ç «——6 — VAKIT 15 Kânunusani 1932 David Golder Yazan: ren Nemirovslki Nakleden: fa. Yakmındakiler de sizin sözlerinizi, karşısında gilip Goldere “Artık işten tekrar ettiler ve intihar (oetmesinden! çekil, demvk delilik (olurdu. Biraz korktuklarını ilâve ettiler. Fakat bu| sonra, Meselâ, dün söylediği gibi ye büyük banger elân yaşıyor. Ve aras! ni başladığı işi bitirdikten sonra bu- dan on beş sene geçti Şimdi, Rene s nu yapabilirdi. Hem buo zaman fay» sans devrine ait gümüş kakmalar kol; dalı olurdu. leksiyonuna merak etti, onunla meş Glorya tereddüt etti, kapıya baktı, gul., Kolleksiyonu arasında fevkalâ.| sora yazıhanesine oturarak yazmıya Jâde güzel parçalar ve bir de Celli -| başladı: ni'nin, ilk eseri zannedilen harikulâ». M. Profesör, de bir şaheser var.. Size temin edebi- Tirim ki, bunları seyretmekle, bizim banger . şimdiye kadar tapmadığı bir zev! tatmaktadır. Emin olunuz ki, kocan7'a ilk zamanlar geçince kers disine böyle bir eğ'ence bulacaktır. Meselâ: Ne bileyim ben?. lasan bü yük bir çocuktur. Uzun uzun düşündükten sonra, aziz haslamı Parise götürmiye karar verdim. Bu mektubumla zatı âlinize derin teşekkürlerimi... Durdu, kalemi attı, oradan çıkıp Golderin yanıma gitti. Hasta bakıcı orada değildi, Golder oyuyor gibiydi. Gözle seçilmesi müşkül bir titreme el Giorya içinden ne aptal herif ar! lerini sarsıyordu. Glorya, ora “öyle ye düşündü, apta!, sanki yemek, İç » bir baktı, elrafını arandı, nihayet bir | mek, giyinmek (bedava mı oluyor”| | elbiselerini gördü, sandalyes Para yerden oi gibi mi bitiyor? Bir. sin üstüne atılmış o ceketini gördü, denbire kalktı, başıyla doktoru se © cüzdanı çıkardı. Orada dörde katlan. lâmladı: . mis bin framklık bir banknot vardı, — Teşekkür ederim, profesör, de aldı. xi Godalya hafif bir tebesümle: | | ei elinle — Fakat, dedi, hastamın ahvali| © — paha rahatsızlaştı, dedi. shhiyesini takip edeceğim, zanneder- Glorya, sıkılarak kocasınm üstü- sem, bilâhare, hu sözleri kendisine be| ne eğildi ve hoyalı dudaklarını yana nim söylemekliğim münasip olur. Biz), zma dokundurdu. Golder, göğsüne! dektorlar, vücudu olduğu kadar ruh! dokunan gerdanlığın Benna defet | ları da tedavi etmiye alışkınız. mek İster gibi elleriyle hafif bir has, Doktor da kalkmıştı; Gloryanm €| reket yaparak © birdenbire inledi. Ini öptü, gitti, onu yalnız biraktı. — | Glorya, doğruldu, içini çekti ve: | Gloryn odada yürümiye başladı. — Onu yalnız birakmam daha iyi Biliyordu. Evet, Golderin, kendisi için; olacak, dedi, ben; tanımıyor. para ayırmadığını biliyordu. Hep paranın hepsi, bir işten öteki işe KER akıyor, kayboluyordu. Ya şimdi?” Aynı akşam, profesör Gedalyn gel Dişlerinin arasmdan »lık çalar gibi) “ di söylendi: — Mes'uliyeti üzerimden atma - dan, M, Golderin gitmesine müsaa « de etmek İstemiyorum, dedi, madam, muhterem zevciniz bu haliyle seya - hat edemez, zannedersem sabahleyin küli derecede edemedim. — Bilâkis, doktor bey, beni. Bel. ! Ki de Tüzumundan fazla endişeye dü. dünüz. Sustu. Rakıştlar. Profesör Ge «| dalya tereddüt eder gibi oldu. — İsterseniz madam, dedi, hasta nızı bir kere daha muayene edeyim. MistersMakay'ın köşküne yemeğe da» vetliyim ama, yarım saat kadar vak — Küâğrt üstünde milyarlar, elde! avuçta hiç bir şeyl. Daha geçen gün “Ne merak edi- yorsun, demişti, ben daha buradayım, ölmedim,, Aptal! İssan Oo©8 yaşmda her gilin ölüme İntizar “imemeli miy. di? İnsanın ilk vazifesi karısma kâfi bir servet temini (değil miydi? Bir geyleri yoktu. İşleri birakır birakmaz, geriye bir şey kalmıyacaktı. İş. İş. Bu para nebr; artık kuruyunca, geris ye belki bir, nihayet iki milyon kala-| caktı, omuzlarını silkti, Bir milyon, şimdiki geçirdikleri huyat için ancak altı aya yetişirdi.. Bir de üstelik sır tında bü artık bir işe yaramıyan has- talekli bunak kalacaktı. Glorya hay- kıra haykıra söylendi “On beş sene daha onun böyle yaşamasına ihtiya &m yok, hayır, hayır.., Şimdi ondan nefret ediyordu. (Bu ihtiyar, kaba, çirkin, para, yalar; (o pâradan başka bir şey sevmiyen ve buna rağmen bu en sevdiği parayı da avucunda (ut - masmı bilmiyen Golderden nefret e- diyordu. Onu asla sevmemişti. Gel» der una pırlantalar, elmaslar alıyor- sa, sadece kendisini bir camekân te- Vâkki ettiği içindi. Mem, son zamanlar da Joys büyümiye başladığındanberi, bunu da ihmal ediyordu. Joys?.. Gol. der onu seviyordu. Çünkü Joys gençti, güzeldi. Pars laktı. Gurur! Golderin kalbinde an - cak gurur ve nahvet vardı. Kendine gelince bir yüzük almak için kavga» Jar olurdu. Golder “Birak beni, öl - mem istiyorsun, param yok,, diye ba- fırırdı, Ya ötekileri? Ötekiler de Gol - der gibi çalışırlar fakat hiç olmazsa Ölecekleri zaman, ihtiyar oldukları aman karılarına bir şey birakırlardı. Dünyada mes'ut kadınlar da yok de- gildi. Ona gelince, hakikatte Golder kendisiyle hiç meşgul olmamıştı. O- mu asla sevmemişti. Aks; takdirde, onu böyle beş parasız birakir mıydı. Glorya kendi sakladığı paraları düşündü. “Fakat bu para benim, de di, benim. Kendisine bu paradan sar fedeceğimi mi düşünüyor? (Aklından Hoyos'u geçirerek) bir tanesini bes- lediğim kâfi (değilmiş gibi sanki!, Hem sonra hakikati kendisine ne dis ye söyliyecekti? Pek âlâ biliyordu ki yahudi tabansızlığıyla işi gücü bira- kacak.. Yalnız yaşamayı düşünecek ti.. Fakat Golder hu kadar sene sons ra rahat rahat ölebilmek için bir ta- rafa para koymamışsa kabahst onun muydu? Öyle ya, böyle (bir vazıyet tim var., Emin olunuz, dünkü muas yenemin bana verdiği kanaat'« değişti - rebilirse pek memnun olurum.. — Teşekkür ederim, doktor. Glorya doktoru hastanm odasına soktu, salonda yalnız kaldı, kulak ka barttı, Fakat doktor hasta bakıcı ile| alçak sesle konuşuyordu, bir miri dan başka bir