22 Mart 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

2 —VAKIT “22 MART 1835 işaretler : ittifaklar ve kollek- tif emniyet meselesi! Dünya sulhü yeniden bir kriz . geçiriyor. Bu kriz ortayn attığı âraz ile dikkate lâyık bir rahatsız- hik mevzuu olduğunu ihsas ediyor. | Harp istilâ ve dünya haritasının | ihtimalleri ö.! yeniden değişmesi nünde her insan muztariptir. Her çatı altında müphem hatıralar can Tanıyor. Mars batan güneşlerin ardından ve çıkan yıldızlarm gölgesinde gözlerini kırpmakta, ufuklarda sa kalınm ucu farkolunmaktadır. Sanki evlerin çatıları önünde ©, mahmuzlarını şakırtadarak dolaşı- yor. Düriyanın yirmi senedir ha- yalini gözlerinin bebeklerinden sö- küp atmaya çalıştığı “harp, hu. dutları hudutlara karşı ayaklandı- rr gibi yeni bir iştiha gösteriyor. Harp olur mu, olmaz mı? Buna| şimdiden kâhince cevap vermek mümkün değildir. Fakat bugün karşısında kalman korkunç sür- prizler, bizzat Avrupa demolerasi. lerinin harp sonrası senelerinde tuttukları sulh metodiyle kuvvet- lenmiş, ve tahakkuk imkânını el- ds etmiştir. Büyük Harpten sonra dünya swihünün muhafazası gayesi birta kın prensiplere raptedilmi, Bu prensipler ötesinden berisinden bhücümlara maruz kalsa da henüz halkın ruhunda bülün hassasiyeti. le yaşamaktadır. Fakat bu prensiplerin müdafaa” | sı hususunda Avrupa devletleri- nin hattı hareketleri ne Milletler Cemiyeti Paktı esasına dayari r ne de ittifaklar sistemine dayandı. İ kaldırı Milletler Cemiyeti zaman za. man yapılan tecavüzlerle sulhü müdafaa etmek iktidarını kaybet- ti. Milletler Cemiyeti sulhün kol- lektİf muhafızı olmak haldkmı kay bidince bunun prensipi zarmmna ve şartlara uygun ittifaklar sistemine terketmesi tabii olurdu. Halbuki ittifaklar sistemi bir harp sebebi gibi telâkki olundu. Mümkün ol. duğu kadar ittifaklara karşı gelin- di. Bu arada Avrupada öyle hâdi- seler cereyan etti ki, sulh prensibi buzün gözle görülen tehlike mın. takasa girmiş oldu. Sulhü korumak için Avrupanın ya kollektif emniyet, yahut itti- © faklar sistemine dönmesini tabii görmelidir. ü SADRİ ERTEM — Balıkçıların istekleri Balıkçılar dün Ticaret Odasm. - da toplanarak hükümetten bazı © dileklerde bulunmağa karar ver. mişlerdir, Balıkçılar bilhassa Yu 5 nanistana yaptıkları ihracatta © balık bedellerinin ödenmesinde müşkülâta maruz kaldıklarını bil dirmektedirler. Bunun öniüne geç. mek için buradan balıklar ihraç » edilmeden bedellerinin Yunanis- “tandaki alıcılar tarafından Yu. © man milli bankasına yatırılmasını “ istemektedirler. Böylelikle bü - “yük güçlükler önlenmiş olacak tr. Balıkçıların bu dilekleri İk. © tisat Vekâletine bildirilmiştir. Kalin Mesut Bir Doğum Ordu Mebüsu Dr. B. Ziya Naki- © mİndün bir kız çocuğu dünyaya gelmiştir. Yayruya uzun ömürler, anasına babasına sıhhat ve afiyet. ler dileriz. j ii aym een ca Giyecepe seylörmekeii. 2! MART İ 8 MART 40 Muharrem 81 Moharremi 185 Kasım | 195 Kasım İa9al asi heal 05) 18 418) 955 | Sabahleyin | incilerden oMükerremin | dün arama yapılmış, 21 paket ero- Üç zehirlenme Her Üçü de Baygın Bir Halde Hastahaneye Kaldırıldı Tophanede Karabaş mahallesin de Ahmedin hanında bir odada o turan Abdulvahap ile Ali Hoca is. minde aş evvelki gece mangala koydukları kömürü iyice yakmadan odalarına almışlardır. 