6 Mart 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

“İŞARETLERİ Yeni bütçe ve Maliye komisyonu 1932 bütçemiz kaç milyon lira olacak? Söylendiğine göre yeni sene bütçesi geçen senelerden da- ha az bir yekün tutacak. Epey zaman var ki Halk fırka- sından ayrılmış bir maliye grubu mütevazin bir bütçe için tetkikat Yapıyor. Komisyonun hazırladığı bütçe şüphesiz ki tasarruf esasma istinat ediyor. Fakat senelerdir bü tün devlet siyasetinin, hatta dün -| Yanın manzarasmı ifade eden bu tek kelime (tasarruf) anlaşılışı iti! bariyle dünya kadar geniş, dünya kadar şümullü mefhumlar, fikir - ler ifade eder. (Mücerret) bir tasarruf yok - tur. Bir zaman, bir mesafe ve mu- hit içinde yaşıyan devletin bütçe- sinde yapılacak tasarruf üzerinde konuşulabilir. Lİ Mütevazin bir bütçe, bir dev - letin senelik varidat ve masrafı - nm hakiki ihtiyaclarına uygun ol-| ması demektir. Bunu tayin eden mikyas bizzat Türkiyenin bünyesi! dir. Ve dünyanın müşterek mik - Yası olan işlerdir. : Türkiye için makineleşme me - »elesini bir hayat meselesi adde - «diyoruz. Ve bunu hedef olarak etmiş bulunuyoruz. Bütün dünva için de müşterek olan ma- kineleşme iştivakının hakiki <ep-| hesi, hakiki kârı, bütün işlerin, bilhassa devlet işlerinin bir fab -| i çalısması gibi çalışmasmı temin etmektir. j Bütçe meselesi konuşulurken; bevnelmilel âlemin müsterek bir; kelime olarak kullandığı (Rasvo- Malizasvon) isini devlet vazifeleri nede tatbik etmektir. ! Devlet müesseselerini, az za- manda az marafla-çok iş çıka -| m a Klan Yeren bir makine haline koymak bütçenin hedefini teskil eder. Tasarrufun bu noktadan tetkiki isin çıkar yo - Vur bulmak demektir. | Sadri Etem o | Halkevlerinde Seçilen heyetler Bütün vilâyetlerimizde Halkev- lerine ait faaliyet devam etmek- tedir, İzmir Halkevinin Spor şu- si idare heyetine avukat Nuri, Sıtkı, Cemal Ahmet, Diş tabibi Ali Halim, Kemal Talalt ve Muh- lis beyler, içtimai yardım ve mu- avenet şubesi idare heyetine Tütün inbisarı mürakıpliğinden Necmettin, muallim R-sit, sabık belediye reisi Sezai, doktur De- Apdülhamit Yemene birdenbi- Ye bir divanı harp heyeti gönder - di. Evvelce kaydettiğim — asker kağarndaki kargaşalıkları — tah-| ve takip etmiye gelen bu hey- *ti celile mirliva Mansur paşanın indeydi. We heyet Hüdeydede toplandı. İşi b , fakat başladığı bu bir türlü bitiremedi. Zu ettiler, ve galiba Meselenin içinden çıkılır bir şey pinadığını oraya bildirdiler. Öy- 4, “lacak ki günün birinde ma - gelen bir | telgrafla bu harbin vazifesine nihayet Hi Mahmut Nedim Bey 30 Senelik Siyasi Esrarı ifşa Ediyor ! Günün Haberleri i Tahrik eseri var mı? | Vilâyet 'Tahkikata | Ehemmiyetle i Devam ediyor İşsiz amele namına vilâyete verilen istida hakkında dün tah- kikat icra ettik. Bu istidada | üçyüz küsür imza bulunmaktadır. | Bunlardan bir çoğunun istidada talep edilen hususat ve mesele- lerden tamamile haberdar olma- dıkları kuvvetle tahmin edilmek- tedir. Istidada isimleri görülenlerden bir kısmı vilâyete celbedilerek kendilerine iş teklif edilmiş, fa- kat