26 Mayıs 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 12

YO e eğ — 12 — VAKIT 26 MAYIS 1932 Çocuklara mahsus HAYAT KITAB! NIN hayat-kumbarası ——.. 77) sın TARİH EL KİTABI mmmuuzuz mm 2) İbracat ticaretini himaye. 3) Milli sanayi ve işçiyi himaye. 4) Demiryolu siyasetine ehemmiyet. i Türkiye cümhuriyeti bir devlet esasmın kuvvetlendirilmesi için devletçi bir iktısat siyaseti takip etmektedir. Bu siyasetin hedefi: Türk ticaret muvazenesini hariçten giren eşya lehine bozmamaktır. Bu siyasete eş olan maliye siyasetide açıksız, mütevazin bir bütçe sahibi olmaktır. Ziraat siyaseti * Türkiye cümhuriyeti teessisü anından beri zi i â“ Kadar olmuştur. Bu esaslar şunlardır: keli SİN A) Türkiye nüfusunun yüzde 79 unu köylüler teşkil eder. Devletin ve milletin esas kuvvetini ziraatle meşgul olan insanlar teşkil eder. B) Köylünün refahı bir gayedir. C) Köylü kurtarılmalıdır, köylü fikren yükseltilmelidir. D) Köylüyü ezen vergiler kaldırılmalıdır. * Bilâkis köylüyü himaye eden emr 7 olunmalıdır. u prensiplerin tatbikatından olmak üzere â vergisi ü sırtından kaldırılmıştır. ve el Osmanlı imparatorluğu köylüyeyüklettiği ağır vergilerle yaşardı. Osmanlı imparatorluğu bütçesinin en kabarık rakami âşar vergisi idi. Mahsulden yüzde on alınırdı. Sonra bu yüzde on ikiye çıkarılmıştı. Osmanlı imparatorluğu âşarı doğrudan doğruya almaz mültezimle- e Mültezimler istedikleri gibi, fazla miktarda vergiler alır. ardı. Cümhuriyet hükümeti köylünün vergisini (oumumi bütçeye nazara yüzde (40) tan yüzde (11) e iMirmintir.. gi. e Müstahsilin himayesi : A) Toprak müstahsılını himaye için istiklâl harbinden sonra dev « let bütçesinden ayrılan bir kısımla en muhtaç köylünün uzun zamanda, faizsiz olarak borcunu ödemesi temin edildi. Aynı zamanda hariç memleketlerden getirilen tohumlukları muhte- Nif mntakalara dağıttı. Meselâ cenup vilâyetlerimizde süne böceği mah- gulü berbat ediyordu. Buna mâni olmak için sert buğday tohumu lâzım- dı. Bunu hükümet İtalya ve Kıbrıstan getirdi. B) Traktör kullanan müstahsılın himayesi için kanunlar neşredildi. Memlekette makineli ziraat az zamanda inkişafa başladı. C) Makine getiren çiftçileri himaye için devlet bütçesinden 3 milyon lira sarfedildi. Ziraatin islâhı işleri » A) Fındık sahalarında, fındık bahçeleri, ipek mıntakasımda dut bahçeleri, Oo portakal sahasında portakal bahçeler, şamfıstığı zer'iyatını teşvik için şamfıstığı bahçeleri, üzüm mıntakalarında üzüm bağları vü - cude getirildi, ve buralardan meccanen tohum ve fidan tevziine başlan * mam uz TARİH EL KİTABI eman 269 harbiyle muvazi olan harici siyaset: müstakil bir millet olmak için mü€ deleler devridir. * 2 — Lozandan, yani müstakil Türkiyenin filen tasdikından sonr# ki hariri siyaset. Bu siyaset; yurtta sulh, cihanda sulhtür. Türkiye © roaksatladır ki, komşulariyle ademi tecavüz muahedeleri imzalamıştır» A) Milli hakları hariçte saydırmak, B) Memleketin harici ticar€ ni genişletmek, C) Türkiyenin diğer devletler arasında şerefli mevkii! muhafaza ve daha şerefli bir hale koymak.. Diye hulâsa edilebilir. — Dini ve hukuki inkılâp — Layıklık : Osmanlı devletinin kanunları şer'i ahkâmdan alınmıştı. Devlet kanunları fıkıh ahkâmına uydurulmıya çalışlırdı. Bütün hukuk müe: leri bu vaziyette idi. Yeni Türkiye milli hakimiyeti tesis ederken kanu? ların dini mahiyetini kaldırdı. Kanunları dünyevi esaslara raptetti. P mahiyeti haiz olan müesseseleri devlet siyasetinden tecrit etti. Dinle d leti biribirinden ayırdı. Lâiklik esasları şer'iye ve evkaf vekâletle: lâğvı (3 mart 1924) ve medreselerin ilgası, tedrisatın tevhidi ile rür etti. Türk medeni kanunu lâik esasları daha çok tebarüz ettirdi. Kadın hukukunun inkişafı kadını eski teokratik nizniyet yerine mv asırı ailenin müsavi bir cüz'ü ve muasır medeniyetin bir unsuru bali koydu. Osmanlı hukukufa göre kadın erkeğe nazaran tam hak değildi. Mirası yarı yerdi. Şehadette iki kadın bir erkek yerine geç€ * Cümhuriyet bu iptidailiği ortadan kaldırdı. Yeni adli kanunlar : Türkiye cümhuriyeti lâik bir ruhla ceza, medeni, ticaret, kara ticareti, deniz ticareti hukuk ve ceza mahkemeleri usulü kanun” nı kabul etmekle adliye cihazını asri bir hale koydu. Lâhey adalet di rı Lotüs - Bozkurt vapurları müsademesi hadisesinde Türk tezini m ye ve hukuka tekabül itibarile daha kuvvetli bulmuştur. Türk hukuk€.| İarının muvaffakıyetini vücude getiren âmil yeni bir ruhla kabul edilr İ olan muasır hukuk telâkkisinin Türkiye cümhuriyeti kanuni müdevve” arasma girmiş olmasıdır. Kadının siyasi hakkı Türkiye cümhuriyetinde kadınlar artık memur olabilirler. Avu“ doktorluk, o mühendislik, kimyagerlik, muallimlik, muharrirlik ett” 4) ri gibi hakimlik vazifesini de ifa etmektedirler. di Türk kadını bu gün belediye meclislerine aza seçmek salâhi' haiz olduğu gibi belediye meclisine aza dahi intihap olunmaktadır. Fes yerine şapkanın kabulü : Osmanlı imparatorluğu teceddüt sıralarında kırmızı bir keçe *