24 Şubat 1934 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

—— VAKIT a 24 ŞUBAT 194 Cenap Şehabettin Gayet şahsi a) ak Şale, imali, dipasamina, «bağ sohbetlik... oBunlar tam #os- yete oadamıolmak içn müb rem olan malzemedir. Ce nap Şehabettin bu hünerleriyle her yerde parladı. Bu itibsrla, Cenap, Fikri aristokrasimizin bir örneğidir. İnce adamdı. Anlayışlı idi. Hazır cevaptı. Her dakika, her noktada bir istihza vesilesi a- rardı ve tam zamanında hırpala- mak istediği bir gabaveti, bir saf- | fet” meydana vururdu. Alimdi; lâkin O hiç bir şube ve nahiyede ihtisası yoktu. oÇünkü| ihtisası bir dar “ kafalılık bilirdi. Hakkında mütalâalarım Zevke gelince: O mevzular ar-' tık okuyanları alâkadar etmiyor. | | > YAĞ mal niye. Avrupaya inanıs gglaş baran 3 üncü sayıfnda) 4.5 Tanıdım, dölüm, ber gün X lo 'kantasının vitrininin önünde de böyle o- turur. | Hâbemöfendi beni böyekendi ile tanış-| &edr Meşhur zatla görüştüm. | Her mahallede demiyelim amma, ie) İsmet Paşayı Rad- yoda AE Örileder devam) bir cisim vücuda getirmeleri için bir şart vardır. Bu da basit olan Namık Kemal okünamıyor. Geçen !'tiklil caddesinde kapılarını sokaklara »-| maddelerin arasında imlizaç ka gün bazı tetkiklerde | bulunmak| için (Evrakı perişan) ı açtım. İ- nn olsun 8 sayfa sonra bana ke-| lâl geldi. Bu maruf eserin yanm-| da, kütüphanemde, Cenap Şeha-! çan her sinemada her gün. düzinelerie| 'misaline tesadüf edebileceğimiz adamlar. | dan biri. Her nedense akranı arasında bu bey banımefendiye pek şirin görün Beyefendinin söylediği, anlattığı müş. şeylerde kitap kokusu değil Avrupa ko- biliyeti bulunmasıdır. Bunun gi- bi bir milleti teşkil eden fertler a- rasında da hususi bir imtizaç ka-!' biliyeti vardır ki, milli kültürün İ fertler üzerindeki tezahüründen bettinin (Evrakı Eyam) 1 vardı. İkuşu da yok amma ne ise. Yalnız be-| başka bir şey değildir. Onu açtım. Eser'n bir kısmı naçiz | yefendi Avrupanm büyük ( garlarmdan, Fertlerdeki bu imtizaç kabili- şahsrma aitti. Hele baş sıyfasın- (büyük ote'lerinden metridoteli gibi bah-| yetini ahlâk, karakter, seciye gibi da aziz üstadın el yazısı ile ya- zılmış öyle (o ş'martıcı bir ithaf! mevcuttur ki naklinden utanırım. Bununla - beraber, (Evrakı Ey- yam) m sayfaları arasmda gözüm çok yoruluyordu. Şu tenkidimle İ sediyor. Konuştukça adam karşımda ( yegâne meziyet olarak #irtina birçok büyük © tellerin damgasını, etiketini vuran bir le anl ald Hanımefendiye intibalarımın hepsini Maddiyundandı; çünkü fizyoloji | Cenaba tariz ettiğimi sanmayınız, | söylemedim. Fakat anlattığım kadarın- ihin müntesibiydi. Şu kadar Cenap, ancak tarihin anlıyacağı id ki tabi-tım ve beşerin güzel kısım- | lirik büyük bir şairdir. Aşk içinde 5 lasını, bu dürüşt meslek, kendisin- | Yaşamış, rüyayı sever bir ediptir. Eri der gizleyememişti. Acaba Censp Şehabettin cere- yanı hayatında (Muh'ti) ni bula- bilmiş miydi?. Şu (yaman suale menfi cevap vermekte / tereddüt elmiyeceğiz. O, eski dili beğeni- yor ve istiyordu. İşte en büyük ahit: Dil... Bunun için cereyanı —bemen hemen büsbütün— ya-| bancı kaldı. Şu son senelerde yaz- | dığı tek tük yazılar bildiğimiz asıl | Cenabın eserleri değildir. Sü- leyman Nazif merhum, ondan bi- raz fazla yeni (o muhite