13 Ağustos 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

a) Peş 6 — VAKIT 13 AĞUSTOS 1934 İTEN A ap LHABERL ERİ altında ipek | çorap ve kıymetli rop! Tire ihracatı azalıyor— Dertler — Kazanın varidatı— Vali Kâzım Paşa çeşmesi — Parklar »Eski Tire Efeleri İzmirin Tire, (Hususi) — Tirede tütün, #kendir, pamuk, zeytin yağı, incir,! her nevi hububat, her cins meyva, kavun, karpuz, bal, hayvanat tere yağı, peynir, ve tütün çok miktar- da yetişir ve harice sevkolunur. Ticaret odasının bana verdiği rakamlara göre Tire mühim istih sal merkezlerimizden biri sayılma Hdır. Maamafih Tire kazası altı sene evvel dökuz milyon lira ihra cat yaparken şimdi bu miktar iki niiiyon liraya düşmüştür. Mazanın dertleri Tirenin mühim dertleri (var. Bunlardan biri hastanenin pek u zaklarda bulunması, 20 yataklık müessesenin bir doktorla idare e| dilmesi, eczanesinin de bulunma masidır. : Şehrin ortasından geçen pis di bağhane deresinin çirkin manza rası, bir çok sokakların kaldırım sız olması, rüzgârlı günlerde kal kan toz bulutlarından, çarşı ve pa zarlarda ve evlerde kara sinekler den rahat,ve huzur kalmaması ve saire bu dertler arasmdadır.. Karagiünlerimizde çalışanlar Yurdumuzun ümitsiz ve kara günlerinkle fedekârirkta bulunan ları soraşturdum ve gelecek neşle ayni 'kanı aşılamak” için isimlerini birer Birer yazmak istedim: 1 — Göğçen;Efe namiyle maruf Hüseyin Efe. (Bunun namma iza feten bir nahiyeye ((Göğçen nahi yesi) adı verikmiştir.) Göğçen Efe Kaymakçı harbinde namert bir kurşunla mertçe şehit düşmüştür! Bir kız ve bir erkek çocuğunu Ik tisat Vekili Celâl Bey himayesine alarak Ankarada ( okutturmakta dır. 2 — Hacı Halil Efe. (Denizli ve havalisinde çete reisliği yapmış ve istiklâl madâlyasiyle | taltif olun muştur.) 3 — Kemerdereli Ali Efe. 4 — Şimdi Kemerdere muhtarı! olan Eğri almaz Mehmet Efe. | (Hacı Halil Efe ile böraber bulun! muştur.) Varidat Kazanın yıllık tahakkukatı 200 bin! Sradır, bunun yüzde 85 i tahsil olu ma bilmektedir. Geçen sene kazanç vergisinin tahsilât yüzde 52 iken busene yüzde 87 ye çıkmıştır. Di ğer vergilerin tahsilâtr da o nisbet- ! sesli kadının ah ve vah dölu nağ- Kurtuluş Bayramına giderlerken, te artmıştır. Tahsilâtta tazyik ve tevkif yoktur. Peştemal modası Buranın yerli hanımları sokak ta, peştemalla (o gezmektedirler. Belden aşağı bir peştemal ve başla rına da sarı renkte damalı örtüler örterler. Bu hanmnlar ayaklarına gayet şık ıskârpinler ve ipek o çoraplar giydikleri gibi peşemallarınm al- tında da lüks ve pahalı ropları var- dır, Zamanımızın telâkkilerine uy mıyan bu kıyafetin artık değiştiri| mesi zamanı gelmiştir. Vali çeşmesi İzmir Valisi Kâzım Paşa Tire den Paşa yaylasına doğru giden yol üzerinde ve Tirenin arkasında»! ki dağ yamacında güzel bir çekme| yaptırmıştır. Orası gayet nezaret! li ve suyu da nefis olduğundan Ti renin bir mesiresi halini almıştır. Eğlence yerleri izmirden Tireye yazın tenezzüh İ trenleri tertip olunmakta, yüzle:| ce halk buraya © toplanmakta'lır. Burada havuz başı namiyle maruf bir mesire vrdır, şehrin kenarmdı ve bir yamacın üstündedir. Bara sı hakikaten çok ferah ve serin bir yerdir. Karşılıklı yapılmış olan iki havuz büyük çınar ağaçlarının gölgeleri altnda güzel bir manzara teşkil ediyor. Bilhassa havuzların! içine çivitli bir badana vurulmuş olduğundan suların mavimtırak ve temiz görünmeleri başkaca bir zevk vermektedir. Yalnız buraya çıkıncıya kadar insanın da canı çıkıyor ve hayir hasenat kalmıyor! Buraya yol yapılsa ve otomobille rin çıkmalarına imkân verilse ha kikaten çok iyi