14 Mart 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

N ; $'— VAKIT 14 MART İstanbul vitrinlerini #eikik 1939 60 liraya 3 metre kumaş, 22 liraya bir çift ayakkabı, 7 liraya bir kravat, İki gömlek alana üçüncü gömlek neden bedava verilir ? Yazan: Yekta Ragıp Gnen İstanbulda sinema kapılarından sonra halkin toplandığı yerler, maktu fiyat kanunu çıkalıdanberi, tuhafiyeci ve elbiseci dükkânları- nin önleri oldu, Eskiden kravat veya gömlek, yahut elbise alacaklar dükkânın camekânına bakmadan içeri dalar ; — Kravat istiyorum, derdi. Tergâhtar müşterinin haline, şanına bakarak bir kutu açar, bu- nu diğer kutular takip ederdi. Müşteri, beğendiği kravatlar: evi- rir, çevirir hepsinin ayrr ayrı fi. yatını sorar, mallar fiyat öğrenil- dikten sonra bir kere daha zevk ve nazar mehengine vurulurdu. Fiyat öğrenmekle iş bitmez, be- en malın üzerinde çekişe çe- kişe pazarlık başlardı. Tezgâhtarın “Sizin hatırınız İ- Şin Şu kadara bırakıyorum,, deme- sine tâğmen pazarlıkta uyuşul- maz, müşteri kapıyâ kadar gid tezgâhtar birkaç kuruş daha dirir, müşteri? — Söylediğimden on para fazla wermem ider, tezgâhtar elinde kra olduğu yerden dışarı çı! müşteri birkaç adım geri atar, ye- niden yapılan bir pazarlık sonun- da — müşterinin eğer o malı al- mâya hakikaten gönlü varsa — fiyatta mutab:k kalınır, mal da a- lınfuş ve satılmış olurdu. Bu ananevi pazarlık usulü kadın müşterilerle tezgâhtarlar arasında daha kazaretli ve daha uzun bir şekilde cereyan ederdi. Pazarlık zamanında müşterilet dükkân içerlerinde ( toplanırdı. Maktu fiyat kanunu meriyete kon duktan sonra iş berakis oldü di müşteriler vitrinlerin önlerinde öbek öbek toplanıyorlar. Bunla- rm bir kısmı hakiki alıcıdır; bir gömlek almak kararındadır. Cebi- 3 de parayı koyup sokağa çıktık- sonra rastgekliği mağatanın| yitrinine yaklaşır. Vitrinin şurasında burasında tertiplice konmuş gömleklerin ü-| #grindeki yâftaları ökür, kumaşlar bâkkında zitini bir mütalca yürü- tür, Sonra yanındaki veya daha uagktaki bir mağazanın vitrinine o oradaki fiyatları da ariz inik tetkikten sonra ilk mağaza- daki fiyatla mükayese eder; niha- yet bir mağaraya girip beğendiği malı alır, Mağaza vitrinleri önünde topla- nğn halkın ise çoğu alıcı değildir. Bunlar zevklerine, süslerine düş- kün âkğasız kesândır. Bunlar da vitrin tetkikatında hakiki alıcılardan geri kalmazlar. Belki tetkikleri çok daha uzun sü- rer, tâmeklna yapışır, muhayyile- lerini işletip kendilerini baştan a- şağı vitrinlerdeki mejbusat ile âo-| nanmış telâkki ederler. Bu inceleme bir camekâna irihi sar etmez, birinci sınıftan tutunuz da onuncu sınıfa kadar vitrinleri gözden: geçirilir. Yorgun n bir kahveye kendisini atıp da bir arkadaşiyle başbaşa verdi mi; — Bir kravat gördüm, bir gör İek beğendim. Param olunca on dan alacağıni! der. Malr evsafı: saymaya başlar. İşte bu iki sınıf halk mağaza vitrinlerine - yaklaşınca yaya kaldırımların: ! l