29 Ekim 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

Ef i EY Recep Beyin nutku İFen Fakültesi tal ve devletçilik Halk fırkası Umumi kâtibi Recep Beyin dariilfünun salonunda verdiği! konferanstan bahseden bir arkadaş, Halk fırkasının devletçilik meselesin de vazıh bir noktaj nazara sahip ol. madığını işaret ediyor. Modern dev. letçilik telâkkileri ile halk firkası. mın devletçilik hakkmdaki noktai na- zarmı ayrı, ayrı buluyor, Halk fırkasmın devletçiliğinde mo dern memleketlerin devletçiliğine tı. pa tıp benzemeyen noktalar arkada. şımızın nazarı dikkatini celbediyor ve eldeki kitaba, nazariyeye göre hü. küm veriyor. Halbuki birçok © mazariyeler gibi devletçilik hakkındaki düşünceler de! muhtelif memleketlerin bünyelerin - Britanya O» dasmın iktisadi o ye içtimat şartları doğurdu. Aynı fikir başka mem lere tipa tp tatbik edilemedi. Fransa 18 inci asırda İngiltereyi taklit etti fakat bu fikir Fransa için limonluk- ta çiçek olmaktan ileri geçemedi. Li- beralizmin nazariyesi ile muhtelif m lâzımdır. Nazariyeden evvel hayat. Türkiyeyi nazariye kuvvetile değil, hayat hatlarile tanımak lâzımdır. Bu günkü Türkiyenin ıstırabı, İngiltere, Almanya ve Amerikanın ıstırabından bir hayli farklıdır. Almanyada, İngilterede hatta A merik#da devletçilik biribirlerine zıt istikametlerde ilerliyen, biribirlerile döğüşen, taazzur etmiş, şuurlu sınıf. ların üstünde bir devlet kuvvetini yükseltmek istemektedir. Netekim Almanyada hususi iktisat şartları içinde çalışan müesseselerin Almanya iktısadiyatını tehlikeye si. rüklemesidir ki devletin, bankaların Üstünde hakimiyetini tesis etti, İngilterede Hendersonun istediği Fey bunun biraz daha genişlemesidir, “Amerikada hükümetin buğday mese. lesinde aldığı vaziyet smıfların vazi- yeti ile alâkadardır. Bu sahalar için realite halinde devletçilik sınıfların üstünde adeta içtima! bir müvazene demektir. Daha ileri geçmemektedir. Nazarijeler ne oluran olsun! Türkiyeye gelince, Türkiye devlet. giliğinin hedefi Türkiyenin iktisadi şartlarma bağlıdır. Bu şartlar kısa» müstemleke iktısadi hayatından kur- ca hulâsa edilebilir: Türkiyeyi yarı tarmak, Türk iktesadi hayatı, emperyalist! sermaye önünde korunmıya muhtaç- tır. Türkiye emperyalist sermaye ö- dünde her gün toptan © proleterleş.i mektedir, Son İzmir tütünlerinin tröstler karşısında düştüğü vaziyet bunun en güzel misalidir. İptidai maddelerini yok pahasına alan, makine mamulâtı- mim İş beynelmilel | ser. u sında bir ürkiy vr Şi bir Türkiye tün iktisat kuvvetlerini seferber et. mekle temin olunur. İstiklâl harbi. nin siyasi cephesi ayni şekilde ve em. peryalizme karşı bütün-kuvvetleri se.) ferber ederek kazanılmıştı. Iktısat cephesinde de ayni Şey. Türk camiasının toptan proleterleş. mesine mâni olacak bir iktasat plâ Yazan: jacgues La Guerche r. Bu Türkiyenin kurtuluşu bü. Sesil Kolomp! si Alpulludan geldi Fen Fakültesi son sımf tale- besinin Alpullu şeker fabrikasına gittiklerini yazmıştık. Talebeler dün şehrimize