2 Ağustos 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4
m , iğ Londra'ya gelen bütün gazete - ciler gibi ben de konferanstan mü him bir netice alınmak mümkün olmadığını daha ilk günü söylemiş olduğumu iddia edebilirim. Fakat bu hükümde bulunmıyan ohemen hiç kimse yoktu. . Bunun sebebini halledilecek me selenin büyüklüğünde, korkunçlu. ğunda ve karışıklığında aramak lâ zim gelir. 66 milletin murahhasla: rı, buraya, dünya buhranını örla « dan kaldırmak için çağrıldılar; fa kat her biri kendinden bir şey ver- meksizin başkasından bir şey al - mak için buraya geldi. Ben de bir Türk kafasiyle düşü- rüp Türk gözü ile baktım. İlk man yara şu idi: Milletler arasında u « mumi bir uzlaşma davasından çı - kan her teklif, aşağı yukarı, bizim davamız aleyhine idi. Bu uzlaşma nm umumi prensipleri münakaşa olunup ta her murahhas kedi mil Ni menfaatlerini müdafaa ettiği za | mân söyleneni her ihtirazi kayıt ise bizim davamızın lehine idi. M. Sarraut'nun Fransız şarabı için söylediklerini harfi (o harfine biz de Türk tütünü ve incirleri i » çn, gene Fransız delegesinin Fran sız toprağının mahsulleri ile bu mahsullere ait sanâyiin himayesi için söylediklerini satırı o satıra biz de kendimiz için söyliyebilir- dik. Ottawa kararlarını müdafaa için İngiliz miurahhasınin bulduğu deliMer, bizim milli iktisat esasla « Tımızı müdafaa için bulacağımız delillerin ayni idi. Demek ki Hâziranın on ikisinde Londra'da Yeoloçya Müzesinin sa lonarında 66 milletin 4,000 kişiye yakm adamı değil, hakikatte, iki © dikir karşı karşıya geldi: Libera » lizm ve milli iktisat! Eğer bir kaç büyük devlet kendi milli iktısat menfaatlerini uzlaş « tırabilselerdi, dünyanın öbür kıs « mına liberalizm düsturlarını dikte etmeğe kalkışacaklardı.Onuti için, bir hâfta kadar, bütün rutuklarda iktisadi nasyonalizm, buhratiin i “ kinci ismi gibi bir şey oldu; Kon - tenjantman, tediye muvazenesini, döviz kontrolü, tarife himayesi gi bi iddialar, hep iktisadi nasyona - lizm çerçevesi içinde idi. O zamanı Amerika diyordu, ki: — Könferâns kârarlatında ek * seriyet devlet sayisma göre ölçü « lefhez, Dünya ticaretinin yüzde el lisini temsil eden detletlerin teyi, ekseriyet reyi demektir. Almanya'nm yeniden #anayile * şen menileketlere makine ve ser - maye vermemek için bir cephe bir liği teklifinde bulunacağını gaze » telerde okuyorduk, Amerika mu * rahhasının ilk muhtırasının birin - ci maddesi bütün gümrüklerden yüzde 10 indirtmekti. Fransa altın külçesine tutunmuştu. Eğer bu ha- rekette muvaffak olsaydı, hedef 1913 e dönmekti. 1913 şartlarma bütün dünya milletlerinin hasret çektiğini zannetmek doğru değil - di. Meselâ biz Türkler, sonra Rus- lat, battâ İngiliz İmparatorluğuğu dömünyönlarından bir çoğu, 1913 < seneğini bir kâbus gibi hatırları?. 