16 Eylül 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 8
Golç Paşa Türkiyede Harbiye mektebine ve — .- YAKIT | 30 devletin imzasını Takvim M EYLÜL 191 PAZAR Pazartesi taşıyan davetname | $ || pe ai ği gok İn sair se e ait hatıralar... Gün batısı 7 : M. Litvinofa verildi |. (X|< Çeviren; A € - mammmım Yazı Nomr5 e. namazı 2m 209 : plane mez. e ie No an Martta Fransız - İngiliz donan- | nu tasdika muvaffak olmuştu 5 ve Ulaş taratı 1 inci OR e elik muhafaza > iie Mir masının yaptığı ilk duhul hareke- | Halbuki Sıribstan tamamiyle | ilerle yrd Ya Masindi; kon. || >“ «9 | sw || gi Gemmkale müdafa tertibatı | mağlp edilmesi plânr mütemadi İ milletler cemiyeti mukavelesi ile | vrupa meselesinde, kon- || Yin geçen günleri 3.» 2. tarafımdan geri püskürtüldükten | yen tehir edilmekte berdevamdı" Paris ve Briyan - Kellog misakla - | rmın hemahenk kılınması için sık | sık ileri sürmekte oldukları fikir - ler hakkında izahat vereceklerdir. Cevapname Sövyet Rusyanm Ce - | nevrede diğer devletlerle samimi bir teşriki mesai zihniyeti kabul edileceği ümidini izhar edecektir. Usule ait muamelenin salı gü - nü ikmal ve Sovyet Rusyanın çar- şamba günü cemiyete kabul edil - mesi ümit edilmektedir. Hariciye Vekilimizin beyanatı Cenevre, 15 (A.A.) — Havas ajansı bildiriyor: Dün M. Kan - | sının. bütün noklai nazarlardan | tilo (Arjantin) ve Mayard (Hay- ti) den sonra milletler cemiyeti a- |“ Italya yaklaşmasını intaç ede - | samblesi H. Kalirodamattayı din- | lemiştir. Mumaileyh Milletler Ce- de etmekte © bulunduğu bildiril- | miyetine olan itimadını bildirdik | ten sonra M. Simon ve M. Bartu nun sözlerine tamamen iştirak et- tiğini bildirmiştir. Müteakiben söz alan Tevfik Rüştü Bey, Türkiyenin beynelmi- lel mesaiye iştirakini hatırlattık - tan sonra herkese karşı çok dosta” | ne hislerle muttasıf bulunduğunu, bu yolda devam arzu ettiğini ve Sovyet Rusyanın kıymettar müs - takbel mesai birliğinden dolayı | Türkiyenin bahtiyar bulunduğunu bildirmiştir. Nihayet M. Berger Valdenez, Avusturyanın beynelmilel müna - | sebetlere atfettiği yüksek kıymeti göstererek bu memleketin vazife- si sulh için teşriki mesai olduğu kanaatinde bulunduğunu söyle - miştir. M. Berger, son hadiseler esna- sındaki kıymetli müzaheretlerin - den ve bilhassa mali müzaharet - ten dolayı devletlere teşekkür et- “ikten sonra M. Şuşnig gibi, Avus- | turyanın kanmın son damlasına | kadar tamamiyetini müdafaa az - minde olduğunu bildirmiştir. M. Berger, beynelmilel teşriki mesainin, bu meyanda iktısat ve emniyet sahalarmda milletler ce - | miyeti müzaharetinin o Avusturya | için devam edeceği ümidini izhar eylemiştir. Küçük itilâf daimi mecli- sinin tebliği Cenevre, 15 (A.A.) — Küçük itllâf daimi meclisi dün öğleden sonra tekrar toplanmış (o ve sonra bir tebliğ neşretmiştir. Tebliğde ezcümle deniliyor ki: “Konsey evelki gün ve dün top- lanarak, ruznamesine dahil bütün meseleleri ve bu meyanda Sovyet Rusyanın milletler cemiyetine gir- mesi, şark misakı, ekalliyetler, orta Avrupa ve küçük itilâfın İtal- ya ile münasebetleri meselelerini derin bir surette tetkik eylemiştir. | s6Y, Tuna havzasındaki Bütün dev- letlerin tam istiklâli, bunların ik- tısadi sahada yaklaşmaları ve a - lâkadar bütün devletlerle | teşriki mesaileri hakkında kararını yeni» | den bildirmiştir. Konseyin noktai nazarınca, mil- letler cemiyeti lüzumu © halinde, sulhun ve muahedelerle ihdas edil- miş olan nizamın muhafazası için en uygün teminattır. Nihayet tebliğde, siyaseti bi- lâtefrik bütün devletlerle dostane münasebetler tatbiki olan konse- yin Fransız — İtalyan yaklaşma - şayanı temenni olan küçük iti cek mahiyette olduğunu müşahe- mektedir. Manil (Filipin adaları), 15 (A. A.) — Hayun Maru ismindeki Ja- pon balıkçı gemisinde kaçak teşki- lâtı tarafından yapılan bir teftiş sırasında yirmidört (o kişidenmü- rekkep olan geminin tayfası tara- fından iki gümrük memuru ile bir polis memuru denize © atılmıştır. Iki Amerikan sahil muhafaza va « - puru, Rormos adasındaki Takao vapurunu takibe crkmıstır. ermenin) üç ingiliz amelesi Sovyet Rusyaya gidiyor Londra, 15 (A.A.) — Bir İngi- liz mebusunun teşebbüsü üzerine üç amele Sovyet Rusyaya giderek amele sinıfının hayat şeraiti hak - kında tetkikatta bulunacaktır. ——am—— Kurutulan bataklıklarda asri ve sıhhi köyler larak Toroslarm cenup çevresin - deki Türk aşiretlerini temelli köy- lere bağlamak zamanı gelmiştir. Bu maksatla, İçel valisi Hazım ve sıhhat işleri Remzi Kâmil Beyler ve diğer alâ- kadar memurlar o civarda kurutu- lan bataklık yerlerinde (iki yeni köyün kurulmasını kararlaştırmış- Jar ve hazirlanan projelere (o şöre derhal evlerin © yapılması için de müsaade eylemişlerdir. Bu iki köyden birisine 140 aile den mürekkep olan “Köserenli,, a- şireti, diğerlerinede (yüz kadar aileden ibaret ek Köy evleri asri bir a olacak, ve köyde köy mey- danı. mektep, Karakol, umumi bahce, köy ihtiyar heyeti dairesi ihtiyaçlara cevap veren bütün tesi» sat bulunacaktır. Konsey, Sovyet Rusyanin ka: | bulü lehinde rey (o vermeğe karar vermiştir. Konsey, sark misakının sulhun muhafazası teminatlarınm takvi- yesi olarak telâkki ve bunun kısa "ir müddet zarfmda aktini temen- ni eder. Ekalliyet muahedelerine gelin- ce, küçük itilâf malüm © olan ve geçen seneler müzakerelerinde nuhtekif vesil tasrih edilmiş sö İZ Her aşiret, köyünü, hükümetin fenni kontrolü altında ve fen me- murlarının gösterdiği şekilde pro- jeye uygun olarak yapacak, or- |l man, taş ocağı ve kireç ocağı gibi malssmeden hükümet resim almı- yacaktır. Yerleştirilecek bu aşiretlere ki- Fayet edecek kadar arazi de para- sız ayrılmış ve aralarmda kur'a çekilerek herkes hissesine düşen tarlaya sahip #lmuştur. 4 Japon sularında bir hadise! limanma mensup olan bu Japon Yeni iskân kanununa uygun o- İli müdürü doktor /İ- “Bahşiş, - aşireti İİ« ve buna benzer medeni" ve idari İl: Yıla kalan günleri '. sonra Golç paşa harbiye nezareti- nin emri üzerine Avusturya ve Al- man karargâhı umumilerini ziya - ret etmişti. Bu ziyaretten maksat Sırbistan seferinin tehir edilme - sinden fena neticeler hâsıl olaca- ğı hakkında nazarı dikkati celbet- mekti. Golç paşa bu teşebbüslerin de o kadar ileri gitmişti ki salâ - hiyeti olmadığı halde Mezieresde ceneral Falkenhayn ile konuşur - ken Sırplara karşı yapılacak olan sefere iki Türk kolordusunun işti- rakini teklif etmişti, bu teklif bi - ! Bugün 18.10 :Plâk soşriyalı, 19.20 Ajans baberleri, 18.30 Türk musiki neşriyatı (Keman! Reşat, Mesut Cemil, Muzaffer Beyler o ve Vecihe, Vedia; Rana Hanımlar). 