10 Nisan 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

© göre biz de bir eklenti takabiliriz, p / Darülfünündaki Değişiklik di) DR GRE e “ÜNİVERSİTE, sözü münasebetile Bilik birliği yahut yüce bilik yurdu — yüksek bilgiler .. (Darülfünun) tabiri gibi os- manlıcada devşirme suretile ica- dedilmiş olan bir sözü atarak onun yerine ya, öz Türkçe, veya, garp asıllı bir kelime almak isti- yoruz. Tabirin öz Türkçeşini ica- detmek, dil hamlemize uyan milli bir iştir. Bu cihet, asla mü - nakaşa edilmez. Fakat, gazetele - rimizde garp asıllı diye, ve lâtin esasından alınan Türkçe alfabe - nin kabulünden senelerce sonra, gördüğümüz (üniversite) şeklin - de ve fonetiğindeki bir tabir, garp asıllı değil, fakat onun ancak bir azmanı olurdu! Garp asılir ilim tabiri demek, onların O fransızca şekilleri ve fonetikleri demek de - ğildir. (Darülfümun) mukabili garpta kullanılan lâtince tabir, Fransizca — Universit - e, İngilizeede — Universit « y, Almancada — Universit - aet, İtalyancada — Universit, - &, Yazılır, Her milletin dil selika - sma göre, kelime sonuna konulan eklenti müstesna olmak üzere, bu mondial tabirde hep (Universit) lâtin kökü göze çarpar. Dilimize esas köke asla ilişmemek şartile. (Universitas) kökünden yapılan “tabir, ingilizcede (Yuniversiti) o - kunurken fransızcada (üniversi - te), almancada (Universitet) ve italyancada (Universita) telâffuz edilir, Her milletin, kendi milli alfa - besile okumasından çıkan sada, o milletin zati irfan © aşhsiyetinin işareti olur. Türkçede de böyle olmasın mı, olmasın mıda İlle ve en önce fransız alfabesile © okuduktan sonra kelime Türk ir - fanma girmiye hak kazanmış gi- bi, Türkçe diye “üniversite) şek - ; MEAEENEEEEESAENA ENER EREB SEERASANESANAAAE SEN aRAAEAA Ama Eaaamee sek üne aneen eee rene KEN EMEN ANNE ş Gelenler, gidenler i ii Başvekâlet müsteşarı Kemal Bey Bursa yolile şehrimize gel - Bayramı şehrimizde geçiren “Büyük Millet Meclisi Reis Vekili K Hasan Bey Ankaraya dönmüştür. ç Gümrükler ve inhisarlar Vekili Rana Bey Ankaraya dönmüştür. Umum Jandarma kumandanı Kâzım Paşa Avrupadan memle- ketimize dönmüştür. Darülbedayi san'atkârları Anadolu türnesine çıkan ve » Ankarada temsiller veren İstan - 'bul Şehir tiyatrosu © san'takârları “dün Ankaradan Adanaya hareket nişlerdir. ; —om— © Unkapanı köprüsü g Unkapanı köprüsünde aylardan “beri gelip geçme yasak edilmiş ve ün ssaslı surette tamirine nışlı. Tarmiratın ilk kısmı iği için köprü yaya geçen - için tekrar açılmıştır. Tamirat mea nakil vasıtalarının geçmesine müsaade edilecek - nam | | (Univertitas) kelimesi Jâtin -| cedir. Vaktile Tıp, Hukuk, Ede -| biyat V. 5. gibi müesseseler garp - | ta ayrı idareler altındayken on - ları bir tek yurt halinde birleştir - | mek istemişler ve bu ameliyatı, iâtincede (Bir'e çevrilmek) wâ -| nâsma gelen (Versus in Unum) ile ifade