1913 ile 1933 arasında, dünya pa zarlarında, Amerika ve Japonya rekabeti doğmuştur. İrigiltere, Mâde in Germany mar kaşından kurtulmak için harbe gir di. Şimdi muzaffer İngilterenin so kaklarında Made in Japon, Made in Russia, hattâ Made in Canada —4 — VAKIT 2 Ağustos 1933 LONDRADERSİ yük harbin İngiliz mesullerini ara | maktadırlar, Konferans büyük tezatlar ara » | sında çırpınıp bocalarken, birden- bire, Amerika din değiştirdi: -— Evvelâ her millet ken tulmalıdır. Bütün iktisadi siyaset, İ her memleketin hususi şartlarına j göre değişir. Umumi bir kararın, gene her memleketin hususi şart - larına uymamak gibi bir tehlikesi | verdir, dedi. Büyük bir gururla iddia edebili- riz, ki milli iktisatlarımı düşünen bütün milletlerin davası, bize sene lerdenberi realitenin, zaruretlerin, Türk vatanını ihya etmek kaygu * sunun ve tecrübelerimizin bul - durmuş olduğu davanın tıpkısı « dir. Büyük sanayi ve ihracat mem leketletinin menfaati, milli iktisat istiklâli prensiplerinin yalnız ken- dileri için doğru ve bizler için yati- liş olması yolunda idi. Bizler ve bir ! çok milletler Londrada İngiliz, As merikan, Frânsiz ve Alman işsiz « lerine çare bultnâk için srkiştirili « yorduk... Dünya söğü bir edebijat tr. Dünya sözü İngilizler için impa râtorluğun, Amerikalılar için elles ride bulunan kıt'anın Almanlar iğin Almâti batalarının maskesi idi. İlk sanayiiri, İngiltere adasirii monöpolü âltmda olduğumu bili - yorsimuz, Biraz sonra Âdaya bir kaç Avrupa milleti rakip ( çikti. Sonra Amerika, Japonya ve Rus * ya kapıları âât -- Köntinan mono polüne Kapandı. Nihayet müstem- lekeler bile baca tüttürmiye başla” dılar, Milletlerden bir kaçının ö * bürletini istismar devri nihayet bu lacaktı. Milletler 19 uncu asri $i- yasi istiklâl kavgasından 20 inci asrın iktrsadi istiklâl kavgasına ge“ getek ööphe değiştirdiler ve coğraf yada sonra tefali taksimine gitiş filer: Davahım esâsı bu idi. Türk davasını iktisadi hasyoria- lizm diye tenkit eden Âlman mü - fabhası, mutlaka imparatorluk Ha hi kullanmak için, artık şarabın kö füsünü, meyvanın ve gıdanın fe « anasını yiyen İngilizlerin payıtah - tında olduğunu unutmuştur. Ame- rika ise şimdi kendi kapılarını €s- | ki masallardaki Padişah haznele - | rinde daha sıkı sıkıya kapâmış - ir. Mister Roozvelt: — Hakikâtte Herkes kehdi men faafihi gütmek için Londraya ge miştir. Ben Washingtonda bu işi daha iyi yaparım, dedi. Hattâ lâzım gelirse Amerika' - öm dışındaki büyük pazarlardan bir çoğundaki menfaatlerinden bi- le vazgeçmeğe karar verdi. Şim « di herkes kendini düşünecektir. Bu son söz benim değildir. Mes bur Almân bankâcisı Sehackit'ım «| dır. Geçen âkşami bir ziyafette: — Her millet kendi evinde işleri ni düzeltmeğe bakmalı, diyordu. Çalışmıyan, başkasına avuç a - an, toprağını miadenlerini ve mah | sullerini işlemiyen milletler büyük devletlerin ağtzlatına İökma ola - câklardır. Milli sây devrine giriyoruz. Ba- zı memleketler için dünya buhranı denilen şey, Türkiye gibi mem! ketler için kurtuluş hummasıdır | Bunun da istırapları, yorgunluk » ları, fedakârlıkları vardır. Fakat| ( | Yümüş olduğu yolda i bin kat fazla itimat, bin kat fazla —— TAKVİM Çarşamba Perşembe 2 Ağustos 3 Ağustos 10 Rebi.ahir oo 11 Rebkahır Gün doğuşu 47 4,57 Gün Hb 1028 ran Sadah #imazı » İ Dile namaz İ İsindi namaz Ak$ım namaz Yatsı nama Imsak | | markalarına rasgeliyoruz. İngilte - | renin siyasi adamları, artık, Bü -| İİ Yilin göçer günler | alir, se se li | RADYO... w RR Bugün ISTANBUL: 18 « 18 Grathofâhi Kololahiya 5608 » Sa- Hinin wi E.G. 3419 - Odeon 168253 * Ode - i « 1940 Süüüye saz heyeti — 20,50 Hizm Beş tarâfindin Karağiz 3u,dü - 21,80 tdi Selâhattin B. ve Nabir &. retakatile Hathiyef Hart — 31,30 4 