24 Şubat 1933 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

İŞARETLER Vapur şirketleri ve tarife siyaseti | Türkiyenin deniz ticareti ya - “nda yeni bir safhaya girecek - » Epey zamandır etrafında mü- takaşaların dönüp dolaştığı va - Pürculuk teklif edilen kanun lâ - Yihasina nazaran daha derli top- u bir teşekkül halini alacaktır. zak seferler son senelerde Tür - iyede deniz ticaretini kuvvetlen- dirmedi, aşındırdı. Münferit ser - Mayelerin, münferit rekabetleri Yüzünden Türk bayrağını taşıyan #emiler zarar gördü. > » Rekabet yüzünden kaybolan yenin zararı yalnız serma » Yeyi koyanların kesesine ait de- dir. Görmesi lâzım olan işi ya yanıyan sermayenin açtığı boş - a ahcak milli bünyeden koparı- an parçalarla kapanır Talebe birliği Murahhasları kon- greyibırakıyorlardı vaz geçtiler o | Milli Türk talebe birliğinin sene lik kongresi dün saat ikide Halke vinde yapıldı. Kongreyi talebe bir liği reisi doktor Muzaffer Canbo -| lat Bey açtı, birliğin bir senelik fa- aliyet raporunu okudu. Rapor ka- bul edildikten sonra yeni idare he yeti intihabatına geçilecekti. Bir müddet evel seçilen intihap encü- meninin mesaisinin tenkidine baş lanıldı. Bu intihap encümeni, bü - tün fakülte ve yüksek mekteplere İ tanbulda kânunusani ayındaki ge| İ edilebilmektedir. Harpten evelkine göre Geçen kânunusani ayında geçinme pahalılığı Ticaret odası istatistik şubesi İs| çinme mikdarını gösteren bir ista| tistik hazırlamıştır. Buna göre 1914 senesinde 100 kuruş ile tedariki mümkün olan maddeler 1933 senesi kânunusani ayında ancak 1094 kuruşa tedarik i Umumi vaziyette olan bu rak -| kam yiyecek ve içecek maddelerin de şu suretle değişmektedir: k inde (60) pa- ra idi. 1933 senesi kânunusanisin * 1000 seyyah gelecek Imanlar Sanayi erbabından bir grup memle- ketimize geliyorlar Almanyadaki Türk Ticaret Oda | sı Alman sanayi erbabı ile amele kafilenin grubundan büyük bir Türkiyede tetkik yapabilmelerini temin için bir seyahat temin etmiş tir, Seyahat mayıs sonlarında tertip edilecek ve seyyah kafilesi, eve- lâ İstanbulda daha sonra Bursa, İz mir, Ankara ve Zonguldakta tet - kiklerde bulunacaktır. Kafilenin mikdarı kadın ve er - Sayıfa: 3 SOHBETLER Küstahlık Ecnebi şirketler komiser« lerinin işleri nedir ? a İ Zennetmeyelim, ki Yeniçeri o cakları yıkılmıştır; sanmıyalım, ki artık içimizde Asasbaşılar yok» tur; bu toprakta çalışan müessese ler, bu toprağın evlâtlarına hör * meikârdır deye aldanmıyalım. Ha yır, bazı ecnebi şirketler birer Yeni çeri ocağıdır, bazı şirket müdürleri Asasbaşıdır ve bu mües ecnebi seselerde (o hörmet görmeyenler, yalnız Türklerdir. i Bu Yeniçeri ocaklarında, Kaza nı, ecnebi müessis ve müstahdem ler kaldırır, umumi müdürler, ne nizam,'ne kanun tanırlar, türkleri kapı dışarı ederler, istediklerini kovarlar, istediklerini tutarlar. As- tıkları astık, kestikleri okestiktir. Ve biz, elimiz kolumuz bağlı, kar- şıdan seyirci kalırız. Meselâ, bir çok türkün sokağa atıldığı, aç kal- kek 1000 seyahtan fazla olacağı için Almanyadaki Ticaret Odası İstanbulda muhtelif makamlara müracaat etmiştir. Ve bu arada İs| tanbul sanayi birliğine de müraca- at