3 Mayıs 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 11

etinde Pozenenil e Sadri Etem Lonca ve Türkiyede hâkim bulunu; iş madde olarak iağcek ve n kuvvetinden isti- âdi ediliyordu. » anzimat all XIX un- cu asrın ortasında vücude gelmiş- ti, Bu hareket memlekette bir çok tesirler yaptığı gibi nüfus üzerin - de de tesirler bıraktı. Türkiye nüfusunda tanzim: tın vücude getirdiği Örn bir bak; un: İ- | nayi şehirlerine doğru yol alan be: on ımdan Xl asrın sa- Vasfını muhafaza kın köylerinden, ai kası bl sahil ve büyük şehirlerine i dan #enesinde Saksonya kilo- 280 insanı toplamak kesafetine yeni bir şekil al inci asrın başında leket İs-| giy! 5 Mi” başına 36 in-| ya doğru . nektedi birini res ediy: 1 'u asrın li EMİ rine, makine işi ikame| olmazsa xi X uncu im, bütün rr vi el sanayii nü- fusa bir ire rg temin etmişti. > Halbuki O tanzimat harçket- lerini takip eden maliye ve iktısat orduların zaferini temi 9 milli istihsal saflarma da Sİ -| nüfus erinde gösti anlı ee ma hiç | li asrın ilk bir)" syn ear kendini koruma» maki ya muvaffak o et- a tesirini mi sağ evvel li inkişafı sermayenin te - binaenaleyh şekl i $ nümuneleri teşekkül et -| bağlı idi. İstikrazlar ise, bankalar, | golistanı giren Japonların, ken an Osmanlı dev-| imtiyazlı şirketler, şehir tesisatı | nüfuzlarını Dış Mogolistana da eri ahkâm muci- i a > pa 4 ii lüzin Vella ithalâtçı müesseseleri vücude | yaymak istedikleri takdirde, on - bir neticesi oldu, fabrika | getirmek için memlekete adım a-| larla Sovyetler aras z- ki feodal ziraat| tıyordu. 'n de bir çarpışmanın İk tarz hâkim oldu . Banka, imtiyazlı şirket, şehir | mesi pek muhtemel sayılmalıdır. işarel ” tesisatı ve ithalât işleri tanzim et- im nüfusta teZa-| mekte birbirlerike yardım ediyor- öyden şehire ve VA doğru b “hareket old iğ rd İyelim. Bir misal olmak üz Zarfında Avrupada nüfus ii - İ tek , Bösterdiği nümuneleri “ Bu e vasıtasiyle milli mal sat si ri e göbirlere bir akın manza Mv anda el fsm ilâve etmek lâzımdır. duğu gibi köyden ve küçi a k kasa balardan büyük şehirlere kler de avea u. Halbuki Türkiyede ba- rmacak son istinatgâhı olan köyü enler ümitsiz bir hajde idi- & Mib hal ies köyde, ği tarı yüzde 23 e kadar in- iç i le pimi nüfusun yi faaliyeti ii ay. -İ Fakat köyden şehire akın içtimai “İ bir terakkinin değil, belki bir te - Çünkü, bazı şehirlerin nüfusu arttığı halde sınai faaliyet oralar- da gittikçe inhilâle uğrıyordu. misal İstanbuldur Nü kr, eden tarzdan çıkan ĞL ve istihsal © ucuzluğu Yeni satış yerleri araştır. urya muhar:be- ii ekler İlle Prusya ordu pu 7 Bi vi ei ı e de iptidai sanatlarda geniş bir iş- z ölümü rim geliyordu. â İstanbul hamamların - da hili ol mikyasta hüküm sü- su, buhar, elektrik, gaz Osm e meharrik. olarek| 1iY€ lala; (A) gümrüğü va-| golistan Japonlar tarafından iş- ridat menbamı yapmaktı. Onun i- | gal edilince, elbeti ği kuvvetler tedarik) çin Osmanlı li e bir | tı,, epey gevşiyecektir. “Dış Mogo- e ii m. hem| gümrük Pe yoktu. Tistan hem iktısatça, hem şiyaset- min ediyorlar, hi i : İsarafl, ve daha ustaca Açık gümrük her şeyden evvel | çe re) et Rusyasına bağlı ra smai Türk müesseselerini ortadan | gundan, © Mogolistan hem i kaldırdı. siyaset ovyet ei satı maliye siyaseti, istikrazlara | y. Z aşladı. iy | KEK uncu beri Avrupada | | Sesi y halkı şehre büyük ümitlerle tanada yayma Japonlar artık Mogolistanı dai iş- | ğu bulunması ia az -çok müstakil bir hayat ya: a idi. Her iki m yn 2 ir. Altaylardan Man- çurya sınırlarına in uzanan bu engin ülkedi uk mil- yon kadar al dır ki, ma bir Mi essilinin çıkarıldığına bakılırsa, onların, bu yeni devlet imparato- runun hakimiyetini Dış Mogolista- ak istemeleri pek tan d ratorluğuna tâbi değil Çinliler dahili harp. namik — gelen bir çarpışmada öldürül | li Sovyet süngülerinin himaye- Yen hamam hademeliği büyük p par çalara ayıran iş bölümü küçük sâ- tac, ei kundura boyacısı, kü- ân sahipleri, iş arayan ği memleketin nüfus hareketlerin- böyle bir bozgunu havanm es mesine sebep oldu. Sadri Etem iç Mogpolistana giren Ja Ti — VAKIT © 3 MAYIS 1934 imatın nüfus siya- Mogpolistan nasıl bir yerdir ? ponlar, nüfuzlarını 1 dış Mogolis- istedikleri takdirde Sovyetlerle si altında Dış Mogolistanda bir! İ “Halk i ldu. Ha- cümhuriy akra taraftarları ve kerlerine muasır yet tabip ve baytarları yurdun sıhhi cihetten Men ve yükselmesi yolunda çalışı semi inerler de veni zi rine büsbütün başka türlü, eskisi - ne taban tabana zıt olan yeni içti- teessüs etmek- tabakalai mai mi tler üinasel tedir. Yüksek ti hanilerin mümessilleri başlıca İç ere! servetlerine kette m ği asrilik ve fen- ni ilerleme yi 2 . Şimdi ise, Mogol dü: manastırlarını kapat: ru ler e iktisadi dalla kökünü kazmaktadır. Genç mi Dış Mogolisi nın milli kal Ikınma siyasetini tat- ünizm usulle- tas mücadelede, bilhassa temellükü hususlarında, sınıf imti- yanlarını Grtanla ei rmada ve İd ir. Sov yet teşrii usul'erini kopya etmek- edirler. Arcak Sovyet Rusyasını karşı sempati perdesi altında Mo- gol milli siyaseti saklanmakta, ve bu siyasetina hedefi ise, sınıf im» yazlarını end yel ile Meşe bir cere: ruhanileri Dış Mogolistanın başın- | çarpışmaları beklenebilir bütün içtimai hayat Mogol prens ve ruhani'erinin tesiri altında idi. tikla dizel edilmel ögol bozkırlarını Syiliğ 1 li ve Koralı muhacirlerin hu'ülün- olanca gayretleriy- ii çalışırlar. İç Mogolistanın ruha» İ ni ve aristokratları kendi refahla- rınm feodal usul ve münasebetle- rin muhafaza edilmesine bağlı ol- dedeler- eodalite usulle- duğunu, den miras kalan ini hafi m ol: genç mogol komünist siyasetine, ve Japon entrikalarına kapılma- mak çok a olacağını telkin ederlerdi. Ancak İç Mogolistanda genç mogolların mümessilleri de yok de — | gildir. Bunlar. dani, iki. türlü golistan » cereyan vardır. sasi — an- acıları İç Mig ili Dış Mo- zi birleşmesi ve bu sonun- cu memlekette yapılan reformla- ın İç Mogolistanda tatbik edil- mesi fikrini ileri sürerlerdi. Diğer yanım mümessilleri ise, Mo olistanın vaziyeti muhafaza edii- m e yle; M Re di in de İç de, orada genç Mogol fikirleri ie tikçe zemin bulmakta ve yayıl- makta i apon nüfuz mıntakasına dü- ğü mühakkal Sovyetler, elbet- te, bu nüfi logolistana n karşılaşmasında Sovyet Yök mogol gençliği kiri? Sovyetlere muvafık . olan milli cereyanmı kendi nef'ine bir milli İç bizans ise, ii iye kas eri — eski rejim havası içinde ya a idi. Orada hâlâ feodal etmesi devam ediyordu, ve ibi kull İlerde U- saki kın bu lili hâdiseler ne gibi kalıbı dökülür? belki biz bunu pek ül bir istikbalde gö rürüz, A. B.