7 arkadaş odalarından çıkmayınca komşular tarafından kap: açılarak içeri girilmiş, bun- lardan Ali Hocanın öldüğü, diğe. tinin de baygın oluğu görülmüş. tür, Abdulvahhap hastahaneye kal- dirilmiş, kömürden zehirlendikleri anlaşılmıştır. Bundan başka Beşiktaşta Has- fırın sokağında oturan gümrük memurlarından Rauf da fazlaca al İdiğı uyku ilâcından zehirlenerek hastahaneye kaklırılmıştır. CAM KIRAN SARHOŞLAR — Nişantaşında İlhan sokağında oturan Sâmi Akpımarla arkadaşı Mehmet sarhoş olarak Halâskâr Gazi caddesinde 194 numaralı kâh veye gitmişler, orada yatan Hâşi, mi dövmek istemişlerdir. Kahveci mâni olunca camları kırmışlar ve yakalanmışlardır. OTOMOBİL ÇARPTI — Şo- för Ahmedin ölaresindeki 1772 numaralı otomobil Sakısağacı cad Li geçerken Taksimde Val oturan Kirkora çar idünün muhtelif yerle. iki arkı sebebiy Yaralı Bey j nanesine şoför tutulmuştur. o Yağ Tasiyan Bir Motör Battı İstanbül Hite Mit yirmi ten. luk Muzaffer adi Biri motor; evvel, | naya rtilmliğ, Si ka Motorda bulunan üç tayfa ile mü- Bim miktarda motor yağı dolu va. tüller denize döklülmüştür. Bir te- sadüf neticesinde Geliboludan li- manımıza gelen Denizbarıkın Saa. det vapuru kazayı görmüş, yeti. şerek tayfaları kurtarmıştır. Yağ dolu varillerden bir kısmı da denizden toplanabilmiştir. ine Vali İyileşti Bir müddettenberi rahatsız bu- lunan ve son günlerile doktorların tavsiyesi üzerine evinde istirahat eden vali ve belediye reisi Lütfi Kırdar bugün çıkarak vazifesi ba- şına gelecektir. Dün belediye reis muavini Ri. fat, muhasebeci ve müvazene mü- dürü kendisini evinde ziyaret ede tek belediyenin yeni sene bütçesi etrafında görüşmüşlerdir. Belediye bütçesi hazırlanmış ve tabedilmek üzere belediye matba- asına verilmiştir. Şehir meclisinin Nisan içtimalarında görüşülecek. tir, Gini nik Et Fiyatları Et fiyatlarının yükseltileceğini dün yazmıştık. Yapılan hesaplar neticesinde karaman ve dağlıç nar kının beş, sığır narkının üç kuruş arttırılmasına karar verilmiştir. Bu karâr belediye encümeni ta. tafından tasdik edilince hemen tat bik mevkiine konacaktır. Bununla beraber et fiyatların; daki bu yükselişin kısa bir zaman- Ez 21 Paket Eroin Yenişehirde oturan sabıkalı ero. evinde in bulunmuştur. Mükerrem eroin paketlerini ate! şe atıp imha etmek istemişse de! memurlar tarafından bu hareketi- İne mani olunmuştur. Mükerrem yakalanarak beşinci ceza mahkemesine verilmiştir. İrisat müesseselerinde okulun ta Hâdiseler arasında : İkinci bir hataya düşmiyelim Toptan et fiyatlarının perskende mark fiyatlarını geçmesi ni. hayet resmi makamların da dikkatini celbetti. Bunu perakende nark fiyatı olarak tesbit edilmiş rakamların belediyece değiştirilmesine karar verildiğinden anlıyoruz, Ancak geç kalmış olmasına rağmen yine memnuniyeti mucip olan bu karardan sonra ikinci bir hataya düşmemek lâzımdır. Bizim bildiğimiz et ve sebze gibi hayati ihtiyaç maddeleri üze- rine konacak nark için en selim yol şudur; Bu eşyanın mezbahada, yahut sebze halında taayyün eden toptan fiyatlarını tesbit ederek narkı bu fiyatlar üzerine tayin etmek, sonra toptan fiyatlar üzerine kilo başma issbet eden nakliye fiyatı ile münasip miktarda pera- kendeci hakla ilâve eylemek. Netekim et üzerine nark koymağa başladığı sıralarda bu usul tatbik edilmekte idi. Kıvırcık, dağlıç ve karaman etlerinin toptan fiyatlarma kile başma