28 Aralık 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

İssmAa ÖLÜRKE Muharriri : Celâl Nuri * İktibas, sakil, tercüme Bakfarı mahfuzdur. Bizde insan isimleri modası kadın modaları gibi degişiyor Üç meselede aramızda hiç ka - lisimlerin kullanıldıkları manlı devrinde, binlerce senelik | mi ile hitap olmaz. " Türk tarihinde insan isimleri, un - vanlar, selâm formülleri hakkın - da ittirada tesadüf edilmez. İsimlerden başlıyorum: Tari - hin derinliklerine gitmiyeceğim. Şu bulunduğumuz devirde bile Türk isimleri şekilden şekile gir « di. Mühim bir zatın, aziz bir dos tun otuz, kırk sene evvel bir oğlu olmuştu. Zamanın modasma uya - rak kendisine (Hatif) ısmini ver - diler. Araplık kendini hissettiri » yor. Sonra, eski Osmanlılık, Arap, Acem uslüplarını karıştıran Os- manlılık galebe etti. Ayni zat, dünyaya gelen kızına (Hüsnü aşk) dedi. Fakat Türklüğün © galebesi hengâmnda doğan oğluna da (Oktay) ismini hemen verdi. İsim hususunda serbestiz. Ebüz- — Buyurunuz, kasap oğlu! di- hitap yavan düşer. Medeni kanun herkes aile ismi» le anılır dediği halde bu cihet örf ve âdete girmemiştir. Gene herkes Mehmet Bey, Ahmet Beydir. Başka yerlerde bir kız evlenin- /<e ailesinin ismini kaybeder. Ko - casınm isimni olduğu gibi alır. Mösyö Jean Duruy'un karısı Ma - dam Jean Duruy'dır. Bizde nasıl oluyordu? Eski de- virde kadın, aslâ, kocasının ismi- le anılmazdı. Filânın kızı Fatma evlenince, çocuk doğuruncıya de- ğin gene filânm kızıdır. Çocuğu olunca onun anası diye yadolu - nur: Ahmet Beyin validesi gibi, Pek az evvele gelinciye değin bir kimse (karım) diyemezdi. Ço- ye ziya Tevfik merhum Arap tarihine | cuğu varsa (bizim Ahmedin vali- hayrandı. Bunun için oğulları; | desi) derdi. Yoksa (evdeki), (i- Talha, Velit; torunu Ziyat. Benim yaşadığım şu yarım asır içinde isimlerimiz Arap kelimele - rinden Acem kelimelerine, ondan da Türk kelimelerine doğru kayı- yor. Nerede karar kılacak? Bile - mem. Başka memleketlerde isim- ler müstakardır. İki üç takvim var, sHer takvimde, günlere isabet eden 4 Azizlerin (evliya) isimlerinden bi- ri tercih olunur. Son zamanlarda, | gibi tuhaf adlara da tesadüf edi- Bizim Türklerin 2 Fransada, büyük inkılâbın meşhur kimselerinin isimleri de küçük i - sim olarak verilmeğe başlandı. (Küçük isim), (vaftiz ismi), (hıristiyan isim) denilen bu isim- den sonra baba ve aile ismi gelir. Oldu, bitti. Birine hitap edildiği ra ismi ile hitap edilmek ir. Küçük isi : ke üçük isim hususiyette cümhur reisi. Küçük ismi Ray - mond, aile israj Poincar&, Oldu: M. Raymond Poincar&, Bu usul A sının) yadolunur. İsp; pri : EZ Zamora keki ». ş Fakat dikkat ediyor musunuz? son derecede. mokrat oldukları aile isimlerine itibar etmemelerinden de anlaşılır. Fert, müstakillen, kendi başına bir ferttir, bir şahıstır. Evet! bir ailesi vardır. Lâkin onun içinde boğul - muş değildir. Ailesi yüksekse o- nunla