uymuştu. Ne dersiniz?. Edebiyat toribine de (Vasfi terkibi) ve (ter vasfi) leriyle geçecek olan Süley- man Nazif son günlere doğru, bir safra gibi bunları yazılarından at- mağn yelteniyordu. Halbuki Ce- np buna bile cesaret edemedi. Cenap bundan sonra okunacak mı?. Evet, olunacak; lâkin Fransa-| da Monta'gre ile Rabelnis, bizde | (Süleyman Çelebi) ile (Aşık pa- | 43) nasıl okunuyorsa öyle.. Meşhur Göthe büyük bir edip- ten bahsen dermiş; (“Herkes Klopstock'e hayrandır; lâkin kimse onun eserini okumamıştır.,, Bunun gibi, Cenap Şehabettin e debiyatımızda esaslı bir iz bırak- tr. Fakat pek korkarım ki bugün mektep sıralarını şenlendiren ço cu'lrrmız, hayta atıldıkları za“ man isteseler bile Cenabı okuya- mıyaceklar, çünkü anlamıyacak- Tarlır. 1203 denkeri zaman pek sür'et- le akıyor. Dil ve h-ttâ zevk fazla yen'leşti. Osmanlıcayı Türklere anlatmak için tercümana ihtiyaç hasıl olacak. | Süleymaniye camii şerifi, Kü- tahya Çinileri, Van savatları, An- kara sofları, &Pizrenkâri kelem- traşlar, şam mefruşalı (O ve Nazif merhumun mersureleri, oCen-p merhumun manzumeleri... Bunlar maziden kalma milli yadigörlar- dır. o Garip bir tecelli: Fransda, bir orta mektep talebesine on se- kizinci, hattâ on yedinci, belki on altıncı asırlardı yazılmış bir eseri veriniz. — Okur, anlar, duyar. Ke-| limeler değişmemiştir. Yalnız ka-! mus artmıştır. Duygu hep o duy-! guldur. Zevk, farksızdır. Halbuki, mersleketimizde Fuzuliyi baştan nihaynedek okuyup anl-yan İ isimleri malüm tam 17 kişi kaldı. Cen.p Şehabettin? Tevfik Fik- l (Müfret) şairidir. İ parça yazardı, Abdülh-k Him İ sıhhat şürssma gdenBesim Ö- | ret? Bur'ar lügat it'beriyle Fuzu- liden ve Nef'iden yeni (o değildir. ler. Yalnız daha islenmiş, daha! pürüzsüz, yani daha fasihtirler. AÂlemle -lay eden bir feylesoftur. | Pek zarif bir adamdı. Lüzumun- dan biraz fazla geniş ve hür £:kir- liydi. e Okurdu. İhatası bharicin- de kalmış beynelmilel bir mesele | yoktu. Şiire sarfettiği himmeti! pol'tikaya ve hatti iktrsadiyata | harcetseydi çok parlıyacaktı. Yani yalnız it | gibi bir dramı; bir çırpıda çıkmış | uzun bir eseri yoktur. Cenap Şehabettin gazetecilikte | hiç muvaffak olamamıştı, Ne 28“! man günün politikasını dair bir fıkra neşretmişse, bilmiş olunuz ki onu zorla yazmıştır. Binaena” | leyh o fıkralarını Cenabın külliya- ! tıma ithal etmek doğru değildir. Cenap, (idyile) adamıdır. Dili selistir. Bu k:darı kâfi, OOndan| daha başka bir şey aramaymız. Büyük adamları mümtaz meziyet- leri ile tetkik etmeliyiz. O has elri ile tetkik etmeliyiz. O hus- letlerin üstüne çıkarsanız tetkik ettiğiniz kimseyi kaybedersiniz. Lamartine son derece lirik bir | şirdir. Lâk'n imlâsı o yokmuş. Siz, bu edibi tetk'k © ederken bir gramer hocası tavrını almayız. | Bu takdirde Lamert'ne bir mek-| tep talebesinden aşığı mertebe. dedi Hslbuki siz Mâditatious şa'irini Yolunuzu şaşırmayınız. Cenabın henüz kemal yaşmda ölmesi beni çok müteellim etti. Naziften sonra Cenap! Bunlarm yaşayacak hiç clm-zsa daha yir- mi seneİgri vardı. #e151 Norj Yüksek sıhhat şürasının kararları Ankarada arıyordunuz. toplenın © yüksek | mer paşa, Neşst Ömer, ptcfesör| Akil Muhtar ve Mazhar Osman eyler şehrimize dönmüslerdir. ın benim bu şöhretli ve