23 Mart 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

het Pş. rubinsi | Ve tahminler İsmet paşa istifa ediyormuş, istila etmiş! Bunu günlerce dinledim. Hep dinledik, gazeteler bile yazdı. Bu haber lâf borsalarını bir hay- h heyecana verdi. o Tahminler ümitler aldı, yürüdü. Nice ümit- lenenler oldu. Kaç gün gazetelerde serbes fırka liderinin Başvekil diye res- mini görmek istiyenler sababları güç ettiler. Gümrüklerin birdenbire açıla- cağını, gümrül: tahdidinin hemen kalkacağını umanlar yeni sipariş mektuplarını daktilolarına yaz- dırdılar.... Ortalık karışsın da ne olursa olsun diyenler kulakları kizişte negeleri (O dudaklırının ucunda bekliyorlardı. Kuvvetli şahsiyet, yaratıcı a- dam eğer iktidar mevkiinden çekilirse kalenin fethi daha ko- Jay olur diye gerinin ileri kara- kolu, yeşil bırkalı sinsi, salâten tüncinâ okudu. .ü. Bunlar tek bir şey bilmiyor- lar,. Bir başvekil ne zaman sukut eder ve hangi şartlaria.. 1<Bir başvekil ya mecliste ekseriyeti kaybeder, düşer Bizde böyle bir ibtimal mev. cut değildir. Çünkü bazvekil Halk fırkasının reişidir. Küçük küçük akalliyetlerin bir araya gelmelerinden hasıl olan kualis- yon'ar için bu ihtimal mevcut- sotur. Fakat büyük rillet mecli- sinde bir kaç “müstakil meb'us- Sun “başım mubalefet sahna giz rerek kabineye itimat reyi ver- miyesek bir fırkacı yoktur. 2 — Yahut ta, başvekili inli- hap eden devlet reisinin başve- kile Itimadı kalmaz. Devlet re- isiyle başvekil arasında gayet sıkı bir fikir birliği bulurduğu- Ba göre buna imkân yoktur. » . : Eaşvekile meclisin ve fırkanın itimadı var. Devlet reisinin itimadı var, Başvekilin Okendine itimadı | var. Umduklarımı O bulamıyarlara, Ümitten yese düşenlere tek tav- siye : Sukutu hayale (o uğramamak için biraz politika mantığı öğ- rensinler.. Sadri Etem Defterdarlıkta : Tarihi evrak Tesellüm edildi Evvelki gün Eulgaristandan gelen tarihi evrak gümrük an- barlarıma taşınmıştı. Bu evrak dün Defterdarlık tarafından tes- lim edilmiştir. Defterdarlık tara- fından teşkil edilecek bir heyet bu evrakı iyice tetkik edecek ve eksiği olup olmadığına bakacak- tr. Bu heyet ayni zamanda sa- tılan evrakın kaş çüral içinde Bulgaristana sevkedildiğini de tahkik edecek ve ona göre bir mukayese yapacaktır. Bu mua- melelerin ikmelinden sonra ev- rakın maarif vekâletine devr ve teslimi muhtemeldir. Osmanlı bankasının umumüdirektörü öldü: Osmanlı direktörü M. Pierre dö Sorbier | dö Pomynadoresse bir müddet evvel tedavi edilmek üzere git- | tiği Pariste ölmüştür. 53 yaşında bulunan M. dö Sor- bier Paris hukuk fakültesiyle si- yasi ilimler mektebinden mezun olduktan sonra 1906 da harici- yeye inlisap etmiş ve 1908 de Londra konso'os vekili tayin edil- mişti, Müteakiben o 1914 de ikinci konso'onlukla Londrada bulun- muş, İ916 da barbiye nezareti hususi kalem müdürlüğüne tayin edilmiş, 1919 da Fas umumi va- liliği emrine verilmişti. 1924 de ticsret nezareti tica- ret umum meriye muavini olan M. dö Sorbier, 1925 senesinde | fevkalade o mürahhas © sıfatiyle Fransa - İspanya komirşonunda bulunmuş ve aym sene içinde Fransayla Ispanya arasındaki iti. lâfnameyi Fransa namına imza: lamıştı. 