21: Ateş Güneş kiü- bünden nakil 31,39: Orokutra karışık proğ- râ. 2123 Khz. VARŞOVA, 1845 m. 20:Popüler havalardan mürekkep kom. ser. 20,40: Müsahabe, 71 Akşam konseri, 7145 Haberler. 22 Lambergtan seyfeli megri- yat, 23: Mümhaba, 23,15: Konserli reklâm - lar, 24: Müsahabe. 2410: Dans rmüsdiei, lâhare Enver paşa tarafından res- 723 Khz. VARŞOVA, 1548 m. men tasvip olunmuştu. 12; Öğle konseri, 13 - 15 Mutat gündür) oo Avdette Golç paşa Romanyada neşriyatı. 18: Joan Mapcu orkestrası. © 19: Müsehabe. 19.20 Jean oOMarcu orkestrnsr. 20: Üniversite 2016: Pik 9: Marş ve valslardan mürekkep © kanser. 22; Spor. 2240 Leharın eserlerinden o mürekkep bir poplüri. 23 Haberler, 545 Khz. 550 m. 19,50 Lili Keleti tarafından piyane kon - | seri 2035 Münahabe, spor. 2145 Tenor ve Sopran muganni tarafından Offenbachin €- İ seröerinden konser. 2310 Haberler. o 2320 | Mondlo caz takımı. 24 İmre Magyeri Sigan takıntı, ROMA - NAPOLİ « BARİ: 21,0 Plâk, müsahabe, 21,45 İspanyol ve oznubt Amerika msikisiden © mürekkep konser. 78 Rmmerich Kalman eserlerin - den konser. #41 Khx. BERLİN, 357 m. 10,30 'Trlo kanseri, 20,20 Spor. 20 Radyo orkestrası. — (tagandili karışık © neşriyat). 23,30 tatirahalerde son haberler. 582 Khz. VİYANA, 507 m. N 20,25 Haberler, muhtelif, 71.05 Der Nar- renhof isimli musükili temsli, 23,15 Haber. | ler. 25,35 Dans revsikisi, i Kuartet Viyaâs munis, “BORSA HHizalarında veldiz işareti olanlar üzer- | lerinde 15 Eylülde meamele görenler- dir.) Rakamlar kapanış flatlarını gösterir, merkezi devletlere karşı bir 80 - ğukluk hissettiği balde Sofyada fazla bir meyil görmüş ve Alman- ya ile Avusturya Sırplara karşı harbe başlar başlamaz Bulgarla - rın da harbe iştirak etmiye teş - yik olunabileceklerini anlamış - tr. Golç paşanın bu seyahati hak- kında hatira-defterine kaydettiği notlar çok şayanı dikkattir, Çün- kü onlardan, gene Avusturyalıla- rın ne de Almanlarm Türkiyeye bir an evvel yardım etmek için o zaman Sırbistan seferine başla - mıya kifayet edecek askerleri ol » madığı anlaşılıyor. Golç paşa, Al- man başvekiliyle, İmparatorla, ceneral Falkenhaynla, Avusturya erkânıharbiye reisi ceneral Höt- zendorf"la birer birer konuşuyor, “Türkiyeye yardım edilmezse Bal- kan devletlerinin Avusturyaya hü- cum edeceklerini, Avusturyanın mahvolacağını ve Almanyanın bütün dünyaya karşı tek < başına İ| kalacağını, boğazlar da müdafaa edilemiyecek bir hale geldiği için 6 tarikle itilâf devletlerinin Rus- yaya yardım eyliyeceklerini ve bi- naenaleyh Rusyanın da çok kuv - vetleneceğini anlatmak için haf - — talarca uğraşıyor. Her taraftan abe ii; a İ “Asker yok!,. cevabını alıyor. em 2 & | Türkiyenin bu işte bir ricacı sıfa- | 7 * Madrit » Berlin Gesi Yi 1 ilya. 52) * Bükreş | * Belgrat “6, —İl s Avna » Cenevre | tiyle hareket etmediğini, şayet | Türkler kendi başlarına terkedile- cek olurlarsa nasıl hareket etme - leri lâzrmgeldiğini bileceklerini söylüyor . Golç paşa, bunları anlatırken Alman büyük karargâhı umumi kumandanı olan olan ceneral fon İ metmeap!,, Mütemadiyen Avus - Sir. Haynye 1480) Merkez Bamkası 55,29 U, Sigorta Bomonü İİİ ler için yardım etmeniz istenili - yor!,, Golç paşa ise Türklere yardım İl edilmesinin mevzu