13 Şubat 1932 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2
o —? —VAKIT 13 ŞUBAT 1932 - Fransız Teklifinin iç Yüzü? Batnaakalizdenem mabaat | evvel milletlerin sulha olan em- niyetlerini tesis için böyle bir teşkilâtın mutlaka lüzum ve za- ruretinden bahsederek Fransanın bu uğurda tayyarelerini ve mü- bim bir kısım milli müdafaa kuvyetlerini Cemiveti Akvamın emrine tahsis etmiye hazır oldu- ğunu siyledi Fransız gazeteleri bu teklifin tafsilâtiyle doludur. Bu gazete- ler Fransanm sulhperverliğini âyuka çıkarıyorlar. “deynelmi- lel sulh İâfla mubafaza edilemez. Filen fedakârlık ister. İşte Fran- © sa kendisi içih hazırladığı müda- faa kuvvetlerini dünya milletleri- nin selâmetine tabsis ediyor. Bu cihan tarihinde başka milletler için nümune olarak gösterilecek bir misaldir. Diğer milletler de bu fedakârlığı gösterebilmelidir ki Cemiyeti akvam denilen mües- - sesenin bir manası olabilsin. Bu © cemiyet kararlarını tatbik etmiye “imkân bulabilsin. Beynelmilel sulh için bir emniyet vasıtası ba- line gelebilsin ,, diyorlar. Hakikaten Fransa düne kadar Avrupada umumi harpten sonra | © başlıyan teslihat yarışının belli başlı Obir kahramanı olarak görülüyordu. M. Tardieu'nün tek- Yifiyle Avrupada harp ilâbesi gi- bi görünen memleket birdenbire sulh Melâikesi halinemi geçi- | yor? Fransa birdenbire harpçi bir meimleket olmaktan çıkarak beynelmilel sulh için kendisini | fedaya bazır olan bir devlet mi olüyor? Fransa şimdiye kadar tesliha- tın tahdidi lüzumundan bahsedil- — dikçe: «lIptida emniyeti tesis edelim, Sonra teslihatın tahdidi- “ne gidelim., diyordu. Fransanın © bu sözü her kese tes'ihatı tahdit / etmemek için emniyet kelimesini bir silâh olarak kullandığı kana- atini veriyordu. Bir halde ki teslihatın tahdidi yolunda yegâne engel Fransa olarak görülmiye başlanmıştı. © Ç Fransızlar bunu bissettikleri © İçin ciban efkân umumiyesine karşı sulh yolunda menfi bir va- zıyette görünmekten kurtulmak istiyorlardı, Umumi tahdidi tes- at konferansını bunun için bir fırsat saydılar. Aylardanberi ba- & mış oldukları anlaşılan son Z fi her kesten evvel konfe- © ransta ortaya attılar. © Çine Japon meselesi karşısın © da vasıtasızlıktan gülünç bir aciz © İşine düşmüş olan Cemiyeti ak- © mam emrine kendi tayyarelerini o ve bir kısım harp vasıtalarını — tahsis etmeyi vaddederek Fran sanın tecavüzi harp taraftarı ol- — madığını isbat etmek istediler. - Yoksa bu teklifi yapan Fransız mürahbasları bu yoldan giderek — teslihatın tahdit edilemiyeceğini pek iyi biliyorlardı. Bunda en nz bir şüpheleri yoktu. ilbakika Fransız (teklifinin © hakikaten semere verebilmesi, - bu yoldan beynelmilel teslibatın tahdit edilebilmesi için Cemiveti © Akvam müessesesinin mevcut — dünya devletleri üstünde ayrı - bir devlet haline gelmesi lâzım- “dır. Cemiyeti Akvam mevcut ç devletlerden hiç birinin karşısına İ yacağı derecede büyük © askeri teşkilâtı olan, emri altın- da büyük orduları, ber türü - wesaitle mücehhez icra vasıtaları © bulunan bir müessese olabilmek © için de her devletin kendi kuv- — vetlerinden mühim bir kısmını — Ona vermesi, onun emir ve mandası altına terketmesi Jâzım- © dır. Cemiyeii Akvamı böyle dev- Dahili ve Harici Bir haber Fransız filosu hazırlanıyor mu? Paristen bildirildiğine göre Üme- nile ve Parisuvar gazeteler; Franaz Akdeniz lifosunun harbe hnzır bir halde bulunduğunu ve yakında meç» hul bir semte hareket eteceğini