20 Şubat 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

— 2)— VAKIT 20 ŞUBAT 1932 ——— Devlet inhisarı mı, Müşterek bir “ İnhisar mı? Bşmaaka'izdenem mabsat | vapurlarından ve idaresinden ayırmak imkânsız bir şeydir. Seyrisefain idaresini bütün mev- cut vessitiyle satın alabilecekde- recede kuvveti Türk sermayedar- ları ve müteşebbüsleri bulundu- ğu kabul edilse bile babri nak- liyat işlerinden devletin alâkasını tamamen kesmesine mani diğer bir takım secep'er vardır: Bilfarz devleteilik esasına istinat eden Cumburiyet halk fırkasının ikti- sadi programina göreliman hiz- metleri , şimendüfer nakliyatı deviste aittir. Çünkü bu işleri gören müesseselerden maksat dogrudan dogruya kâr temin etmek değil, memleketin umumi iktisadiyatına obizmet etmektir, Icabederse liman O idareleri, şimendifer idareleri filan c'ns malın ve eşyanın nakli için ken- di masrafından daba az bir Geret simakla iktifa edecktir. Tarife #'ni ona göre tanzım edecektir. Buysa liman hizmet'erinin ş'men- difer idarelerinin ancak devlete | âit olmasıyle mümkün olabilir. Sadece kâr vemenlaat gayesilye teşekkül etmiş olan bususi şir- ketlerden bu tarzda bir fedakâr ik beklenöbilirmi? Hususiyle iste vebilir mi ? HülâsaTürk iimanlarındaki nak- Tiyatı inbisar şeklindeSeyrisefainle beraber mevcut hususi vapurlara vermek yüzde #e's:ni devlete ait bir sermayeyle vücude ge- len bir inhisar idares'nin yüzde yirmisini bir imtiyaz olarak bu- | susi bazı sermayedarlara etmek demek olur. Bu suretle teşekkül eden İs- tanbul iiman şirketi hakkındaki şikâyetler henüz unutulmamış- tır. Netekim bu şıkâyetler neti- cesinde bu müessesedeki hususi bisselerin tasfiyesi ve bu mües- sesenin tamamen bir devlet in- bisarı haline getirilmesi geçen sene C.I). Fırkası © tarafından kararlaştırılmıştır. Şimdi bu ka- rarların tatbikatı o beklenirken Seyrissiainle hususi vapur ida- zeleri arasında ayni tarzda di- ger bir leşekkil vücude ge- Sirmek ne dereceye Okadar makul bir hattı hareket ölabilir? İşte sırf bu gibi mülâhazalar- dan dolayıdır ki Türk iimanları arasında eşya bhakliyatı işi de bir inhisar haline getirildiği tak- dirde bunu devlete vermek en doğru bir yoldür. Sonra Türkiyenin milli iktısa- diyatını yükseltmek için yalnız Türk limanları arasında nasliyat yapmak da kâfi gelemez. Türk limanlariyle Tiryeste, Hamburg ve İskenderiye gibi ihracat mallarımızı sevkettiğimiz beynelmilel büyük ticaret liman- ları arasında doğrudan doğruya mili bandralı vapurlarla posta- lar İşletmemiz tâzımdır. Gene bu tarzda seferlerse doğrudan doğruya kâr maksadı takip eden biç bir deniz nakliyat idaresinin göze alabilec:ği bir şey değil- © dir. Bu işi olsa olsa ancak Sey- tevzi risefain gibi küçük kapotaj hiz- | metini bir inhisar olarak a acak | bir devlet müessesesi yapabilir. Küçük kapotaj hizmetini bir devlet inhisarı lerek seyrisefaine verildiği suw- .rette bugün işiemekte olan bu- m. . ' p i susi vapurlar ne olacaktır? Pum- | © lann sahipleri zarar cin — lermidir? Vapur sahipleri bugün © muhekkak bir zarar içindedir. © Banu hepsi itiraf etmektedir. O yakit tebif bu vapurlar bükü- Marsilya, | baline getiri- | Son Çın ordusu çekilmezse ... Japonlar bu sabah yeni- den taarruza geçecekler! Çin ceneralı Japanlara boyun