dönmüşlerdir. Mü- derris Cevat Mazhar beyin riya» setinde giden talebeler fabrika- nın bütün dairelerinde tetkikat yapmışlar, ispirto istihsal eden kısmı da gezmişlerdir. Bu sene fabrikada 100000 ton pancar işlenebilecektir. Talebemiz fab- rika müdürlerinin gösterdiği su- huletten memnuniyetle bahis ve teşekkür etmektedirler. Maarifte: illet mektepleri cu- martasi günü açılıyor mektepleri cumartesi gününde (itibaren açılacaktır. Bu hususta son hazırlıklar biti- rilmiştir. Bu münasebetle şehrin birçok semtleinde fener alayla- rı, müsamereler tertip edilmiştir. Dersler gece ve gündüz olmak Üzere iki kısımdır. Haftada dört gece erkek ve kadınlara, pazar- tesi, perşembe günleri öğleden sonra da yalnız kadınlara veri- lecektir. Okuma, yazma bilme- diği halde Millet mekteplerine devam etmeyenler hakkında ka- nuni takibat yapılacaktır. Belediyede Müstahdimin şubesine yazılan işçilerin adedi Belediye müstahdimin şubesi- ne dört ay zarfında kaydedilen müstahdimin 200 e baliğ olmuş- tur, Şimdiye kadar 102 müreb- biye, 2 sbt nine, 834 kadın, 192 erkek hizmetçi, 19 kadın, 18 er- kek hizmetçi, 55 uşak, 80 bah- çavan, 28 hususi şoför, 2 araba- cı, 2 seyis, 112 kadın, 710 erkek aşçı, yazılmış ve vesika almışlar- dır. 20 müstahdime sari hastalı- ğa müptelâ olduklarından çalış- ma müsaadesi verilmemiştir. Ka» yıt müddeti 15 gün sonra bit. mektedir. o Mahalle muhtarları mıntakalarındaki müstahdimlerin birer defterlerini hazırlayıp müs- tahdimin şubesine tamamen gön- derdiklerinden kaydedilmiyenle rin isimleri buradan anlaşılacak. kendilerinden para cezası ölına- caktır. ——ş—ş—ş———ğ—ş————< Şehir haberlerimizin bir kısmı 4 üncü sayıfadadır. a ie Sima mm nından bahsedebiliriz. Bu plâmın için. de bütün İstihsal zümrelerinin vazife. si vardır. Bu vazifelerin tevziinde devlet, bir erkânıharbiye rolünü oyna mak istiyor. Realite budur. Bu İşte hedefle vasıtalar arasında tezat yok. tur. SADRİ ETEM Nakleden: fa, ür — Yarabbim sahi, soyunmamışım diyerek soyundu. Madam Godfrua: — Hiç olmazsa yemek yediniz zan. Seni diye işaret etti Sesil ile hayır diye işa ,İ Madam sese ona yemek getirme! ye hazırlanıyordu. Sesil: — Teşekktir ederim, dedi, zahmet etmeyiniz, karnım aç değil. — Yek. Hiç olmazsa biraz çorba yersiniz, size biraz ayırmıştım. Madam Godfrua gitti, bir dakika — Hiç insan aç acına durur mu? Ve madam Godfruanın müşfik na- zarları altında Sesil yemeğini yeği, Sonra ihtiyar dostunun elini tuta. rak: — Size istediğim gibj teşekkür e demiyorum, dedi. — Yok yavrum, yok. Yalnız sizi bu kadar betbaht görmekle müteessi. rim, Sesil tebessüm etti; — Zannetmeyiniz ki madem God: ebe- LERIK, “değil, S Büyük bayram Bugün yapılacak merasim programı Cümhuriyet bayramımız bugün fevkalâde merasimle tes'it edilecek- tir. Merasim progrumının esas hat- Jarı şunlardır; Sabah saat 9,14 da fırka mızıka- sile bir bölük piyade hükümet ko. nağı önünde bulunacaktır. 