etmişlerdir. Bu üç keli -! me, lâtincede (Universita) olmuş ve bu tabirden, ber lâtin harfile | yazan millet, kökü aynen alarak, kendi millet alfabesile (okumak suretile (Darülfünun) için garplı kelime meydana gelmiş. Biz, Türkler, eğer aynile bir garplı ta - bir almak istersek, bu ameliyeyi takip etmiyecek miyiz? Etmiye - cek miyiz de ille ve ilk önce fran - sız alfabesile okuyacağız? Ve bu, sakat ameliyenin Türk irfanında tesiri, acaba hangi varlık zama - nımıza kadar icrayı saltanat ede - cek? Temenni ederiz ki, milli hars müessesemize böyle, fransızca bağıran ve ayni zamanda da dün - yanın garipsiyeceği bir (üniver - site) tabiri yerine, dil hamlemize uygun bir tarzda ve Türkçe bir ad koyalım, Macarların kendi dille - rince yaptıkları (Egytem) gibi, Biz, bu işte kâfi salâhiyetimiz ol » mamakla beraber, dil hamlemizle tahrik edilerek, iki kelime teklif ediyoruz: Birisi, lâtince (Uni - versilas) kelimesini Türkçeye çe - virerek yapılan bilik birliği (—Bi- i lik - Birliği), ikinciside doğ - ruca yapılan Yücebilik Yurdu, veya sadece, Yücebilik (— Yüce -- Bilik) kelimeleridir. Bunlar - dan ikincisi, arapça (tahsili âli) ile karıştırılmaz. Zira, ona (yük « sek bilgiler) deriz. Kemal Cenap Inhisarlardaki Amerikalı mütehassıslar İnhisarlarda tetkikatta bulunan Amerikalı murahhaslar çalışma - larma devam etmektedirler. Murahhaslar bir kaç güne ka - dar Samsüna hareket edecekler « dir. Dün murahbkaslar inhisarlar u - muna müdürü Hüsnü Beyin reis -| liği altında fevkalâde bir toplantı! yaparak görüşmüşler ve inhisar - lar hakkmda malümat almışlar - dır. milim Ölçüler değişirken Ölçüler kanunu sene nihaye - tinde muhakkak sürette tatbik e - dilecektir. Ticraet Odası; bu iş için şim - diden hazırlıklara başlamıştır. Bu maksatla İstanbul ticaret mınta - kasma dahil bütün ticaret odala - rma gönderdiği bir tezkerede ne kadar ölçüye ihtiyaç olduğunu sormuştur. Hayv. “borsüsında Hayvan AI umumi idare heyeti intihabatı dün öğleden ev - vel yapılmıstır. l İ tin geri kalmasına sebep olmuştur. Başveki- | | hazırladeğı raporda “Yüksek terclime heye. VAKIT Kısa Haberler : Başvekilimizin seyahatı Paşvekiliniz İsmet Paşa bayram tati - Binde Iktisat vekili ile birlikte ZengulMağa giderek kümüş hovzasmdân tetkilni yapacak- tarih. Sen yağan yağmarlar yüzünden yel- ların seyahate müsait olmaması ve İsmet Paşanın hafif nezle bulunması ie »eyabı- miz #k fırsatta Zonguklağı gidecektir. Yüksek eserlerin tercümesi Darülfünün mlahntr içim profesör Malşın V,, sin teşekkilü de ileri sürülüyeorda. Bu heyet önümüzdeki yazda kuruincak ve kıy - met) eserler tercüme edilecektir. Heyet mü derrislerden ve kismen tasfiye neticesi ağık- ta kalacak hocalardan seçilecektir. Iş bankası şubeleri | İş Bankası tarafımdan İstanbalun muh- #elif semtlerinde bir kaç yübe daha açılanmer kararlaşdırılmıştır. Tevfik Rüştü Bey Tevfik