16 Mart 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

2 — VAKIT İktisat bahisleri Türkiyede iç pazar Türkiyede iç pazar vaziyeti tet. kik edilirken dalma gıda madde- k bir kısmının köylü- er tarafından istihlâk hatırlamak (lâzımdır sunun yüzde 76,1 1 köylerde yaşamaktadır. Köylüler ise kendi yiyecek ihtiyaçlarını yi- ne kendileri temin ederler. Tica-| ret vasıtası ile tedarik olunacak gıda maddeleri sadece umumi nü.! fusun yüzde 23,9 nilan ibarettir. Bunlardan yüzde 7,1 kadarı nü fusu 10.000 den az olan şehirler- de otürmaktadır. Bunlar gıdali am mühim bir kasmını yakın köy- lerden tedarik ederler ki ticâtet sahasına girmez. Şu bale ticaret için içpazar sayılabilecek saha yal. nız memleket nüfusunun yüzde 16,8 idir. Çiftçi büyük müsteblik merkezler Ankar tanbul, İzmir olmak üzere üç şehirde toplanmış” nlar da ancak Türkiye nü- fusunun yüzde 6,4 ü kadardır. En mühim gıda maddelerinin asgari yüzde 80 i köylüler tarafın dan Bizzat sarfolunmaktadır. Bu-! nun neticesi olarak iç parazi teşkil! eden yüzde 20 bilhassa mahsul temswwüclerinden herhangi bir se. ne mahsul fazla oluşu, köylü kendi sarfiyatını pek dar hudut- lar dahilinde genişleteceğinden, arzının (sunum) fazlalaşmasına sebep olur. Bilâkiş kıtlık halinde, #iraat kendi sarfiyatını muayyen bir hadde kadar azaltacağından, pazarda kuvvetli durgunluğa s€- bep olur. Bu bakımdan Türkiye ile Bul- gâristan birbirine çok benzerler. Bu memleketelrde nüfusun yüzde 80 İnden fazlası büyük şehirlerin dışında oturmaktadır. Bunların be bemen hepsi de ziraat ile meş tt, istihsali en önce kendi iht- içindir. Buna karşılık yüz-| de 6,4 ten İbaret olan büyük şe- hir nüfusu ile pazar iktisadi ba- yatta ikinci derecede bir rol oy. nar, Ingiltere ise bu memleketlerin zıddıdır. Macaristanda ziraat ile meşgul olanlar ile büyük şehirler» d3 çalışanlar yarı yarıya hesap ©- Iunabilir. Almanya ile Amerikada| ise ziraat ile meşgul olanlar şehir- lerde oturanların üçte biri kadar- dır. Bu malümattan çıkacak netice şudur ki gerek sanayi ve gerek ti. caret noktasından almacak umumi tedbirlerin idaresinde daima içpa- zar vaşiyetİnin bu hususiyetini gözönüne getirmek lâzımdır. Zira iktısadi mahiyette alınacak mr | mi tedbirlerin memleketin kendi| İde yardımda bulunmalarını kâ- irarlaştırmıştır. 16 MART 1939 Mekteplerde Muallimler talebeden evvel Sınıfa girecekler Mekteplerde talebenin gittikçe çoğalması, intizam ve İnzıbatı temin hususunda idare unsurla- rım büyük müşkilât karşısında bırakmakta olduğunu gözönüne alan Vekâlet intizam ve inziba- tın temini işlerinde muailimlerin Şimdiden sonra zil çaldığı za. man müsllimler talebeden önce rahanelere girecekler ve tale- benin gelmesine intizar edecek- lerdir. Dersin sonunda da talebe ta- mamen çiktıktan sonra muallim. ler dershaneden çıkaceklardır. Maarif Vekâleti bu husustaki kanaatini teşkilâtına şöyle izah etmektedir: “Öğretmenlik vazifesini, sirf ders vermek suretinde anlayan! bir zihniyete