her dakikada iftihar etmek aklma gelmez. Kendisi alçak biri ise ailesinin pak namını kullan - makla akrabalarını her daim kır- maz. Türk, tabir caizse, bu hususta (ferdiyetçi) dir. En büyük vezirin oğlu ehem - miyetsiz bir adam olabilir; buna mukabil, pek fakir ve ehemmiyet- siz birinin oğlu en yüksek mevki- lere çıkar. Halbuki sabık Almanyada, sa- bık Rusyada, sabık Avusturyada esaslı makamları ibraz etmek i- çin babasının oğlu olmak şarttı. Türkler asalet denilen bu itibari rütbeyi tanımazlar. Türklerin çoğu bi ile mine hiptir! r. Fakat çerdeki) gibi bir tabir kullanırdı. Arnavutlakta, nufus yazılırken, kadın ismi vermemek için silâha bile müracaat olunurdu. » # # Fantezi isime çok meyyaliz. Meselâ cariye isimleri hep uydur- madır: Mürgi - irem, Gonce - fem, Bezmiâlem, Tiri-müjgân, Nazi- mestan, Dilşat, vesaire, Kararya lirdi. Bu isimlerin en tuhafı Peru- dur. Peru cenubi Amerika cümhu- riyetlerinden birinin ismidir. Bu i- simde saraylı pek çoktur. Neden? Çünkü o memlekette bir nevi ar - mudi pırlanta çıkardı. Pek mak - buldü. işte bu sebebe mebnidir ki ortalık Peru hanrmlarla doldu. Garabetin bu derecesine az tesa - düf olunur. Eğer ayni kapris daha devam etseydi elmaslarile şöhret bulan bir diğer memleketin ismine izafetle Tranvaal hanımlar çoğa - lacaktı! Fantezi isim hususunda külli - yen galebe citi. Mütemadiyen isim uyduruldu. Pek garip isimlerden mürekkep bir kolleksiyon yaptım. Fakat bunları sayıp dökmeyi zait addediyorum. Recai zade Erkem Beyin oğlu (Ercement) ; onun oğlu (Müvak- kar); onun da oğlu (Erdem). Yeniden yeniye icat olunan i- simlerin ekseriya manalrmı bile anlamıyorum. Herhalde bizim klâ- sik isimler Ahmetler, Mustafalar, Mahmutlar, Celâller, Cemaller, Kemaller, Eminler, Tahsinler, A- rifler gelecek asırda kullanılmı - yacağa benziyor, Yeni Arapça ve Farisi isimler uyduruluyor: Sadülravf, Ebüzzi - ya, Ruşeni, Raufi, Hüdada, Düri - şehvar, Halük vesaire gibi. Eddin ile biten isimler $ kişiyorlar: Celâlettin, Ceraleri Kemalettin ,Muhittin, İzzettin, . ii Şu gibi isimler azaldıkça aza- lıyor: Gafur, Sabur, Fettah, Mür - taza, Hamza, Vehhap, vesaire, Peygamber isimlerinin piyasası düşüktür: Âdem, İdris, Nuh, Yu - nus, Yakup gibi peygamber isimli ve Muharrem, Şaban, Ramazan gibi Arabi aylar isimli birine tesa- düf ederseniz tereddütsüz Arna - İvut ve yahut Çerkes olupi'oluiadı- yoktur, | lerinin tadili, dövizin istikrarı ve | rar yoktur: Alt yüz senelik Os- yahut nadirdir. Bir insana aile is. | gümüş paraya yeniden kıymet tak- Milletlerin Helin tini kim temin edecek? Hiçbir zaman teminat mev- cut olmıyacak, deniyor! Nevyork — 27 (A.A.)