Rüştü Bey 25 Nisanda Cenevre ye hareket edecektir. Çorumda mahküm olanlar Bursadaki hâdise suçlularımın Çorumda muhaketmleri devam etmek$edir. Bertmir Kadınlar Kongresinde Neler konuşuldu? | Marsilyada toplanan beynelmi- lel kadınlar kongresine Türk Ka - i dın Birliği namına iştirak edip dönen Seniha Rauf Hanmm mu -! harririmize şunları söylemiştir: — Kongreye yirmi altı memle - ketin murahasları iştirak etti. Bey- nelmilel kadınlar teşekkülüne elli memleketteki kadınlık teşekkül - leri, dahildir. Ancak uzak memle- ketlerde o bulunan O teşekküller, kongreye murahhas göndereme - mişlerdir. Bunda belki ikttasdi bühranm da bir dereceye kadar tesiri vardır. Kongrenin bu sene Marsilyada toplanması, Fransız kadınları da - muallim Feyzullah ile arkadaşı Hasan birer sene hapse birer #eme de se'uta nezaretinde bulunnuya mahküm edildiler, Diçnli Daeı Aİ! de ayni şekilde mahkfim oldu. Türkçe e zanı dans havası telâkki eden Mardinli şeyh Masa Ön ayn sürelle cuzalandırılmaştar. Tu- nuslu Habip hocanın, yası ilerlediği için bir #ena hapis bir vene nezaret cezasından ikişer ayı indirildi, Garbi Trakyada Gurbt Trakyada Yunan tebensr Türkle- re mahsüs etabii vesikası Geğriimee es itibarile bitmiş, 108 bin vesikn verilmiştir. ladesi zem gelen Türk emlikine olt ma - mele de bitirilmiştir. İndesi münkün olmu - yanlar için #âkadarlara (30) bin İngitiz ti- rası verilmiştir. Şimdi oradaki heyetimiz Garbi Trakyaya dönmek kaklımdan mahrum olan Türk tebeasnm emlâki işiyle meşgul olmaktadır. Şehrimizde bulunan, Garbi Trahya tali mübadele komisyonu Türk delegesi Fuat B. bir kaç gina kadar varifesi başıma dörmecek- i tir. istinaf mahkemeleri Yeni mahkemeler teşkilâtı kanımı şak Her nililitümi senesi Yitanbil 'neliye Maker - Teri de tek hâkimlik olucaktır. İstanhuldu Uç İstinıf mahkemesi tesisi için kuvveti bir tasavvur vardır. Banlardan birisi tcaret, diğerleri de bukuk ve cera davalarma baka- enkiarder. Bakırköy bez fabrikası Bakırkiiy bez fahrikasmın genişletiinme - sine kars? verilmiştir. Din suretle istihselii yedi miyon metreyi bulacaktır. Torbalıda tevkifler Torbalıda Arspçn ezan okuyan ve Türk- 40 ezah aleyhinde bulünanlarin bey kişi tev- kik edilmiştir. Yeni paralar Maliye müsteşarı AN Rıza Beyin verdiği maltmata göre gümüş paralar bir liralık, «i- NM ve yirmi beş kuruşluk, nikel pearnler da beş ve on kuruşluk ölaesktr. Evrakı nakti- yenin on milyon yerine gümüş para basin - caktır. Bir liralıktar da beş Hiralklarin de- giştirilerek tedaviden kaldırılacaktır. Be sne İşinde bu iş bitmiş olacaktır. Irtişa tahkikatı İrtişm tahikilnir dosyasında ismi gecen Tevfik Boy hakkımda takibat yapabilmesi için mevrunt mucibince başvekâleiten iste- nen müsaade verilmiştir. Tevfik Beyin beti- nabe süretiyle ifadesinin alınması için evrak Bitanbula rinderitmiştir. sanane een emr 1 MERMERE İ Yeni Neşriyat 0081 