17 Kasım 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4
2 — 4 — VAKI1 17 Z.nci teşrin 1933 saman (Nitti) nin fikirleri! Başmakaleden Vevam hemen her memleketin demokrasi şekli ile idare edildiğini düşünerek yüründüğüne hükmetmek lâzım geliyor. (Nitti) ye göre İtalyada faşist- lik terakkiye doğru giden bir in- kılâp değil, sadece bir irtica hare- ketidir. o Şüphesiz Almanyadaki Hitler hareketi de bundan başka bir şey değildir. Çünkü “beşeri- yet tarihinde tamamen yeni olan demokrasi hadisesi daha bütün bü- tün umutulmamış ananelere çarp- maktadır, büyük menfaatlere do- kunmaktadır, derin kökleri bulu- nan bir takım fikirlere ve hislere zıt bulunmaktadır, bundan dolayı da gayet siddetli demokrasi düş- manları görülüyor.,, işte İtalyada- ki faşizm ve Almanyadaki Hitle- rizm bu düşmanlıkların neticesi- | dir.. Acaba hakikaten bu böyle mi- dir? Bugünkü İtalyan faşizmi Ital- yada parlâmentarizm. sisteminin | yıkmış olduğu menfaatlerin hort- lamasından ortaya çıkmış bir ha- dise midir? Diğer taraftan Al manyada görülen Hitlerizm hare- keti gene bu memlekette demok- rasi usulünün bozduğu ananelerin ve menfaatlerin geriye dönmesi neticesi midir? Son beş on sene içinde gerek İtalyada, gerek Almanyada olup biten hadiseler ve inkılâpların hep si gözlerimizin önünden geçmiş bulunduğu için bu hadiseleri ve in- Belediyede EE EE Sebze halinin inşaatı ilerliyor Cümhuriyetin onuncu yıl bay - ramında temel aima merasimi ya - İ pılan sebze halinin inşaatı ilerle - mektedir, Belediye iktisat müdürlüğü in - şaat bitmeden evvel bir alım satım talimatnamesi e teşkilât nizamna» mesi hazırlıyacaktır. Bundan baş yetleri de ıslah edilecektir. Kabzimallara yüzlerce lira borç lu olan bahçıvanlarla bahçe sa - hiplerini borçtan kurtulmaları için aralarında o kredi kooperatfileri kurmalarına çalışılacak, derse belediyece yardım edilecek - tir. i Mezbahadaki kanlardan gübre yapılacak Hezbehadan boşuboşuna deni - ze akan kanlardan gübre ve düğ- me yapılması için belediye ile bir müteahhit arasında beş senelik bir mukavele yapılmıştı. e Müteahhit Almanyaya ismarladığı makineler dün gelmiştir. Almanyalı mütehas sis da bir kaç güne kadar gelecek ve makineler Eyüpteki bir binada kurulacaktır. Bir aya kadar mez - bahadaki kanlardan istifade edi - lebileceği tahmin edilmektedir. Üsküdar tramvayı Kadı- kılâpları nihai birer irtica vakası gibi telakki edemiyoruz. Evet Ital- yada faşizm hareketi tehlikeye dü- şen krallığı da kurtarmıştır. Fa- kat sadece bir gölge halinde bırakmıştır. o Bundan dolayı kral ile kral taraftarlarının faşizm ta- rafını iltizam ettikleri şüphesizdir. Fakat şunu da kabul etmek lâzım- | dir ki, İtalyada kralın ve kraler | ların faşizm taraftarı olması bu rejimi sevdiklerinden © değildir. Daha büyük bir tehlike önünde o- nu can kurtaran gördüklerinden- dir. Halbuki herkes bilir ki (Nit- ti) nin demokrasi sistemi dediği! idars tarzının İtalyada hâkim ol- | duğu zamanlarda İtalyan kralmın mevki; ve nüfuzu şimdiğine