e —?— VAKIT 8 Teşrinevvel 193 TicaArer VEİKTİSAT HAYATI Amerikada bir çok bankalar | muamelelerini tatil ettiler | | isterlin dün biraz yükseldi İ Ajansın verdiği malümata e.) Fifidelfiyada bulunân ve dört subesi| olan Fronklin Trust Compan; mes) sesesi muamelesini tati? r. Mü.) essesedeki mevduat 22 milyon dolar:| dır. Bundan başka Ameriknda 18 banka daha müamelelerini tatil et-| mişlerdir. Bonifiche (o Ferrornsi şirketi 370 milyon raddesinde bir açıkla iflâs eti mştlir. Borsada para vaziyeti Dün kambiyo borsusında — İegilz Tirası &M0,50 de açılmış ve S2049 da kapanmıştır satılmış tır. Fransız frangı 12.06 dx açılmış ve ayni faltta kapanmıştır. 54010,000 rank satılmıştır. Dolar 47,56,25 te açılmış. A7,54 te kapanmıştır. 1500 dolar satılmıştır, Üret 9.2475 te açılmış 910, 59 da kapanmıştır. Mark 2,0643 te açılmış, 205,82 te kapanmıstır. Mar kve liret üzerine muamele ol| mmaış diğerlerinden başka 10,000 Is-| viçre frangı ile 25000 filorin satıl) miştir. Sal, günkü fiatlara göre ingiliz; dün 13 kuruş kadar yükselmiştir. Tahvilât üzerine pek az munmele olmaktadır. İzmir tüccarının istedikleri Haber aldığımıza göre isterlinin düşmesi üzerine hasıl olan © vaziyeti tetkik etmek Üzere İzmire giden tica- ret umumi müdürü Naki bey iktisa-i di tetkikatına devam etmektedir. İzmir ticaret odası da bir toplan- ti yaparak umumi vaziyeti ve'alivra| satış meselesini görüşmüştür. Neti- “cede bu ayım 25 inde Pariste toplana- cak olan beynelmilel ticaret o odasr| #ın bu hususta vereceği kararın bek-! lenmesi muvafık görülmüştür. 1200 ingiliz Başmuharririmizin seyahat notları :14 | . Artvin Bir stada bütün mevsimlerin meyvalartnı toplıyan bir yerdir (Artvin) nasıl bir kasaba? (Çoruh) nfhrinin teşkil ettiği vadinin sol tara-| İşmda bin metre irtifamda gayet dik ve sarp bir dağ tasavvur (ediniz. Bu dağın yemyeşil sathı maili üzerine de Karadeniz kenarındaki (Rize) nin bah- geler ve ağaçlıklar içindeki dağmıki binalarmı serpiştiriniz. Bu manzara (Artvin) in hayali bir taşlığını göz nüne getirebilir. Kasabanın (Çoruh) kenarında ni hayet bulan etekleri oldukça © geni bir vadi halini almıştır. Bu © vadide! Arfeinlilerin bağları, bahçeleri var. dır, Fakat (Artvin) in bağları ve bahçeleri yalnız bu vadiden ibaret d. ğüldir. (Esasen (kasabanın kendisi dediğim gibi büyük bir bahçeye beni zemektedir. Bu bağlarda ve bahçeler. de mutedil memleketlere mahsus olan meyvelerin her nev'i en nefis bir su. rette yetişmektedir. Vaktile Ruslar (Çoruh) kenarında (Lömaşin) bahçesi (o isminde — hususi bir fidanlık © vücude getirmişler. Bu bahçede (o (Artvin) in meyvelerini 1s-| lah etmek için (o fidanlar yetiştirmiş ler. Bu fidanları (ahaliye meccunen tevzi (ederek hakikaten (Artvin) in| meyvelerini © ıslah da etmişler. Bu v- sulden Artvinliler çok istifade etmiş | ler. o Çünkü çarlık zamanında (Art vin) in meyveleri (Çoruh) nehri vası tası ile kolaylıkla Batuma nakledilir | miş. Burada iyi bir istihlâk pazarı! bulabilirmiş. li Fakat bolşevik (Rusyanın yaş