50000 08 0 0 0 2 MM Şu dağların ardında Koriservatıvar müdürü Muğlalı Dermleci oğlu Yusuf Ziya Beyin eseridir. Muharrir bs | kitabımda köylerde Yürükter arasındaki gör- | gü ve duygularımı yakmıştır. İçinde Yarak | geyik, Karı Kadir, Kind uymak, Saygı, Ös- manlı görünce, Yemek övmesi, Irmağın at | dığı gelin, Yılan sulayan kır, Yörük Karımı ni yası gibi gayet güzel, meraklı dokuz ta- | ne köy hikâyesi vardır. Öz dil İle yarılan ve ör Türk hallemin yaşayışını, daygulurım gös teren bü kitabı herkese tavsiye ederir. Küçük ilânlar (VA - Nâ) Beyin Küçük Mânler Simli | fevkalâde meraklı aşk, macera ve cinayet | romanı kitap belinde çikmeşlir. Okuyucu - larımıza tavsiya ederiz, Nota Bu İsimle haftshık bir musiki mecmmiünse Matişara başlumaştır. . Yolların sesi Du aylık mecmuzam yedinci sayası cık- ha siyasi ve beledi intihap hakkı- na sahip olmadıklarından, bu top- lanmanın, onlara da bu hakkın verilmesi yolunda propaganda va | zifesi görmesi içindir. Bu suretle Fransada da umumi alâkanın bu noktada teksifine yardım edilme- si düşünülmüştür . Kongre, on sekiz Marttan yir- mi iki marta kadar sürdü. Kadım- ların siyasi, medeni hakları, ça- luşma hakları, dünyada sulhün te- mini mevzuları etrafında, murah- baslar, fikirlerini söylediler. Bu çalışma hakları meselesi, daha ziyade bazı Avrupa mem - leketlerinde son zamanlarda or - taya çıkan bir vaziyet dolayısiyle- dir. İş buhranı, iş hayatında çalı- Şan kâdrnların bü”“önhdda az meşgul “olmaları “tarzında bir cereyan uyandırmışlır. Bazı mem- leketlerde uyanan bu cereyana kar şi tedbir alınması neticesine varıl- mıştır, Sulhün temini hususunda da teşebbüslere devam olunması kararlaştırılmıştır. Beynelmilel kadınlar teşekkü - lünün daimi merkezi, Londrada - dir. Umumi reisi Mis Corbett Ash- by, ayni zamanda silâhları bırak- ma konferansında (İngilterenin resmi murahhasıdır. Bu beynelmi- Jel kadınlar teşekkülü, milletler I cemiyetinin toplandığı zamanlar. | | da, Cenevrede faaliyete geçen şu- | besi vasıtasiyle sulhün temini yo - lunda teşebbüsler yapar. - Marsilyada, çok iyi bir tarzda karşılandık. Türk kadınlığının va- ziyeti hakkında muhtelif sualler üzerine, izahat verilince, az Zza-| man içerisinde gösterilen tetakki ve tekâmüle hayranlık duyuldu. Yeni vaziyeti öğrenenler, bu hu - suştaki takdirlerini açıkça bildir - ' idiler. | Marsilyada ve civar yerlerde ! belediye reisleri, kadm birliği şu- be reislerile tanıştık. Fransada en küçük şehirlerde bile kadın birli- ği şubeleri vardır. Baroya girişinin 25 inci yıldö- nümü Pariste tes'it olunan Fran- sanı tanınmış kadm avukatların - dan Madam Maria Vörone şerefi- ne-biz, Marsilyada iken bir çay ziyafeti verildi. Ziyafette biz de hazır. bulunduk. Fransada çok muktedir kadın avukatlar var. Ssyahatimiz esnasında, Niste de üç gün kaldık. Orada sulh için umumi bir miting yapıldı. Beledi- ye