eğmiyeceğim, diyor Şanghay, 19 (A.A) — Japon cenerah Uyeda öğleden sonra şu beyanatta bulunmuştur: “On do uzuncu Çin ordusunu ilk hatları geri çekilmediği takdirde Japon kuvvetleri yarın sabah saat 7de taarruza geçe ceklerdir. Bu taarruz haberi hakkında New York'tan alınan ma'âmata göre Amerikan askei mahafili Japonların büyük mikyasta ha- reketlere girişmek için Şanghayda kâfi miktarda kuvvete malik olmalarım şipheli addetmektedir,, Nankin, 19 (A.A'— Harici işler komisyonunun Japon oltima- tomunu red bususunda verdiği karar Naokin hükümeti hariciye vazaretine bildirilmiştir. Hariciye Nezareti cevap hazırlamakla meşgul bulunmaktadır. Bu cevap bu akşam Japonlar'a tebliğ edilecektir. Şanghay, (A.A.) —- Router Ajansının aldığı malümata göre Çin cenerali Tsa'ting Kay şu beyanatta bulunmuştur: Japonlara boyun eğmiyeceğim. Memleketimi müdafaada de- vam edeciğim. Japon Cenerali Uyedanın kumandası altındaki on sekiz bin kişilik Japon kuvvetlerinin yarın Çin mevzilerine karşı taarruzi bir ha- rekete geçmeleri beklenmektedir. Sabık Çin imperatoru Mançuri hükümeti reisliğine seçildi To*yo, 19 (A.A) — Asahi gazetesinin oMukcen'den aldığı bir babere göre yeni Mançuri bükümeti icra heyeti Sabık Çin İmperatoru Prens Pouyi ittifakla riyasste intihap etmiştir. Beynelmilel mıntakada son vaziyet Vaşington, 19 (A.A)— Hökümet bütün dikkatini Şangahay- daki beynelmilel imtiyazlı mıtakanın bimayesi işine hasretmiştir. Hükümet artık hiç bir faydası olmayan siyasi teşebbüslerde bu- lunmağı batırından geçirmemektedir. Japon iltimatomuda tesbit edilen müddet ve Mançori'de müs- takil bir bükümet teşekkl etmesinin Japon intihabatiyle ayni zamana tesadüf etmesi Amerikan mabafilinin fiktince Japo muntehiplerini hükümet ve orduyu tutmağa sevk için sarfedilmiş bir gayret mahiyetindedir. Londra, 19 (A.A) — Londlar kamarasında Şanghay vaziye- tine dair olarak uzun beyanatta bulunan harbiye nazın Sir Hils Ham ezcümle şunları söylemiştir : “Lüzumu tahakkuk ettiği otakdirde oŞanghaydaki büyük Britanya tabalarının tahliyesi derpiş edilecektir. Fakat, bu tahliye çok müşkül ve belkide çok elim olacak ve büyük Britanyanm orada mevcut bulunan menafii ve emvalinin terki manasını ih- tiva eyliyecektir. Şimdiki halde tâhliyenin balen ameli ve ihti- yatkârane bir hareket olacağına ımanmak için hiçbir sebep gör- miyorm, ümit ederim ki badisat böyle naümidane bir tedbiritti- hazına bizi mecbur etmiyecektir. Çin Cemiyeti Akvamdan medet umuyor Cenevre, 19 JA.A.J— M. Yen Japon ultimatomu dolayısiyle Cemiyeti Akvam meciisinin bugün öğleden sonra (müstacelen içtimaa davetini istemiştir. ğle üzeri toplanacak olan On ikiler komitesi Çin murah- has heyetinin bu teşebbüsüne ne yolda bir cevap (verileceğini kararlaştıracaktır. Şangay İolA.A.) — Fransız orta elçisi Japon orta elçisi ner- dinde bir teşebbüste bu'unmuş ve muhasamatın tekrar başlamı- yacağı ümidinde oltujunu ( söylemiştir. İngiliz, (Amerikan ve Italyan orta elçi'eri de bu teşebbiise iştirak etmislerdir. Dabili ve Harici Yeni Adans gezelesi sahibi Telgraflar | mahküm oldu Adana, 19 (A.A) — Halkı hükümet kanunlarına karşı gel- miye teşvik ve zabıtayı tahkir cörümlerinden dolayı Yeniadana ğezetesi sahibi Ahmet Remzi beyin ağırcezada na:zen devam edilen mahkemesi