet verilmesi filri- Bi müdafaa ettikleri görülmekte. dir. Bu meyanda asistanların da rek tör tarafından tayin edilebilmeleri istenmektedir. Bütün meseleler, Şârada yapı lacak münakaşalar neticesinde ker halde bir hal şekline bağlanacak- tır, . 1. A. yettir, "Türklük,, muntazaman bildirecektir. —— Himaye Heyetleri Teşkilâtı Genişletilecek İlk okullarda okuyan fakir ve gıdasız çocuklara yardım maksa- diyle teşekkül eder himaye heyet leri birliği teşkilâtının köylere de yapılması üzerinde tetkikler yapıl maktadır, Ru sayede fakir köy çocukları da yardım görmüş olacaktır. meçmuası bu kakil| değerli tetkikleri Türk isarilerine| Bahçeden Çalınan Çamaşırlar Agalaiya admda Arpavutköyün İde oturan 60 rk bir Rum kadını, Bebekteki Safiyenin evine dadan- (muş, birkaç gece arka arkaya bak çeye girerek kurutulmak üzere a. silmiş olan çamaşırları çalmıştır. Nihayet bir gece ev sahipleri beklemeğe karar vermişler, gece yarısına doğru bahçeye giren ka- dın hırsızı yakalamışlardır. Asliye üçüncü ceza mahkeme- sine verilen Agaliya dünkü muha. İkemesinde suşunu inkâr etmiş, müştekiler de çaldığında ısrar et- mişlerdir. Neticede duruşma karar veril mek üzere başka bir güne birakıl. mıştır. v ——— Hasan Deposundaki Enkaz Hasan deposu yangı hakkın- daki tahkikat henüz bitmemiştir. Yıkıntıların temizlenmesi de dur. durulmuştur. Binanın yikılmayân duvarlarını tetkik eden mühendişler tehlike | görmüşler, Sunlarm yıkılmasını ve ancak ondan sonra sahanm te- mizlenmesini kararlaştırmışlardır. | bunlardan bazılarında da sevgili- idir; bu: Mahkemelerde: Sevgilisini Ölümle Tehdit Eden Çocuk Bir âşık muhake- me ediliyor Tevkifhanede bulunduğu sırada sevdiği Bedia isimli genç kığa bir sürü aşk mektubu gönderen ve sini ölümle tehdit eden Mukadder Türker adındaki genç dün Sultan. ahmet birinci sulh ceza mahkeme-| inde muhakeme edildi. İştiktap neticesinde mektuplar- daki yazmın Mükadder tarafından | yazıldığı anlaşıldı, Mukadder esmer, kara burma bıyıklı İsa boylu bir delikanlı idi Hâkim Reşidin suali üzerine ; — Evet, dedi, Bediaya bu mek! tupları ben gönderdim. Hattâ bir defasında iadeli taahhütlü yolla. uştım. Makbuzu da yanımdadır. Fakat bunlarda tehdit yazılı değil- ben göndermedim. | — Nasrl olur, bu mektup senin yaznla yazılmış? — Hayır ben yazmadım. Tev- kifhanede benim Bediaya âşık ol. duğumu bütün mevkuflar bilirler, Belki onlardan bir tanesi yazımı taklit ederek lâtife kastiyle gön- EFİN, Beyannam (Yazan: HİKMET MUNİ BİSİCUMHURUM! yüksk bir realist Kai yış eseri ve ölmiyecek bip idi rehber olan beyannamesi, mizin itimat ve hürmetle duğumuz en heyecanlı rındandır. Büyük Başkan, mebus namzetlerini ilân ken, memleketin iç ve diş seti için, hayri: olan *i bir kere daha izah enek Vi da bulunmuştur; işte vaz, Canlı bir inkişat halinde İlunan büyük bir millet. TÜ Milleti, Kayuştuğu Cumhu! Idaresinin kendisine temin et Ei bütün nimetlerden geniş m yasta istifade etmeğe Parti, memleketin bütün çal kan eslâtlarını bizmete serk#i | mekteki muvaffakıyetini artırmak, nifaksız ve huzsf çinde bir hayat temin etmek “| melini bilhassa tahakkuk etfif | mek istiyor. ! Uyanık halk. Sağlam had” larının dışmda insanlığın di zamankinden daha ziyade rarsızlaşmış, her türlü | müstait safhalarını da görü” Görüyor &W o büyük ailenin nani" İ dermiştir. Aşk mektuplar; dosyadan çıka- rikiz. Hepsinin üzerinde birer re.