hattâ aşacak derecede izdiham o-| luyor. Misal mi istiyorsunuz! İş- te Bahçeka“-, Zminönü, Karaköy Beyoğlu mağazaları... Ben bir bakıma mağaza önlerin ide toplanış: da haklı buluyorum. Geçen gün Beyoğlu Tokatliyan civarında bir mağa za vitrininde birkaç parça kümaş, üzerindeki etikette yalnız “60,, kamr var. Birkaç kıp konuşuyorlar: — Acep bu 60 rakamı nedir? — Bilmem? — Şey; dikişi dahil bir kat ek biselik olmasın! — Zannetmem. — Noöir zânnedersin ya? ra — Olsa olsa metresi 60 kuruş zannederim, — Yok deve... — Doğrusunu söyliyeyim mi? Altının önündeki sıfır fazla. ku- maşın metresi alt: liradır demek istiyorlar, — Anlaşıldı. Senin bugün canm | £ alay istiyor. Ben ise kumaş almak | rastgs istiyorum, Anlaşamıyoruz. Ben girip soracağım, beğenirsem ısmar Jayacağımıs. Beriki içeri girdi. Girme» sie de çıkması bir oldu. Arkadaşı hitap etti: — Boyunun ölçüsünü aldın rf — Bırak azizim, O üç metrelik bir kumaşmış. İşte o par n fi; yatı 60 lira imiş. Terzi parası fi- ln yok içinde. — Neden bir elbiselik kümas bu kadar pahalı dedim. - Aman beyim dediler. O mal Bödendür. 40 lira da dikiş parasi verirseniz hemen dixeriz. Onlar uzaklaştı. Ben de başka vitrine gitim. Kravatlar üzerin deki akamlardan bazilari; —3lra.. 3,75: lira... 5,5 lira... 3 dira Bunlar yalan değil! Inanmayan bir boy gösterir, görür. Yani ye- lekle yakalığınız'n dan bir kısmı görünecek olan uzunca bir ipekli kumaşın fiyatı... Arasın ye sormayın. Alan var ki teşhir ediyor, Avrupadan getirtiyorlar. Böyle pahalı kravat. piyasaya çıkalı pek ye: Eskiden gümrük» ten geçmiyordu. Şimdi müsaade gıktı. Avrupadan omamul kravat geliyor. Gelince de bu fiyata satı- lıyor, Bir” kunduracı vitrini önünde- mağaza! yim. Fiyatlar: —ıizin.. — 15 lira. — 18 lira. — 22 lira, gi Birinci fiyat bir çöpçünün bir ayl gı, üçüncü fiyat bir işçinin ay- İk kazancı, dördüncsü bir posta müvezzininin “aylığı... Çorapçı mağazası vitrini... Ki: oralarda | dın - erkek çorapları istif edilmiş. | kapayacak, | Erkek çorapları: — 100 kuruş. — 180 kuruş, —2 ira, —2,5 lira... Kadın eşyası üzerindeki rakam | ların ne kadar can yakıcı olduğu cihetinde | nu evli olanlar hilir, Evli olmıyan. “vitrin tetkik seyahati, yaptım.!iara da bu rakamı vetmekte hiç- Bazı fiyatları yazıyorum; bir mâna görmüyorum. şi merakla ba-| Klu Beden terki si umum mü düri birk milli tarafından verilen Ye talimatnamesinde yazılı olan beden terbiyesi pası maçlarına başlamak Üzere küme ku birinci lik kiüpleriyle ekalliyet (sabık gayri federe) teşekkül- lerin murahhasları dün akşam mıntaka merkezinde toplandı- Bu kadar yüksek teşhir eden mağazalar olduğu gi- oi ucuza mal gösterenler de var, Kravat fiyatları ; —15. —.50.. —35.. Çorap fiyatları: — 35. — 30... —25... Ayakkabı fiyatları: — 4. —3u —2,5... vesaire... Hele mağazanın biri allı, yeşil. mavili kâğıtlara “Yüzde 50 ten , Yazını bastırıp ı yerlerine yapıtşırdı mı dükkânn önü mahşerellah... Artık