dün netice- lenm iştir. Mumaileyh 8 ay ağır hapse ve 133 lira para cezasına İ ma'ıküm olmustur. Uşakta zelzele Uşakta, 19 (A.A) — Dün sa- bah ssat 9da hafif bir zelzele o'muştur. m ret.e hususi vapur sahipleri de şimdiki tehi'keli zarar varıyetin- den kurtulmuş © acaktır. Meselâ yüzde seüseni devlete, yözde i sfrada ait bir şirkete cek deniz nakliyat idhisa- isabetsizliğini kuvvetli dehilerle isbat etmeleri İdrım gelir, Cenevrede Çin murahbasının anlattıkları .. Cenevrede bulunan Sıvas meb”- usu Necmettin Sadık B. Cemiyeti akvamdaki Çin murahhası M, W. Yen'le bir mülâkat yapmıştır. Çin murahhası Çinin bugünkü vayiyetinden babsederek şunları söylemiştir — Bugün Japonyanın Çinde asker kuvvetile işgal ettiği arazi Fransayle Almanyanın mecmuu kadar geniştir, ve milyon Çinlile mesktindur, Japonlar ha- rekit esnasında esirleri, sicil ahaliyi, kadın ve çocukları bi'e öldürdüler. Hastehaneleri topa tuttular, her kanun ve kaideyi ayaklar altına aldılar. Tarifi gay- rı kabil tahribat yaptılar. Şımdi Çinde, bütün dehşetile filen harp var, yalnız harbin ismi yok. Çin, bu varıyet karşısında, ni bayet, meşru müdafaa hakkım bulandı. Şangaeydeki Japon ta- İİ ei Ğİ eşten daş | Fransada Yeni kabineye kimler giriyor? Paris, 19 (A.A.) — Yeni ka- ! b'neyi teşkile (o menur edilen M. Painleve saat 10 da istişarele- rine tekrar başlamış ve bilhassa M, Herriotyu okabu! etmiştir. Bir müddet sonra M. Painleve şu beyanatta bulunmuştur: Vazfemde muvaffak o'acağı- mı ve mesai arkadaşlarımın isim- lerini bavi listeyi akşam üzeri reisicümhura takdin edeceğini ümit ediyorum. OGiriştiğim mü- zakerelere hudutsuz bir uzlaşma zihniyetiyle devam edeceğim. Mükâlemelerin bs müfrit ta- leplerden dolayı inkıtan uğra dığma müteessifim,, Müzakereler Paris, 19 A.A) — M. Painle- ve saat İ.45 te dahiliye nezare- tini kendisinin derubte edeceğini M. Lavala tebliğ eylemiş oldü- ğundan bu karar üzerine M. La- yal, Tardiyo ve Reynavd serbes- tü hareketlerini tekrar iktisap eylem'şlerdir. Çünkü ekseriyet fırkası intihabat arifesinde da- hiliye nezarelinin kendi azaların- dan birinin uhtesinde bulunma” sını istemektedir. Sant 9te M. Painleve müza- kerelerini tevkif ettiğini ve saat 10da tekrar başlıyacağını bil- dirmiştir. Fransız talebesi nümayiş yaptı Dün bazı nümayişçiler ve bil hassa Ouatier Latin gençleri | kafileler teşkil ederek ezcümle Ayan meclisinin kapım ve M. Peyronnet'nin ;kametgâhı önün- de nümayişler yapmış'ardır. Polis nümayişçileri dağıtmış ve aralarından 35 kişiyi tevkif et- miştir. M. Laval ve Terdiyo Puris, 19 (A.A) — M. Painleve, Elusce sarayına azimetinden ev- vel M. Laval'la kendi siyasetine icap eden veçbeyi verebilmek itibarıle kat'i telâkki ettiği bir mülâkatta bulunacaktır. Bu mülâkat M, Lavalin yeni kabine ile olabilecek muhtemel iştiraki mesaisi etrafında cereyan edece ve dahiliye nezaretinin tevcihi meselesine ait olacaktır. Her iki meclisin ekseriyet kıs- mina memsup azaları M. Painle- ve'nin kabinesile irtibata hazır bulunmakta fakat başvekâletin ekalliyete m larından birisi- ne tevcihine mukabil dahiliye nezaretinin M. Laval'a teklif e- dilmiş bulunması basebile kendi- lerine verilmesini talep etmekte- dirler, Eğer M. Painleve, M. Lavalin dahiliye nezaretine avdeti hak- kmda