hürmet edilme- lâzım gelen âlimi tanımadığına kız Hiddetlendiğini anlıyordum. Tam sanada beyefendi mendilini (o çıkardı. Burnunu sildi. Hanımefendi bana işaret ettir “e Bekmiz mendili (o nasıl tutuyor. Tutuşunda nasıl bir incelik var? Sonra mırıldandı: “— Bu zarafet ancak Avrupada öğre- nilebilir? Dikkat ettim, beyefendinin mendili buruşuktu, ihmalköyane cebe sokulmuş- tu. Birçoklarımızm mendili gibi ütülü ve dört köşe değildi. Hanımefendiye göre buruşuk mendil sertifika idi. Hanımefendinin, ilim, ihtisas diye ortaya #alıverdiği kozaman kocaman ke- imelerin manasını şimdi daha iyi anla” dım. Evvelâ Banımefendiye kızar gibi oldum. Fakat sonra kadına hek verdim. Bu hanımefendinin odeğil, fakat mesul insanlarımızın birçoklarının ilim denince yalniz Ayrüps pasaportunun gel- iğini Oo katırladım. Bu (O bannnefendi gibi birçoklarımız ilme değil (Avrupaya inanıyoruz. | a Sadri Etem İzmirde ofis Verilen malümata göre İktısat | Vekâleti İzmirde bir tütün, üzüm | ve incir ofisi kurmıya karar ver- miştir. Ofisin kadrosun tesbit «| dilmek üzeredir. £ İzmirde üzüm, | incir ve tütün piyasasında ofis mühim bir rol oynıyacık ve bu mahsullere müşteri bulmağa çalı- şacaktır, 15 Yıl Eyejki VAKIT || 25 ŞUBAT 1919 — Dün Amerikemın ilk Teisicümhoru Co ç Vaşlıaytougı. yeym > evellüdü ol &n mühim Amerika mit Bu münâsebere srın hepsi Amerika bayrağı çekmişlerdir. * — Cal Nuri evin A'i Kemal Bey ve Alckşan Efendi al-yh'ne birinci ceza mahkemesinde ikame cuş olduğu da vapın rüyetine dün, de devam edimiştir. Muhatemede Celi © Ali Kemal Aleksan Efendi hazr bulun muşlardır. Ley'eri Şüra Sıhhat Vekâleti terafın- dan hususi hastahaneler için ha- zırlnan tsl'matrameyi “bazı te- dilâtla kabul etmiştir. Bu teli- matnameye göre |: has nelerin fenni ve'sıh! an! kısımları Oo muayyen bir mü zarfmda eksikleri m“zsa kapatılacaktır. Şürada muhtel'f gida maddele- rinin sıhbi bir şekilde satılmesı için bazı tedbirler alınmış ve mem leketin sıhhi — vaziyetinin diğer memlekstlere nazaran iyi olduğu- tesbit edilmiştir. | Gıda maddelerinin — bazıları boyanmaktaydı. Sıhhat Şürası bu | tart? kri: gazetelerinde Okunduğuns z mer Hazirosunda ber hayli, kal. dü ve elradının izlek dizeşine Osmalıla mârşı cal: mış ve İeştsanla'a Türkler tarafı dan #amen istima edılm'$ ve şiddete" alkyşlar mıştır. Münakıben İtalyan marğı göre çalınmış ve rat te rar edilmişir. kuvvetleri * baş. kura dani şe Desprrey dün öğleden m Patrirhar esini ziyaet etmiş ve pülak.u Gras inle istikbal olunmuğtar, ————————— meseleyle de meşgul olmuş ve bo- yanan maddelere birer etiket ya- | pıştırılmaşı lüzumunu , ileri sür- müştür. Yapılan talimatanmede hangi maddelerin boyanabileceği tasrih edilmiştir. tâbirler ile de ifade ediyoruz. İş- te milletleri harici veya dahili teh- likeler karşısımda tek vücut haline getiren şey ahlâk, karakter, seci- ye gibi tâbirler ile ifade ettiğimiz kabiliyettir. Bunun için bir mil- I'in hayatiyeti fertlerin haiz ok dukları diğer vağıflardan ziyade bu kabiliyetin kuvvete ve derece- sine tabi farzedilir. Bunu diğer bir gösterebiliriz: Elinize basit bir çelik parçası almız. Bu camit, hissiz bir kütle- dir. Fakat bu çelik parçası için- den bir elektrik cereyanı geçirilir ise derhal yeni bir kabiliyet