bunlar muhtelif mezeretler serdederek bu tekliflerin hepsini ! reddeylemişlerdir. Bu vaziyet te- şebbüs te hüsnü niyet olmayıp tahrik maksadile hareket edildi- ğine kuvvetli bir delil talâkki olunmaktadır. Maahaza meselede tahrik eseri olduğu hakkında daha daşka deliller de mevcut bulunduğu söylenmektedir. Alâka- dar makamata tahkikata başla- miştir. Vali muavini Fazlı B. diyor ki: — Bu bususta tahkikata baş- ladık. Makamımıza böyle bir is- tidanm verildiği doğrudur. Meselede bir tabrik eseri olup olmadığı ve işin hakiki mahiyeti yapılacak tahkikattan sonra ta- ayyün edebilecek bir meseledir, Beklenen tayyareci kadın Mis Maryöri Düran adlı Ame- rikalı 2 milyoner bir kadının hu- susi tayyaresiyle şehrimize gele- ceğini evvelce yazmıştık. Amerikalı tayyareci kadının dün şekrimize gelmesi bekleni- yordu. Fakat akşam geç vakte kadar gelmemiştir. erene ar sase ee mir Ali beylerle Rukiye Avni hanım seçilmişlerdir. Konyada Eve kaydedilen aza- nin adedi bini geçmiştir. Burada da Spor şubesi idare heyetine Adnan, eczacı Sırrı, muallin Os- man, Seyfi, Celâl beyler seçil- mişlerdir. Güzel sanatlar şubeside vali muavini Sezai beyle Erkek mu- allim mektebi edebiyat muallimi Muammer piyanist Sadi beyler- den teşekkül etmiştir. m z ( Son Yemen valisi ) İ azma Tercüme ve iktibas hakkı mahfuz Adenlilerin, ve Hüdeydedeki Hnit lilerin şikâyetlerini bahane eden İngilizler mütemadiyen bu muta- sarrıfın aleyhinde yazarlardı. Bir gün gene böyle bir meseleden İn- gilizler kendisini şiddetle protesto| karma ettiler. Mutasarrıf paşa bu pro- testonamedeki tehtitten ürkerek derhal istifa etti ve limandaki va» pura atlıyarak Hüdeydeden kaçtı. Hüdeyde boş kalmıştı, muta « sarrıf vekâletini idare etmek üze- re derhal oraya gittim. Vazıyet nazikti. İngilizler mutasarrıfı ka-| çırdıktan sonra, susmuşlardı. Bir taraftan da Yemendeki kuvvetimi zin Hüdeyde civarında toplanmış olmamasından dolayı orası ayrıca bir ehemmiyet kesbetmiş bulunu- yordu. İlk iş olarak İngilizlerin şikâ - .| yetlerini tahkik ettim, nihayet hak Yeni Defterdar Dünden itibaren vazifesine başladı IŞ EŞ EŞE TN Mustafa Bey Yeni Defterdar Mustafa bey dün defterdarlığa gelmiş sabık defterdar Şefik beyden muame- lâtı devri teslim almıştır. Defter- darlık erkânmın tebrikâtını ka- bul eylemiş ve Maliye baş mü- fettişiyle uzun müddet görüş- müştür. Mustafa B., vazifeye benüz başladığını tetkikat icra etmeden birşey söylemiyeceğini beyan et- mektedir. Ayasofyada Ayasofya camisindeki minya- törlerin meydana çıkarılması için ameliyata başlandığını yazmıştık. Resmimiz dün camide alınmıştır. resim amelenin ve mötehassısların üzerinde çalışması için yapılan is“ | keleyi gösteriyor. Bu sütun ca- miin tavanına kadar uzamaktadır. konsolosunu da benim vardığım bu neticenin doğruluğuna ikna e debildim, Böyle bu mesele bit- mişti. O sırada yeni mutasarrıf Abdülvehap paşa Hüdeydeye mu» vasalat etti, ben de San'aya dön- düm. Terhis Redifler terhis ediliyor. Yemen den kurtulan asker yeniden duü - yaya gelmiş gibi memnun. İmam