olacaktır, Askeri park ve saz Burada sevgili askerlerimiz ta rafmdan tanzim olunan gayet mü| him bir park ve bunun ortasında da Marmara biçiminde bir havuz! vardır ki şehrin yegâne ( teneffüs! yeri burasıdır. Parkın yanındaki gazinoda güzel bir ince saz takımı var,, Belediye parkı Belediye parkı da güzeldir. Şehrin ortasında ve münasip (bir yerdedir, sakin ve asude bir vakit| geçirmek ve kafalarını dinlendir mek istiyenler buraya geliyorlar. Ragıp Kemal İ nun güzelliği dillere destan olan | Çorum, kavurucu bir sıcak dal- İ sizliğinden, çiçeksizliğinden baş- Çorumda Yaz nasıl geçiyor? Çorum, (Hususi) — Cenabı hak Çorumdaki kullarını, besbel- li, cehennemin kızıl ateşinde nar| gibi kızartmak dilemiyecektir. Dün belediye bahçesinde titrek melerine kulak kabartırken yü « zümde boncuk boncuk olan terleri sile sile, böyle söylendim. Günler var ki, havasının suyu» gası içinde alev aler yanıyor. Yeri yer kümelenen ağaçlıkların morar- mış kanatları vakit vakit, rüzgâr- sız cansız duruyor. | Diyorlar ki, deniz sathından 800 metre yüksekte ve yaylâ sa 1 yılan Çorumda, hararetin derece -| si, gölgede 38 i bulmuştur. Ve bu yükseliş yıllardanberi görülen, kaydedilmiş de değildir. Dikkat ediyorum, bu sicak bel-| denin sıcak kanlı sakinlerinde sr-| cağa karşı isteksiz, hareketsiz bir| hal var. ... Sıra sıra ve bol bol poydahla- nan Çorum kahvelerinde, çaydan kahveden başka içecek bir nesne bulmak, kadı kızma gönül bağla- mak kadar güçtür. Adım adım ilerledikçe yüreği- me ferahlıklar saçan çeşmeler, kurumuş, çatlak dudakların artan taşan isteğini gideremiyorlar, Bu denize, göle, nehre uzak memlekette, insan bunların sılası- nı ne kadar derinden çekiyor. Şu anda Marmaranın olrk, durgun sularına vücudumu göme göme bahtiyarlanmağı ne kadar ister - dim. Körfezin yeşil yamaçları, şiir mavi suları lâhez lâhze, muhayyi- lemde canlandıkğa, bilmem ne- den, cazibesi, büyüsü de kat kat artıyor?., ... — Bu faytonlar nereye mi gi- diyor, dediniz?. Parka efendim, parka!,. Parka gitmek sırası bana gelin- ce fayton bulmak imkânsızlandı.! Tabana kuvvet, dar bir sokaktan,| bozuk bir kaldırımdan güzel bir yola çıktım. Çok geçmeden bu yol| da çakırlaştı. Sıcak bir rüzgâr hamlesi yüzümü pudraladı. Göklere tırmanmak istiyen ka- vakların gölgesinden geçtim. Bü- yük Şefin, Çorumlulara büyük de- ğer veren büyük heykeli gönlüm- de tatlı tatlı sevgiler, heyecanlar doğurdu. Havuzun başında çayımı yu- dum yudum içerken fın renk ka kadınsızlığı dikkatime çarpı - yordu: Rasgele bir Çorumluya s0- racak oldum: — Buraya kadınlar gelmez mi?| — Hayır.. — Niçin?. — Haftanın iki günü onlara a-| ittir. Öteki günler bağda Hızırlık | camiine giderler. ... | Bir hayli toza bata çıka, Hızır liğin yolunu tutuyorum. Beyazlı! beyaz'ı kadınlar camiin bahçesi -| ne, içine, mezarlığına dolmuşlar.. Yanlarında semaverler, o halılar sepetler.. Cıvıl cıvıl kaynaşıyor - lar. Yanıma fotoğraf makinemi Türkiyenin stadı Ankarada yapılıyo! en büyü Ankara vilâyeti hususi muhasebe müdürü Halim Beyin VAKIT muhabirine verdiği izahat Halim Bey Ankara, (Hususi) — Günden güne güzelleşen ve bir çok varlık-| lar gösteren Ankara şehrinin, bu| yeni hükümet merkezimizin vilâ -| yet bütçesini öğrenmek ve bü yıl yapacağı işler hakkında VAKİT! okuyucularma daha sıhhatli ha - | ber verebilmek için muhasebei | hususiye müdürünü görmek he - veşinden kendimi alamadım. Bankalar caddesinden geçerek | hususi muhasebe binasına vardı - ğım zaman, müdür Halim Beyle kapıda karşılaştım. Halim Bey; kibar tavırları ve dürüst harekâtı ile herkesin