taraftar değilim ve öğretmen (arkadaşlarımın, | dersten başka hususlarda vaki şikâyetlerinden kendilerinin de benimle hemfikir olduklarını sez mekteyim. Öğretmenin okul içi vazifesi, darsbaneye değil, okul kapısından içeriye girildiği an- dan Başlar kanatindeyim. Bu ba- kımdan, idarede çalışmıyan Öğ- retmenlerimizin, idare vazifesi almış arkadaşlarına yardım etme lerini, bir zaruret telâkki ediyo. rum.,, ilkokullar Hakkında Bir Emir Maarif Vekâleti Türkiye dahi- Windeki bütün lise, orta ve ilko- kulların kuruluş tarihleri ile şim diye kadar verdikleri mezun âde- dini ve geçirdikleri istihaleyi tes, yon bit etmeğe karar vermiş, bu Bu! susta alâkadarlara emir gönder- miştir. Okullarda Kabakulak Şehrin bazı semtlerindeki ilko- kullarda kabakulak hastalığı baş göstermiştir. Hastalık sarf olduğu için tale- benin diğer talebelerle temasta bulunmaları yasak edilmektedir. Sıhhat işleri direktörlükleri de kabedkulak vakası gören mektep. leri tetkik ederek sıhhi tedbirler almağa başlamıştır. e : Belediyeye iki müfettiş daha geliyor Belediye müfettişleri hamal ve sebze hali işleri hakkında tahki- kat yapıyorlardı. Bu husustaki Bu yüzden kadın kavgası oldu Dün, cürmü meşhut Üçüncü Sulh oeza mahkemesinde adliyeyi biribirine katan bir kadın kavga- sının muhakemesi yapılmıştır. Vakanm kahramanları Seher asâmda şişman İri yarı bir kadm. la Hafize adında zayıf bir kadın. dır. Hafizenin iddiasına göre Se. her kendisine: — Ne yaparsan yap, senin ko. canı elinden alacağım. Kocan şişmanlardan hoşlanıyor, Sen ise çiroz gibi bir kadmsın. Bunun İ- gin kocan nasıl olsa bana gele . cektir.., demiş ve kendisine inat olarak, etli kısımlarımı eliyle ga. marlamıştır, Ecnebi ve ekalliyeti Yakalanan öğrelmenleri Şüradan istediklerini tespit ettiler E&nebi ve ekalliyet okulları türkçe ve kültür dersleri öğret menlerinin Maarif Şürasından tediklerini tesbit için toplanan komisyonların verdikleri rapor. ları gözden geçirmek fzere dün Maarif müdürlüğünde Maarif müdürü Tevfik Kutun başkanlı- ğı altında bir toplantı yapılmış” tır. Bu toplantıdı Noterdam dö Larddan Sabiha, Noterdam Dösi- Sabahat, nova kiz orta okulundan A) Kadıköy Yeldeğirmeni Rum oku lundan Ulviye, Esiyan ortaokul yardirektörü Orhan, Zabiyon kız lisesinden Hasan Bedrettin, Ital- yan lisesinden Zeki Cemal, Bey- oğlu Uçüncü Rum okulundan Şevket iştirak etmiş ve dilekleri olan iki madde Üzerinde tesbit etmişlerdir. 1 — Bu okullarda çalışan öğ- retmenlerin istikballeri, tekaüt. lük, kıdem zamları için resmi o- kul öğretmenlerine tatbik edilen 1702 numaralı kanunun kendile- rine de tatbik edilmesi. 