19 Mart 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

© Ot. Bu müsavat sayısı İtalyanlar çok — 6 — VAKIT 19 MART 1932— Fin cümhuriyetinde isyan! Hareket nasıl hazırlandı, nasıl patlak verdi, nasıl bastırıldı ? Finlândiyada Er teşkilâtı tara- fından hazırlanan "kıyam, hükümet ta rafından kolaylıkla bastırılmış bulu. yor. Kıyamın liderleri tevkif edilmiş ve âsiler dağıtılmışlardır. Lapua teş kilâtı, “beyaz. teşkilâttır. Finlandiya hükümeti de “beyar,, bir hükümettir. Orun için fik vehlede kıyamın mana. sız ve Mizumsuz olduğu zannedilir, Halbuki hakikat böyle değildir. Ta. pua'lılar bembeyaz bir teşkilâttır. Hal buki Finlandiya hükümeti, kızıl mu halifi ve düşmanı olmakla beraber La pua teşkilâtı derecesinde beyaz değil. dir. Lapua teşkilâtı Lapua nahiyesinde! tesis olunduğu için ona bu nam veril-| miştir. Bu teşkilâta mensup olanlar, çiftçilerdir. Onlarm hasrmları olan. komünistler amele sınıfına mensup- turlar, Fin cümhuriyetinin ilk teessüs etti. ği sırada komünistler, bir Sovyet hür! kümeti teşkil etmek için çalışmışlar, bu yüzden çiftçiler ile amele arasmda kanlı müsademeler vuku bulmuştu. Komünistler, ekseriyetle sehir amele- sinden oldukları halde çiftçiler şehir. Yerin burjuvasile birleşerek “onları mağlüp etmişler, ve bu suretle komf- Mies teşebbüsü akamete uğramış- Fakat iki taraf arasmda vuku bulan musademeler son derece kanlı ve tüy- ler ürpertici bir mahiyette idi. Onun için musademelerin nihayet bulmasiy Je mesele hallolunmamış, iki taraf > rasında kindarane intikamlar devam etmişti, Komünistlerin bu şekilde hezimete uğramalarından bir müddet sonra La poa hareketi vücut buldu ve komünist lerle mücadeleye devam etti, Hükümet Tapua'lıların faaliyetine nihayet ver- mek ayni zamanda komünistlerin her- hangi birharekette bulunmalarma ma Ai olmak için yeni tedbirler almak lü- Anadolu takımları arasındaydı. Bi -| rinci kümenin sonuncusu olan Ann « dolu bu müsabalcanın da her iki devre! sinde dörder gol yiyerek 0 - 8 mağlfi. biytle sahadan çekildi. İkinci müsabakada Beşiktaş » Sü! leymaniye kulüpleri karşılaşacaktı Fa kat Beşiktaş klübü Galatasaray ve Fe ner bahçe klüplerinin teşkil ettiği Wk te mevki almıya karar verdiğinden bu xünkü müsabakaya icabet etmemiş ve bu suretle Süleymaniye hükmen galip sayılmıştır. Bundan sonra Galatasaray « Fe- mer bahçe « Beşiktaş ve diğer üç mü- sâadeli klübün teşkil ettikleri olimpi. yat likinin maclarmda Galatasaray - Tatiyanlar arasında hâkem Emin Bes| yin idresindeki müsabaka başladı. Her iki takım da en kuvvetli kadro - Jarmı çrkarmışlardı. 13 üncü da! kikaya kadar bâazn mütevazin ve ba» zan da Galatasarayın baskısı altında devam eden oyun İtalyan kalesine in- tikal etti, Atılan bir şütü eliyle tev- kif eden İtalyan müdafinin hareketi ni hâkem penaltıyle tecziye etti. Nej- det bunu bir köşe vurusuyle gole tah vil etti, 25 inci dakikada İtalyan oyuncu. su soliç Etiyeni hâkem, kendisinden müsaade almadan sahayı terketmek cürmüyle diskalifiye etti. 43 üncü dakika Galatasaray sağl açığı Celâlin bir şütünü esaslı bir su- rette tevkif edemiyen İlalyan kaleci- sinin elinden kurtulan topu © merkez muhacim Mehmet Salim bir şütle go-! le çevirdi. Birinci devre-2 50 Galasa»| raym galibiyetiyle bitti, Ikinci devrede hâkem Etiyeni o- yuna aldı. 13 üncü dakikada İtalyan merkez mühacimi Roberto birinej ge lü yaptı. Oyunun bitmesine 15 daki. ka kala İtalyan sağ açığı Galatasa - ray kalesi önünde vaki bir kargaşa - ıktan İstifade ederek ikinci golü yap gayrete getirmiştir. Beş dakika sonra İtsiyan sel içi © Btiyen kaleci Ulvinin kale hattımı ter inn ağ lek Siri, | yet vermiyerek kuvvetlerini tahett etti i miyle Pera birinci takımı | yapıldı. Fenerbahçe takrmı esas kad- zumunu hissetmiş ve komünistlerin! herhangi faaliyetini akamete uğrata» cak kanunlar çıkartmıştı. Bukanunların neşrinden sonra hür kümet Lapua'lıların dağılmalarımı is| tedi. Lapun'lılar dağılacaklarma faa-| liyetlerini genişletmeğe ve iktisadi, ies (mai, siyasi işlerle meşgul olm. a| başladılar. Fin hükümetlerini, bütün! vatandaşlarını hukukunu temin etme- yi islihdaf ettiklerinden Lapua'lılarla anlaşamıyor, ve bunun neticesi olarak hükümetle bunlar arasında bir sürü ihtilâflar vuku buluyordü. Nihayet Tapuah'lar parlâmento sistemi aley- hinde bulunmak ve parlâmentoyu teh- Wkeli saymak yolunu tutmuşlardı. Memleketin uğradığı iktisadi sikinti.) lar Lapum'llar tarafından istismar olunuyordu, Finlandiyanın en mühim işlerinden olan kerestecilik sanayfi, iktisadi buhran yüzünden şiddetli bir darbeye uğramıştı. Çifteiler, müthiş bir müzayaka içindedir. Vaziyet bu merkezde iken, Finlan- diyanm sabik Cümhur reisi Stahl- berg'i kaçırmak yüzünden mahküm o- Jan ve hapishaneden yeni çıkan cene! ral Vallentus Laua teşkilâtının reisle rini tahrike başladı ve Lapua'lılardan bir ordu vücuda getirerek Finlandi- yanın merkezine doğru hareket etti. Lapua'lılar evvelâ Dahiliye Nazırı- nm Nyland valisinin istifasını istiyor lardı. Daha sonra bütün hükümetin çekilmesini istediler. Fakat hükümet bu talebe ehemmi- ve Lapun'lılara karşı geldi. Netisede hükümet muvaffak olmuş ve Laua'Ir.| Tar dağılmışlardır. Aradaki ihtilâfın bu suretle zafl ol-| duğuna hükmedilemezse de Iki tara- fın uzlaşmasma ve müsbet bir netice elde etmesine imkân hâsıl olmuştur. O.R. ketmesinden istifade ederek üçüneü| sayıyı yapmea Galatasaray bu gali « biyet sayısmı telâfi etmek için fevka: lâde çalışmıya başladı ve merkez muhacim Mehmet Salim sağdan ge - len yüksek bir topu kafa © vuruşiyle gole tahvil ederek müsavatı temin et. ti. Maç 3 - 3 berabere neticelendi, Gelecek cuma Gelecek cumaya bu likin yeni ta- kımı olan Beşiktaş, Kurtuluş tâkrmiy Te ilk maçımı yapacaktır. Kadıköylinde İstanbul, 18 (A. A.) — Evvelâ Fe. nerbahçe üçüncü takımiyle Göztepe Amerikan Kolleji takımı karşılaştı « e Fener küçükleri 1 - 0 galip geldi. er, İkinel oyun, Fenerbahçe © ikinci takımiyle Makrıköy İdman Yurdu birinei takımları arasında yapıldı. O- yun 1.1 beraberlikle neticelendi. Üçüncü oyun Altınordu - Hilâl takımları arasında icra edildi ve ne- ticede Hilâl takımı 4 « 0 oyunu kazan- dı. Dördüncü oyun Fenerbahçe B. ta kımiyle Tibbiye takımları arasında oynandı. Oyun, Fenerbahçe takımınm 2-0 galebesiyle neticelendi. Moda « Kurtuluş takımları ara « sında yapılan beşinci müsabakayı 3 - 0 Kurtuluşlular kazandılar. Son maç Fenerbahçe birinci takı arasmda rosundaki dört oyuncudan (mahrum olarak sahaya çıkmıştı. Peralılar, Fe nerbahçe müdafilerinden birinin yap tığı hâtadan istifade ederek ilk gol - lerini yaptılar ve haftayim 1 «0 bit - ti. Ikinci haftayimda Pera müdafi - lerinden birinin Niyaziyi tehlikeli su rette tevkıf etmesi üzerine hâkem pe naltı cezası verdi. Bu cezayı Fikret kuvvetli bir şütle gole tahvil etti, Bir- birini müteakip (Niyazi, Lâtf; ve Fik attıkları gollerle neticeyi 5 -1 kendi lehlerine elde ettiler , | miştir. Polis bu | Po'iste : Komşu mu Fenerde mimar yokuşunda 33 numaralı evde oturan Penbe hanım polise müracaatla evde İ bulunmadığı bir sırada elli lira | kıymetinde karyola takımının çalınmış olduğunu, haber vermiş ve şikâyette bulunmuştur. Pen- be hanım bu eşyaların kendisi işinde bulunduğu sırada evlerine gelen ve penbe hanımın evde bulunan çocuğunu bir bahaneyle bakkala gönderen komşusu Fat- ma hanım tarafından alınmış ol- masından şüphe ettiğini söyle- ihbar Üzerine tahkikata başlamıştır. Bu da iki kadın arasında Dün saat on ikide Şehremi- ninde Azmiye ve Zekiye hanım isimlerinde iki kadın arasında sövmek o; meselesinden kavga çıkmış, bunlardan Azmiye ha- mm Zekiye hammı döğmüştür. Ihtiyar kadını dövmüş Dün Balatta oturan Kemal'le Nesimin annesi Anna arasında kavga çıkmış, Kemal Annayı dövmüş ve yaralamıştır. Memura hakaret Evvelki akşam saat yirmi üçte Fenerde sarhoş olarak yakala- nan Nuri isminde birisi polise hakarette bulunduğundan bak- kında takibata başlanmıştır. Istanbul valiliği Ankarada bulunan vali ve be- lediye reisi Muhittin beyin riya- | seticümhur kâtibı umumiliğine, Halk fırkası vilâyet idare heyeti reisi Cevdet Kerim beyin de İs- tanbul vali ve belediye KM ne tayin edilecekleri şayi olmuş» tur. Cevdet Kerim B. bu busus- ta demiştirki:. O ş “.— Böyle bir EE “hiç ma- lümatım yoktur. Bunun tamamile yanlış bir haber oldugunu tah- min ederim... Mo Niçesi Aero kulüpte bir konferars verecek Şehrimize husüsi tayyaresile geldiğini yazdığımız, İngilterenin Moda kraliçesi diye tanılan Lady Chartors'den Aero kulüpte bir konferans vermesi rica edilecek- tir. Evvelki gün kulübü ziyaret eden Lady Chartors'ın bugün bareket etmediği takdirde ricayı kabul edeceği anlaşılmaktadır. Kreditonsiye piyan- kosunda kazananlar Kahire, 18 (A.A) — Yüzde 3 faiz ve ikramiyeli Mısır Kredi Fonsiye tahvillerinin 16 mart keşidesinde: 1886 senesi tabvillerinden 298,403 numara 50,000, 1903 senesi tahvillerinden 623,280 nu- mara 50,000, 1911 senesi tah- villerinden — 179,639 Oo numara 50,000 frank kazanmışlardır. Bir ihtilâfın halli — Şirkerihay- şiyeyle Gümrük arasındaki ihtilâf halle. dilmiştir. Dünkü çay — Eubba muhadenet ve taavün cemiyeti tarafıdan dün akşam Gardenbarda bir çay ziyafeti verilmiştir. Ziyafente bir çok doktorlarımız, fakülte müderrisleri bulunmuştur. Tepeköy heyelânı — Dahiliye vekâleti Beykozdaki heyelân hakkında malâmat İstemiştir. Darülfünun müder- risleri yerinde tetkikat yapacaklardır. Edirnede iki kaza — Edirme- de