ederek Türk sanayi erbabma haber verilmesini rica etmiştir. Sa N X rak evine gider. nayi birliği idare heyeti bu müra- Senede üç dört defa, üç dört ec | caat üzerine fevkalâde surette SOPİ nebi müessesenin türk memurlar lanmış ve vaziyeti tetkik ederek Türkiye için sermayenin yerin- giderek mekteplerde birlik azala kullanılması bir taraftan mil- de 10,60 kuruştur, Yani evelce ay- yaptıracaktı. Dün da 67,5 kuruş veren bir kimse 1933 kânunuzanisinde 477 kuruş vermiş | tir. Evelee 15 kuruşa alınan su fr- çısı ise bu sene 90 kuruştur. Et e- velce okkası 7 kuruş iken şimdi 50 kuruştur. Diğer yiyeceğe ait taze sebze, patates, fasulye, nohut, s0- ğan, zeytin yağı, şeker, pirinç, ma karna, peynir, zeytin, yumurta, | Almanyadaki ticaret odasına bir süt, yoğurt, kahve, meyva, ve muh ; ş mektup göndermiştir. telif maddelerin umum yekünu | Milli sanayi birliği bu mektubun 1914 te 426 kuruş tutarken 1932) da, Alman sanayi erbabının mem- | kânunusanisinde 4071 kuruşa yük | leketimize gelmesini takdirlerle selmiştir karşılamış ve bu seyahatin Ağus- Odun, kömür, su, petrol, sabun| tosta yerli mallar sergisi açıldığı rı intihabatını bir çok azalar intihap encümeni » İ nin bazı mekteplere hiç gitmedi inden, salâhiyetini başkalarına devrederek intihabat yaptırdığın- dan şikâyet ettiler. Tıp fakültesi kiyede intihap yaptırılma - Çünkü az serma - dığı günün akşamı, müdür cenap- ları otomobiline kurulur, pipo ve- ya prosunun dumanlarmı savura- Ye ile çok iş yapmak mecburiye de olan bir memleket elindeki petleri en çok verimli bir şe - İde kullanmıya m Başka bir cepheden Türkiye i- * nakliye işi sade sermayenin, »cburdur. ve m b ) lk ması içtimaa gelen tıbbiyelilerin m” hayatların vali heyecanlı sözler söylemesine se - İN İşi olmaktan ziyade Türki - MİN umumi istihsal ve mül İsaliyet cil kapı dışarı ettiğini biliriz, biçar bep oldu. Bir aralık orman, mimar, memurların şikâyetlerini dinleriz baytar mektepleri murahhasları da kendi mekteplerinde yapılan inti- Son günlerde, yataklı vagonle şirketi, bazı rüfekasınm yaptı! habm usulsüz olduğunu söyliye - rezaletlerin üstüne tüy dikti. Telt İ rek kongreyi terkettiler. Bu sırada bir çok münakaşalar oldu, kon - » fonla türkçe konuşan bir türk ir « Türkiye için nakliye mesele - R ak murun on beş günlük yevmiyesir İ cihan nakliyeciliği (o yapan Mnleketler katag içinde de- a kendi malı « den mlek; ik emek amir âkliyecilik niçin yapılır? ka, ili ik ya, vaktile Porte Dj İkpanyol, Hollanda gemicile- lek, * Yaptığı gibi muhtelif mem- Ii, “ör arasında sade deniz nak- gçiliği yapmaktır, Bu zamanda yanın bir ucundan başka mil- sit malı bir başka milletin pi- san piyasasına ina götürmekle nakliyecilik İzmamlanmı zl bö iler evi ng Taret 4 himaye etmesi milli bir za- © değildir. Bu nevi nakliyeci rihte de rüruneleri çok 0- İnferit sermayeciliğin doğu- İle, Saret eder. Gözü pek gemi- > Diüstemlike elde etmek ber- a yn rekabet sahaşında iç, ei gibi çalışırlar. Onların ©rini rekabetler tayin eder. Maya rekabetlerden münferit ser- Yel,, <* kazanır, münferit serma- Muaf, kaybeder. Milli bünye bu - Yahy © kadar alâkalı (değildir. lee ta