nis. | petle on kat fazlaydı. Şunu demek istiyoruz ki, tal yada demokrasi sistemi kalkmış, yeririe bir nevj diktatörlük gelmiş ise bunun sebebini demokrasinin bozduğu eski menfaatlerin ve an- anelerin aksülâmeli şeklinde izah | etmek doğru değildir. Asıl sebe- be gelince, bunu umumi harpten sonra vuku bulan büyük hadise- lerin akislerinde ve hemen her memlekette yeni bir takım ahval ve zâruretlerin ortaya çıkmasında |” bulmak lâzımdır. Nitekim İtalya umumi harpten köye uzatılacak Üsküdar tramvay hattının Kas | dıköyüne uzatılmıyarak otobüs iş - letilmesi yolunda belediyede bir cereyan hasıl olduğunu yazmıştık. Bu meseleyi tetkik eden muhtelit encümen azasından Mehmet Ali Bey dün bir muhartirimize demiş- tir ki: — Kadıköyüne tramvay battı uzatılması meselesi Şehir meclisi « nin geçen seneki toplantılarından Bu arada tramvay yerine otobüs işletmek meselesi de konuşulmuş, neticede tramvay hattının uzatıl - masına karar verilmişti. Encümenin şimdilik tetkik et - tiği mesele hattın uzatılması için Yâzım olan paranın otedarikidir., Bu da temin edilmiştir. Pek yakın da raporumuzu Şehir meclisine ve receğiz, Tiyatrolarda belediye resmi Bazı tiyatroların belediye res « mi vermedikleri anlaşılmıştır.. El de mevcut kanuna göre hususi, res- mi bütün temsiller resme tâbi ol « maktadır. Resim vermeyen tiyatro kumpânyalarından iki misli ceza a lınması hakkında alâkadarlara tebligat yapılmıştır. 4001000802 1 19 0 0 9 AMAN a sını yazdığı zamana nispetle çok değiştirmiştir. O vakit yalnız İtal. yaya münhasır olan (faşizm) sis- sonra komünistlik ile faşistlikten birimin tercihi zarüretinde kalınca faşizmi tercih etti, Faşizm komü. nistliğe nispetle (Nitti) nin tapin. dığı demokrasi sistemine daha ya. kın olduğuna göre gene imkân de- recesinde demokrasi ruhunu . mu- » hafaza etmiş oldu. Zannediyoruz ki, bu mülâhaza- larımız az çok farklar ile Âlman- yada cereyan eden hadiselere de tatbik olunabilir. Binaenaleyh bi- ene hi zim kanaatizimce (Nitti) nin bazı Bağylli Soğ Avrupa memleketlerinde rasi (aleyhinde cereyanlara leri braz in; kün değildir, Kaldı ki, bugün dünyanın umu. mi manzarası (Nitti) nin maka il ti demok- malâm ve bedihi bir hakikattir. başlıyan yeni | İhtimalki dünya üzerinde Vüku bu. şı verdiği hüküm-| jan bu tahavvülleri gördükten son- | bulmak müm- | ra eski İtalyan Başvekili de Cahit tamamen oraya da hâkim olmuş- tur. Sonra gene (Nitti) nin de- * * i mokrasi için nümüne diye göster | diği memleketlerden olan birleşik Amerika cümhuriyetleri, yukarıda dahi işaret ettiğimiz veçhile, ikti- sadi diktatörlük sistemile idare o- lunmağa başlanmıştır. Bu itibarla o da demokrasi sisteminden ayrıl mış demektir. Bunun sebebi de olduğu cihanca Beyin mecmuasına koyduğu fikir. | leri değiştirmiş olacaktır. Ş Mehmet £ uda ka kabzimalların bugünkü vazı-| icap € -| birinde esas itibarile halledilmişti. | temi bugün Almanyaya geçmiş ve | Fikret B. iAnkara müddeiumumiliği baş muavini Üsküdar müddetumumi muavini Fikret Bey, Ankara