muhabbetini üzerin - de toplamış mütevazi bir zattir. Kendisine VAKIT için geldiği - mi söylediğim zaman, mutat ne- zaketi ile büyü bir hüsnü kabul gösterdi. Derhal beni odasına a- larak konuşmağa başladık. Ha- lim Beye sordum: — Bu sene vilâyette yapılacak işler nedir? — Hükümet merkezimizin şe - refiyle mütenasip bir stad yaptır- mak işlerimizin başında geliyor. Görüyorsunuz ki stad sahasında büyük bir faaliyet var.. Bu faali- yet yarınım muazzam stadı için » dir. Stadı bir milyon yirmi sekiz bin liraya ihale ettik. Bu para vilâyet o bütçesinde hazırdır. 23 bin lira İdman Cemiyetleri Umur- | | i İ mi merkezinden, 400 bin lira u- mumi bütçeden yardım yapıldı. Geçen seneki bütçemize 242 bin, ve bu seneki bütçemize de 200 bin lira koyduk. Evvelki seneler bütçesine mevzu 89 bin liralık tahsisatla bu miktar 954 bin lira- almadığıma ne kadar üzülüye- rum. Bu garip zevki, hayret ve hatta haşyetle korka korka #eyrediyo- rum. Baygın, tatlı bakışlı Çorum dilberlerinin ölüm kokan, ölüm tüten bucaklarda işleri ne?. Baştan başa bir muamma, ... Yazın en büyük zevki Çoru- mun meşhur bağlarında geçiyor. Dağınık saçlara benziyen bu - cak bucak bağlar, cumaları unu - tulmaz hatıralara sahne olmakta- dır. Tepeciğin oynak, kıvrak yos- maları orada fırıl fırıl dönerken, kafalar dumanlanıvor, etraf ge » niş ve yanık seslerle wzun wuwr çınlıyor. 1.Cevdet ya baliğ oldu. Yapılmakta stad, fennin kabul ettiği şeraiti haiz bulunmakla bers! komşu devletlerde bulunan 418 ların çok fevkinde olacaktır. Diğer taraftan bu sene Ankâ” da iki ilk mektep yaptıra Bu mekteplerin inşaatı başlar!” tır. Ayrıca merkezde şube ol#” rak faaliyette bulunan dershai| lerin adedini de fazlalaştı” düşüncemiz vardır. Yapılmi olan mekteplerin biri Erzurüf i mahallesinde diğeri de Kaya i lük mevkiindedir. Bu sene içi bu mekteplerde tedrisata başls”"İ cağını ummaktayız. Vilâyetim! zin merkez, kaza ve köylerin! , mevcut olan 198 mektebe bu muazzam mektep te ilâve edili!k ce yekün 200 olacaktır. Vilâyet mekteplerinde 500 #7 alim ve 7455 i kız, 121151) kek ki ceman 19750 talebe #98" cuttur. Biri Kızılca hai i diğeri Eti mesut ve biri de Gr), çiftliğinde olmak üzere üç b mektebimiz vardır. Bu mektepli i den ümidin fevkinde istifade lunmaktadır. j Ayrıca köy mekteplerine y# dım. tahsisatı olarak bu seni bütçemizden 5 bin lira ayırd Bu para ile köy mekteplerinif şaatı ve ders İevazımı ikmal # rosaktır. Bu sene nafra işleri için büt” mizde mühim bir tahsisat cuttur. Bu tahsisatla bu yollarımızı ıslah edeceğiz. pi hassa Ankara — İstanbul ve kara — Kırşehir yollarına fazla ehemmiyet verilmiştir. yolların kıştan evvel daha gün bir hale getirilmesi için şilmaktadır. 2g Baytar, ziraat ve sıhhiye iy il rinde de bir çok tedbirler als ve icap eden tahsisat bük konmuştur. i Mıntaka sanat mektepleri yatı mekteplerine yardım faslı” seneki bütçemizde gene me' tur. Sanat mekteplerinin vi ti kanundaki sarahat muci?. 935 senesinde taayyün edec* g' Gelecek sene bu mektepleri” mum bütçden mi, yoksa bütçeden mi yardım göt tesbit olunacaktır. yi Hulâsa: Bugünkü yi bir çok işler tahmil etmi Mi Bu işleri başarmak için el pirl çalışıyoruz. Vilâyetimizde < tahsilât cok iyidir. Halkımız, devlet larını ödemek için adet leriyle yarış etmektedir. bütçede yazılı işlerin kv fiile çıkmasını daha ziyad laştırmaktadır. Yapılan lerin paraları gününde yer tedir. İdaremizin yapılan di den ödiyemediği para Y j diye hususundaki intizam silât vaziyetinin çok mü”. olduğunu göstermeğe küf Halim Beye, verdiği İ?' gf dolayı teşe"ür ederek ani K Muammer