19 Gen- #oleni Suhitinin sesi D, 1408 - Mabihifiiri se- si D, ASİ « Böünüvik 3826 < Sahilinid mesi K. 6526 — 23 den İtibaren Anüdolu Ajansı, Borsa haberi, Saat ayarı, VİYANA: SIĞI m — 1230 Piâlle meşbur bâstekârlirın öserle. #i — 15 senfonik konser — 1410-18 devamı — 18.50 konsör — 2085 askeri bando— 35.10 oaser, BUDAPEŞİE: 505 m, — 1305 hafif sisli — 14.80 plak — 1Ğ4S gizan masbisi — 30 piğane vE körük ködde- ri — $1 sarkılar. — $8 40 drkesidi kere — 18.45 çiğan müsükdal bönneş. gifi « 19.40 pilkkin oda müüükisi — 18 öwühteif tarzda Bestelir — 4020 Kömen #usikiki — 31 Kütle konser, Sola Konstantin Turkafiö tarafısiddn.— 71.20 piydelö He köksör, Nudya Şebap tarafından — 22.05 keman kinser — 1235 dans musikisi YARŞOYA: MİT — 18.85 piildü BMedevüm — İB.55 plak — 16.35 plik — İİ hafif dirüsildi ve caz pikları — 18.13 Leh mesikisi o — 19.55 teganni Ka - dm sesi — 2065 pik — 31 piyâne « ğöl0 hafif şarkılar, 25 İafekerder BELGRAD: 4m 12 plak — 1805 könser— 19 orkestra e enilli Butalağ <- $0 ralli hüvalar, töğerni, ka- dın sesi — 2140 Cenkonan (Öde) öperd.— 20.81 çiyan sikisi. ROMA: düğm — 21 bwberler. Piük; Teböf o wihdalake — 21.45 A, Cüscinanın (Semtecelle) opereti. PARİS: sim — 20 Pik — 2050 plak — 21.80 orkestrâ konseri, Yarın ISTANBUL < 18 < İ&,d0 Gramafeü: Sahbinin ei © 1317 « Selibine dedi İldS - Ödü V. f. 16 — 18,30 » 19 Framazen dersi Glerlemiş edimler | ra) — 19 : 90 Kemal Niyazi Bey ve afka - daşları — 20 - 20,30 Nebii Oğlu İsmali Hak» Wi Biz — 2030 1 31,50 Köiani Keşat Bey ve dünyatın, ancak bütü iilletler ayrı ayrı kendilerini kurtardıktan sonra, kurtulacağına şüphe yek - für. O zamân normal bir tesviye o- lâlacak, fâkat bu bir düya felâ - keti değil, tarihi inkişaf kanımıla- tinin herhangi bir milletin hissesi» ne isabet ettirdiği fedakâtlık payı telâkki edilecektir. Löndta konferarisinın Türkiye « ye verdiği ders, şimdiye kadat yü- eskisinden hız ve hamle ile devam etmekten ibarettir. Londra konferansı, samki, bizim nie kadar hata ettemiş olduğumu #u ispat etmek için toplatiiiiştir. Toprağımızın altını ve üstünü, ve Türk iç pazarını fethederek zen » ginleştireceğiz. Satacağız ve alaca ğiz: Fâkat asıl irikişaf ve zengiri - lik haznesini, Türk sâyi, Türk top yağının xİtr ve üstü, Türk pazarı ol duğunu hatırda tutacağız. Falih Rıfkı re İstatistik umum müdüriyetinin hazırladığı istatistiklere göre 933! senesinde ilk 6 buçuk ayındaki it- halâtimızın yekânu 53.209.244 İi- rayı bulmuştur. Buna mükabil ihracatımızın ye- künu ise 35.635.129 liradır. 1932 senesi ilk 6 buçuk ayında » ki o ithalâtımızın Ooyekünu ise 43.524.011 lira ve ihracat (ise 45.592.365 lira idi. Hamburg'ta ham afyon | Hamiburglan gelân © habetlere göre Haniburğpiyâsâsindâ hâhi af yon sâlişı biraz dürgundur. Temmuz başmda fiatlar çok düşkündü. Bunüti (o #ebepleri yeni sene balları hakkımda tam bit re- költe tahmin ediltnernesindeti ileti gelmektedir . Söğlenidiğine göte Memleketi s miz mahsulâtmım bu sene uyuştu” rucu maddeler inhisari tarafındari ihraç edileceği haberleri üzerine fiatlar son günlerde tekrar yüksel meğ başlamışıtr. Tasfiyehaneler ve mua- mele vergisi meselesi Zeytinyağı imal eden fabrikalar Hamalların işlerine artik kaymakâmlar bakacak İskelelerdeki hamallar ile gerek