yaz- mahktadırlar, Mamaf'i bu havadisi Fransız hükü- meti resmen tekzip etmektedir. Bu hususta Anadolu ajansının telgrafı hr; Paris, 12 (A.A.) — Bahriye nezares! ti, birakşam gazetesinde intişar eden ve Bahrisefit Fransız filosunun sefer» ber hale ifrağ edilmiş olduğuna dair bulunan harebi kat'i surette (tekzip eylemektedir. Filo, talim devreler; dahilinde bu -| lunmakta ve bu talimler çok zaman evvel takarrür etmiş bir program das hilinde fera olunmaktadır, Fransanın Yeni Bütçesi Başvekil Meclisten itimat istedi Paris, 12 (A.A.) — Meb'usan mee lisinde bütçe müzakeresine müdaha- le eden bütçe nazırı M. Pletri, 192 numaralı bütçenin intikal için yapık mış olüp bir buhran bötçesi olduğu» nu, bütçe açığının paranın sukutu ve | kambiyolar üzerinde müessir oolmak için kâfi bir sesep teşkil ettiğini be * yan eylemiştir. M. Pietri, bütçe tatbikatı neticesi sindeki açığı 1700 milyon olarak tah- min elmiş ve ecnebi memleketler büt- galerinin masraflarına nispetle olan açıkları (o hakkında izahat (vererek Fransanın 85 milyarlık bir (taahhüt ödediğini #öylemiş, ove varidat ye si kürüna nispetle Fransa yüzde (Otuz vergi öderken İtalyanm yüzde 27, İn. gilterenin yüzde 22 buçuk, Almanya nın 20 ve Amerika cemahirj müttehis denin de özde 10 buçak < nispetinde vergi ödemekte bulunduklarını iza eylemiştir. Nazır, “ehemmiyetli yeni vergiler ihdasındaki imkânsızlığı (Ove mevcut bulunanları da bundan fazla iyi ida renin mümkün olmadığımı beyan et» miştir, M. Pletri, bundun sonra 1983 se. nesi btltçesinin şimdiden ipotek altın» da bulunduğuna dair neşredilen hnbes ri tekzip ve Fransız mükelleflerinin Almanyanın adem; tediyesine iştirak edecek kadar zengin - olmadıklarını söyliyerek hiç kimsenin Frausa ka « dar terki teslihat taraftarı olmadığı- nı yükset sesle teyit edebileceğini ifa» de eylemiştir. Bunu mütenkip, radikaj sosyalist meb'uslardan M. Bonnet, bütçesinin maliye encümenine inde edilmesi ta » lebinde bulunan bir takrir tevdi eyle- miştir. Başvekil M. Laval, bü tak- rire karşı müdafaada bulunmuş o ve itimat meselesini ortaya atmıştır. letler fevkinde bir devlet baline getirmek belki nazariyat sahâ- sında düşünülebilir, fakat filiyat sahasında bu nazariyatın tahak- kuk edebilmesi tamamen imkân- sızdır. Işte Fransa bu hakikati pek iyi bildiği için bu dafa da tah- didi teslihat teklifini Cemiyeti Akvam namı altında ve devlet- ler fevkinde bir devlet vücude getirmek teklifi ile karşılamıştır. . Fransa Hakikaten ordularını, harp gemilerini, tayyarelerini ci- han sulhünün mühafazası için Cemiyeti akvamın emrine tahsis etmek fikrinde samimiyse tekli- finin şeklini değiştirmelidir: Uzak şarkta bugün bir istilâ harbine girmiş olan bir memlekel vardır. Cemiyeti akvam azasından olan Japonya gene bu cemiyetin axasın- dan olan Çine - Cemiyeti akva- ma hiç haber Vermekş.zin - te- Son Telgrallar Şiddetli muharebeler oluyor Çin hükümeti limanları hak- kındaki teklifi reddetti Şanghae, 12 (A.A) — Rahip Jacgunot'ia gümrükler sabık komiseri miralay Hayley Beli gönüllü kıt'aları oniformalarını giymiş oldukları ve refaketlerindeki 13 rahibeyle beraber üzer- lerinde genç İrgiliz kadınları Salibiahmeri bayrağı bulunan 4 kamyonla hali hazırda harp mintakası dahilinde kalmış olan Şapey sakinlerine yardım etmek üzre bu sabah mezkür şehre girmişlerdir. Şimdiki halde Şapey vaziyeti sakindir. Çin ve Japon askerleri mevzilerinde