1926 da kendi arzusuyla hari- ciye mezleğinden çekilen M, dö Sorbier o zamandanberi Osmanlı bankası umumi direktörü sıfa- tiyle şehrimizde Balamayordü. Paskalya yortuları Bu pazar Frenk'erin paskalya yortularma tesadüf ettiği cihetle ecnebi mektepleriyle o Ermeni mektepleri dün akşamdan itiba- ren tedrisata nihayet vermişler. dir. Erceni mektepleri bu ayın oluzunda, Ecnebi mektepleriyse Disanın ikisinde tekrar açılacak» AM AL Mahmut Nedim Bey 30 Senelik Siyasi Esrarı ifşa Ediyor | ( Son Yemen valisi ) lardır. | # palas e kk acai lo — ldrisiye “iüttesellim, (1) “Hâkin ,, veya "Mutasorr'f,, ün- vanlamnda biri verilecektir. 11 — Idrisi nezdinde bulunan — bütün b tahliye edilecek- tir, idrisle temas Şimdi yapılacak şey İdrisle temasa gelmekti. Kendisine ev- velâ bir mektup yazarak görü- şüp anlaşmak için bir yer ve zaman tayin etmesini istedim. Bir tarafdan da müfettiş hük- kâm ve tetkikatı şeriye reisi Ha- cı Kâmil bey (2) erkânı harbiye Tercüme ve iktibas hakkı mahfuz kaymakamı Ali Fitri bey, (3) jandarma kumandanı Hilmi bey (4) mektupçu Hakkı bey (5) ve Cide mutassarıfı Recep bey- denj6) ve Imam Yahya tarafından tayin edilen kendi adamlarından mürekkep mubhtelit bir heyet ha- zırlandı. Bu heyete Nehame ve İdris mıntakasında büyük bir nüfusu olan Sait Aptülbariyi de kattık. Başta ben olmak üzere yola çıktık. Heyetimizden bir kısmını ayr rarak idrisle daha evel temas etmeleri için kayıkla Cizan'a | a Rekabet Kereste fabrika- larını mahvediyor Memleketimizde buğdaydan Sonra en ucuz olan şey kerestedir Memleketimizde muntazam, as. ri vesa'tle mücehhez kereste fabrikaları böyük zaferden sonra tesis olunmiya başlamıştır. On- dan evvel su bıçkıları, el hızar- larile kereste yapılırdı. İptida Bozüyükte Bilecik meb'usu Ib- rahim beyin facrikosı teessüs etti, O zaman memleket ecnebi istilâsından yeni kurtulmuştu. Garbi Anadolunun birçok şehir- leri ve kasabaları yanmıştı. Mer- kezde Ankara yeniden kurula- cakta. Tabii kereste ihtiyacatı da | o nisbette fazlaydı. Bu ihliyaç İ vasati hesapla senede (400,000) bankasının umumi | metreydi. Bunun için Bozüyük fabrikası yapılırken sahibi mas- raftan kaçınmamıştı. Burya (V milyon (400,007) lira kadar ser- maye yetirild, En mükewmel makineler getirildi. Konuldu, Ke- reste ihtiyacı fazla olduğu için ilk zamanlarda ne kadar istih- slât olduysa hepsi sarfolunuyor- du. İler yolunda gidiyordu. Sonra bu vasiyeti gören diğer sermayedarlar ortaya atıldılar. | Yeni fabrikalar “kurulmaya baş- landı. Şimdi memlekette küçük büyük olmak üzere tam 13 ke- resle fabrikası vardır. Eski cu biçkıları, elhizarları bundan baş- kadır. Şayanı dikkat olan nokta şudur ki, sekiz on sene içersinde hiç yoktur, on sekiz kadar fab- J zaman- yi ,0CO metreye varan memleket kereste ibtiyacı şimdi senede 60,090-70,009 metreden ibarettir. Demek ki fabrikalar çogaldık- ca memlekette kereste istihlâki azalmıştır. Bunun neticesi olarak kereste fabrikaları arasına büyük bir re-“et girmiştir. Hükümetin gümr (ri himaye etmesi, met- re mik'abı başına 22 lira güm rük alınması bu rekabetin öldü rücü bir dereceye gelmesine ma ni olamamıştır. Bundan dolayı beş altı sene evvel metre mik” abı 48 lira olan kerestenin fiati 28 