7 Ekim 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

7 ami —2— VAKIT 7 Teşrinevvel 1931 il erabrtasr dahi koparılmak isten me İşe Şehzade başında 20 inei karargâhı basılarak sahahın seherinde masumane uyuyan a- Ziz neferlerimizden bir kısmı na- mertçe sehit edilmişti. Düşman. lar bu tehditlerile de bize (Bu im- ha hareketimiz karşısında biraz kıpırdadınız mı, azıcık hareket eseri gösterdiniz mi hepinizi böy-i lece mahvedeceğiz) demek isti- yorlardı. Bilmiyorlardı ki hür do gan ve dâima hür kalan Türk- lük ruhu zillet ve esarete taham- mül edemez. Bu şaşkın ve rafil insanlar bilmiyorlardı ki ( Yaşı- mak yolu üzerinde makdur olan, en acı ölümleri gözüne 5'Mrmr- yan, yaşamak için ölmesini bilmi- yen bir millet yaşıyamaz) kaidesi irkkün esas bir düsturadur. ve gururdan kararmış gözleri ile birşey giremi- İmiş O olan bu mağrur müstevlilere hu emri vaki ölünciye kadar kabnl etmiş! gibi gelen bu millet sakitı bir çeh- re ile onlara haykırdı: Dez mak memhamın ölümde olduğu. ve bu millet < öldürülen:ez dedi. Kendi dan (gönül ve iman dan (kuvvet aldı. “Az zamanda her milletin bir gü- nüne bile gıpta ettiği ve her gü- mü dünya için bir mana ifade e- den Türk istiklâl (o mücahedesini kurdu. İşte İstanbul kurtuluş gü- nü olan 6 teşrinievel o azametli tarihin şanlı sayıfalarından — biri oldu. Biz bugün bu meydanda top- landık, o tarih yaprağını okuyo- ruz. Muhterem hemşeriler; Pek âlâ hatırlarsmız ki İstan- bul halkı 18 teşrinievel gününde başlıyan ve 16 mart hareketi ile şiddetlenen o zulmün dehşet, ve şiddeti altında tam dört sere in- ledi. Meclisi meb'usanma sed her yeri işgal edilmiş hu mem e kette adeta her köşe başında bi- rer düşman karakol ve ordegühı kurulmüğ Ve”bu şehir kalkma bu- gün tasıvvur ve o ihtimalin hari- cinde görülen en ağır ve şeni €- sir muamelesi tatbik edilmiştir. Bu milleti inkiraza uğratmak, cazip varlıklarına tevarüs etmek içif bin bir vasıtaya tevessül et- mişlerdir. Vaziyet öyle hir hal al mıştı ki her tarafta tecavüz ve) zülüm, hakaretten barka bir şeyi Kalmıyan . bu şehir halkı hu reza- letleri k için ancak 73» ruri sebeplerle sokağa Or” du. Daha büyük acılıklar duy- duk. Biz bir taraftan böyle ka- nıyan, sızlıyan kalbini (tutmuş uvunurken diğer tarafta iğfal e- dilmiş bir kısım vatandaşların İs- tihzası ile düşman muvaffakıyeti- ne yardımları ile karsılaşırıştık. Öte tarafta artık her şeyin hittiği- ni zannederek kendisinin ve te- vabiinin sefihâne hayatmı kur- tarmak için milletin. muknddes mücahedesini doğmadan öldürmi ye yeltenen padişah © ve halife sıfatlı ( sefilleri Obütün Okad- rolarile ve düşman safında bera.! ber görmüştük. O hükümdar ki, bir hükümdar sıfatile hükrettiği- ni zannettiği vatanın dişmana teslimine bütün (o teşkilâtile rıza göstermişti. O hanedan ki milleti kan ağlarken, Anadolu halkı ço- luk, çocuk, genç ve ihtiyar istik- lâl aşkile ölüme koşarken saray. larmı