— M. Ro- osvelt ile M. Davis arasındaki mü» ! lâkatta teslihatm tahdidi, ciban iktisat konferansı, gümrük tarife - İ Bu akşam neşeli - zevkli bir gece geçireceksiniz Büyük öperet: Mümessilleri ; Filme ilve: Dünya havadisleri gazelesi Bugün matinelerde son dafa olarak : dir edilmesi meseleleri (o mevzuu bahsolmuştur. M. Davis, demiştir ki: İtimadı ve dolayısile ticaretin dinamosu o- Tan krediyi yeniden tesis etmek için teslihatın tahdit Glüidümibü | muhtacız. M. Davis demiştir ki: M. Ro- osvelt, milletler arasındaki emnü- selâmet hissinin harp aletlerinin tenkisi ile esnasında söylediği şu sözleri hatırlatmıştır: | “Hiç bir zaman teminat mevcut olmıyacaktır. Almanya ile harp , Fransa için bir emnüselâmet me - selesi olarak kalacaktır.,, M. Davis cevap olarak Fransa- nm Almanyaya karşı ittihaz et - miş olduğu hattı harekette hasıl o- lan müsait tahavvülü takip etmek- te olduğunu söylemiştir. Mumaileyh, tahdidi teslihat ga- için bir erkeği kıskanabilir mi ? Bütün bünlar : Bu akşamdan itbsren OPER A'da Görülece ve seyircileri ürnertecek olan filminde gözlerinizin önünde hallolunacaktır. Yarn akşan: GLORYA'da ilk dafa Olarak AR MA Güzel atlet ile emsalsiz bir güzelliğe malik bir film Fransızca sözlü film . Hamış: Bu sabah sast li de matboat mömessillerile müdirlerine mahsus husust bir seansta gösterilecektir Günahkâr yesi için çalışanların Japonya ve Çarşamba Oo Perşembe Fransanın itirazlarma rağmen K i Zz 28 K. evel (o 29 K. evel tahtelbahirleri ilga edebileceğini > 29 Şaban (o 30 Şaban söylemiş ve Londra konferansma | TRiSTAN BERNARD'ın Gün doğuş 235 125 müşabih bir Fransız italyan iti- Şaheseri ci ta ri “e “ bi ozmazı Tafı bahrist ededilmasi, ha Öğle saman ve i2le bombardımanlarmm, zehirli gaz - Relediyesi: (| nisa van 4 saf ların, seyyar ağır topların ve bom-| oarüibedayi Şehir Tiyatrosü “İl ç.unw e “z bardıman tayyarelerinin kanun Temsilleri : imsak Bir Sör 82 4 harici addedilmesini iltizam etmiş- tir. Yılın geçen gön'eri kalan Su akşam İSTANANL BELEDİYES ,humun oğlu Mustafa Şekip Bey, sani 21,30 da M. Roosevelt ve M. Bânâs, borç HAVA Yeşilöz tik dme ok lar meselesini de görüşmüşlerse de| KADIN adan; veren wnliminin - göre Beg! Mİ M. Rösseveltin bu husustaki nok - | Erkekleşince baff bulutlu olacak ve sakin geçecektir. İai nazarını değiştirmiş olduğunu Yazan: Dün #rcakiık en çök Si en az 2 derece * gösterecek hiç bir alâmet mevcut Hüseyin Rah- hava tazyiki da 774 milimetredir. | değildir. mi Bey nl İ ———— — — ——— ğını kendisinden sorabilirsiniz. Piyes 3 perde TN Radyoda : Türk ise hemen hemen bir istisna- | (O 3 tablo İSTANBUL — 15 den 18/45 kadar V dır. Efendim, bizim isimlerimiz bu nesilde kadın modasma benzedi. Günden güne değişiyor. o Adlar deryasında henüz demir atmadık. Babanın ismi oğlununkine, o - nunki de torunununkine benze - miyor. Hafız Vahdeti Efendi mer- Zabitan gecesi yo anz heyeti, 18445 ten 20 kadar Ertuğrul Sadettin T.A. .T. 34 Kişilik yeni kadro. | suyla Ramazanda Kadı- köy 1 Kuşdili ) siyato- sunda (Her gece ) temsil verecektir. İlk temsil Perşembe akşamı: Kaynanam | Yakında: NERON | #aat ayarı, Nukut (Satış) onun