10 Nisan 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7
MAR AR EM. e .—i 2» EEE LR ANI 10 Nisan 1933 v Hak ve sep itibarile Avrupa ve Amerikada- kilerden üstün kadınlar San Blaslı bir kaynana, birkız çocuk babası oluncuya kadar, damadına hükmeder ! e Bir taraftan Avrupa ve Ame rika kadınları, erkeklerle ayni de- recede hak ve mevki iddia ve bu Ususta kısmen de muvaffakiyet elde ede dursun, vahşi, yahut yarı | veya dörtte bir vahşi diyebileceği» miz, herhalde medeni hayattan uzak bir yerde yaşıyan bir kısım kadınlar, bu sahâda onlardan çok Setün vaziyette imişler. Çok üstün ve çoktanber; böyle! Bunu, Cenubi Amerikada, Pa- | amanın ceny, p tarafındaki İstmus adalarda ç, kalı deni di etkikat yapan Ameri - ir âlim haber veriyor, “Me - i hayatın kadımları, bu sahada Ayli geride kalmış bulunuyor - ar|, diyor mevki itibarile, Vrüpa ve Amerika kadınların- an çok üstün vaziyette bulunan dınlar, İstmus adalarında yaşı »| yan SanBlas hintlileri denilen kavmin kadınlardır. Imdada çağırış ! San Blas Hintlileri, kanlarımın temizliğini gidermemek için, ana- ne halini almış bir titizlikle yalnız kendi kavimlerine mensup eşlerin birbirlerile evlenmesi prensipini takip ederlermiş, Son zamanlarda, nasılsa, - belki de sevgi tesirile - San Blas hintlilerinden iki deli- kanlı, Amerikal ve bunları adal, Çok geçmeden, iki kızla evlenmiş arına götürmüşler, a i bu iki Amerikalı dan, Amerikaya şöyle bir haber Es'iyor: “Yetişiniz, burada hürri- - ve hayatımız tehlike altındat,, derhal, Amerikalılar arasında he- Yecan, telâş.... Bir imdat heyeti seçiliyor, gırıldığı yere varınca, tahkikata başlıyor, iki Amerikalı kızı ve ko- <alarını, diğer yerlileri sorguya iye Nihayet şu anlaşılıyor: 'u iki Amerikalı kız, San Blas hintlilerile Amerikada, kendi ye mleketlerinde tanışmışlardır. ki delikanlı, tıpkı Amerikalılar gibi giyinmiş, mükemmel İngiliz- <e konuşur, medeni hayat icapla - Tina benimsemiş olarak karşılarına sıkınca, kızlar, onlarla düşüp kalk makta, sonunda evlenip onların Memleketine gitmekte tereddüt stmemişler, Fakat, oraya gidince | bg o dişmiş. San Blas hintlileri, assa kadınları, kavimlerinin ir kadın almakla “kirleten, iki vala rlya, ayni zamanda tabii ateş n iğne karılarıma karşı l exürmeğe koyulmuşlar. Ka- Mi kanununa riayetsizlik ikleri töhmeti altında bı - Di *n iki delikanlı, bunun üzeri- işi inmişler, karılarını adaları» terkeği köşesinde yalnız başlarına yanlarından ayrılmışlar. İşte “hp ; Triyet ve hayatımız tehlike altında, miş, G; Öğre; Giden imdat heyeti, bunu ri Ya getiriyor... Amerikalı âlime göre ihtim, Av; İn pda Amerika kadınların: tön Zerindeki nüfuz ve tesirlerini Yazın, ekle beraber, arada bunu bin #tan maksat, Amerikalı âli- Ri kn kavmin kadınlarile alâka» Hâdisenin duyulması üze- Yola çıkıyor. Heyet, ça- | «niz kanlarını beyaz ırka mensup | *» feryatlarının sebebi bu | nce, kızları alıp tekrar Ame | mk ineyi öğrendikten sonra | San Blas kadınlarının | alarının vesilesini pot et- | | rine, bu âlim, İstmus adasına gi - derek ora kadınlarının hususiyet- lerini araştırmış, onların hak ve mevki üstünlüğünü tespit elmiştir. Amerikalı arkeoloji âlimi A. Hiyat Verrilin tetkikatına göre, San Blas hintlilerinin karıları, ta eski zamandanberi erkeklerle mü- savi hak sahibidirler. Kavimleri- nin idari işlerine onlarla beraber karışmakta, verilen kararlar da reyleri alınmaktadır. Onların ka- |, dınları, tam manasile hür ve her işte kat'i rey sahibidirler, Hattâ, iş bu kadarla kalma - maktadır. İdari işlere karışmakta, karar vermekte müsavi rey sahibi bulundukları bir tarafa bırakıla - cak olursa, bir bakıma erkeklere hâkim bir vaziyettedirler. Kaynana ve damadı Meselâ İstmus adaları sakinle- rinin hükümlerine riyayet ettikle - ri kanunları, şöyle bir kayıt koy -! muştur: “San Blas