müddeiumu- miliği baş muavinliğine tayın edil i miştir. Fikret Bey bir kaç sene de- ! I yam eden Üsküdar muavinliği va- | zifesinde ciddi,mesleğe vukufu ve fazıletile kendisini bütün memur i arkadaşlarına ve muhitine sevdir- miş, genç ve değerli bir adliyeci - Fikret Bey bugünlerde yeni vazifesinin başına hareket e - decektir. Kendisini tebrik &der veyeni vazifesinde de muvaffak ol masını dileriz. Celâl Sahir Bey Zonguldak mebusu Celâl Sahir Bey bir müddet evvel tedavi için Viyanaya gitmişti, mizdir. Memnuniyetle (o öğrendiğimize göre kıymetli şairimizi rahatsız e - den guddeler rontgenle tedavi e - dilmekte ve Celâl Sahir Beyin sıh « hatı gün geçtikçe iyileşmektedir. emmez. Ayasofyada konferâns Ayasofya camiindeki eski mo- zaiklerin meydana çıkarılması işi- le üğraşan Amerikalı mütehassıs M. Withmeore dün Ayasofya camiinde Bizans sanatı hakkında bir konferans - vermiştir. Konfe - ransta güzel san'atlar akademisi - nin mimari şubesi talabesi muşlardır; Mudanyaya giden bir | seyyah ve bir şikâyet Mudanya belediye reisi beledi! yeye gönderdiği bir mektupta Ulu | dağa bir Amerikalı seyyahı götü - ren İstanbullu bir tercümandan şi» | küyet etmiştir. İ 16 senedenberi tercümanlık ya- pan zat ise Müdanya iskelesinde Amerikalı seyyahtan şoförlerin ya kasına yapışırcasına bahşiş istedik | lerini, * neticede seyyahin çıka - | rıp şoförün yüzüne doğru bir lira - yı attığını söylemektedir. Mesele | belediyece tetkik edilmektedir. Bugün herkes Melek Sinemasında En Büyük ARTiST Paramount 3 - Fedailer MARLENE DIETRICH'i Kırık Mabude 11 de tenzilâtlı matine vardır. Bugün IPEK sinemasında zengin ve çox güzel bir program 1- NAŞiT Dolandırıcı İpekfilm studyosunda yapılan 3 kısımlıx Türkçe sözlü komedi. 2 -Deniz Kızı Eftalya Hanım tarafından söylenen çox nefis AYŞEKİZ ve ÇOBAN şarkısı, bestekâr TANBURi REFiK B, U.F. A, şirketinin çok güzel bir filmi, oynyanlar: CONRAT VAYT - MEDi KRiSTiYENS. Fugün saat ll de tenzilâtlı ma- tine vardır. SEMİN SİĞİL ari GÜN N HABERLERİ Ticarette: Yunanistanla aramızda ticari müzakere Türk» Yunan ticaret muahede- sının tecdidi için yakında Anka « rada müzakereye o başlanacaktır. Müzakerelere iştirak edecek” olan Yunan heyeti birkaç güne kadar memleketimize ge'ecektir. Yunan heyeti Yunan iktısat ne - Zareti ticaret şubesi müdürü M. Te odoropulos harıcıye mukavelât şu - besi müdürü M. Argiropulos ve M. Saprovidisten mürekkeptir. Yunan başvekılı M, Çaldarisin Ankarayı ziyaretinde esasen mua» hedenm bazı ana hatları tesbit e - dilmıştır. Muabede esasları şunlar- dır: Türk « Yunan ticari münaseba tının inkişafı için her tür'ü tedbiri | almak, gümrük resimlerinin rüç - haniyet esasına göre tenzili ve bi- lâhare büsbütün ilgası, tütür, ü - züm, incir gibi müşterek istihsalâ- tı hariç piyasaların rekabetine mey dan verılmiyecek bir tarzda sat - mak, müşterek fiat tesbit etmek. İsveç hükümeti gümrük mütarekesini kaldırdı İsveç hükümeti muvakkat güm- rük mütarekesini feshettiğini alâ- kadarlara bildirmiştir. | Bu