meyve İthalâtına karşı tatbtik id ticaret sistemi (o (Artvin) in meyvecili. ğini körletmiştir. Bundan başka Artvinde çok iyi ü- zümler yetişir. (Bu üzümletden İstanbul ticaret odasının müraca- ati üzerine beynelmilel titatel odasi almaeak kararın tebliğ o edileceğini bildirmiştir. İthalât ve ihracatımız Ihracat ofisinin hazırlalıZ. ista:| tistiklere göre 991 temmuz ayı curfın daki İthalâtımız 9.3S$.141 Uira ihraca- lımız ise 6.528.649 liradır. İthalâtımız geçen temmuza üç milyon kadar eksilmiştir. Ağustosa gelince Ithalâtımız arasi sında fark yoktur. İharacatımız bir buçuk milyon lira noksandır. Piyasada faaliyet var Piyasada oldukça faaliyet vardır, Fındık fiatları yükselmiştir. - Ham. burgta Gireson 100 kilosu 160 mark ki kiyyesi 102 kuruştur. (Levant) yüz kilosu 156 mark yani Xiyyesi yüz kuruştur. Afyon fiatında ufak bir yükselme! yardır. Tiftik satışı devam ediyor. Marsilay borsasında İzmir Seltaniye si yüz kilosu 480 fransız frangı Ko- rent üzümü yüz kilosu 380 franklır. Marsilya borsasında yumurta bir sandığı Samsun 560 —beher saldıkta M44 yumurta vardır — İnebolu 610 — 620, İstanbul 540 — 560, Ordu Trabzon yumurtası 460 — 4X0 fransız frangıdır. Yüm Haver borsasında kilosu 4.90 franktır. Pamuk fiatlarında tenez- zül devam ediyor. oLiverpol borsa- sında Brezilya pamuğunda yüzde 4 Mısır pamuğunda yüzde 2) —25 A- merika pamuğunda yüzde 5 tenezzül vardır. 4 teşrinievelde Liverpol borsasın- da satış miktarı 7 balyedir. Haver borsasında pamuğun 50 kilosu teşrini evel teslimi 188, teşriinsani (o teslimi 187, kânünuevel teslimi 191 frank- tır. 4 teşrinisanideki satış omiktarı 2050 balyedir. tile (Artvin) ermenileri parlar, bu şarapları yine (Ruslara satarak (para kazanırlarmış. (Art vin) den ermeniler muhaceret ettikten sonra maalesef OÜzümden iyi şarap yapm.: ve bu şaraplardan (istifade etmek (usulü takip edilememiştir. (Artvin) in hususi kabiliyeti (her vakit için (o burada şarapçılığın ehya- sına müsaittir, (Netekim son zaman. larda istihlâk opazarı kapanmış o- lan (Artvin) üzümlerinden (bu suret; le istifade (etmek istiyenler görül. mektedir. o Bu noktaj nazardan yerli ahaliye o şarapçılığı öğretecek bir mü- tehassısa ihtiyaç vardır. Meyvecilik © itibarile (Artvin) in asıl hususiyetine gelince: (Bu, Çe ruh mehri kenarında olan (bahçeler ile bir dağ sathımaili üzerinde ( bulu- nan kasabanın etrafında veüst ta- raflarındaki (bahçelerde (ayni cins meyvenin (muhtelif ozamanlarda ye tişmesi (o ve olgun hale gelmesidir. Me- selâ Çoruh omehrinin kenarındaki bahçelerde kiraz ve dut mayıs içinde olursa kasabanm üst taraflarında ayni meyveler Otemmuz ve ağustos- ta yetişir. o Bu suretle İstanbulda ki- raz ve dut (o mevsimi geçmiş olduğu bir zamanda (Artvin) de bu meyveler yaş ve olgun bir halde (bulunabilir. Yine kasaba o muhitinm bu istida- dından dolayı o bir sotrs üzerinde ki 1az “e dut ile elma ve armut bulundu. rulabilir. Bunun sebebi (o (Çoruh) kenarının havası o daha mutedil (olması, ka sabanın o Üzerinde bulunduğu