900 dan 10445 e kadar vilâyette bir kabul resmi yapılacaktır. Askeri ve mülki rüesa kabul ; resmit.e iştirak edeceklerdir. Sant 11 de vilâyete tebrike gelmiş olan zevat Beyazıta gidecekler ve evvel ce Beyazıta gitmiş olan kolordu kumandanına mülâki olacaklardır. Kıtaat ve mektepler 10,00 da Be. yazıtta darülfünun meydanında top lanmış olacaklardır, 10445 te kıtaat merasim kumandanı tarafından tef. tiş edilecektir Geçit resmi saat tam Mide başlıyacaktır. Beyantta dün akşam kurulan büyük tribünde kol- ordu kumandanı, yal; muavini ve di- ğer devüir rüesası yer alacaklardır. Evvelâ motosikletli polisler zeçe- cek, sonra o sıraşil, askeri bando, Harbiye, Tıbbiye, Kuleli, Halıtıoğ- lu, Maltepe ve deniz Tiseleri deniz efradıcedide mekteb; talebesi, Tay- yare makinist mektebi, askeri san” atlar mektebi talebeleri, piyade &- ayı, bir bölük O çğvari, bir topcu taburu, bir muhabere bölüğü, polis müfrezesi, Cümhuriyet timsali, it. | faiye müfrezesi, şehir bandosu, da. rülfünun ve Ali mektepler talebesi, izciler, harf sıragile Jiseler, hususi liseler, darüşşafaka, muallim mek- tepleri, orta mektepler, Ameli Ha- yat mektepleri, Mehterhane mızıka» Si, esnaf cemiyetleri geçeceklerdir. | Geçit resmi esnasında ve saat İZ | de kolorduda tesbit edilen muhtelif yerlerden toplar atılacak, Iimandaki vapurlar düdük alacaklardır. Alay, geçit resminden sonra — Diavnyolu, Sultanahmet, Alemdar, Reşadiye, Köprü, Karaköy, oSişhane, Tepe başı, İstiklâl caddesi yolile Cüm- huriyet abidesine gidecek ve orada dağılacaktır. Alayın kolbaşısının Taksim mey- danma gelişinde bando İstiklâl mar- şını çalacak ve bu esnada belediye tarafından abideye büyük bir çelenk konacaktır. Alayın hareket başladığı zaman- dan köprüye muvasalatına kadar İs- “anbul cihetinde, ve köyrüden Cün- uriyet meydanına muvasalatına ka» arda Beyoğlu cihetindeki tramvay | #rabalarr işlemiyecektir, Öğleden | sonra vilâyette ecnebi konsoloşların tebrikâtı kabul edilecektir, Gece va- li konağında bir balo verilecek, as- keri kıtalar ve mektepler tarafın- dan fener alayları Yüpılacak, Reya- mt, Taksim meydanlarile Daküdar- da Doğancilarda mz'kalar geç vak- te kadar çalacaktır. Gece ve gilndüz her taraf süsle necek, her yerde cöle iacaktır, nceler yap Ankarada hazırlıktar Ankara, 28 lefon) — Cüşlru izin müşfik hareketleriniz bar) na çok iyi tesir ediyor, — Aziz küçük Sesilim. Başkası| İçin ne diye bu kadar üzülüyorsun?! Bildiğim bir şey varsa, senin bu ka dar üzülmene Tüyik dünyada kimse) yoktur. o Birkaç Zâmandır yüzünüz bozuk.. Dikkat edin hastalanmayın. Sesil lâkayıt bir hareket yaptı. Madam Godfrua devam ediyordu: — Doğrusu yazık. Sıhhatinizle #lâ- kadarım, anlıyor musunuz, haydi he men gidip yatınız bakayım, Madam Godfrün müşfik bir hare ketle Sesilin yanağını okşarken, sesiz azarlarmış gibi yapıyordu, Sesil uykusuz bir gece geçirdi. Ara sıra dalıyor, fakat birdenbire uyanr:i yordu. Sabah oldu, ve çalar saat ! iştirak edecek olan zevatın ! ber veriniz, Muhtelit mübadelede yeni bir ibtilâf Mubtelit mübadele komisyonu Türk ve Yunan murahhas he- i yetleri arasında çıkan ibtilâflar- dan birinin halledildiğini yazmış- tık, iki murabhas heyet arasın- da çıkan yeni bir ihtilâf daha bitarafların hakemliğine havale edilmiştir. 