bir kahveci çırağı elektrik teline bez asarken cereyana kapılarak ölmüştür. Vilâyetin ser taharri memüru Yakvp beşin alu yaşındaki kızı da yıkılan bir | ocağın alunda kalarak ezilmişdr. a e da zırai buhran- dan şikâyetçi ! Bütün dünya 345 milyon istihsal, 325 milyon sarfiyat yapıyor Son zamanlarda buğday buhranı münasebetiyle ( mafbuatımızda inti gar eden bazi yazılarda Fransızların zirat buhrana karşı tedbir aldığın - dan, ezeümle ekmek ve buğday flat- larmı tanzim etmiye muvaffak oldu- Zundan da bahsedildi. Halbuki Fran! siz gazeteleri, bilâkis Fransanın da zirai buhran karşısında henüz mües sir hiçbir tedbir alamadığını göster- mektedir. (Petit Parislen) gazetesi - nim neşrettiği bir makaleyi buna bir delil olmak üzere tercüme ediyoruz: “Herkes bugün ziraf buhrandan bahsediyor. Fakat acaba kaç kişi bu n sebeplerini ve İzalesi için lâzım olan tedbirlerin şeklini bilir? Buhranm sebepleri (o muhteliftir. Bir taraftan fazla istihsal, diğer ta. raftan muvazenesizliğe sebep olan az sarfiyat ve ziraate zarar veren tlenrt anlaşmalar ve bizim memlekette (yn ni Fransada) gümtük himayesinin azlığı, Zürraa istihsalâtı çoğaltması söy Teniyor. 'Tabit zamanlar için bu, iyi bir nasihattir. Fakat bugün için fena bir şey. Fakat birçok nasihatlerin ak- sine olarak, zürra bunu dinlediler ve ziraati tekâmül ettirmek için bütün vasıtaları kullanarak istihsali çoüa't tılar. Netice su oldu: Maliyet fiatı arttı, satış fiatları azaldı ve zavallı çiftei servet ekiyorum zannederek se falet biçti, Bu fazla istihsal sadece Fransaya imhisar etmiyordu. Bütün dünya aynr dertle malüldür. Esasen burün her mesele bir dünya meselesi değil mi » dir? Amerika, Kanada ve yeni mem- leketler fazla istihrallerin; oFransa- ya ihraç ediyorlardı. Rusya, uzun bir uyku devresinden sonra, dünya piya sasindaki eski mevkiini aldı. Nihayet Balkan devletleri de, arda fazla ziraat yaptıkları İcin yecâne| çareleri ihraç etmekti. Bunu, kendi zararımıza olarık anladık, Sörledik - lerine nazaran bütün dünya 245 mil yon kental istihsal ve 225 milyon sar.| fiyat yapıyormuş. Bütün dünyadaki bu fazla İstihsal karşısmda ne görüyoruz. Gittikçe ar- tan bir tasarruf vaziyeti, Bunu da! anlamak basit Müstehlik tedbirli davranıyor, parasmı sakiryor. Raşlı - ca masrafı yemek olan işçi, işsiz kal- dığı İçin, o da, masrafmı kısıyor. Zen ginler de, hir takrm içtimai sernitetn dolayı, sarfiyatlarını (o azaltryorlar, ve vergi vaziyeti, kazançlarma ağır yergiler koyduğu için, herkes serma- yesini çoğaltmıya başladı. Bu hâdise de iflâslarla neticelenen bir takım spekülâsyonlara yol açtı, Eskiden, çiftçi, mahsulünü dahile satamadığı zaman ihraç ediyordu. Simdi, komsu devletlerin ekserisi, hn dutlarını biser seddi Çin haline getir- mişlerdir. En son olarak, serbest ti. caret yapan İngiltere de hudutlarmi! kapadı. Halbuki İngiltere piyasası bi zim (yani Fransanm) ziraat mahsul Teri icin yegine mahreçti. Komşularımızın bu (tedbirlerine karşı hiçbir şey yapıyor muyuz? Ya. vaş yavaş başladık. Fakat uzun müd. det kapılarımızı açık bırakarak ne ge lirse almıştık, Gümrük idaresinden salâhiyettar bir memurun verdiği