istirahattedirler. Maamafih, Voosung'da şiddetli bir muharebe olduğu söylenmektedir. Liaoyang, 12 (A.A) — Çin hükümeti Japonyayla Çin arâsın- da mevcut olan ibtilhfta aldığı metin vaziyetten ayrılmamıya ve Çinin en mühim limanlarının gayrı askeri bir hale konması hak- kındaki teklifini redde karar vermiştir. Şanghay, 12 (A.A;— Ecnebilere ait imtiyazlı mıntaka dahi- lindeki İngiliz ve Amerikan tmaballeleri bududu civarında vece yarısina kadar Japon toplarının ateşi devam etmiş, çok gürül- tülü infilâklar duyulmuştur. Şangahaydaki Çinlilerin şaşkın'ığı! Şanghay, 12 (A.A) Şehr'in Çinli tacirleri, Nankip'den buraya gelmiş olan İngiliz, Amerika ve Frarsa elçilerinden, sulh müzakeratına başlanılmasını temit maksıdile Nankin ile Tokyo hükümetleri nezdinde mütevassıtlık vazifelerini kabul eylemeleri- ni talep etmişlerdir. Jaeguinot heyeti azaları Chapei'deki halkı harp mıntakasından uzaklaştırmak için büyük müşkülatla karşılaşmış'ardır. Halkın böyük birkısmı mallarını terkelmek istemediklerinden, şehirden ayrılmak teklifini reddetmekte ve digerleri de giderken şaşkınlıkla yalnız elbise ve iskemlelerini birlikte taşımaktadırlar. Takriben 700 Çininin. şehrin harp mınlakasını terkettikleri tabmin ediliyor. Çinliler Cem yeti Akvamın hemen toplanmasını istediler Cenevre, 12 (A.A)— Çin mufahhas heyeti cemiyeti akvama * bir nota vererek meclisin hemen içtimaa davâtini istemiştir.” * M. Paul Boncur bu bususta bir karar vermesi için on ikiler meğlis'ni öğleren sonra ter'anmıva davet etmistir. ingiliz kıralı başvekili ziyaretetti Londra, 12 (Hususi) Kıral beşinci Corç dün akşam baş vekil M. Makdonaldı ameliyatından sonra tedavi edilmekte olduğu kılinikte ziyaret etmiştir. Kiral, M. Makdonu'dın vanında elli dakika kalmıştır. Maraşta kurtuluş bayramı münasebetile yapılan tezahürat Maraş, 12 (Vakıt)— Kar tpi fırlına içinde on bin kişinin iştirakile kurtuluş gününü tesit ederken riyakâr ve müstevli düş- man odularının bhezimetini yaratan büyük kurtarıcı ve inkilâpçı- Gazi Hz. nin çizdiği yolda amı azim ve imanla mücehhez olarak dana yürümek szminde olduğumuzu bu vesileyle de izah eder ve büyük Gazimizi hürmet ve tazimle selâmlarken mahrumiyet ve yokiuk içinde ve en kara günde iman ve fazilet telkin eden Maraşın büyük ve kabraman evlâdı Kılıç Alimizi de hormet'e selâmladığımızı ve hariçte bulunmak dolayısiyle bayramımıza iş- tirak edemiyen Maraşlılarda tebriklerimizin iblâğının neşri ilânını rica ederim efendim. Waraş Belediye Relsi: Tevfik — —ş—ş———— anar puana a amam — Tuna nebri buz tuttu Sofya, 12 (Hususi muhabirimizden) — Bulgaristanın, her ta- rafında şiddetli soğuklar ve kar tırtınaları hüküm sürmektedir. Şimal kısmındaki soğuklar cenuptan daha dehşetlidir. Tana nebrini 30 santimetre buz tutmuştur. — ——— —— cavüz etmiştir. Düne kadar Fran- sanın hariciye nazırı olan M; Briyan o Jöponyanın o tasrruzda haksız olduğunu Cemiyeti ak- vamda çok açık ifadelerle söy- lemiştir. Hatta Japonya Cemiyeti akvamın Okarannı (o dinlemezse aleyhinde boykotaj tatbik edil mesi bile. kararlaştırılmıştır. Fa- kat bu kararın tatbikine gelince, kimse fi'liyala yanaşmamıştır. Madem ki Fransa ordularını, tayyarelerini, harp gemilerini dünya sulhünün muhafazası için Cemiyeti akvamın emrine vere- bilecektir. Şu halde devlelere, Amerikaya ve İngiltereye “bu gün ortada fi'ien devam etmekte olan Çine karşı Japon tecavuz: larını durdurmak için her şeyden evvel birleşelim, Ben