vitrinin yaya kaldırımdan © geçebilirsen bei Eminönünde bir mağaza bu Acaba bunları alân var mı? di. | ne beş lira koyup diğerini de Yy: sulü eskimiş bir reklâm vas.tası telâkki etmiş veya vitrini önünde toplananları az görmüş olacak ki ls bir kurnazlık bulmuş” 'Bi? inan alana ikincisi yarı sanız 2,5 lira verdoekelili. Bu reklâm üzerine öteki dükk, İhim önü boşalınca o da şu çareyi cü bir dükkânın vitrininde şöyle bir teklâm gört- ceğimizi tahmin ediyorüm; “Bir gömlek alana. iki gömlek oedava verilir.,, Yaltız bü devirde de ikinci göm leği yarı fiyata, üçüncüsünü beda- va verecek slam pek kalmadı. Bunlar bit ticâret . işidir. İki gömleğin fiyatı Üçer buçuk liradan yedi Bunun yeri ra m: ediyor. fı fiyata verinse yekün ayni olü- yor. Yani müşteri aldanmıyor, fa- kat mağâza vitrinine, oradan içe- riye müşteri çekiyor. İstanbul halkına bedava seyran gâh çıktı. Kahvede oturacağınıza, evde yangelip yatacağınıza çelebi derviş gibi caddeleri arşılayın. Şu mağaza vitrinleri önünde ne mu- havereler işitecek, ne güzel eğle- neceksiniz. YENİ ÇIKTI Fikir ve sanat meseleleri YAZAN: SADRİ ERTEM VAKIT a asone olunuz fiyatla mal loy İ lar. İçtimaa riyaset eden mıntaka müdür vekili Muhtar, ekaliiyet takımları Azasından bir kısmiı- nız lisanslı olması ve melüm karar yüzünden bu klüplerin tam bir futbol ekipi çıkarmiya- cağını gözönünde tutarak w- mum! merkeze milracaat ettiği nl ve aldığı müsbet cevap üze rine — talimstnameye makiz beraber — beden terbiye si kupasına İstanbuldan on iki klüp yerine bunları iki er, iki ün iş »r birleştirerek altı klü5 trak ed ni eöyledi. a klüp mw üdürlüğün Bunu kabul ed rahhasları da ge hazırladığı birle şeklinde nutlabık kaldılar. Bu suretle; İstanbulspor - Pera, Şişli - Sü- leyman Beykoz * T.Y.Y.K Hilâl - Kurtuluş, Kasımpaşa Galalaspor ve Topkapı - Arna “utköy Klüpleri beden torbiyesi kupasi maçlarına girmek Üzere birleşmiş oldular. Gene dünkü toplantıda bulu- nâh Bofkurt, Kediköyepor, De- Hans Bl lim den Anadoluhis beyi ve Galatagençler ile bera- Her bir ikinel lik teşkiline de karar verildi. e Beyler takımların müsabakaları tusust mahiyette görüldüğü 1 * “İçin ecnebi tebaası elemanların değildir, irakl o menedilmiş yalnız ekalliyet (sabık gayri fe dere) takımların lisanslı oyun culari (meselA Fenerli Atolidiz | vermiş Mığır-( ız Fenerde, Şişlid d yalnız: Beykozda, Buduri yalnız, Galata nayacaklardır. Peralı ! Bu klüpler umum müdürlü ten izin almadıkça — hususi ma- Bir müddet evvel bildirdiğimiz de genç bir boksör bulunmuş ve tir. in evvel neşretiğimiz! “Il dan evvel ay "İğümüz; Tsk futbol »Sirlmdi |... terbiyesi kupasına gi- rAYARİ İkmaa gözel bir Hiyetta bile olsa — başka müsa: |dar fazlalaşırsa gayelerimize ya- Beden Terbiyesi kupa maçları ıçin pler birleştirildi! aa gelecek hafta başlıyacak baka yapamıyacaktır. Beden terbiyesi kupası k lsşmaları önümüzdeki haftadı itibaren mit küme m nı sahalarda < nacaktır. İlk hafta: Topkapı - Arnavut- ye Ile, Pera - Istanb Mti Kurtuluş - Hilal kari$i d Beykoz - T.Y.Y.K. ub n - Galataspor ğı Ne çarpışacaktır. 