elindeki dört binden fazla askeri- mizi de serbest bıraktı, onlar da Hüdeydeey geldiler. Sarayın birbirini tutmaz emir- leriyle aylarla uzıyan ve nihayet karışık olan Yemen mese - lesi işte bakınız ne haldedir? İmam gene bildiğini okuyor. O- nunla ne kuvvetle, ne de bir itilâf- la anlaşmış, uyunmuş değiliz. Ve bu vazıyette askeri terhis ediyo - ruz. Yemen meselesi uzun seneler niçin müzmn bir dert gibi uzayıp gitmiştir? Çünkü asla, kati bir kararla, cezri bir iş görülmemiş - tir. İmam veya başka biri isyan e- dince biz asker toplar, harbede - riz. Asker çekilip gidince yeni bir isyan başlar. Bu böylece, hep böyle devam etmiş durmuştur.. sız olduklarını anladım, ve İngiliz! ero Kilpie Talebe miktarı 150 © kişiyi buldu Aero klüpte tayyarecilik ders- lerine muntazaman deyam edil- mektedir. Dersler ümit edilmi- yen bir rağbet görmüş ve çok kısa bir müddet içinde ders al- | İ mak üzre klübe yazılan talebe- nin miktarı 150yi bulmuştur. Yüz elli talebenin yedisi ha- | nımdır. Bilbassa rağbet gören ve çok kalabalık olan dersler, ameli ve nazari molör, havai seyrüsefer, Aero dinamik, tayya- İ re inşaatı, uçuş nazariyatı ders- leridir. Kulübün şimdiki teşkilâtı 150 den fazla talebeye ders vermiye müsait olmadığı için talebe kay- dı muamelesine bu sene için ni- hayet vermek mecburiyeti hasıl olmuştur. Gelecek Teşrinievvel- de yeniden talebe kaydına baş- lanılacaktır. Kulüp, bulunduğu binanın üst katınayrı bir şekilde mektep hali- negetirmiye karar vermiş ve mek- tebin resmi bir mahiyet alması için Maarif vekâletile büyük er- kânı harbiye riyâsetine ders prog- | ramlarını göndermiştir. İ | kulüp bundan başka liselerde | gösterilmekte olan askeri ders- | ler arasında tayyarecilik dersleri- nin de bulundurulması için Maa- rif vekâletine müracaat etmiş, derslerin kulüp azaları tarafmdan verileceğini bildirmiştir. Aynca Halkevleri şubeleri arasında bir de tayyarecilik şu- besinin de: teşkili - ve Aero klü- bün İstanbul Halkevinin bir şu- besi haline getirilmesi de Halk firkası umumi merkezinden rica edilecektir. Cevdet Kerim bey Ankaraya gitti Halkfırkası vilâyet idare heyeti i reisi Cevdet Kerim bey dün ak- şamki trenle Ankaraya gitmiştir. Cevdet Kerim bey, Istanbulda 13 Şubattan beri faaliyete geçen | Halkevi hakkında alâkadar ma- kamlara izahat verecek ve teş- kili kararlaştırılan Halk hatipleri için fırka mekezinden yeni tali- mat alacaktır. Yeni bir imam l Saadede Seyit Kasım Dahyam isminde biri imamlık iddiasiyle| ortaya atıldı. Bu Seyit doğru, na- muslu, yaşlı ve oldukça okumuş! bir adamdı. O civarda haylı nü- fuzu da vardı. İ Saray bunu haber almca, drhal| emir verdi: | — Bu adamdan istifade ediniz. İmam Yahyaya karşı bu Seyidi is- timal ediniz, kendisine para, si- lâh ve levazım veriniz. İlk parti Seyit Kasıma bin al - tm gönderdik. Parayı almca Se - yit coştu, İmam Yahya aleyhine beyannemeler neşretmiye başladı.