birer zevk ve sefa mahalli haline getirmiş, kapılarını düş mah sabitlerin? açmış, sultanla- rr onlara kadeh sonmusve kolla- rma serilmisti. ,,, Bugün dört sene devam eden! düşman zulüm ve vahşetinin dur- duğu, bayrağının alçaldığı, bi- rer hiyanet (yuvası olan sıvtan saraylarının millet ( saraylarma çevrildiği gündü. Büyük ordu; biz bü müteessir ve muztarip karanlıklar içinde iken A- nadoludan bir güreş doğdu, o güneş bütün vatanı ış'it. O güneş karan. lık içinde bize seni © ışıttırdı.. Genç kızlarımız odalarma kapandı. Sana elbise dikti, ihtiyar anneler tam dört sene elini tanrıdan indirmeden sana dun etti. Büyük milletin hülyük ordu #a; sen bu emniyet ve itimada lâyık olduğunu gösterdin. Büyük Gazi! Bu millet, içinden ve dışından hiyanet hançerleri saplanarak bütün dünya düşmanlığın karşısında yap yalnız devletsiz ve teşkilâtsız kaldığı gün başına bilâtereddüt sen geçtin. Sen işaret verdin. Bu heykelin tan zir ettiği gibi bu milet bilâtereddüt senin peşine düştü. Senin işaretine haktı, o senden kuvvet aldı, sen on. dan kuvvet aldın. Böylece bir vatan! kurtarıldı. Bir devlet kuruldu, bir tarih yaratıldı. Dünyanın seyri de- &iştirildi. Teceddüt, terakki ve iti lâ hareketi tpkı Afyondan O İzmire giriş gibi süratle ilerliyor. Bu millet evelden olduğu gibi bugün de senin. ledir ve daima seninle olacaktır. Ru nesil şeref verdiğin bu meydanlarda bundan sonra düşman kıt'alarına tü- fek 'çattırmıyacak, Türk saacağmdan başka bayrak açtırmıyacaktır. O gün ler tarihte bu milletin bir daha imkân vermiyeceği acı ve son bir hatıra ola. caktır. Büyük cimhuriyetin asil geneli ği! Vatan kurtarıcısı Mustafa Kema. lin sana dediklerini bu mes'ut vesile ile tekrar ediyorum: Bu gün vâsıl olduğumuz neti- ce asırlardan beri çekilen (o milli musibetlerin intibahı ve bu aziz vatanm her köşesini sulıyan kan- larm bedelidir. Bu neticeyi Türk gençliğine emanet ediyorum.,, “Ey Türk i! Birinci va! zifen Türk lal Türk cüm- huriyetini ilelebet muhafaza © ve müdafaadır. Vatan bütün bu şe- raitten daha elim ve daha vahim vaziyette kalabilir. Ey Türk, istik balinin evlâdı işte bu ahval ve şe rait içinde dahi vazifen, Türk is- üklâl ve cümhuriyetini kurtarmak! tır. Muhtaç olduğu kuvvet damar» larında asil kanda mevcuttur.,, Sözlerimi bitirirken esarete ilk dü. şen, ve esarette en son kurtulan 1s-/Muhacır meb'usların ziyafetinde tanbullularm Büyük Gazi, hüyük or- du ve İstiklâl harbinin bütün kahra- manlarma minnetlerini arzeder, «Bundan “sonra * “Ku. leli, Halıcıoğlu mektep! talebesi, piyade, topçu, süvari kıt'aları hah. riye okıtaatı, izciler, darülfünün,i yüksek mektepler, döşemeciler, dericiler, marangozlar, sandalcılar, kendi meslek ve san'at larını gösterir bir şekilde yaptıkları canir timsalleri kamyonlara koymuş Jar, kürek çekerek, hair dokuyarak, yorgan dikerek geçmişlerdir. Merasim saat birde bitmiştir. 