şey işitemedi, kapıdan! uzaklaştı, gitti, açık nencerenin kes narına dayanarak dişarısını seyre ! başladı. On, on beş dakika kadar son- — Ey? — Aziz madam, hastamız o kadar iyileşmiş ki, buhranın sadece asabi bir membadan geldiğine inanamiyss 'cağım geliyor. Yani kalp nahiyesin - den değil.. Hasta şindiki halde pek zayıf olduğu için kat'i bir surette hü küm veremiyorum, yalnız şunu söyli yebilirim ki bu hususta dünden daha hodbin bulunabiliriz. Yani, M, Gol - derin daha uzun seneler, işlerin; bi- rakmasına lüzum olmıyacaktır. — Sahimi? — Evet. Doktor, durdu, sonra ilâve etti: — Yalnız size tekrar (ederim ki kendisimi o buradan kaldirip baş - ka bir tarafa nakline imkân yoktur. Mamafih siz, istediğiniz gibi hare - kette serbestsiniz, vicdanmıza kalmış bir iş, İtiraf edeyim ki, bunu söyle- mekle, ben vicdanımı ağr bir yükten kurtarmış oluyorum. — Oh, rica ederim doktor, artık bunu düşünmüyorum bile. (Elini w- zatarak) size bütün kalbimle teşek -| kür ederim.. Ümit ederim ki, şaşkın - lıkla yaptığım bir hareketi unutur! ve hastanızı gene tedavide devam e» dersiniz. Gednlya tereddüt eder gibi old doktor, ellerin; oğuşturarak içeri! Günün Muhtırası Takvim — Cuma 15 Kânunusani 1 inci av 1902 7 Ramazan 1351 Senenin geçen günleri 15 kalan günler 345 Güneş — Doğuşu 7,24 ranşı 174 Namaz vakitleri — Sabah 794 Üğle 1293 ikindi 1450 Akşam 174 Yat 1840 msik 530 Hava — Dün hararet derecesi azam! $, asgıri 2 derece olarak kaydedilmiştir. Bugün rüzgir hafif kuvvette cek ve hava ekseriyetia bulut! Istanbul radyosu 6 dan 7 ve kadar gramofon, 730 dan 830 kadar Vedin Rıza ve Nermin H. lenn işliraklerile sız 830 dan O a kadar Habibe Molla 9 dan 10 4 kadar inci kısım saz 10 dan 1050 a kadarTango, Bugün 15 Cuma HEİLS3ERG — (2744 m. 75 Ki lovat) 960 Jimnssuk ders'eri — (405 Konser — 17.15 Konser — 1925. or- kesurada Lartr'ni, Sehrciner ve Prahms'in sserleri o 2020 Skeç Anton Çekov”- dan, Rivtera Ekspresi'nden bir sahne — 21 Münimen nail 93, 4 kişilik on ser VİYANA — (Siz m 20 Kiloya) 1230 Konser — 18 Ör'estra konseri— 21, 15 üç perdelk Urvasi operası — 20,45 dıns LAHTI — 1796 m. 54 kilovan 18.25 piyano resitali — (0.15 şarkı — ! 20,90 senfonik dans VARŞOVA — (i4ii m. 158 Ki- lova) 1835 hefif musiki moninin konseri — 23,40 dans PRAGA — (486 m 60 kilovat 1805 musiki — 2090 orkestra (oss ri — 9155 Trle — 22 piyano «on MOSKOVA — ilisi m 40 ki lovat) 18 den 25.00 a kadır neşriyat Yarın 16 cumartesi MEILSSERG — 12744 m. 75 Wi lovai) Y30 cmnastik dersi — 1240 Berlinden nakil — (7,15 Konser — 2010 pilermonik konser — 20 Berlin den nakil — 9910 (erinden nakil VİYANA — i5i7z m. 20 kilovat) 12,30 or'esira - 17 15 orkestri konse ri — 2045 keman rapsodisi “ 2105 | Kelebek opereti üç perde — 2320 dıns LARTI — (1796 m. 54 vilovan) (7 mas 4 — 19,18 Balalayka ve banjo — 2005 döre kişilik musisi -— SI dane or estrası — 22. 