2 — Bu okullarda tedrisatın daha iyi randıman vermesi bakı: mından dilekler. Raporlar tanzim edilerek Şü. raya gönderilmek üzere Maarif bünyesindeki hususiyetler ile pek tahkikat mülkiye müfetlişlerine | müdürlüğüne verilmiştir. sıkı alâkası vardır. Munzam mesai nizam- namesi hazırlanıyor Iş kanununun 37 inci maddı mucibince yapılacak . munzam mesai nizamnamesi iş dairesince hazırlanmıştır, devredilmiştir. Halen belediyede altı müfettiş çalışmaktadır. Yakında yeniden iki müfettiş daha gelecek ve bu suretle müfet tiş adedi sekize çıkacaktır. Türklüğe Ait Hayırlı Bir Teşebbüs Avrupada muhtelif milletlere! Kongre Istanbul Öğretmenleri Yardım Cemiyeti Başkanlığından: 18 « 3 « 1939 tarihine rastla. yan Cumartesi günü saat 14,30 da Universite konferans #slo- nunda cemiyetimizin (senelik Nizamname Devlet Şürasınalmensup dünya âlimlerinin yazı-| xongresi yapılacağından üye ar. gönderilmek üzeredir. Iş kanunu|lariyle çikan ilmi mecmualar var Malan gelmeleri rica olunur. hükümlerine göre haftada 48 sa atlik ve esas iş müddetine ilâve olarak iş yerleri, görecekleri za- dır: Bunların ehemmiyeti, muay- yen birilim sahasında bütün dünyanın gösterdiği tekâmülü i- önek küb Çorap Mütehassısı rurstler dolayısiyle günde üç #a-İfade etmelerindedir. Şimdiye ka.| (Fabrikaları Geziyor ati ve senede 90 gününü geçme. mek Üzere munzam mesai yapa» bilirler. Hazırlanan nizamname- de iş kanununun bu bpikileri- | Bin tatbik suretini gösteren esas. lar mevcuttur. z > << Pp Va'catler | Vasa. ozanı) Vasa. | Ezan — — pa — Git 1102( soo/1161 1223) n06j1:22) 605 | omina)| “m 1818 izonl ime) idin 1048, ıaijmas)| 13: 432 0.5 el i Aksam vatsı Imnak | dar bizde bilhassa türkoloji bakı- mından böyle beynelmilel kıy- mette bir mecmua bulunmaması, milli kültürümüz için büyük bir boşluktu. Memnuniyetle haber| aldığımıza göre, evvelce matbua- tımizın en güzel mecmuası olan “Şahbal,, in sahibi Sedettin A.' rel, bu boşluğu dolgun gekilde üzeredir; üstadın neşredeceği muasi, gerek| Türk âlimlerinin, gerek ecnebi türkoloğlarının çok kiymetli e-| tüdleriyle türkoloji sahasında en mühim teşebbüsü teşkil edecek- tir. Bu mühim mecmuanın baş- muharrirliğini Ismall Hâmi De. yucularımıza şimdiden miijdele- meği vağifle sayarız. Ipek kadın çoraplarının sağ- lam olarak yapılması üzerinde tetkikler için gehrimize gelen Al man mütehassısı Mari Aber dün İfabrikaları ziyarete başlamıştır. Mütehassıs önce küçük fabrika. larda tetkikler yapmakta, bun- lardan nümüneler almaktadır. KE YAR Bir Kaza Kaptan Şevki Çalakoğlunur Klaresindeki Dalgiç isimli motör &vvelki gece Kadıköy iskelesine yanaşmak için manevra yepan Heybeliada vapuruna çarpmış, İlaç tarafındaki puntellerden biri- ni kırmıdtır. Motör de baş bodas. inışment deruhte etmiştir. Oku-|lamasından hasara uğramıştır. Hidise hakkında takibat yapıl maktadır adliyede bir Nihayet her iki kadın mahke. meye verilmişler, şahitler dinle nilerek Seherin tahkiri sabit ol- muş, 2 gin hapis cezasına mah. | küm edilmiştir. İ Ancak, vaku bu kadarla bitme. | miş, davacı Hafize: İ — Kocamı elimden alacak, a| dostlar, diye bağıra bağıra dışarı çıkmış (şırrak!) diyerek düşüp bayılmıştır. Bu sırada mahkeme. den çıkan Seher de üzerinden at. yarak geçip gitmiş, etraftan ye- tişenler Hafizeyi tedavi etmeğe başlamışlardır. Hafize bir türlü ayılamamış ve otomobille evine gönderilmiştir. Kaçakçılar Şebekenin Ecnebi Mem-! leketlerde de Alâkası Varmış Gümrük muhafaza teşkilâtı i.