1913 Atina muahedesinden ev» vel Yunanistandaki Türklerden bir kısmı resmen Yunan hükü- metine müracaat ederek Türk tabiiyetine geçmek istediklerini bildirmişler, diğer bir kısmı da müracaat etmeden Türkiyeye hic- ret etmişlerdi. Yunan murahbasları muhace- ret eden Türklerin Türk tabiiye- tinde addedilemiyeceğini iddia etmekte, murabbaslarımız ise aksi noktai nazarı müdafaa etmekte- dirler. Diğer taraftan dün yazdığımız gibi Balkan muharebesinden son. ra köylerinden uzaklaştırılmış olan garbi Tırakyalı Türk köy- lülerin eski yerlerine dönmeleri iki murahhas heyet arasında ya. pılan müzakerat neticesinde te- min edilmiştir. 572 sile olan bu Türklere köylerinde bıraktıkları evler ve erazi iade edilecek, eskiden hiç erazisi olmayanlara da Yunan hükümeti ellişer dönüm tarla ve» recektir. Bu suretle verilecek erazi 20 bin dönüm kadardır. Carbi trakyalı Türklere veri- lecek 150 bin siterling tazmina- tm dağılması için yapılan hazır lıklar tamamlanmış, ilk parti olarak 18 kişiye tevziat yapılması için emir verilmiştir. Bu tevzi- attan istifade edecek Türkler 700 kişidir. Tazminat almak için istanbul- daki etabli Rumlardan 30 bin müracaat yapılmıştır. Bu tevziata iki ay sonra başlanabilecektir. Şehrimizde etabli o Rumlara vesika (dağıtılması da devam etmektedir. Şimdiye kadar 67000 Ruma vesikaları verilmiştir. yet bayramımız yarın fevkv..le te zahürat arasında tes'id o edilecektir. Ankara daha bügünden baştan başa bayraklarımızla danatıldı. Kale elek- trik ampullerile süslendi ove gene elektrik lâmbalarile (9 uncu yil dö-| nümü) cümlesi tersim (edildi. Baş! vekilimizin köşkleri önünde de büyük bir tak kuruldu. Kabul resmi Ankara, 28 (A.A.) — Protokol w mum müdürlüğünden: o Cümhuriyet bayramımız münasebetile 29 teşrini- evvelde Reisicümhur Hazretleri ta- rafından icra edilecek resmi kabule Büyük Milet meclisi binasında saat 19 te ispatı vücut eimeleri rica olunur. Akşam olunca ne yaptığınm bil? farkında olmadan her zamanki yo- Tuna, yani evine gideceğine, Roşe s0- kağının yolunu tuttu, Brevanın yazıhanesine geldiği va- kit saat 7 yi geçmişti, Kâtip, onu gö- rünce tanıdı ve salona aldı. Sesil? — Mösyö Brevan ile çok mühim bir iş için görüşmek istiyorum, dedi, ha- — Kim diyeyim? — İsmime lüzum yok. Yalnız kendi- sine çok mühim bir şey söyliyeceğimi haber veriniz. Bir dakika sonra Brevan odasinm kapısını açıyor ve Sesile doğru ilerli-! yordu. Sesil de ona doğru yürümeye! başladı. Fakat polis hafiyesi bir işa retle onu durdurarak; | betmeden yazıhaneye girmiş, bir ak- SPOR Yunanlılarla ilk maç yarın Yunan futbolcülerinin ikinci kısmı da dün şehrimize geldiler ve tezahüratla karşılandılar. Fut- bolcülerle (beraber (o şehrimize yüzden fazla seyirci kafilesi de gelmiştir. Bunlar arasında kulüp reisi M. Panatinaikos, meb'us M. Xiros, kulüp reisi