hinlilerinden bir erkek, evlendiği gibi kaynana- sının her dediğini yapmağa mec- burdur. Onun emirlerinden dışarı çıkamaz. Kaynananın hükmün- den, ancak, karısı bir kız çocuk dünyaya getirdiği zaman kurtula - bilir, Erkek çocuk, babasının, kay- nanasına itaat mecburiyetini orta- dan kaldıramaz.,, Bu kayit, nasıl? Gene Amerika- k âlimin tetkikine göre, San Blas kavmine mensup erkekler arasın- da elli, altmış yaşında bulunanlar varmış, ki kaynanalarımın bir de- diği, iki olmazmış. Bunlardan ba- zılarmın, hattâ bir düzine erkek çocuğu bulunduğu halde!.... De- mek oluyor ki, damat için, bir dü- zine erkek çocuğun hiç faydası ve kıymeti yok. Bir düzine erkek ço- cuğa bedel tek kız çocuk, daha faydalı, daha kıymetli. Çünki, | kendisi kaynanasına esir olmaktan kurtarabilecek. O da günün birin- de başka bir damadı esir edecek, kaynanalık hükmünü sürmek üze- ! re Kadın “ Efendi ,,dir! İşin bu tarafı erkekler için şüp- hesiz hiç te hoş değil. Lâkin, ka - dınm da mecburiyetleri var: Ev işlerinden, yemek pişirmekten, ça- maşir yıkamaktan, çocuklarına bakmaktan, onları büyütmekten, sepet örmekten, zahire istif etmek- ten yalnız kadın mes'ul! Gerçi bunlar birer mecburiyet, amma.... araştırma biraz daha derinleştiri - lince, gene kadının hak ve mevkii ağır basıyor: Bu sayılanlar hari- cinde kadın, hiç bir iş görmeğe zorlanamaz, Kendisine yük taşıtı- lamaz. Yük, ne demek?... Kadın| çeşme başından evine bir kova su bile taşımaz, bir kova su taşımak, onun kadınlık şeref ve itibarını eksiltir. Kocası bu iş için zorlar: boşanma istiyebilir! Sonra, - ka- dan üstünlüğüne delil bu mu?,, diyeceksiniz. Herhalde bu erkek - nunları gayet sarih - evin, evdeki eşyanın ve tarlaların sahibi, ka-| dındır. Kadın, “efendi,, dir. Koca- | sı, yalnız kayığının, balık ağınm, oltasının ve üzerindeki elbisenin sahibidir. Bunları da, karısının a- çıkça müsaadesi olmadan, kendi mal: gibi kullanamaz! Bütün bunları okuduktan son” Yer yüzünü *İ ye “en yüksek tepesi de insan iradesine ram oldu! Tarihte ilk defa olarak Himalâya'nın Everest şahikasının tepesinde uçuldu ve resimler alındı! Resimler : Hindistanda Karaçi'de Everest tepesine çıkmak için tecrübe uçuşlerına hazırlık — Tayyarehin pilotu Mülâzim Mak intazer — Sefer heyeti reisi Lord Klaydesdel — Rasit Kaymakam Bleker — Karaçi'den tayyarenin hareketi — Tayyare Everest üstüne yükselirken .. Tarihte ilk defa olarak yeryü zünün en yüksek noktasma Yar - mak mümkün oldu. Bir kaç gün evvel Everest şa - hikasını keşfe memur olan heyet iki tayyare ile bu şahikanın üze - rinde uçmuş ve onun bütün sırla - rını meydana dökmüş, resimleri almıya muvaffak olmuştur. Everest şahikasını keşfe çıkan heyet, dağın etekinden başlıya - rak 160 mil mesafeyi geçtikten sonra yedi mil kadar yükselmiş, Everest üzernide dolaştıktan son - ra tekrar geri dönmüştür. Bu muvaffakiyet tarihte ilk de - fa .kazanılıyor.. Ve insan gözü ilk defa Himalâyanın en yüksek tepesini görüyor, Everest şahikası 29,000 kadem yüksekiğiindedir. Bu şahikanm tepesine varmak için şimdiye ka - dar bir çok teşebbüsler vuku bul * muş, fakat hiç biri de etice ver - memiştir. Nihayet son defa tam ve mü- kemmel hazırlıklardan sonra ha - reket edilmiş, Lord Ceydesdale ile arkadaşları şimdiye kadar ya - pılamıyan işi başarmışlardır. Lord Ceydesdale bu mühim macerayı şu şekilde anlatiyor: o * “3 Nisan sabahı saat 8,26 te tayyarelerimizin ikisi de uçtu. Evvelâ yavâş yavaş yükselerek (10,000) kadem irtifaa vardık. Buraya yardığımız anda, ısm- mak için elektrik cihazlarınızdan istifadeye başladık. 