malümata na - zaran sade Modane ile Vintimille'den; her gün 247 inek ve öküz ithal ediyor muşuz. İtalyayla 1928 de yaptığımız ticari mukavele neticesi olarak il Avrüpanm fazla istihsal yapan dev letleri bu methallerden istifade edi- yorlardı, Nasıl olsa zengin Fransa bunları satın alryordu. Diğer taraf « tan, Havre limanından 500,000 kental konserve et geliyor, Danimarka ve Holânda ise, piyasayı taze etle dol - duruyorlardı. Başımızı nereye çevirirsek çevire- lim hep aynı şeyi görüyoruz. Her ta« rafta fazla istihsalât ve ithalât, Bu iki sebep şaraplarımızı da mahvetti, Evvelce 18 veya 20 franga satılan şa- raplarımız 8 veya 9 franga düştü. Bir taraftan da yabancı buğdaylar gelip bizim buğdaylarımızla rekabet edi - yorlrdı, o derecedeki çüçilerimiz, buğ dayları, maliyet fiatından aşağı satı yorlardı. Şeker buhranı, süt buhran., keten buhranı... Her cihetten bahran baş gösterdi. A'manyada Hayvan Sevgisi Almanlar hayvanata pek me- raklıdırlar ve çok hayvan beslers ler. Sade Almanyada, hayvan ticaretile meşgul 30,000 kişi var- dır. Umumi buhrana rağmen, son sene, Almanyadaki hayvanat mağazaları 200 den 400 yüksel- miştir. Yalnız Almanyada “Paittacore,, hastalığımın çokluğu münasebe- tile papağan alım satımı yasak- İ tir. Bundan başka, Almanyada yetişen kuşların alım satımı da yasaktır. Maksat, memteketin kuşlarının azalmamasıdır, Balık- lar, kertenkeleler, yılanlar ve batta kaplumbağalarla timsahlar, “önek ve kediler satılmaktadır. Meşhur bir Alman aktrisinin evinde, “ el'an, bir havuz dolusü timsah görmek kabildir. Teşekkür Tam on aydanberi hatır ve haya le gelebilecek bütün çarelere baş vur- duğumuz halde bir türlü kurtarama. dığımız pek kıymetli kızımız ve sev « gili kardeşimiz (Muazzez) imizin bu geçen perşembe günü (öleni hakikat ve ebediyete intikali dolayısiyle gerek şerefli huzurları ve gerekse ruhnu » vaz tâziye ve tesellileriyle yüreğimle zin steşine su serpen çok yüksek ve mühterem zevatın herbirine ayrı ay“ TI teşekkür ve minettarlığımızm ar - zına derin teessürlerimiz sebebiyle imkân bulamadığımızdan bizim içi mukaddes bir borç olan bu vazifenin ifasını muhterem gazelenizin (o ldtfu tavassutundan dileriz Efendim. Pederi mütekait kaymakam Mus lafa, dayısı eski jandarma kumanda- nı Ali kemal, kardeşi elektrik şirke- tinde Hüsamettin. »... Recaizade ailesinin en muhterem ve en sevgili rüknü Üstat Ekremin refikası Ayşe Güzide Hanımm irtiha- li üzerine bizleri taziye ldtfunda bu- lunan zevata ve bu meyanda ad mızın kadirşinas kaymakamı beyefen diyle maiyeti erkAnına ve matbüat ai- lemiz namma (oşükranlarımızı arya muhterem gazelenizin vasıta olması - nı rica ederim efendim. Muvakkar Ekrem Gedikpaşa'da Jandarma Sa- tınaima Komisyonundan: Pazarlıkla satın alınması icabeden (1885) adet portatif bez su kovasının pazarlığı 20 Mart 932 pazar günü saat dörtten on beşe kadar yapılacak ve fiat haddi lâyik görüldüğü takdirde ihalesi ic“ ra edilecektir taliplerin şartname ve nümuneyi görmek üzere ber gün ve pazarlığa iştirâk için teminatı evveliyelerile beraber mez kür günde muayyen saate kadar Komisyonumuza müracas” tarı. (1024) a