nakliyecilik, kendi mah- | hi cihan piyasalara daha u : daha emin bir surette götür- la İ celsede devam etmiştir. İ hepimiz biliriz. Demiryollarm ta- gre dağılıyordu. Nihayet yapılan bir teklif üzerine intihap encüme- ninin hareketlerini tetkik etmek i- cek cuma günü Halkevinde bir içtima yapılmasına karar veril di. 7 Bulgar mazmun Komünistlik tahrikâtı yaptıkları yedi emesine, İstanbul kaydile ma! eye verilen Bulgarın muhak ceza mahkemesi, dün kapalı tir. Ucuz malın kerameti nakliye tarifesinin milli bir mahiyet al - masile mümkün olur, Vapur tarifelerine devletin hâ- kim olması her şeyden evvel bu noktadan ehemmiyetle göz önün: de tutulacak bir meseledir. Kabotaj hakkı Türklere geç- meden nakliye işinin mahiyetini rife siyasetine devletin hâkim ol- madığı zamanda, tarifeye hâkim olan ve Türkiyede, sade Türkiyeyi istismar etmek davasında bulu - nan sermaye grupları tanzim € - derlerdi. Meselâ Ankaradan Hay» darpaşaya kadar gönderilen bir ton kilometrik eşya, Haydarpaşa İ 1375 kurusa yükselmiştir. gibi maddelerde evelce 104 kuru" şa tedarik edilirken şimdi 1139 ku ruşa tedarik edilmektedir. Giyecek eşyarlan elbise, ayakka bı, ev eşyası da 252 kuruşa tedarik edilirken 2850 kuruşa tedarik edil miştir. Ev kirası ise 150 kuruştan 2500 | kuruşa yükselmiştir. Cigara, tütün, nakliye vasıtaları sıhhat masrafları da evelce 140 kurusa tedarik edilirken $imdi Velhasıl 1914 senesinde 1161 kuruşa geçinen bir adam 1933 se- nesi kânunusanisinde 12702 kuru- şa ancak secinebilmektedir. —— a — ansit halıların ücreti Halı tacirleri iktisat vekâleti | ns müracaat ederek rıhtım şirketi nin transit halılardan fazla ücret aldığından şikâyet etmiştir. Halıcılar ayni zamanda ticaret | odasma da müracaat ederek vazi | yetin tetkikini rica etmişlerdir. KIL , Siyasi Güzete VA zamana tehirini rica etmiştir. kesti ve memuru on beş gün içi Birlik; bu takdirde Alman sana | muvakkaten kovdu. yi erbabının Türk sanayi erbahımı bulabileceğini, tanışmanın daha kolay olacağını | ve Türk mallarının bir sergi içinde kolaylıkla tetkik edileceğini bildir | toplu bir şekilde Sıhhat vekili Doktor Kefık Bey dün şehrimize geldi Sıhhat ve içtimai muavenet ve- kili doktor Refik Bey dün sabah Ankaradan şehrimize gelmiş, Hay darpaşa istasyonunda mebuslar, vilâyet erkânı ve diğer zatlar tara fından karşılanmıştır. Refik Bey Haydarpaşadan İs - tanbul tarafına geçmiş, Dolmabah çe sarayına da giderek Reisicüm » hur Hz. ne arzı tazimat etmiştir. En eski! Istanbulun tarihi akşap binası Bize, bu vakayı anlattıkları 2" man, bir türlü inanmak istemedi! Bu inanılır şey değildi. Türkiyede, türkçeyi — Cümhur yetin dilini — yasak edecek kada küstahlık gösterilebileceğini havs. lamız almadı. Sorduk, soruştur - duk; ben bizzat şirkete telefon et tim. Haber doğruydu. Yataklı va- gonlar şirketinde, memurların türk çe konuşmaları müdür tarafından yasak edilmişti!.. Bu yasak hususunda söyliyecek söz bulamıyoruz. Bu mesele, bizce Bursa hâdisesi kadar mühim ve o İ mun kadar mücadele edilmesi, ba şı ezilmesi, yokedilmesi elzem bir hâdisedir. Hem bu küstahlığı şirket komi » seri nasıl haber almaz? Meseleye neden elatmaz?.. Şirket