dağ sat- hımailini (ocıktıkça o havanın gittikçe nispeten daha az mutedil. biraz daha| soğuk mıntakalara o mahsus iklimle-! rin istidadı £ almasıdır. Bundan dolayı (Artvin) de meselâ kânunusa-| nilerde yetisen © bazı üzüm dinsleri vardır, — Bu üzümleri mevsiminde ko - pararak, yahut asmaları üzerinde “bi- rakarak (o mart ve nisan aylarına ka dar yaş halinde muhafazaları ; bile mümkün olmaktadır. göre şafap Yü: ingiliz Dahili ve Hilarici Son Telgrai Haberleri Lord Reading hariciye nazırı Parise geldi Paris, 6 (A.A.) — Lort Reading, saat 10,50 de buradan hareket stmiş- tir. Lordun İngiltere haricinde ilk ziyaret ettiği memleket (Fransa ol- ması ehemmiyetle kaydediliyor. M. Laval ve M. Briyan ile göfüşmek ar- zusünu kendisi izhar etmişt'r. Bir ne vi temas demek olan cemile mahiy& tindeki bu ziyaret için evelden resmi bir program yapılmamıştır. Maama-| fih, Lort Reâdingin refakatinde bir çok yüksek şahsiyetlerin ve bilhas&a kuvvetli maliyööiletin bulünmüsı ve Fransanın Löndra sefirinin ve söfâ- ret mali müşdvitinin hali hâzırdâ Pariste bulunmalarının müzakeratta İngilterenin ve cihanın mali ve ikti. sadi buhranının mevzuu bahs&olacağı zihabını tevlit etmektedir. Tamirat, borçlar ve paralar meselelerinin mev- zuu bahsedilmesi de ihtimal dahilin- dedir. Paris, 6 (A.A.) — Lort Reâding ile refikası ve refakatinde bulunan mesai arkadaşları saat 17,40 da Pari- se gelmişler ve hükümet erkânı ta- rafından o selâmlanmışlardır. oLort Rending Pariste bulunduğu müddet çe İngiliz sefâretinde kalacaktır. Lord Keading Pariste Paris, 7 (A.A.) — Lort Reading M. Briyan ile müzakerede bulunmuş, ondan sora hariciye © nezaretinde öğle yemeğini Yemiştir. Yemekte M. Lâval, M, Flandin ve M. Rollin del hazır bulunmuşlardır. Londra, 6 (AA.) — Lort Readin- gin Pariste icra edeceği müzakerele- rin bilhassa İngiliz lirasının istikta- rma ve Amerikaya olan borçlar me. selesine dair olacağı anlaşılmişlır. Seferberlik Mili puru Karadenizde e bir. kaza atlattı Karadeniz limanlarma gitmek- te olam Alemdar Zade vapur kumpanyasına sit Millet vapu- runun pervane şaftı dün Ayan- | hangi bir taarruzun şiğdetle Sefer berlik Japon donanmasına | hazırlık emri verildi ü Tokyo, & (A.A.) — Bahriye nazırı | Kure ve Sasebo o ürsübahrilerinde bulunan Japon filolarına seferberli- ğe hazirlanmaları için emir vermiş- tir, Tökyo, 6 (A.A) — Mareşal Teha. ing — Su — Liyang, Jâponyanın çe virmiş olduğu enirikâlârin Manturi. dö istiklâl hareketini uyandırmış ol. İ düğunü beyan ettiğinden Japon aske tt öPkânı mârâşal ile bütün alâkala. rini katedörek Makdendeki bütün as. keri müşavirleri geri çağırmıştır. Japonlar aleyhindeki o nümarişler dolayısilâ Japon tebaasını himaye et mek üzere Tokima kruazörü ( Şang- haya gönderilmek üzere ihzar edil. mektedir. Bu kruazör, bir gök bahriye silâk endâğı Krtaâtını nakledecektir. Çinde Japonlar aleyhinde galeyan Şanghay, 6 (A.A) — Japonyanın Nânkin hükümetine göndermiş oldu. ğu nota üzerine vaziyette bir gergin- lik hasıl olmuştur. Japonya