15 dans « VARSOVA — (1411 m 158kilo vatj 1895 konser — 2115 hafif musiki kenseri — 23,10 violensel ve piyano ile Şopen'in eserleri — 24,50 dans, PRAGA — (186 m. 60 kilovat) 18.95 haltanın haberleri — 2425 e ka- dar konser, konferans MOSKOVA — (148! m. 40 ki- ovlatı 18 den 2330 a kadar neşriyat 14 K. sani 931 Kambiyo Fransız Franı 1 İngiliz firası Kr. “TL mokahi! Mola “sö Üret Vatan Prahal Is, Frank Le Florin Kuron Silloz Pezetn Mark Ziev Fenşö it Türk Nrası Dinar “ervaner OKürsş Nukut 10 Frank (#ransız tisterlin “İngiliz 1Delar < Areriks 10 Liret İtalra BORSA HARICI karla el Samsunda tülün satışı Bu hıfta içinde (Samsunda 150 uruştan 44,903 okka tü- tim satılmış ve sötiss bu tü- tönler ihraç edilmiştir. Samsunda 5,918,108 okka tü- tün stoku vardır. Alan Mecidiye Bankonot 21 15 Piar. pi ! komünistler tarafından Buhrand an sonra Yeni Fransız kabinesi nasıl teşkil edildi ? M. Briyand'ın nezarelsiz nazırlığı kabul etmediği söyleniyor Paris, 14 (A.A) - teşkit edilm ştir M. Laval, baş- vekil ve har.ciye nızırıdır. M. Çatala dabiliye, M. Tardicu har- biye ve M. Fould ziraat neza retlerini deru'rte etmişlerdir. Diğer nazırlar yerlerinde kal- mışlardır Dahiliye ve ziraat ne- zaretlerindeki müsteşarlar değiş- memi;tir. M. Laval kabine arka. daşlarını M. Dowmerg'e takdim ettikten sonra matbusla şu be yanatta bulunmuştur : M Br'ane'r ziyaretim esnasın: da yeni hükümete müzaheret ve yardımını esirgememesini ve is tediği şekilde büyük tecrübe ve 'âhiyetlerinden hükümeti mis- tefit etmesini şiddetle israr et- tim. Bugün bu mesele hakkında M. Briand'la tekrar görüşeceğim. Hükümet salı günü mecl's hu zuruna çıkacaktır. Poristeki tevkifat Paris, 14 (A.A) Salı güni” yapılan nümayiş esnasında tevkif edilmiş olan 378 kişiden 12isi hââ mevkuf bu'anmaktadır. Bu mev- kufanı 13 ü ecnebidir. Bunlar Fransaya yolsuz olarak girmiş lerdir. Ve birço'clarının hakkında memleket harcine o çıkarılmak kararı vardır, Painleve bizs sağlâm bir ek- soariyat lâzım diyor | Paris, 14, (A. A.) — Temps gazelesi, M. Painleve'nin bir makâles'ni neşretmekledir ; Bizi sı sıştırmakta olan ağır beynelm'lei meseleleri müza'ere ve halledilmek için hükametin kendisile tamamen hem fikir kuvvetli ve sağlam bir ekseriyete istinat etmesi son derece arzuya şayandır. Bu ilk ve en mühim müşkül- dür, Filvaki yalnız bir takım umu mi prens'plerde itilâf etmek de- gil, belki aynı zamanda Fransa- nın meşru hukukunu, onun mij- letler arasnda mukarenet vücu- de getirmek telâkkilerini ve mem'eketin oemnü seâmetini | muhafazaya daha ziyade e'veriş'i olacak kuvvetli bir siyaset taki- binde mutabık kalmak mevzuu bahistir. Tamirat meselesine gelince aşılması lâzım gelen bir takım hudulların tesbiti cap “ eder. Fransanın borçlarını ibra ettiği halde tedizatına devam ey.eme 8iae karşı herkes n isyanedeceği- ni