üç kuruş nakliye ile vasati beş kuruşa kadar bir perakendeci ticnreti ilâve olunuyordu. Sonradan ber neden ise bundan vazgeçildi. Mezbahadaki toplan et satışlarına sit nark koy. #ak usulü kaldırılarak yalnız perakende et satışları için nark kon- mağa başladı. Bu suretle tayin edilen perakende nark fiyatları da iki ay kadar hiç değiştirilmedi. Bu arada toptan fiyatlar yükseldi, yükseldi, perakende fiyatı derecesini buldu, O vakit kasaplar arasına: — Biz toptan fiyatını müşterilerimize perakende olarak et sa- bamayız. Ya narkı bütün bütün kaldırmız, yahut nark fiyatlarını artlırınız.,, Feryadi meydana çıktı, Şu halde nark usulü terkedilmiyccek ise yine makul olan ilk defaki çekle dönmektir. Etin mezbahadaki toptan fiyatmı hiç ol. mazsa haftada bir defa muayyen bir seviyede tutmaktır; peraken. deci kasap esnafına da bu toptan fiyatlar üzerine beşer, onar ku- rüş ilâve ederek satış yapmak hakkını vermektir, ilk Tedrisat Müfettişlik Uzunköprüde Mıntakaları Gümrük Muayenesi İstanbul ilk te t ispekterle- mrükler idaresi Uzunköprü. rinden mühim bir de Avrupa trenleri üzerinde yapı. gitmesi ve bir ka lan gümrük muayenelerini kısa bir zamanda yapmak için memur kadrolarını fazlalaştırmıştır. Şumdiye kadar iki saatte yapı” İan kontroller bundan sonra 70 İdakikada bitirilmiş olacaktır. — Açığa Çıkarılan Memurlar sının Askere aleidği dolâyisiyte mevcut müfet. tişlik teş kilâtı değ Bundan başlı ebi ve ckalli- yet okullarını teftiş etmek üzere gelen ispekterler de işe başlamış- lardır, İstanbul teftiş kadrosuna Sti Maarif müdürü Ali Rıza ile bı enstitü mezunlarından bir de #taj. yer ilâve edilmiştir. Köy Tedrisatı Umum Müdürlüğü Maarif Vekâleti köy tedrisatı ile meşgul olmak üzere bir köy tedrisat umum müdürlüğü ihdası- na karar vermiştir. Köy tedrisat umum müdürlük teşkilâtı bir talimâtname ile tesbit edilmeğe başlanmıştır. Okulların Tarihi Maarif Vekâleti ilk ve orta ted harici ettiği 43 memurun 20 sii racaat ederek açılacak lere tayin edilmelerini istemiştir. Fakat her iki banka verdil «i vapta bugün için hiç bi eri olmadığın: bildirmiştir ——De Devlet meteoroloji Tiçaret de Mar Deniz saat nası olacağını bildirmiştir. Bu civardaki bütün Jimanlara haber verilmiş, gemi kap da ihtiyatlı davranmaları bildiril miştir, hi hakkında türlü eserleri ihtiva edecek ve talebenin vücuda getir. diği eşyaları bulunduracak birer müzenin kurulmasını İstemişti. Bu emri okullara tekiden bildirilmiş. tir, Eğitmen Kursları e münhal nizlerinde şiddetli bir lodos fırtı- Maarif Vekâletinin köy eğitmen kur bu yıl fazlaalştırmağa karar verdiğini yazmıştık. İlk ola rak bir Nisandan itibaren mevcut kurslar faaliyete geçeceklerdir. Bunlardan başka ayrıca yeni- den sekiz eğitmen kursunun daha aşılmasına karar verilerek hazir- ırklara başlanmıştır. Eğitmen kurslarından bu yi iki binden fazla eğitmen mezun 0. lacaktır. Sanli Etrüsk Hakkında Hazırlanan Rapor Etrüsk vapurundaki tetkikleri- ni bitiren iki Alman mütehassisı raporlarını şehrimizde bulunan ve Alman Kükümetini temsil eden Rayşbank mümessiline vermişler- dir. Dün Denizbank ile bu mlmessi! ler arasında vapurda yapılacak ta. dilât için esas müzakerelere baş. Tanmıştır, * Beşiklaşta 52 nci okul bahçesi- nin genişletilmesi için bu binaya bi- tişik iki evin salın alınması ve Sİ- pahi Ocağına 340 Itra