| Silâh da istiyor. İ İmam Yahya yeni rakibine ev-| velâ aldırış etmedi ama, bir müd-| det sonra Seyit Kasım kazandı. ğı nüfuz ve itibar onu ürkütmiye| başladı. İ Abdülhamit memnundu. Sa - raydan gelen telgraflar bu mem- nuniyeti pek bariz bir surette iz | har ediyordu. Mahmut Esat Ef. Fakat saray, çok şükür, niha- yet, Yemen meselesinin böyle derme çatma tedbirlerle hallede- miyeceğini anlar gibi olmuştu. Bu! l sebeple Yemene Mahmut Sait e- | fendi riyasetinde bir heyeti fev - 3— VAKIT 6 MART 1923 — işleri Belediyenin yeni Bütçesi Klurya plülı için istilâkten vaz geçilmesi ihtimali var Belediyenin 932 büdçesi hak- kında tetkikat devam etmekte- dir. Avni bey dün şu izahati vermiştir: e —Yeni belediye bütçesinin geçen seneden 800 bin lira noksan o'arak yapılmakta olduğu hakkın- daki haberler biraz mubaligalı- dır. Belediyede açık mevzu bahs olamaz ancak varidat noksan tab- sil edebilir. Bu noksana karşı bizde belediyenin masraf bütçe- sini kısacağız bu sene şehir hiz- metlerini bilhassa umran notasın- dan gayri mahsus derecede azal- tacağız. Varida tımız bilhassa mezbahâ da büsene eksiktir. Mezbaha havai bir hat yapılıyor. Bu biter- bitmez mezbaba resmi siklet üzerinden alınmıya başlanacaktır, Oktorova resminden esaslı ve mühim bir noksan yoktur. Çünkü bu resim her sene İ milyon lira tahmin edilir fakat i milyon 250 bin lira olarak tahsil olunur. Bu sene de bemen hemen böyledir. Tanzifiye ve tenviriye resmi diğer seneler 375 bin lirayiken bu sene 600 bin lira tahsil olun- muştur. Bu resimlere yüzde 30 zam edilince hiç şübphesim va- ridatımız epeyce artacaktır. İşte varidatın bir kısmında azlık bir bısmında fazlalık görülmesi üze- rine umumi varidatta mühim bir eksiklik çıkmıyor. Filorya pilâjının istimlâki me- selesini tetkik ediyoruz. Buramı istimlâki ileride belediyenin bas $ına pürüzlü işler açacak şekil deyise istimlâkâttan vaz geçilme- sine karar vermemiz de muhte- meldir. Lehistan harbiye nazırı gitti Evvelki gün şebrimize gelen Lehistan harbiye nazırı Mareşal Pilsudski dün geldiği Romanya vapuriyle Pireye hareket etmiştir. Mareşal Pireden İskenderiyeye gidecek ve dün de yazdığımız gibi Mısırda tedavi edilecektir. Mareşal şehrimizde bulunduğu müddet içinde bulunduğu vapur- kalâde gönderildi. Bu heyet vazıs yeti mahallinde tetkik edecek ve Yemenden sarayda müzakeratta bulunmak üzere kırk o kişilik bir heyet alıp İstanbula gönderecek - ti. (*) Bu heyetin ilk icraatı şu olmuş- tur: Bütün siyasi mücrimler umu mi bir affa mazhar olacaklar... Ve bütün müterakim vergiler ke- za bir kalemde affolunacak.. . On seneden fazla bir zaman danberi birikmiş, tahsil edileme- miş tekâlif vardı. Bu, mühim bir yekün tutuyordu. Fakat padişa « hın emri böyleydi. Ve nihayet iş bir para isiydi. Kimse ses çıkar- madı, Mücrimlere gelince : Evet mücrimlere gelince iş de- ğişti. Akan Türk kanı daha kır rumamıstı ve İmam Yahya hâlâ âsiydi, Zeydiler henüz siJâhlarını terketmemişlerid. Bu © vazıyette cani ve katillerin, * âsilerin affe- dilmesini — emreden padşah da olsa — kimse hoş göremezdi. Heyete müracaatlar başladı; — Mücrimleri affetmeyiniz: (Bitmedi) (*) Bu hususta evvelce lâmup gelen tafsilâtı vermiştim.