0 Romanyaya davet edilecek bir hakemi Şazi Tezcan Romen gazetecileri çok metettikieri bu güzi .keme Bükreşte bir maç idare ettireceğini yaz! Romanyânın Tamşvar takı- mıvın memleketimizdeki son maçlarından sonra komite reis- leriyle yaptığımız konuşmayı - © günlerde — sütunlarımıza geçirmiştik. Misafir reisi maçları futbolculerm Ankara stanbul hakkında düşündüklerini söyle âikten âonra bilhassa İstanbul- da maçı İdare etmiş olan Şasi Tezcanın üzerinde durarak, ken vkalâde iyi bir hakem nu beyan et ti, Bugün de, BU te çıkan VWniversul gazetesinde gördü- culariyle bu güzide hakemimiz $ alt, satırları aynen aşa alıyo ruz; “İki ay süren uzun bir seya- hatten avdet eden Romanya mil MW iiklerine dahil (Tamşvar) u seyahati, hakında ha- Ilik riyasetine vermi riye, İskenderiye, Kah kara ve İstanbulda 13.maç ya- pan Ta:aşvar futbolcuları bu maçların ajtısında galip ikisin- de berebere beşinde mağlüp ol- mmuşlardır. Mil lik relsi M, Stellen Tamş var takımıtın seyahati hakkın» da kendisine müracaat eden ve aye a ” İgazetecilere aşağıdaki beyanatı Bana vo Jsoyahat Rontanya tötbolu hak- vesile olmuştur. Eskidenber! dis ettiğim vechile takımları» mızın hariçle temasları ne ka gibi Amerikada Bülli Kov ismins maçlara sokulmağa — başlanmış. “ Bük, Nevyorkta yapılan son, müsabakada Fred Apostoliyi sa. yı hesabiyle mağlüp etmeğe muvaffak olmuştur, ilen rapora göre buj propagandaya ! gi Şazi Tezcan kınlaşmak o nisbette ari” dır. Tamşvar klübünün A nesi esnasında gerek Jürzalemde ve gerek 75 gördüğü şayandır. de mis kayda futbol s9 lindedir birede terağlf En yüksek tut wkliiğne nat etmektedir. İstan” Yolcuları olgunlaşmış P” zara arzetmektedirler. İki ay süren turnede * ş 13 maçta Kahirede bey” y hakem Yusuf Mahmut Ör olmak üzere birçok b İ ördük. Fakat Istanbulğ” maçımızı İdare eden Şa can eldden fevkalâde kem, Futbolda en mübi lan avantaj aldeterine olgunluğuna bir de | Arrupa hakeminden tari lan bu arkadaşı Türkiye? yi sahasındakl samimiyeti vi ” viye etmek: gayesiyle 11 ta şehrimizde bir ms$ ' mek için davet edeceği! kaydetmenizi bilhassa Fy rim, Türkiyede sporcul” yapılan hüsnü kabul ve b anlayarak maç sey reğisi wi tazlasiyle mütehassls e Türkiye Kır kos” hs 19 martta Ankar? e yap pılıyor Türkiye kır koşular! sini tayin edecek ol49 müsabaka 19 Mart 999 ii, günü Ankarada yapılat5 18 mıntakadan görü” / ik takımlar halinde ist cek olan bu müsebak$ yif m İç hin Mo, dk te, hp iş yacak ve 60 katedildikten sonru ge” stadda nihayetlenecek!i”” *X, e ti, k Ne Vi € Hakemlerimiz ant mana başlıy? yo Milli küme maçlar”. lik olmak üzere şeP” tutbol hakemleri yer” ye nünden itibaren apterii pi mağa be layacaklartı vi ön manlar Galatasaray Kl nunda yapılacaktır. Hakemler için bir si edilmesi fikri de ort?” bulunmaktadır.