yardımda bu- lunulması belediye dâlmi encüme- nince kararlaşmışlır. * Beyoğlu Kadastro Müdürü Rıfat, İstanbul tapu sicli müdürlüğü kontrol memurluğuna, kontrol memuru Nev- zat da Beyoğlu kadastro müdürlüğü- ne Bakil ve tayin edilmişlerdir. * Üsküdar meydanının taazimi için hazırlanan nizatiname vekâlet çe tasdiki beklenmektedir. Plân 1as- dik edildikten sonra Üsküdarın ara“ ba vapuru iskelesindeki ahşap ba. rakelar yıkılacak, Şirketi Hayriye is- kelesi de buraya nakledilecektir. * Kayseri zenginlerinden Nuh Na: vi, Kayseri köylerine yaptırdığı mul telif köprü ve mekteplerden sonra, şimdi de Kayseriye yüz mevcutlu bir iwebe yurdu inşasına başlamıştır. * 938 senesi içinde İzmir Himanın- dan 307.746.338 kilo ağırlığında ve 57.217.208 lira kıymetinde muhtelif mabsul ihraç edildiği tesbit olan» muştur, |Deri sanayicileri, Dün Toplanarak Dileklerini Tesbit Ettiler Dezi sanayicileri dün de sanayi toplannmışlar,! merkezinde şmüşlerdir. Deritilerin en mükim dertlerin- den biri muamele vergisinde kar- şılaştıkları güçlükler, diğeri hariç ten getirecekleri ham deriler için tatbik edilen takas muamelesinin meydana getirdiği müşlelillerdir. Deri sanayicileri bilhassa Anado. luda bazı fabrikaların muhtelif su- İ retlerde muamele vergisinden kaş İ tıklarını ileri sürerek derilerden hâm ve mamul halinde alınacak 6- lan iki defa muamele vergisinin bir defa olarak ve, gümrükte alın masını istemektedirler. Bu suretle bütün hilelerin önline geçilmiş 0. Jacaktır. Diğer taraftan takas primleri, nı mütemadiyen fiyatlarının yük Imesinden ve bu primlerin baş- mallara tahsis edilmesinilen şi- kâyet eden derici bilhassa ham maddelere mahsus olan takas prim lerinin diğer maddelere tahsis edil memesini istemektedirler, Bu noktalar için yakında alâka. darlara müracaat edeceklerdir. — Nüfusumuz 17,829,214 oldu Dahiliye Vekâleti üç ayda bir alman ve sicil defterlerine istinat eden ihsaiyat cetvellerine göre ve 1938 senelerinde doğum, ölüm, evlenme ve umumi nüfus vaziyetimizi tesbit etmiştir. yılında 105,953, 1938 yr. 01,953 evlenme kaydedil. yılımda .223,479.938 tr 1937 yelda 241.991 do- 290:314, 1958 yılıda gum olmuştur. 1937 yılmda sicil defterlerinde 9.008.495 kadm, 8.576.110 erkek olmak üzere 17.584.605, 1938 yı. lında ise 9.121.539 kadın, 8 mil yon 707.875 erkek olmak üzere Denizbank, “bu başında kadro 17.829.214 Türk vatandaşı kayıt. “Jx bul lında çin Sümerbanka ve Etibanka mi, K bülünminkimder.. Deği Ik münhal kadın nüfus artışı binde 12.7, er. kek nüfus artışı 14.4, umumi ar- tış 13.5; 1938 yılmda ise kadm nüfus artışı binde 12,5, erkek nü. fus artışı 15,3 umumi artış ise 13.9 dur. 1927 genel ni | us sayımında nü nüfus sayımında ise 16.158018 Vini öde Fe fusumuz 13.648.270, 1935 genel Meşhut Suçlar M z mesindeki Bir Da Dolayısiyle Görünmez belâli Sabıka hırsızlardan halk runması için elbiselerine £ bir alimet koymak lüzum bahsetmiştik, Meşbut suçlar kat Sultanahmet sulh mah sinde cereyan eden bir muhs! bu tedbirin sabıkalı sarhoşlff teşmili fikrini hatıra getiri Bakınız, Şehzadebaşında gın yerinde inden bozma bir da oturan Recep kızı Hidaytt kim tarafından: — Niçin sarhoş okun? * Tomasa söverek hakaret ©“ Niçin bu adamın kavanozları np döktün? Zavallıyı yirmi bf ra zarara sokmuşsun?,, Diye sorduğu bir suale sızca şu cevabı veriyor; — A