bu ne- tasında Nankin hükümetini (Çinin her tarafında Japon © iş sdamlarilei mesai iştirakinde bulunmayı mene matuf bir mücadele şeklini alan boykotajı durdurmak İçik (ohiç bir tedbir ittihaz etmediğinden bu husus- ia ihmal göstermekle ittiham elmiş- tir. Japon hükümeti bu mücadeleyi Ja ponlar aleyhindeki hâreketi (o bizzat| Nankin hükümeti teşvik ediyormuş- gasma vahim bir mahiyette (telâkki etmektedir. Japonyanın Çinde bulu nan japonlâra karşı yapılacak. - her Atisıni çıkarmıya hazır obulunduğu umu miyetle zannedilmektedir. Çin milleti Japonlara karşı gayet şiddetli bir münaferet (beslemekte. dir. Harekete hazır ! Nankin, 6 (A.A.) — Japonyanın Nankin konsolosu Nankinde jâponlar cık ile inebolu arasında Çatal zeytin mevkiinde kırılmıştır. Vapur kazadan sonra Sinop limaniha gitmiş Ve yolcularını çıkarmıştır. Alemdar zade kumpanyası bu olculari almak için Sinoba Ada- et vapurunu göndermiştir. —— — — nakliyatında > müşkülât olmasaydı her tarafta Omevsimi o£eçtiklen sonra yaş meyve (o halinde muhafaza edile bilen © meyvelere (OMmeselâ İstanbul gibi büyük şehirlerde kolaylıkla müşteri bulunabilirdi. İhtimal ki bir gün gelecek, (nakliyat işleri buralar. dan uzak mesafelere Yaş meyve sevkine (müsait bir hale girecek, bu suretle (Artvin) haiz olduğu o hususi istidatlardan azami (derecede İstifa- de edebilecektir. - Biraz evvel o Atvinde ((Lömaşin) bahcesi isminde Ruslardan intikal et- miş bir fidanlık (o bulunduğunu kay- detmiştim. o Hali hazırda bu (bahçe emvali metruke meyanmda bulunuyor ve olduğu yerde bakımsızlıktan — ha- rap o olup gidiyor. Bu hale acima- mak elde değildir, Haddi zatında tah- kikatıma göre bu bahçe Rus (o idarei hususiyesine ait imiş. Binaenaleyh bizim kanunlarımız o mucebince bu bahçenin o emvali milliye değil, (Art: vin) vilâyeli o İdarei hususiyesine İn- tikal etmesi Jâzım gelir. Esasen halk gok fakir olduğu için değeri pahasr na satılması kabil olmıyan o bu bah- çenin (o mahalli idarel hususiyesihe devredilmesi akıl ve mantığın da icap ettiği bir zarüreltir. Çünkü vaktile uzun emekler ( ve masraflar İle vücu- de getirilmiş olan bu eserin o mahvo- Tup gitmemesi (o ve halkın bu milesse- seden muhtelif şekillerde istifade & debilmesi o ancak bu suretle kabil ola-| İhitir. Eğer (Artvin) in vaziyeti itibarile| Mehmet Asım ile Çinliler ârasında O bir çarpışma vukuunun önünü almak için icap © derse bütün Japon tebaasın: :e kon! soloshane memurlarmı geri çekeceği! ni İngiliz ve Amerikan konsolosları- na bildirmiştir. Bununla beraber Nankinde bulun makta olan bir Japon kruazörü halk arasında büyük bir asabilik hüküm sürmekte olmasından dolayı hareke- te geçmiye hazir bir halde bulunmak tadır. İngiliz parlamentosu dağılıyor Londra 6 (A.A.)