| le polisin Galatada meydana çi- kardığı kaçakçılık şebekesi ötrâ- fındaki tahkikatı genişletmekte- dir. Şebeke mensuplarının ecnebi memleketlerle de temaslarda bu. lundukları ve buralara boyaz 2 hir gönderdikleri anlaşılmıştır. Kaçakçıların oturdukları Galsta- daki bekâr odalarında da arama yapılmış, 200 gram eroin, yarım Kia” eerar, Met YRYAMMN KO: kain bülüunmuğtür. şirâdilik yâ, kalanan kaçakçılar beş kişidir. siir İnhisarlar Umum Müdürü İngilterede bulunan Inhisarlar Umum müdürü Mithat Yenel bu| 4y sonuna doğru şehrimize gele cektir. Umum müdür derhal Ankara. ya gidecek, seyahati etrafında Vekâlete izahat verecektir. Batan Mavna Geçenki fırtınada Vulina lma- nının 150 metre sağ sahilinde demir ve taş yüklü bir mavuna batmıştır. | neticeler elde olunmuştur. Etrüsk vapuru azanlar Üzerinde Yeni Bir ihtilâf Çıktı Etrüsk vapurunun şartname. ye uymadıkları tesbit edilen ka- zanları üzerinde yeni bazı nokta- lar meydana çıkarılmıştır. Bu hususta çalışan kazan mütehas. sislarından mürekkep komisyon Prüdon Kaptis sistemi olan bu kazanların şehrimizdeki acentası) Selimin de malümatına müraca- at etmiş ve çok dikkate değer | Acenta vapurdaki kazanların! Prüdon Kopüs sistemi olmadığı- ni ileri sürmüş, kendisinin malü- matı bulunması lâzımgelirken bu yolda hiçbir şeyden haberi olma. dığını bildirmiştir. Bunun üzerine kazanların Fransadaki merkezinden veziyet sorulmuş, buradan gelen cevapta da Alman Şantiyelerine kazanla- ri için müzaade vermedikleri, va» purdaki kazanlarına tablatiyle kendi kazanları olmadığı bildiril-| miştir. Ve Bu vaziyette meydana yeni bir ihtilâf çıkmıştır. Bu hususta mü zakereler yapılmaktadır. Mebus profesörler İki Vazifelerinden Birini Tercih Ettikleri Doğru mu? Dün çikan gazetelerden birin. de halen Üniversitede profesör bulunan bazı mebuslarin ptofe. sörlük ve mebusluktan birini ter cih etmek üzere kendilerine mü- racsat edildiğini ve Dr, Neşet Ö. merden maada diğerlerinin me. busluğu tercih ettiği yazılmış, ârada rektör Cemil Bilselin de mebusluğa seçileceği! kaydo - lunmuştu. Dün kendisine meli - mat almak üzere müracaat etti. ğimiz rektör demiştir ki: “Hiç bir şeyden malümattar değilim. Memleketin en büyük 1. lim müesesesinin hizmetinde bu. İunmaktan şeref duyarım.!,, Diğer taraftan diğer Üniversite | İ spofesörleri hakkımda da İşna © dilen haberin mevsimsiz olduğu üniversite mahafilinde söylen . mektedir, iel Denizbank Antrepoları Denizbank limandaki antrepo- lardan yalnız ikisinin “Antrepo, nahı altında çalışmasını karar- | Mavunanın yerini belli etmek için denize yeşil renkte bir işaret konmuştur. Türkkuşuna Rağbet Türkkuşu teşkilâtına talebe yazılmak Üzere Hava Kurumu Türkkuşu şubesine şimdiye ka- dar 300 den fazla müracaat vaki olmuştur. Bu yıl bu müracaatın diğer yıl lara nazaran daha fazla olacağı tahmin