gümrüklerde ve gerek istasyonlar- da çalışa hadhallar #imdiy& kadar hem belediye iktısat müdüriyetine hem gümrüğe ve hem de istasyon. lara merbuttular. Bu hâl hamal iş lerinin bir çok krrtalsiy& muamelâtı mi iMtaç ediyordu. Bundan #ohra hâmallatını &h yakın kayiiakamirk- lâfâ O Bağlarimâsi bunlari ve aft bütün #idaselereik kayd 3 kamlıklar tarafından idâre edilme si vilâyetter tebliğ edilmiştir. rkâdâğlarimen röfükatie Vedia Tüzâ Yİ, ve Duzâtfe? Beğ — 3140 - 23 Grümblen: Ode - om 4ğG) - Kolofabiya D. 6. 222 Kdtofibin 27777 Ithalât ve ihracatımı7" 6 aylık yekünu dan zeytinin ilk usaresin! > fabrikalar ile tasfiyebi kında muamele vergisi alı? / maması uzun münakaşi” gi bebeiyet vermiş, nihayet , Devlete müracaat edilmişti” Öğerndiğimize göre ” let tasfiye edilmiş zeyti yağlarından “—muamel&€ p kanunu 2 inci maddesini” rasında (Tasir) dahiline diği için 1931-1932 şamil olmak üzere muam' si alınmasına karar veri” Karar dür alakudarisi# edilmiştir. Şâtayi Devletin o bü noktat tüzarini tasfiyö usdte Çıkatan fabrikalar olmamasıdır. Karara göre iki sened€” fiyeharielerden alınmıyaf le vergisi 193İ ve İ9İZ dahil edilerek alıriacaktı" Ayni zamanda bu fi çinde bulunan teneke da ayni suretle muamele tabi tutulacak ve ayni kö | cibince 1931 — 1932 ei İ amele vergisi de alınâci Çıplak futbolei” Adanada zabrtam” / siki o ve ; Hiüsarlahasi* ! takibine si rağmen "ma Şünü Debaghâte bit meydatlıkta yirmiyi / futböldüüün ânadâi iş büiplak futbol oynadıklari İlenmek üzere nehre giri? i rar çikarak bu vaziyette © ij | tikleri haber verilmekteğ” 4 İ 7 | — — | İ BORSA TMeastütiidü Şıldiz Hürai 4 / İğ lerimde 1 Ağustosta. mut dor.) Rakamlar kapanış fiya? 5490 — 28 den ifiduren Anadolu Ağinsi, Bor- | sa haberi, Sant ayarı, VIYANAT Gi m — 13.89 pidiklâ köy havaları, 15 senfonik Konser. 14.16— 15 devamı— 18.25 kanser. — Keman ve piyans refakatiyie kari Kisifor ta- rafından teganni, Birinci kessmdâ köçük sa bon besteleri .ERTKCI Kid Johan Ştravsm epereilerindön parçalar — 2$ hafif kensef — * Bepifemik kemsr -— #İ.dm plaka dire küva- ları, BUDAPEŞTE: SW3m — 13.05 plik — İ£S0 çigan havaları— 18,30 Geila konseri — 19.80 hafif yilasiki, 2İ43 iki apirn — 94 hibeler, o dâzbünt — *4 çiyan havaları BÜKREŞ : 32MM, — İS haberli, pik, © tegirim, — rizik 13.40 plaka Mafir Böstelef — 14 46keri Bağda .İ) pille heetif böstelör, Kreğoyn târdlından teğanni — 2120 plakin sontamlik koriser. 22.15 konserin devami VARŞOVA; Mizm — 13.85 konser — 11.51 pik — 16.31 plâik — 17.89 plâkla İtonser — 18.135 keman döfakatile teğanni — 19.31 pikla Körü Bülinde töğaim — || 1 Kalistr. 24 düre havaları BELGRAD; Om 3İ Yatma | Löndra * Kivyork * Faris İl # Sise İs Berözet )* 4 ind * Amsrerdem # Piç | $ Skam | © Brüksel Ni 4 Ais “ö5-|* İl» Geneve şanrs0)* * Sofja tiz zen) $ e * Atistütdemi | » Pedi 15820 li l Atforu Mi Şir. Mavr iye Ttamvay U Sidöra Bomonu 1420 pile — İz5 könser — Mü radyo || orkestresinin konseri — 20 konser — 2580 sizan havaları ROMA Mİ 0 — 31 haberler; plak — 11.84 haberler, Ofleti bakin (Hâfrbanın hikâyeleri) opöreti. PARİS: 3732 m — 20 plâk, haberler — 20.50 plâk, sohbet — BI (Pol elirjer) revüsü — 2145 orkestra Konseri » (035 da iselkrazidı, York Dye Db, Muvah Gümrükler Miz A 53,2 al 40,90)