| sim vardı, Bunlar, kalbi delip ge çen bir ok, ağzımdan dumamı tü- ten bir tahança, kanlı bir kılıç, kan damlayan bir bıçak gibi şeyler idi, Hükim Reşit: retli uzuvlarmdan biri sıf, uhtesine düşen insani vazife | | icabında en iyi başarabilmek "| çin muhtaç olduğu Birliğin Kİ İ metini bir kere daha takdir ef yor. Büşında İnönü. Kendisiji"! beraber bütün Millet Meclisi 8” — Günderdiğin mektuplar bun. | kadaşlarma beslenen | itimAi” lar madır? diye sordu, Mukağder| kiymetli bir emanet gibi tasdik etti ve hâkim okuması için | nım içinde saklayacağını 2 kendisine. verdi. Mektuplar aşağı | dediyor. ” yukarı şöyle cümlelerle dolu idi!) Ne heyecan verici bir mani” “,. Bedia, sen beni sevmezsin, İra! Watanm muk ama, ben senin için çıldıtıyorum. |dört sene müddetle hâkim gif Ne olur bir defa muhakemem| eak yeni meclisin mehip ve #” olduğu gün adliye koridoruna gel| retli simasmı yeniden görür # de, seni hiç değilse uzaktan göre-| bi oluyoruz... Başta İnönü: | yim. “Size açik alınla işlerimisi” Artık üşümeğe başladım, sevgi- lim, fazla yaramıyacağım!,, Mukadder birkaç tanesini okü. yunca hâkime sordu; — Daha okuyayım mı? — Oku! — “ Benin dudaklarından kana kana öpmek istiyorum. Bir ziya ret gününde teykifhaneye gelir- sen beni dünyanın en meşut ada. mı yapabilirsin! Ah bilmezsin, her dakika seni düşünüyerema., İlle Suçlu okurken gülüyordu. Hâ- kim ihtar etti ve: — Yeter artık! dedi. Sen bu kr xi evvelce tanıyor mu idin? — Elbette! Ben Ferah tiyatro. sunda makinist idim. Bedia her saman annesi ile beraber gelirdi. Kendisini görür görmez âşık ol- müuştum. Artık her gelişinde ar- rasında veya ndaki boş bir #1. raya da ben ilişirdim. Film başlar yıp ışıklar sönünce evvelce yâzdi- ğım aşk mektubunu yavaşça an, aesinden gizli eline sıkıştırırdım. Fakat o hiç cevap vermezdi. — Peki bu kılıç, kalp, bıçak re zimleti de neci. Sen deli misin? — Yok efendim, ne münasebet Sadece âşıkım! Bundan sonra hâkim Reşit suç: lunun sabıkasının sorulması için muhakemeyi başka bir güne bi raktı, Esliğüğ Bursalılar Çayı Bursa kız « Bursa erkek Jise- İerinden yetişenler dünkü eymar- tesi günü ve gecesi Dağcılık klüp salonlarında bir çay siyafeti ver- mişlendir. Aralarında ayni İse mezunlar İrimdan sanatkâr arkadaşımız Ce- mal Nadir Güler ve birçok diğer tanınmış simaların bulunduğu da. vetliler neşeli saatler geçirmişler» dir. Eğlence gece yarısına kadar sürmüştür. hesabını vermek, hiç gözünü” den ayırmadığımız bir borç gif enktur, diyor, Türk miteti 8” leyen ve dalma yükselen h&?” betli bir varlıktır.” : Bonra içerde ve dışarıda iht” yaç ve bubranlar, no kadar veya dolaşık olursa olsun, tün buzor şartlarm. içinde” Türk Milletinin, itibarye artmış olarak çıkacağına yetle inanıp güvendiğini göst” riyor ki, BU KATİYETE HEF” MİZ KATILMIŞIZ; DAİMA Bİ NIZ. eli fly emek ln ke nel Karadeniz ve marmarada Şimal Ve Cenuptan Fırtına İhtimali Var Devlet meteoroloji istan İdün Denir Ticaret müdürlüğü” | Karadenizde şimalden, Mai İve Ege denizlerinde İtma çıkacağını bildirmiştir. 24 saat içinde başlaması muhtf” mel olan fırtına için sahiller bütün Bmanlara haber gönde” miştir. Geçenki fırtınada Niğde ci” rında karaya oturan Sadıkzad€ purunun yolcularını önleyen AN fârta vapuru bu akşam liman za gelecektir. Kazazede vapyri* karaya çıkarılan yolcuları için D# nizbank buradan erzak göndermii tir, se EE / Köy Cocuğu İçin Yeni Düşünceler Köy çocuğunun umumt bili ni yükseltecek, köy ve köy igieri bakkındaki bilgilerini yeniliyesf* bir köy neşriyatı yi dü nülmektedir.. Bu işle ilik tedrifi” Jemum müdürlüğü meşgul olası” br,