M. Enossis Spa nıoudis, kulüp müşaviri M, Avdis bulunmaktadırlar, Dünkü çalışma Yunan futbolcülerinden o bir kısmı dün Taksim stadına gide rek ekzersiz yapmışlardır. Kulüplerimiz arasında ihtilâf Dünkü sayımızda, Beşiktaş klubünün mubtelit takıma ithal edilmemesi odolayısile protesto etmiye karar verdiğini yazmıştık, Dün akşama kadar üç kulüp ara- sında bu, teessüf ve teessürle karşılanacak anlaşamamazlık de- vam etmiştir. Beşiktaş kulübü ev- velce üç kulübün anlaştıklarını ve Yunanlıları davet ettiklerini söy- lemektedir. Maç davetiyeleri de esasen bu ciheti gösteriyor. Öğrendiğimize göre ihtilâf hası- latın taksimi üzerinden çıkmış ve müzakereler son dakikaya kadar müsbet netice vermemiştir. Diğer taraftan Fenerbahçe rü- esasından birinden de dinlediği- mize göre vaziyet kendilerince de teessürle karşılanmaktadır. Fakat yapacak hiç bir iş yoktur. Takım nasil olacak ? Vaziyetin son dakikada gös“ terdiği manzara yarınki ilk maçın Galatasaray - Fener muhteliti tas rafından yapılacağını göstermek” tedir. Son dakikada anlaşılsa bile, talim maçlarına iştirak etmedik» leri için Beşiktaştan ilk takıma oyüncu alınması doğru görülme- mektedir. Bu vaziyette bize dü- şen iş oynıyacak takımın bilhassa muvaffak olmasını temenni et mek ve Yunan takımını yenme- sini beklemektir. Esasen iyi ne- tice alınmaması için de evvelce işaret ettiğimiz gibi kuvvetli bir sebep yoktur. Yalnız iyi bir takım yapmak, bir saniye bile olsa şabsi oyun oynuyam aşla hatıra getirmemek ve maçın hususiyetini ve eheli- miyetini bir dakika bile hatır. dan çıkarmamak şartile.. Bu münasebetle mevcut oyun culara göre evvelki gün teklif ettiğimiz takımı bir defa daha işaret etmeyi faydadan hali bul- muyoruz. Kanaatimiz, cüma nü oynayacak muhtelitimizin Av- ni, Vahi, Bürhan, Cevat, Nihat, Mithat (Nihat bey oynayamazsa Cevat, Mithat, Reşat) Niyazi, Ke- mal Faruki, Zeki, Fikret ve Re- bii beylerden teşkil edilmesinin Lâten sayıfayı çeviriniz — verdi — Sizinle görüşmek. Brevan kaba bir sesle cevap verdi: — Kaybedecek vaktim yok, ne isti yorsanız çabuk söyleyiniz. Fakat Sesil, emniyetini hle kay. şam evvel oturmuş olduğu yere otur muştu, Brevan: — Ne o, dedi, yeniden kablelvuku hislerle bir şeyler mi gördünüz, yok- sa rüyanızda dostunuzu mu gördü - müz? Bu müstehzi tavır da Sesilin s0 Zuk kanlılığımn kaybolmasına sebep olmadı. Gayet sakin, ve kendisine çok hâkim olarak ve polis hafiyesini Şa şırtacak kadar büyük hir emniyetle; — Sizi bundan üç ay evvel, Orlean nra, elinde tepsi ile giriyordu İ frua bu benim zafımdan ileri geli- Tepside bir kâse çorba. Biraz da) yor. Eğer bu sır sade benim olsaydı Üzüm vardı. hemen size söylerdim. Fakat öyle her zamanki gibi çaldı. — Ne istiyorsunuz? Sesil kalktı. Giyindi ve Plorval müessesesindeki işine gitti, inin ini caddesinde, dostum Süzan İle gör Dedi, Sesil, nabif vücudundan hiç düm. Şimdi sizi tamamen tahiye ümit edilmeyicek bir metanetle ceyap| rum. Si —Bitmedi— ) * dik anka e milim Gil li R e a e * — dadli