— Avam ka- marasında M. Makdonald pâr- lamentonun yarn dağılacağını söylemistir. Buna göre yeni in- tihap 27 teşrinievvelde , yapıla- caktır. M. Makdonald yeni im tihapta amele fırkası âzası sıfa- tile namzetliğini koyacaktır. Harp borçlarını af! Trat Fort, (Ontario) 6 (A.A)— ! Beacon Herald gazetesi H. Hoo- verin pek yakında bir yuvarlak masa konferansı toplanası muh- temel bulunduğunu yazmaktadır. Bu garetenin zan ve tahmin et- tiğine göre M. Hoover bu kon- feransa iştirak edecek devlet- lere şu teklifte bulunacaktır: “Amerikaya borçlu olan mil- etlerin harp borçları bu mitlet- lerle Amerikanın teslihatlarını mutlak bir surette tahdit elme- lerine mukabil iptal edilecektir. Memleket Haberleri Bir ana katili idama mahküm edildi izmirde Kuşadasında annesini parasına tama ederek öldüren ihsanın mubakemesi bitmiş ve katil idama mahküm edilmiştir. Tavukçuluk Enstitünün faaliyeti iyi semereler verdi Ankara, 7 (Telofon) — Bura- daki Tavukçuluk enstitüsü Av- rupadan getirttiği 500 tavnktan i kânunusaniden itibaren üç bin tavuk yetiştirmiştir. Et ve yu- murta tavukçuluk için getirtilen iki cins tavuktan iyi neticeler alınmıstır. Ayrıca ördekçilikte ehemmiyet © verilmektedir. Bu münasebetle seçilen iki ördek “cinsinden damızlıklar yetiştiril- miştir. Bunlardan herbiri sene- de 250 yumurta vermektedir. Akhisar tütün piyasası izmir 7 (Vakıt) — Akhisardan Ticaret odasına gelen bir habe- re nazaran tütün piyasası Akhi- sarda açılmıştır. Amerikan Tokoko şirketi ta- rafından mübayaata başlanmış ve ilk açılış 140 kuruş özerin- de olmuş 157 ile muamele ya- Pılaıştır. Beyaz sarayda içtima Vaşington, 7 (A.A) — M. Hoo- ver ile hükümet erkânmdan, bankerlerden, âyan ve meb'usan âzalarından bazıları dün akşam beyaz sarayda ehemmiyetli bir içlima yapmışlardır. Bu toplantı gece yarısında nihayet bulmuş- tur, « M. Hoover müzakere esnasın- da mal vaziyete çare olmalı üzere bir takım tekliflerde bü- lunmuştur. Doğru malümat alan mahafilde beyan edildiğine göre M. Hoover bu içtimada 500 milyon dolâr sermayeli bir fevkalâde kredi mücssesesi vücuda getirilmesini teklif etmiştir. Bu teşekkül her hangi bir müesseseye ödünç pa- ra vermeğe mezun bulunacaktır. Yine bu içtimrda harp borç- larının tecili hakkındaki Hover teklifinin meriyet müddetinin u- zatılmasına matuf Jekliflere de biraz temas edilmiştir. 26 milyon varidat bulundu Löndra, 6 (A.A) — Maliye nazırı M. Snowden, şekerin be- her liberesine bir buçuk poni ve çayın beher liresine 4 pens vergi konulmuş olduğunu bildir- miştir. Yeni şeker vergisi bu suretle 20 milyon, çay vergisi de 6 milyon lira varidat temin edecektir. Tabancalı bir hâkim Seville, T(A.A.)— Adliye da- iresinde bir cerh meselesinden dolayı rüyet o unan bir davaya müteallik kararın tefhimi sıra- sında garip bir hadise olmuştur. Halk, bâkime karşı bhüsumet izharma başlamış ve bunu anl yan bakim revolverini çıkararak sükütu tesis etmiştir. Sükünetin teessösünden sonra celse devam etmiştir. Mevkuflar zorla çıkarıldı Sofya, 6 .A.A.) — Doğumu Dun yıl dönümü münasebetile kral Boris 836 mevkufu affet- miştir. Bazı siyasi mücrimler af- fı umumi talep ederek, bu mer- hametten istifade eylemekten istinkâf etmişlerdir. Kendilerinin zorla hapisaneden çıkarı'maları- na meçbwrivet hagi olmuştur,