komiser - leri ne iş görürler?.. Ne yaparlar? Vazifeleri nedir?.. Bir şirket ko « miseri, ecnebi bir şirket müdürü » nün, müessesesinde türkçeyi ya sak ettiğini nasıl olur da bilmez Hayret!... i Beyazıt kütüphanesi yanındaki Selâmi İzzet dört buçuk asırlık tarihi bir bina- nın yıktırılmak istenildiği müze - için teşekkül eder. Bu za - ti, “A nakliye işi bir millet işi - tep Ölletçe düşünülecek, millet- va ledilecek dava halindedir. eğ, ette bulunan memleket - e şvifeler artık yalnız nakli- ni, aye koyanların hakkı > çıkmıştır. Tarife siya » | Nİ ue iktisadın bir unsuru ha- ii Muştır. Türkiye nakliyeci - "ay #k mahsullerini dünya pi- Ak "ma daha ucuz daha kolay Maşg olta nazarından milli bir O E Bu cihaz, pamuğa, buğ- m. e, yüne, kömüre, in - “ti ime, fındığa, portakala, tâbi bir varlıktır. İstanbul Ankara Caddesi, VAKTI yurdu Telefon Nums dan Ankaraya kadar gelen ayni miktardaki eşyadan daha pahalı ya nekledilirdi. Yol Ankaraya gi derken daha kısa, gelirken uzun olmadığı halde nakliye işinde bu fark oluyordu. Sebebi açıktı. Hay- darpaşadan Ankaraya fabrika mamulâtı sevkedilir, Ankaradan Haydarpaşaya yerli mahsul gön « derilir. Tarife siyasetine devlet hâkim olmadığı için Türkiyenin | milli iktısat unsurları bu tarife - | lerden boyuna zarar görürlerdi. Türkiyenin deniz nakliye ti - caretini de ayni zaviyeden gör - mek lâzımdır. e Türkiyenin milli iktısat unsurlarını kuvvetlendir - mek için deniz ticareti tarifeleri ne devletin hâkim olması bir za- ruretlir, s5 4 15 Yıl evelki VAKIT 24 Şubat 1917 — Harbiye müsteşarı Mahmut K&- mil Paşa hariçte ekmek Yazı işleri telefonu İdare telefonu — ler idaresine haber verilmiş, müz* mumay onaeaınnğ tarihi kıymeti bulunan bu binanın muhafazasının temini için teşeb - büste bulunmuştur. Telgrat adresi: İstanbul — VARDI satanların Şimdi harap ve tamire muhtaç | şiddetle cezolandırılacaklarını söyle - olan bu bina, 895 senesinde yapıl mıştır. İstanbulun bugüne kadar muhafaza edilen en eski ahşap b: RALLİ — Sokakta ve dükkânda ekmek sa 1 aylık .— S lar bilâkaydü şart adliyeye verile- Jokaklarda serbest ekmek sat- keçakçılık meselesinden baş nası bu olduğu tahmin ediliyor. — a — ilân ücretleri ; Hesmi iânların bir satırı 10 Ticsri ilanların bir satırı o 12.5 Kuruş Ticari ilanların bir santim! 25 Kuruş —— Küçük ilânlar Bir defası 30 iki delam 50 Üç defne «8 dört defam 75 ve an'defası 100 kuruştur. Üç aylık (ân verenlerin bir defası mecca nendir. Dört satırı geçen İlânların fana satırlsm heş kuruştan besap edir Kuruş Suriye - Türkiye itilâfnamesi Suriyede Türklere ait emlâk ile Türkiyede Suriyelilere ait emlâk hakkında Fransa bükümeti ile An karada aktedilen itilâfname hak- kındaki kanunun bir sureti vilâye- te tebliğ edilmiştir. | &a bir şey değildir,, dı “m — Harbi hazırın en büyük müseb- biplerinden biri olan sabık (erkânı harbiye reisi Yankösoviçin kızıl has- salar tarafından ketledilmiş olduğu Petresburğtan bildirilmektedir. * iy 2 bu noktadan göz önün - ayi adar, Türkiye cihan pi - na satıcı olarak çıkarken sağlâm mal götürecek- | — Ayân meelisi azasından Abra» ham Paşa fücceten vefat etmiştir, Sadri Etem