Bay Hâkim, ben düşkün bir kadınım. Rakı İf âdetimdir. Onu bulamayınca #İ to içerim. Yine bir gün soğuk! havada iki şişe renkli ispirt9 miştim. Ondan sonra Şehzaf şındaki odamdan çıkarak HO dan Aksaraya doğru biraz meğe çıkmıştım. Yolda bakkil miüsın dükkânma rastlamışınk laşılan bu adam benim keyf dokunmuş ki bu işleri Hâkim suçlunun bu müd sından sonra sicilini yoklöj Kendisinin sarboşluktan, tını zarara sokmaktan ve hakaretten dolay: sabıkalı ol nu görüyor ve yirmi beş lirs cezası veriyor; bir daha böyle ler yapma diyerek yine bırakıyor, Bu hükmü yiyen Hiday** yapsa beyenirsiniz? Bakkal “| sa dönerek; — A bakkal, benden cağın hemen para olsun!,, Diyor ve salonu bu sie terkedip gidiyor, N Bir Cumhuriyet hökiminis # zurunda bu derecede e türim edep ve terbiye Mizte” uzak bir tarzda kendini mü” eden bir kadın üzerinde h — Bir daha böyle şeyler mal..,, Nasihati tesir edebilir mi? (İİ takdirde dün bakkal Tomas ff şana belâ olan bu tarzda bir * yatın kim bilir kimlerin çan” yakacağı açık bir şey değil ri Işin doğrusu artık içtimai yet içinde bu derecede düşmüğ lan mahlüklar herkes için bire rünmez belâdır; bunların zaf rmı mümkün okluğu kadar imak için üzerlerine bir alime! rika koyarak kendileri: o sa görünür belâ haline get dir. idi. Yeni doğumlar, hicret ve ilti. | —— ca suretiyle yurdumuza gelenler ve bunların dişinda olarak mek. tum nüfustan nüfus kütüklerine kaydedilmiş olanlarla birlikte bu günkü umumi nüfusumuz 1935 anlarına | genel nlifus yazımma nazaran 1 İ miyon 671.198 kişi artmış bulun. i | maktadır. BABE EEE EE 2 MA LERE KISA HABERLER * Orta Anadoluda Hafik kasaba- sında 1332 senesinde dikilmiş ve bu- güne kadar birçok ziyaretçilerin tet- kik mevzou olmuş bulanan Osman Gazi heykelinin tahrip edilmiş ve şimdi bir taş yığını haline geldiğini (Tan) gazetesi yazıyor. * 938 senesi içinde bütün memle- ket dahilinde şeker Tetihliki 97.466 tona çıkmıştır. * Alalürk köprüsünün inşaatı ile- milemiştir, Köprü her iki tarafından zincirlerle donizin dibine tesbit edil mişlir.. Zincirlerin çapaları köprü- nün her İki tnrafında yüz metre me- safeye kadar yapıldığından burala- ra deniz vasıtalarının demirlemesi menolunmuştur. tenberi İstinye has amirde bulunan Deniz. bangın Sus vapuru havuzdan çık- mıştır. Bugün seferlerine başlıyacak» tır, * İstanbul Deniz Ticaret müdürlü- günü bir müddettenberi vekâleten İ- dere eden Ray Refik bu vazifeye & sleten tayin edilmiştir. ğe Yangın Yerinde Kur Çalanlar Atsbek hanından, yang? icesinde kısmen yanmış v8 yanmamış top, top birçok Kk“ çalan 5 hırsız yakalanarak adliyeye teslim edilmiştir. Ahmet, Mahmut, All, ve Mehmet adında olan sağl sorgu için birine! sulh ceza © kemesine verilmişler, 145” rinde garip bir tarz kulla” inkâr etmişlerdir. Suçlul#” mişlerdir kiz i gol e ; < “— Bu kumaşları biz ta bulduk. Yanmış diye 8 lar, yazık olur, diye düşü? veb hi birer birer topladık, belki kaç kuruş kazanacaktık, yi daha satmağa fırsat kal | yakaladılar. Hâdise böy” İl yoksa çalmış falan değilis” ; Hâkim Reşit sorgudan | suçluları ait olduğu ahli ye verilmek üzere mudâfl” miliğe göndermiştir. > Yurttaş; Banka olmıyan zamanlardf lürimiz: “Ak akçe kara gün desi" demişler. Şimdi biz: Bankalardakt arttırma hesi? Kara gün dostudur, diyorü” Karagünlerinde dostsd3 ULUSAL EKON! ARTTIRMA KURU