liraya kadar düşmüştür. De- poda teslim şartile olan bu fiat, alâkadarların — ifadesine göre, maliyet fiatinden aşağıdır. Çün- kö yalnız nakliye ücreti şaği. se kiz lirayı bulmaktadır. Bu fiat harbi ursumiden evvelki kereste gönderdim. Bizde bir kaç gün sonra Lah- yada Hamidiyeye bindik (7) Ev- vela Halula gittik. Buranın şeyhi Idrisiye sadık olmakla berabere gizli gizli bizimle de muhabere ediyor, her iki tarafı idare et- miye çalışıyordu, Bizi büyük merasmile istikbal eyledi, Hamidi- i yeye koyunlar, yağlar bediye etti. Onunla görüşmemizin ne- | ticesinde anladık ki Idris güvem diği kuvvetleri yevaş yavaş kay- betmektedir. o Mutaassıp halka Italyanlarla birleşmiş olduğunu asla itiraf edememekte, İtalyan vapurlarımu getirdikleri silâh, cep- bane, erzak Ve paranın Trab- luzugarptaki akrabası tarafından gönderilmekte olduğunu ve Jtal- yanların onlardan körkarak ken- disine iltifat ettiklerini söylemek- tedir, Oradan Midiye hareket ettik. Midide önden giden asyr Belediyede $ Süt meselesi nasıl halledilecek ? Belediye, şehrin süt işini bu sene zarfında behemehal hallet- miye karar vermiştir. Bütün Bal- kân memleketlerinde süt fabri- kaları vardır. Belediye tetkikat yapmış böyle bir fabrikanın şeh- görmüştür. Bittabi belediye büt- çesi bu miktar fedakörlik yap- mıya müsait olmadığından bele- diye bu işi başka bir grup veya şirketle birleşerek yapmak niye- tindedir. A'pullu şeker fabrikası süt işlerini etüt etmiye başlamıştır. Bu fabrika bu işi deruhte ettiği taktirde ziyan elmiyeceğine dair bir netice elde ededecek olursa süt fabrikası inşasını ve şebrin süt işlerini tanzim eylemeyi de- rubte edecektir. Herhalde süt meselesi 932 se- nesi zarfinda balledilecektir. Bir Yunan vapuru karaya oturdu Rusyadan Pireye o 5500 ton kömür götürmekte olan Yunan bandralı Leandros şilebi dün sübah saat beşte Karadeniz bo- ğen medhalinin on beş mil uza- gında Anadolu sahilinin Alacalı mevkiinde sis yüzünden karaya oturmuştur. Geminin karaya oturduğu sa- hildeki tahlisiye merkezi tarafın- dan görülmüş ve içindekilerin kurtarılması için can kurtaran sandalı o gönderilmiştir. Fakat mürettebatın gemiyi terketmesini “icap eltirecek tehlikeli bir vazi- yet olmadığı için sandal geri gönderilmiş, bir az sonra Türk gemi kurtarma şirketinin La- Valette vapurişle Alemdar va- puru kaza mahalline gelerek saat on ikiden itibaren tahlisiye ameliyesine başlamışlardır. Di- ğer taraftan geçenlerde Ayvalık civarında karaya oturan Tavilza- delerin ait olduğu Saadet vapu- rünun kurtarılması ümitleri kuv- vetlenmiştir. Şimdiki halde ge- minin yaraları kapatılmış bulun- maktadır. farın bire üç olduğu görülür. Binaenaleyh bugün memlekette budaydan sonra fiati en çok düşkün olan mal kerestedir. Bu fiat Romanyadaki kereste fiat- lerindende ucuzdur. muntazır olduklarını gördük. Idris limana bir iki saat ölede Hüseyniye köyünde bu'unuyordu. Arkadaşlarımıza ertesi gün Midi- de buluşmak üzere söz vermişti. O gece cülüz veya vilâdet günlerinden birine tesadüf edi- yordu. o Hamidiye donanmıştı, projektörlerini de yakmıştı, Bah- nahmerin bu sakin ve sessiz i küçük limanı kim bilir. Belki de ilk defa böyle bir şehri âyin görüyordu. İdris