ikti- sap etmiş olduğu görülür ki bu da miknatisiyettir. Bu çelik parçası artık evvelki camit, hissiz cisim değildir. Çünkü buna küçük bir demir parçası yaklaştırılacak olur- sa onu kendisine doğru çektiği gö- rülür. temsil ile de Eski hayır (ocermiyetlerinden Topkapı fukaraperver (o cemiyeti tarafından dün 215 fakire kömür, elbise, şeker, ıhlamur dağıtıldı ğı gibi nakdi muavenstte de bulu- nulmuştur. Şeker ve ıhlamurlar Tütün sarfiyatı seneden seneye azahy or mu? Yapılan bir hsaba göre 929 se- nesinde Balkanlardan ihraç edilen tütün miktarı 108 milyon 899 bin kilo, 930 senssinle 37 milyon 14 bin kilo, 932 senesinde ie (84 milyon, 931 bin kilodur. Son senelerde tütün ihracatı- nm azslmasma Avrupa ve Ameri- kada tütün içenlerin ve sorfiyatm azalması bir sebsp olarak ileriye sürülüyor. —— Trakyada umumi mü- fettişlik ihdas ediliyor Ankaradan gelen haberlere gö- re, Trakyada de bir umumi mü- fettişlik ihdas edilecektir. Umu- mi müfettişlik Edirne, Kırklar- eli, Tekirdağ, Çaşakkele vilâ- yellerini ihtiva edecektir. Müfet- Eşl'ğin merkezi Edirne olacaktır. Trakyada umumi müfettişlik teş- kili meselesi meclisin mart devre- de görüşülecek ve kuvvetli bir sonlarına doğru teskil edilecektir. Umumi müfettişliğin, Trakyanm dinlerken Miknatisiyet hassası almış . çelik parçası içinde artık yeni iruh vardır.Ve bir miknatis par her hangi bir çelik parçasına mas ederse derhal onada kı kabiliyetini verir. | Bir vatan camiası içinde y yan fertler de tıpkı böyledir. çok adamlar görülür ki kendi lerinde yaşarlarken hiç bir hı siyet göstermezler. Fakat Oi Halkevleri gibi milli kültür net den ocaklara girince derhal y bir kıymet iktisap ederler. Me leket yolunda fedakârlık kabili ti gösterirler. Sonra kendi ka liyetlerini, hislerini ve heyecan rı temas ettikleri herkese ve ler. Milli heyecandan, memlel yolunda fedakârlık hislerinden kabiliyetinden mahrum olan | fert ne kadar zöki ve hattâ mal matlı olursa olsun gene milli ki türden mahrum demektir. On için Halkevleri gibi fertlere mi heyecan, fedakârlrk, vatan işleri İ alâka hislerini ve kabiliyetleri aşılıyan kültür müesseselerine | kadar ehemmiyet verilse yerid İki sene içinde Halkevlerinin gö terdikleri eserlere göre bunde sonra da bu milli terbiye müesset lerinden büyük ümitler besliyeb | Kiriz. tücardan Hacı (Süleyman zad Hayrettin Bey tarafından ve pi Emlâk ve Eytam bankasından tel berru edilmişti. Cemiyetin yard mu fakirleri çok sevindirmiştir, roi.s haoerleri — a labancalı adam Dün gece yangın yerinde şüp İ heli vaziyette dolaşan kahveci $ banın üzeri aranmış, bir tabancı ile 7 fişek bulunarak müsadere el dilmiş ve Şaban tevkif olunmuş! tur. Yolda ö'dü Bir ay Cerrahpaşa hastanesind yatan ve bir müddet evvel çıka: / 60 yaşmda Rizeli İsmail ağa dü sabah İzmite götürmek üzere rıh tıma ailesi ve biraderi tarafında: götürülürken ölmüştür. Belediye doktoru © tarafındarl Muayenesi yapılmış ve defne ruh sat verilmiştir. Çalıp kaçarken Dün Babahasan alemi mahalle sinde Kırız tulumba © sokağında Hasan beyin hanesine Sabri ismirl de biri girmiş ve bir caketle yeleli i çalıp kaçarken yakayı ele vermiş İ tir. l i imarma başlıca bir âmil olacağ kanaati vardır. tarafından adam akıllı tür. Dayak atanlar vakalarımez!