güm- rük tarifesinde memleketimizin ih- raç mallarını alâkadar eden bir çok maddeler vardır. Yumurta fiyatları Yumurta fiatleri bir haftadan - beri normal vaziyettedir. Esasen İstanbulda ve İzmirde yumurta zalmıstır. Bilhassa İz. mirde ihraç için vumürta stoku yoktur, İstanbulda da ancak 2 bin kadar mal vardır. Vejetalin istihsalâtı İstanbul ticaret odası memleke- timizin vejetalin istihsalât ve sarfi yatı hakkında tetkikat Oyapmağa başlamıştır. eo Tetkik esnasında istihsalâtın artırılması ve ihraca - tın temini meseleleri de görüşüle - cektir. Esnaf birliği Kaldırımcı, inşaat amelesile di- ğer esnaf, esnaf birliğine yıl b:- şında dahil olacaklardır, Esnaf bürosu bu husustaki ha- zırlıkları yapmakla meşguldür, filminde görmelidir. Bugün saat 19980 Alayı (9977) a | Kadın dava” (Bay tarafı £ üncü sayı pin hürriyet ve hakkını dı, geri verdi. dl Kadın ve erkek müsevl rinin memlekette asırlık b8 katlara rağmen, ko'ayca o lunmasının: sebebi, islâm“ manlı telâkkisinin suni türeye zıt olmasındandır. kadınına verilmemiş ; hi$ bis g vazıfe ve mesuliyet ka”. tır, Her gün bir ileri adı on sene içinde hepsini cağız.. Türk kadını her şey © ve her hakkı ona lü değil, vazife ve mesuliyet vereceğiz. Rüşt, cins ayrıl mai | maksızın, bütün Türkler ia | vazife ve mesuliyet yaşı ii vinly (Hakimiyeti 7 Falih Rf! “a Polis haberleri m e mar ra iYemiş civarında hır gl Meşhur sabıkalılardan lulu Rifat evelki gece Bahir zarında dolaşırken yaka Rifatın üzerinde dükkân rin; kılmağa yarıyan bazi “ ler bulunmuştur. Son da Yemiş civarında yapıla” p lıkların faili o'duğu anlaş" 0 Fat adliyeye verilecektir. (© Hep otomobiller!" e Davutpaşada, Kürk ar sokağında oturan 50 yayım fika hanıma İbrahimin ida”. deki 3273 numaralı kamyon * parak başından yaralamıştır” yakalanmıştır. iki kazak çaldı Galatada oturan sabık8!iy Yusur, reşlülrekte Koçonu kotoj fabrikasından iki adet # gömlek çalarken yakalanmıf”. 18 lira çalmış! Şişlide Halâskâr Gazi ca& de 102 numaralı dükkânda şi nın çekmezesinden 18 lirası” gi dığı iddia olunan İstavri yas” mıştır, ye lu Madamın seksen kur! | OHarbiyede Cedidiye soktu | da 153 numarada oturan | Fetiğin elinde bulunan 80 muhtevi çantasını kapıp Ki ş baettin yaka'anmıştır. | Denize dilşen mal e ve gümrük İstanbu'daki Şambr M | | X si tanbul ticaret odasına mü Mi derek denize düşen majlar&” gi rıca gümrük alındığını bild te ve tacirin alâkası olmıya bi hallerde o Konuşmento” mallarm mıktarının indiri” istemektedir. Ticaret odası bu hususta kata başlamıştır. Fazla yük almak Ü Bir çok gemilerin ve şi hacmından fazla yük aldıki& niz ticaret müdürüyetince lınmış ve tahkikata başi Fransanın bizden al Fransa hükümeti son kontenjan kararnamesini miştir. Yeni kararname > leketimizde 1,103 kilo op” 4 i si ve 713 adet koyun ve kW? si tahsis edilmiştir. Tacirler şikâ; Deniz yolları kanun! vapur idarelerinin seferl ayyen gün ve saatlerde lâzım gelmektedir. Bir * cirler seferlerin muayyen # de yapılmadığından şikâ# mektedirler. i ği