olmadığı, me - selenin müttefik olmanın umumi || menfaatlerini alâkadar ettiği ce » vabını veriyor. Golç paşa bu seyahatinden İs- tanbula avdetinde takip ettiği ga- yenin hâsıl olduğuna ve Srıbista- na karşı yakında taaruza başla - 1933Türk Bor.l 2470) .. az m A 88 İsikrâmDabili 04S0J« Anadolu! , 47465 Li zg 9je Anadoleli 4765) A. —,90) Amade m —— Pağdar, —00İ Mümessil A 4850 | , DİŞ DOKTORU nacağına kuvvetle kani bulunu - Übeyt Sait yordu. Fakat bu kanaatinde esas Fatih T itibariyle yanılıyordu. Cünkü mer- Karagümrük Tramvay kezi devletler nezdinde yaptığı te- durağı No. 4 şebbüsler sayesinde noktai naza- | diyordu. Bu aralık İngilizlerle Fransızl#" nisan nihayetinde Çanakkale bö" ğazındaki hücumlarıma ve karay# asker çıkarma teşebbüslerine şid” detle devam etmeğe başlamışlar” dı. Bu teşebbüsler muvaffakıyet” le defedilmekle © biraber mütt€ fiklerin yarımadanın bazı nokt“ larına yerleşmeleri menolunam& * muştı, Mayıs 1915 te İtalyanın bar” be girmesi vaziyeti bir kat dab* müşkülleştirmişti.. Çünkü bu hâ * dise Romanya üzerinde büyük bif tesir hâsıl etmişti. Balkan meself” si artık pek had bir şekil almıştı. Onun için ceneral Falkenhaj” Golç paşanın fikrine iştirakle S9” bistan seferinin mayıs nihayeti” haziran iptidasından daha ziyai geriye atılmaması lâzımgeldiğini söylemişti, Bununla beraber ve * rilen karar gene sözden i kalmıştı. Çünkü Avusturya erkâ' nıharbiye reisi evvelâ muvafaks' etmişken bunu sonradan geri sl” mıştı, Avusturyalı ceneral böyle bir seferin Bulgaristanı mütered” didane vaziyetinden dışarı çıka” ması memul olduğunu söylemif ve ceneral Falkenhayn da ona i” nanmıştı, Fakat Golç paşa seferin yapıl ması hususunda ısrarından vaz ” geçmeyi bir vazife biliyordu. B* aralık. Sofyadaki ataşemiliter ©* lan oğlu vasıtasiyle tesebbüsle” yaparak Bulgaristan ile Türkiye © nin arasını bulmıya çalışıyordu. Golç paşa bu aralık, askeri mö” şavir unvanı baki kalmak üzer€ İstanbul civarında bulunan biri” ci ordu kumandanlığına tayin €* dilmişti. Bu ordunun vazifesi p” yitahtı muhafaza ve Karadeni tarafımdan Ruslar karaya ask crkarırlarsa — bunu defetmekti Gole pasa nihayet bir ordu ku” mandanlığı deruhte ederek ar bir rol oynryacağına memnun makla beraber. bu ordunun harf” cuyane hareketlerde bulunmı!* fırsat bulamamasına da müti oluyordu. Golç paşa üçüncü ordunun h# rekâtının büyük bir endişe ile tâ” kip ediyordu. Bu ordu bizzat En” ver paşanın kumandası altmda * di. Bu ordunun taarruz esnasın kışın duçar olduğu ağır zayiat b” endişeyi bir kat daha . arttırmış(” Bu taarruz hakkında Golç p##* hatırat defterinde “Hiçbir mak$#" da yaramıyan düşüncesiz bir t8 iş arruz ki Anadolunun emniyetin tehlikeye düşürmekten ve şamili İranda kazanılan güzel Türk m“ vaffakıyetlerini neticesiz bırak ” maktan başka bir şeye yarıyami” diye tavsif ediyordu. Enver çi Kafkasya harp sahnesinden ge döndüğü zaman o cepbede yeni ” den taarruza geçilmesinin artık mevzuu bahsolamıyacağı : da Türk başkumandan. vekilini kandırmıya Golç paşa kolaylıkla muvaffak olmuştu. Golç past: © 7 radaki yapılacak bir taarruzl# Rus kuvvetlerini tutmak ve onl8”" Avrupa harp sahnesinde kullanıl masına mâni olmak fikrini mw değil musibetli bir fikir telâkki © (Devamı var) çe. Gm Kada a li Sala ye e