zannediyorum, Fakat bu ka- darı, bu meselede kâfi bir sara- hat teşkil etmez. Tahdidi teslihata gelince, her şeyden evvel milli emniyeti mu- hafaza etmesle beraber Fransa kadar tensik edilmiş ve teslihat müsabakasının tehlike ve yükle- rincen azade bir suk isteyen hiçbir millet mevcut olma'lığını isbat etmek lâzımdır. Bu mese- lede de kuvvetli eks: riyet topla- max için bir takım tasribatta bulunmak zarureti vardır. Paris gazeteleri nasıl düşünüyorlar ? Pars, 14 'A.A) — Yeni La val böl ümetinin te ssüsü, ihata sahası pek geniş ömiyan bazı müta.ex'ım şerdine meydan ver mekledir, Kabine Eskı Laval kabinesini takviy9 etmiş o'an gazetelerin hepsi bub” rânın bu kadar sür'atle izale edilmesinden dolayı kendi ker dilerini tebrik etmekte ve mi maf: beynelmilel büyük konfe" ransların arefesinde M. Laval'i9 daha genişlemiş bir ekseriyet tesis edememiş o'masına ti eylemektedirler. M. Laval'la M, Tardicu'nuf Hariciye. ve Harbiye nezaretle” rinde bulunmaları bu yeni ter kibin en bariz vasfı gibi telâkki edilmektedir. M. Briaod'ın çekilmesi mum&* ileyhin uzun müjdet istirahat etmesini mecburi kılmakta fakat hasta'ığı bütün gazetelerin müş” terek bir surette teessüfünü mu" cip olmaktadır. Bu gazetelef; muma'leyhin musip olacağı ş€ kille yeni hükümete müzaheret eyiyeceği ve herşeye rağmefi yüssek salâhiyet ve vukufundan | hüleümeti o mabrum etmiyeceği İ üm'dim izhar etmektedir. M. Eriand lehine tezahlirat Paris, İA (AA — Siyasi mat* buat mümess'İleri bu sabah Me Briand'ı ziyaret etmişler ve kem” disine yakın vakitte iadei afiyet İ lemenni eylemişlerdir. Mümessil İ lerin reisi olan M. Valfori siyasi matbuatı M. Briand'a bağlıyan! samimi bağlar üzerinde israr ey” lemiştir. M. Briand, gösterilef! tezahürattan ço't müta'assis ol duğunu söylemiş ve güler yüzle gazetecilerin heps'ne teşekkür etmiştir. Nezaretsiz nazırlıkl Par.s, 14 (A.A.) — M. Laval saat 17,30 da M. Briandla gö”! rüşecektir. M Briandia pek sıki| temasta bulunan'ar mumail yeni kabineye nezaretsiz nazif | sıfatiyle dahil olmayı kabul ef miyeceğini temin etmiyorlar. M Brandın pek yakında b müddet istirahat etmek üzel Cocherele gideceği söylenmek” tedir. i Slbiryada 16 sene esir! Bres'âvdan bildi bildirildiğine eski bir topçu olan Lank ismi! de bir Alman, on altı sene gaf” bubetten sonra evine dönmüştü” Lank, 1915 de Ruslar tarafıf” dan esir edilerek Sibiryaya gö derilmş, yanına veriİmişti, Lank ötedenberi orada çalı$” yordu. Nihayet on altı sene ra evine dönmiye muvaffak ok muş ve ailesi ile beraber yortu arını yapmıştır. —m— Bağdatta hukuk me' resesinin müdürlüğ! Hağdattan Kahire gazeteleri” | veri'en malümata göre Bağdat? tes s edlen hu'uk medresesi müdürüğü Satı beye tevcih zengin bir köşl 4 biye -müfettişiydi. Sıtı B., mecrssede çimaiyat ders'ni © | derühte edecektir. i Sat B., eskiden Istanbul allim mektebi müdürüydi. © g