bilhassa projek- törlerden fsna haldo ürkmüştü, Ertesi sabah bize adamlarından birini göndererek rahatsız olduğu için Midide buluşamıyacağımızı buna mukabil Cizanda bize mü- lâki olaçağını bildirdi. Bu haberi getiren veziri Yahya, bu kara- re 300 bin liraya malolacağını | << ————————— m. fiatile mukayese edilince aradaki rımizin İdrisle görüşmüş ve bize | 7 i kalmıştı. rın yegâne sebebi Hamidiyenin | kuvvetli projektörleri olduğunu ! itirafa mecbur kaldı. — Ne bileyim, böyle gey ilk | Prag'dan eri Bir Bakış Küçük itilâfı teşkil eden dev- letler vasati Avrupada siyasi ve iktisadi tefevvuku temin etmek için çalışırken karşılarına çıkan en m&him rakip (Jacaristan olu- yor. Bunun için Macar abvali ge- rek Pragda gerek Bükreş ve Belgradda ehemmiyetle o takip edilir. Bu cümleden olarak Çe- kos'ovakyanın merkezi Pragda Fransızca olarak intişar eden “Örop santral,, - vasati Avrupa - mevkutesi Kont Betlenin tekrar reiskâra avdeti ihtimali hakkında bir makale neşrediyor. Bu ma- kalede ezcümle denilmektedir ki: “Macaristanda sefalet gittikçe fazlalaşıyor. Köylü artık her gün yiyecek bulamıyor. Hayvanat ot- suz ve gamansız kalıyor. Nahye- ler memur ve mütekaillerin ma- aşlarını veremiyor. Mali felâkete karşı alınan tedbirlerin hiç birisi netice vermedi, İnhisar meva- dının pabalılaştırılarak hazine va- ridatının çoğaltılması için yapılan teşebbüsler istiblâki azalttı, Me- vadı iptidaiye fıkdanından sanayi durgundur. Tohum yokluğundan ziraat ölgündür. Fırtınanın tehdit etmiye başla- dığı sırada gemisini birakıp ka- : | çan kaptan gibi vazifeyi terkeden Kont Bellen ahiren ekseriyet fırkasınn bir ziyafetinde demiş- tir &iz “Macarlar servet içindey»- ken gururlanırlar, halbuki felâ- kete uğrayınca yese kapılırlar, bu esaslı bir kusurdur. Biz şimdi vaktiyle de yaşamış olduğumuz yi zamanları yaşıyoruz. Böze. za- manlarda mukledir ve şerefli reislere hücum edilir ve şerefleri lekelemek için sarfı gayret olu- bur. Şimdi de prensip mere değil şabsiyat ileri sürülüyor. Bu suretle memleket mahva sürük- leniyor. Birleşelim ve bu fırkayı mahvederek memleketi mukte- dir idarecilerden mabrum etmek istiyenlere karşı mücadele aça- lum. Bu sözler umumi bir İ memnuniyetle karşılanmıştır. Ma- yı yürütüyor: “Bu nutuk Betlenin uzun si- yaset bayalında söylediği en fe- | i | car Hirlap gazetesi gu mütalea- Da nutuktur. Cemiyeti haklarm- dan mahrum ederken o kadar şedit davranan bu adam şidde- tini etrafındakilere tatbik etme- liydi. Memlekette mahvedici bir (Lütfen sayfayı çeviriniz), | defa görüyoruz, yakar mi, , yıkar mı,, Kim bilir neyin nesi?... Diyordu. Bir taraftan da İdrisiye: — Seni vapura bindirince doğ- ru İstanbula götürecekler, de- 3 mişlerdi. e Italyanlarsa bu mülâkatı ve nihayet anlaşmayı asla istemiyor- lardı, Fakat Idris de artık (Bitmedi) (0) Mabmur Şevket Paşanın babasi Süleyman B.de Basradı Mütesellimdi ldnsiye bulanan Du ünvan gene Mahmut 5 Şevket Pş.nın aklına gelmişti 12) Esbst meb'uslardan elyeva Ga. Jacada Noter > 13j Elyevm Harp akademisinde mua n lim (41 Mürekait, Bejikteşra mükim. SN (5) Elyevm Ankara vali muavin, 16. Vefar etmiştir. 17) IHamidiye) Ranf bey kumandasim- bize orada mun aeg zi ie <