da oğlu Arman Alp. Kim bi- lir Arman Alpin oğluna ne dene - e ge Matbaamıza gelen eserler İ * Sela > ği Bundan beş yüz sene sonra bir ||» Ye Kğ iDolr Oi yle .. * 4, : * p Lİ Tet 110, 06 müverrih muhtelif devirlere ait) 2. giimize doğru mecınuası İl 5 L Belçia mez | çi vw isimleri görünce bize kâh Arap Du öz dilci edebiyat mecmuaaının sekizin- İğ 90 Dratmi | 20 İŞ, diyecek, kâh Acem diyecek, kâh ci sayısı dün çılamıştır. Bu sayısında Aksn- İğ 20 isviçre o e20— İş çeiröneç Türk diyecek..... riy meb'umi Benim Atalay, müderris Yusut IN 20 Leri 7—İ| 1 Akın Abdüssettar, Abdülcebbar, E- | Şeri, Doktor Bupki Mer, malım Hiz a an çekım | Meşe 1 Banknot bubekir, Zeynelâbidin, Abdülva - hap, Ümmügülsüm, Zübeyde, Fit- larını dp İİ Pari 7 ? nat, Fatımatüzzehra isimlerini gö- > e terle eee pa mi Vaz renler bunların evlâdı Araptan ol- Devret Sn Baraz yi al ; no 918 Berlin duklarına hükmetmezler mi? Beyoğlu Askerlik Şubesinden: 325 doğum İğ Brüksel 43450 Yaşar Kezalik Şahin, Hüsrev, Pertev, | şı ve işbu doğumlar!a music Askeriyeye JB Atina 495450 | Peşte Asaf, Rüstem, Pervin, Nesrin, Nor: | tâMt bunmen; orta etiyetnâmeyı hate bag İl Cenevre | 26| Bükreş : Sl ii kısa hizmet sevkedileceklerindan İğ Sofy: $5795İ Be mın, Perran, Nilüfer isimlerinin e evvel 002 akşamma kadar tl ve- ği beam Moskova yardımı ile bizim Acemliğimize | #iksiarün şubeye müratsatları Hân olunur. Tela kanaat getirmez mi? ım Kaya Alp, Gök Alp, Tekin | Şark Demiryolları müdü- (ği Misis Ma Alp... Bunlar bize bir şehamet ve. | #iyötinden Mlz EN İmali riyor. Aslan, Kaplan, Demir, Cem | O Ramazan münasabetile 42 ve 48 muma İğ çi, Hayriye 1S. | Şark bey, 2 ral katarlar 30 — 31 birindi ğ is Oktay! —— da altın ei çenli e Lİ vi kare men iie eği m tırlatıyor. Fakat, acaba bu alem | (dahli) Ber gün Yeşiküy — Tstanbul ara i İN âleminde nerede #12? U , | #nda ve mltekabilen seyr sefer edecek. TOM #M6Sİ Telefon nerede duracağız? 7 "| erdir. i fukta henüz bir aydınlık göremi - Bu kâterlar Yenimahallede birer daki | istikrazlar yorum. , ka dururlar. | lit, dahili 05 | Elekrik nsan ismileri bu derece moda» Sark Pıyallam Sas| Ti ya tâbi bir yer yoktur, Türkiye iş Bankasından: D Marke S0 Tasi” i ömrük : Selçuklarda da böyle idi. Key) Yılbaşı münasebetile 1 Kânumu- İ| sey aa, Em Key Hüsrevleri unuttu- | sani 933 pazar günü İstanbul ve İf ates: 450 | Anadolu 11 pozma? İ Beyoğlu şubemiz kapalı buluna» Askeriye — İLA. Bitmese YS İNŞ be elo) 28 Kânunuevvel 1932 “ MELEK söcmasnde Nefis bir musik! dinliyeceksiniz» Eğlenceli bir mevzua malik şahane bir filin görecek” KADIN asker OLUNCA Gustav Frohlich - Do'iy Haas muhabbet besliyebilir mi ? Bir maymun, kadi? Morg Sokağı Cinayeti Mümessii: JOHNNY WEISSMUELLER TAK VIM 20 den 20,45 kadar Hafiye H., 20,45 ven 33: İl kadar Hafız Sadettin Bay, 21,30 den a kadar Orkestra, Ajans ve Borsa bal BORSA 27 Kânunuevvel 1932 sinen” si |