19,000 ka - dem irtifan vardığımız zâman E :| Yük -| verest görünmiye başladı. seldik, yükseldik.. Zeryeden bir kaç mil mesafeden her şeyi göre - biliyorduk. Saat dokuzda 81,000 kadem ir - tifaa varmuştık ve Everest üzerin - de dolaşıyorduk. Bu uçuşumuz ön beş dakika kadar devam etti. Bütün Himalaya silsilesi altımız - da muhteşem bir surette uzanı- yordu. Dönüş seyahatimiz başlamıştı. Saat 11,25 geçe indik.,, Heyet bu keşif hareketi esna * smda pek mühim bir maniaya uğramamıştır. Yoksa fırtına, yüz mil sis, ra, San Blas kadınlarının hak ve mevki itibarile Avrupa ve Ameri- ka kadınlarından çok üstün olduk- ları iddiasına “Laf!,, demeğe in - sanın ağzı varmıyor! —| şerefine hususi bir ziyafet veril - ! sür'atle hareket eden boralar, . bu i havalide tesadüf edilen en tehli - keli manialar arasındadır. Bu - nunla beraber hararet (derecesi sıfır altı- 70 derecede idi. Tayyareciler, keşif esnasında fotoğraf makinelerini son derece maharetle kullanmışlar, sinema yetle ifa etmiştir. Kaymakam Blacker bu mühim seyahati şu şekilde anlatıyor: “Hareket ettiğimiz sırada ya - pacağımız bütün işleri tespit et - tm. Bu am 46 işti. Bunların hepsini ayrı ayrı izah etim. Çün - kil - bunların birini “ihmal. seti « imiz takdirde işlerimiz berbat o - lurdu. Meselâ fotoğraf makine - İlerini maktinde açmamak “birini çok mühim bir neticeden mahrum bırakırdı. Evere is, şiddeti temadi kar içindedir. rtalığı n Darülfünunda imtihanlar | Darülfünunda yapılacak ısla - hat dolayısile darülfünunun Ma-| yıs sonunda ilga edileceği ve Ha- ziranın birinden itibaren yeni Türk üniversitesinin kurulacağı ha beri üzerinde ısrar , edilmektedir. | Bu haber tahakkuk ettiği takdir - de imtihanlara 6 Mayısta başlana cak ve 29 Mayısta bütün imtihan- lar bitirilmis olacaktır. İN, Bulgar san'atkârlar Şehrimizde bulunan (Bulgar milli operası artistlerinden Ma - dam Konstanza Kirova tarafın - dan evvelki akşam Tepebaşı ti « İ yatrosunda bir konser verilmiştir. Madam Konstanza Kirova Bul - garca, Almanca ve Fransızca şar - kılar söylemiş, Bulgar milli tiyat - rosu artistlerinden Boris Mihailof | Hamlet piyesinden bir tirat in - şat etmiştir. Müsamere muvaffa - kiyetli olmuştur. | Madam Konstanza Kirovaya İstanbul belediyesi namına da bir buket verilmiştir. Dün gece de Maçkadaki Bul | gar sefaret konağında misafirler miştir, —— Maarif müsteşarı Maarif müsteşarı Salih Zeki B. operalörü vazifesini muvaffaki -|, ,, bugün Ankaraya dönecektir. podralardan bulutlar teşekkül © « diyor. »d Everest'in tepesi üzerinde yük « seldikten sonra tavzif ve tarif et » ıvi bir semaya doğru e başladık. tiğimi yükselm , Himalâya « © şahikası (o olduğu zlerimiz bizi aldatıyor, ve. olan şahikaalr daha gibi görünüyordu.,, a Bu keşfin bir çok ilmi netice * leri vardır: Bu keşif (o sayesinde dünyanın haritasız kalan bir sa hasının (o haritası yapılacaktır. Bundan başka dünyürni eri yök'“ sek şahikasını seyretihek'''in hasıl olacaktır. Yakında dünya * nın bütün sinemaları, Everest da * i ğının şimdiye kadar meçhul kalan | bütün havalisini gösterecek ve bu sayede dünyanın er nadir man * zaralarından biri kolaylıkla gö » rünecek ve tanınacaktır, saasssssasdsnren Itfaiye mütehassısı İstanbul için Avrupadan getir Ç tilecek itfaiye mütehassısı için bes lediye tarafından Ankaraya müra- caat edilmiştir. ani Mektepler açıldı. Bayram tatili bittiği için mek * j tepler açılmıştır. Yalnız paskal ya dolayısile bir kısım ecnebi mekteplerinde tedrisata bir hafta sonra başlanacaktır. emi Seyahattan dönen talebe Bayram dolayısile gezmek VW tetkiklerde bulunmak için Bursa * ya, İzmire ve Zalrkesire giden ta lebe gruplar: dönmüşlerdir. leme Ormanda delik deşik bir halde bulundu BRANDEBOURG, 9 (A. A.) Telepati ve Somnambulisme halarında Avrupanın bir memleketlerinde vermiş olduğu konefrnaslar ve yapmış olduj tecrübelerle tanınmış olan nussen, bir ormanda ruvelver kur * şunlarile delik deşik olduğu halde 4 / ölü olarak bulunmuştur. Bunun bir cinayet eseri olduğu zannedilmektedir. Polis tahki girişmiştir.