radikallerin (muvafakat ve rizalarım istihsal edecek olur- sa bubranm halli (kolaylaşmış bulunacak, başvekil aym zaman- da harbiye (o nezaretini ve M. Tardieu de Cenevredeki Fransız murahbası heyetinin riyaseti va- zfesinde devam etmek Üzere hariciye pezaretini deruhte et- miş o acakiardır. artuzvnu euvaffakiyetle püskürt- tü. Her ne fedakârlık babasına olursa olsun, Çin milleti istiklâl ve tamamiyetini müdafaaya ar- metmiştir. Zaferden emin'z. Bu, bir zaman meselesidir. Fakat, Cem yeti akvamm da istikbal | dan saat Başvekilimiz Dün Ankaraya ha“ reket ettiler Başvekil Ismet Paşa Hz. dün akşamki trenle Ankaraya bare“ ket etmişlerdir. Başvekilimiz dün öğle yemeğini Tokatlıyan “ote” linde yemişler, İstanbul Halk evinin açılma merasiminde bu” lunduktan o sonra Do'mababçe sarayından motörle Haydarpı" şaya geçmişlerdir. 5 Ismet paşa Hz. burada reisi cümhur İz. namına yaver Celi beyle şehrimizde bu'unan meb” valar ve diğer bir çok zevat t#* rafından teşyi edilmiştir. Ismet (o paşa Hz.le birlikte Başvekâlet hususi kalem müdürü Vedit bey de Ankaraya gitmiş” tir. Kar müthiş | Usttarın 1 inci sayfada | pres nede konvans yonel gelme diği gibi şebrimizden de hareket etmemiştir. Yalnız evvellki ak“ şam buradan hareket eden eks” pres yolenlariyle birlikte Kabakçi 16,40 da Sirkeciye dönmüştür. Karın irtifa tren yollarını kapadığı gibi şose yol- larını da, otomobillerin hareket edemiyeceği şekilde kapattığım dan Avrupa yolcularının aktar” ma suretiyle gidip gemeleri temif edilememiştir. Maamafih şimen- difer idaresi hattın temizlenme" 8i için lâzımgelen tedbiri almış" tır. Hat üzerinde temizlik ame- liyesine faaliyetle devam edilmek” te fakat fasılasız yağan kar te" mizlenen yerleri bir taraftan tek“ rar doldurmaktadır. Trakya şe“ birleri arasında münakalat ta” mamiyle durmuştur. Bozulan hatlar i Tstanbutta Trakya arismlakk telgraf hattında dün geç vakte kadar hiç bir arıza görülmemiş” tir. Yalnız saat 16'dan sonra İs” tanbul Eiirne ve İstanbul-Sofya telefon hattı bozulmuş ve bü hat üzerinden muhabere im'âm bulunamamıştır.: Hattaki bozuk” tutun Trakyada olduğu tahmis edilmektedir. Şimendifer köprüsü bozulmad Svilingrad a Uzunköprü arasın” daki şimendifer köprüsünün de bozulduğu söylenmişse de Şark Demiryolları idaresi bu baberi tekzip etmiştir. Denizlerde Şiddeti dahâ ziyade Trakyad8 hissedilen “hava Akdenizde de kendini göstermiş ve dün denizden beklenen Eğe vapu' bu yüzden 7 saatlik bir tesi” bürle gelmiştir. Fakat Karad&” nizde fırtına yoktur. Ne karad€” nizde ve ne de Akdenizde kaza da olmamıştır. Karlı havalar dövamlı Kandilli rasathanesinden V& rilen malâmata göre bugün hava kapal olacak ve ar hafif kar © yağacaktır. Rüzgü” mutavassıt şddetie poyra esecektir. Şehrimizde çok şiddetli kar fırtınası ihtimali mevcut bir ok mamakla beraber kar ve f©“ havalar devamlı görülmektedi” Yeşilköy askeri rasat merk” rine göre de bugün hava palı lek ve fasılalarla ">. yağmakta devam edecektir, rüs gâr şimal istikametinden di cektir, Nışan merasımi Baban zade Hasan Samih — yin kızı Münevver hanımla eli trik ve mekina mühendisi ik zade Nuh beyin nişan mer t dün saat ondörtte Kadıköyünğa mübürdar caddesindeki evl yapılmıştır. fki tarafa da sandet ederiz. i iğ mi m ili NE O Eİ e e A.