edilmektedir. Derslere Mayıs sonunda başlanacaktır. Iran şehi doğum yi A; “ nşahının laştırmıştır. Bunlar Eminönü ve halı antrepolarıdır. Diğer antrepolar Anbar namı altında çalışacaklardır. Bu karar önümüzdeki sy başından itibaren tatbik edilecektir. Buna göre Eminönü ve hah antrepolarına girecek eşyalar es- kisi gibi dört sene bekledikten sonra sahipsiz diye satılabilecek, fakat anbarlarda kalacak © lar'ancak iki sene bekletilebile- cektir. ldönümü Dost ve müttefik İranm kıymetli hükümdarı Şehinşah Rıza Pehlevinin doğum yıldönümü dün gehrimizdeki İran konsoloslu- ğunda kutlulanmıştır, Yukarıki resim, İran başkonsolosunu, hü, kümdara uzun ömür dileyen ve memleketimizle olan dost minase, betlerinden zevkle bahseden nutkunu davetlilere okurken göster. mektedir. â ZON Bulgarisiâ' Başvekil (Yazan tKMET Mİ OMŞU ve dost Bİ, nın muhterem Köseivanof bugün gelmiş bulunuyor. Kendisine yapıla otoritelerimizin olduğ” halkımızın da sami vececühünün bir işareti lâzımçelir, Köselvanot, — Bul çoktandır işitnediği Pİ den konuşan yüksek ve kiyaset adamı oldUP | termektedir. Beynel diselerin gitikçe kötü” zamanda, bilhassa ko?” letlerin biribirine dah” 4 ması, yeni dostluklar ve hele “SİYASİ HAKİ RA VE MEMLEKETİ TİYETİNE O UYGUN YAN" emelleri teşviki kalmak yolunu tutan ©” gar siyasisidir; diyebili”” Müşterek Balkan ” rini korumak için teşriP' ye imkâin verecek şart maksadiyle, memlek' ; uğraştığı gibi, dışısi” hüsnü niyet sahihi Me” yardım ve mu zatmaktan geri kalmak diği görülmektedir. Bugüne kadarki iü nlaşıldığna göre leyh Bulgzaristanm yaa)”, tr harletnde bulunmasi” | tabii görüyor ve bu gayi ” liğe mümkün olan 99 reyi bir an evvel ka? için yavaş yavaş elini emeği harcayor. İçer” xe dışarda bir itidek ei mek olan bu gidişi, “ rünen güzelliği nis takdir etmemek. Çalışkan komşumu”. terem Başvekilinin #: k nasebetiyle, Bulgarista”” 5 tekrar gözden kitaplarm bir bahsind? Bulgar darbımeselin? ettim: * “Yuyaş yürü uzak gi « Bu “uzak gitmenin” manevi muzafteriyeti? mek manasma gelip mek" demek olmadığ”* lans Köseivânof'un ib ğini ümit ediyoruz. Komşu meslektaş ; Bulgar Başrekiii i güzide bir Bulgar g' pu da şehrimize ge Gazetecilik (o Bwl$ hayli ilerlemiş ve dina”, haldedir. Balkanlar gi müddet muhabirlik ei Markham İsimli bir Mi gazetecisinin yazdığı v ktabm verdiği malın” bütün Bulgaristand? man intişar eden 40 güzete YArĞIr, Başlı?” 4 tabi Sofyada çıkıyor 16 vı bulmaktadır. e” En çok satan gazeti . İl günde 50.000 DÜ maktadır. o Bilhsss* akşam vakitleri çrkan s sabahkilerden fazisd!” Bizim gazetelerimi"” gazetelerinin müşteri yoh başlica nokta, dünya”. e rafmda hususi muh! sö Tundurmağa' takatler” 0 salt olmimasıdır. Mb haberlerini bizim EN Jansı"" na benzeyen gi mi ajans” teşkilât v ; temin cderler. ( Bizde olduğu gibi al ; zeteciliğinin de mal biyat hayatında bi maktadır. Sanat çoğu ik muraffakıyei ni gazete ve raecni retmişler ve bir kısmi m g mesaiye devam © SESE 8. ELİE ZER İ