reisi, murahhasları kabul etti. Netice itibariyle, seyahatten çok iyi intibalarla döndük. ” 10 E TAKVİM Pazartesi 4 10 Nsan ji N 1S Zilhicce (16 Güs doğuşu s3: Giln İatış Sabak namazı Öğle namazı İkindi aantazı Akşam namazı Yarı sama İmsak Yılın geçen gün'eri kalan “5 HAVA — Yeşliköy Askeri sinden verilen malümats göre b bulutlu ve rüzgâr şimal ne cektir. Dünkü sıcaklık en çok 9, en s5 ve hava tasyiki de 762 milimetre Hi RADYO | Bugün ISTANBUL: 18 « 18,65 Sax (Vedin Rıza Hi 18,45 - 19,30 Oritestre — 1030 - 30 | ca ders (müptedilere maheus) — 2. Saz (Servet Hanım) — 2040 » 21 Hanım va arkadaşları — 21,36 « 3 kestre, Ajana ve Borsa haberleri, ri. > ANKARA (155$m) 1230 * 1340 Ankarapalas orl 18 « 1840 Muallim Zeki Bay ida: M. Mektebi korse — 18,40 - 10,10 G — 1910 - 1940 Gitar Solo (Sadreltiğ rafından) — 1940-2010 Konf 70,10 Ajanı baterleri ve Hava VİYANA (88mm) 1730 Plâk — 18 Konser — 1840 140 Plâk — 15 Konser — 21,20 Ki 2218 Musiki — 73,158 Konser, LELPZİG (S94m) 7,15 Jimnastik — 7,35 Konser — ii — 1415 Pik — 21 Konser « 2130 — 23,05 Senfeni. BÜKREŞ im) 12 Plâk — 18/16 Pidik — 17 Ori 1813 Orkostre — 70 Oda konseri — Konser — 21,15 Musiki — 22 Konser: ROMA ÇE m) 20 Plâk — 21,45 Musiki — 22 23,15 Konser — 2355 Haber. BUDAPEŞTE Mm) 10,15 Piyano ve taganni — 14,06 # — 19.30 Macsr mustkist — 21 Konser Pak. VARŞOVA (imi 110 Pigk — 16.50 Pk — 18 10/25 “Mm — 2120 Kömen 319 seri Yarın ANKARA (5889m) f 1200 - 1580 Ankarapalar orkesir” 18 - 1840 Riynseti emir filarmonik tresi: Belhöven owverture Pidelie, D Preiwde Uaprâs midi d'un Faunne, D Petite multe — 18/40 - 1935 Gi 1938 - 20,10 Viyolonsel Konseri ÇEĞİÜ tarafından) — 20,10 Ajans haberleri vel raporu, VİYANA (SİRİ me) 1330 Konser — 13,40 Pik <- 1410 18.90 Konser — 23,15 Dana, LBIPZİG (4m) 7,15 #immasti — 7,85 Komser — der — Y7,30 Konser — 2210 Musiki - Oda musikisi — 23.25 Musiki, " BÜKREŞ dilim) 12 Piâk — 13,445 Pik — 17 Kon 1815 Könser — 20,9 Senfonik 21415 Konser. ni ROMA (4iim) 20 Haber — 2115 Piyano 2130 Musiki, BUDAPEŞTE (58mm) 10,15 Orkestre — 13,05 Şarkı, ie 15 Piik — 19,30 Konser — 20,45 ÇOŞ© ksstresi — 2145 Opera, MOSKOVA (ilm): 15 Haber — 18,10 Hater — 228) #zca neşriyat — 2230 Kızıl meydan. Harndis. YARŞOYA Oütm) 1810 P18x — 1S Senfanik konser “© Kafe konser — 21 Opera, Halkevinde şiir gü İstanbul Halkevi Reisliğin”, Bugün saat (17) de Evimizin * ğaloğlu merkezinde şiir günü ' dır. İ3ilâ -Suncu asırlar? Türk şiirleri okunacak, Yaş8f | bi ve Bekçet Kemal Beyler 1 fından Yaşar Nabi Beyin “İn çocukları,, isimli diyaloğlu nacaktır. Herkes gelebilir. Halk dersanelerind* çalışmak istiyenler Halkevinden: Evimizin © dersleri ve kursları komitesi di şubesine kayıtlı aza ile mektepler talebesinden bu çalışmak arzusunu göstermi$ © larr 11 — 4 — 1933 Salı g (17) de bir toplantıya çağ” tadır. Bu ilânı davetiye ? kabulü rica olunur.