bütün kuv- vetimle buna yardım edeceğim.,, Niçin demiyor? Bü yolda feda- kârlık yapacağı Cemiyeti akvam- da niçin sövlemiyo:? Vaktiyle Almanyanın Belçika hudutların- dan yaptığı tecavuzu durdurmak için İngiltere ve Fransa arasında bir kaç günlük muhabere kâfi gelmedi mi? Bunun için Ingiltere ve Fransa ve Italya gibi devlet- lerin üstünde bir müdafaa teşki- iâtı vücuda getirmek mi lâzım geldi? i Mehmet Asım | | © bahri kompartrmanlardan İ petinde arttığını söyliyerek tahdidi | evvelce Cenevrede yapılmış olan 1s” | te ve ezciimle mumsileyhin mutasf | tedir. Tahdidi teslihat' konferansında “ Söylenen nutukları? akisleri v Cenevrede silâhlarm tahdidi kon * feransımda Italya (o murahhası Grandiyle Rusya murahhası Litwinof yoldaşm nutuklarını bildirmiştik. B* nutukları etrafta derin akisler bi“ raktığı gelen haberlerden anlaşıl! tadır. Bu akiserin bilhassa Frans&* dak; derecesini aşağıdaki telgrafla” göstermektedir: Paris, 12 (A.A) — Cemiyeti ak* vamdaki İtalyan başmurahhası Grandinin Almanlara taraftar ol99 nutku Fransada müthiş hücumlar* ve Fransız matbuatının İtalya aleyhi | de şiddeti; meşriyatta (bulun vesile teşkil etmiştir. Pöti Parizlen gazetesi İtalyan” teslihatmm harpten evvelkine nar8 * ran yüzde 47, Fransanm yüzde 8 Nİ pa teslihat aleyhinde (bulunan Jtalyaf mürahhasıın evvel emirde bu cih nazarı dikkate alması lâzrm geldiği yazmaktadır. M. Hymansın nutkunu veh we siyle Belçikanm emnü selâmet mest * Tesine ehemmiyet ntfetmesinin tam&* men hususi sebepleri olduğunu eyliyen beyanatını da gazeteler bi bir teveceühle (o karşılamaktadırlâ” Bilmukabele, M. Litvinofun iz: gazetelerde şiddetli mütalaatın inti* şarma sebap olmaktadır. Yalnız 509 yalist ve komlnist matbuntı Sosyef nokai mazarını takviye etmekte “8 bülün mesai erbabının bu noktai ns” zarı kabul eylemeleri lâzım geldiği kanaatinde bulunmaktadır. Matbuat M. Remelin o nutkumd ge üz. kandinavya nümayişlerine karşı MÜ terakki bir inkrlâp müşahede eyl rıslara karşı zecri ve cebri tedbirle” tathikinin zumuna © sit beyanatı müsaadekârane bir tarzda kaydetmek ği gp Ispanyada i Yeni siyasi pi Bir fırka! Madrit, 12 (A.A) — Madritte yeni teşkil edilen siyasi fırks z program ve nizamnamesinin kayit ve tescilini talep etmiştir. i Yeni fırka, bütün bütün başk# bir noktai nazar müdafaa ede” cek ve muvakkaten Ispanyol le" yonlarının sabık reisi olan Df Albinana'nın riyaseti altında be” lunacaktır. .i ne “edi ii İdi indi e Gn irmik ami Tevfik Rüştü bey M- Brüningle görüştü Berlin, 12 (A.A.) — Hariciye vek” Hi Tevfik Rüştü bey Başvekil M. ningi ziyaret etmiştir. Harbiye n#” rı jeneral Groener Tevfik Rüştü wi şerefine bir akşam ziyafeti ve; ç Türkiyenin Berlin fahri | konsol0” M. Şinor dn bir öğle ziyafeti | tir, Tevfik Rüştü bey ziyafeti akip Cenevreye hareket etmiştir. M. 2 tahtelbahiri Londra, 12 (HMasust) — Bahri? nezaretine (gelen haberlerden ler li taban M—2? şıldığına gören ye j şıyan insanların bulunduğuna ie mal verilecek hiç bir gey elde edile memiştir. Di ingilterenin tahdide tâbi tut” cağı zirai mahsulât wi Lonüra, 12 (Hususi) — Zirast *, zarı Sir Con Gilmour Avam kama”, ii sında hükümetin ziraat siyasetin ika K ederken, buğday, yün, etten it bütün zürrai mahsulâtın yeni Mir tarifesinde tahdidata tâbi tutula©. nı söylemiştir. Japonyanın endişeleri > Londra, 11 — Çin müdafi rinin gizli bir yerden silâh © mühimmat elde etme'erinden / ponya çok endişi olm