200 kişiden mürekkep bir katolik cemaati dün merasime iştirak ederek abideye çelenk koymuşlardır. Şehitlikte Öğleden sonra saat 15 te şehitlikte! şehitlikleri imar cemiyeti tarafından Edirnekapıda yaptırılan abidenin a gılma resmi yapılmıştır. Merasimde Meclis reisi Kâzım, Kol ordu kumandanı Şükrü Naili, Hilâ- lahmer reisi Ali Paşalarla vali o ve belediye reisi Muhittin, Hâmit, fır. ka heyeti reisi Cevdet Kerim, yare cemiyet reisi Hasan Fehmi, Ma- arif müdürü Ali Haydar, Nebi za. de Hamdi, yüksek muallim mektebi müdürü Himit, edebiyat | fakültesi reisi Muzaffer beylerle meb'uslar, 4a- bitan ve daha birçok zevat da hazı; bulunmuşlardır. Kâzım Paşanm küşat nutkundan sonra askeri talebe tarafından istik.| lâl marşı çalınmış Şehitlikleri imar cemiyeti namına Ziya o ve Nuri bey- Ter, ve şehir namrna Nakiya hanım tarafından birer hitabe söylenmiş, bunu malül gaziler cemiyeti umumt kâtibi İbrahim beyin hitabesi takip etmiştir. İbrahim bey: “Ey süngüleri kaleleri, canile eğip parçalıyan arkadaslar,. Me- zarlarmızı Ziyaret, ruhla ..ızla hasbihale geldik. diye başlıyan hitabesinde demiştir ki: Mezarlarmız, kahkar firtına- lar yaratan mert yüreklerinizin tevazuu gibi sakin ve sessiz... Buj ie. diki öl - Başvekilimiz dün gece Atinadan alkışlarla hareket etti TÖst tarafı £ inci sayıfada | meclisinin - tasvibine © arzedildikteni sonra matbuala verilecektir. Öğle vakti, Atina belediyesinde bir kahul resmi yapılacaktır. Saat 13 te Phalirkon otelinde Ati nâ güzelecileri cemiyeti, Türk arka»; BR bir öğle ziyafeti verecekler ir, Akşam, İsmet Paşa © Hazretleri ile rüfekasının hareketinden evel Pi. re belediyesinde bir kabul resmi ya- pılacaktır. Veda da İstikba) gibi ha. raretli olacaktır. Atina, 6 (A.A.) — Türk -- Yunan Kilâfınm İtalyan ittifakları zinciri. nin Son halkası olduğunu yazân Al man gazetelerine cevap veren Elifti. ron Dima gazelesi, Türk — Yunan uzlaşmasının bütün milletlerde hâ- kim olan umumi müsalemet zihniye- tine tevafuk eden bir hadise olduğu. nu yazmaktadır. Bu gazete diyor: Bu, bir misal dir, Bunun dün yekdiğerile d.xt ve ya yekdiğerine düşman olan bütün! milletleri birleştirecek bir © zincirin ilk halkası olmasını istiyoruz. Za man, en mütereddit milletlere Türk — Yunan itilâfmın harpten sonraki devri feth ve teshil etmiş olan sulh zihniyetinin eseri olduğunu ispat ede €cAfir, Patris gazelesi geçen sene Anka. ra itidfları aktedi,diği zaman gözle Yi tZeşturmas olan seynelmilel siya-' setin Atina viüyiinden sonra yeni: den gözlerini uyetuyacağını ve bu defi -htimal mukarenetin hakiki 4. miller nin millet'erin hakiki menfa- atlerinde olduğunu daha açık bir su- rette görebileceğin; yazmaktadır. Atina, 6 (Hususi muhahirimizden) — Mui.acir meb'uslar dün Türk gaze teciler gerefine bir ziyafet verdiler. Ziyafette İsmet Pasa da o bulundu. Ismet Yuran meb'usan ve e “yötterilen tezahürden tck ziyade 'mütebassis olduğunu söy- ledi. İçtimai musvenet o nazırı M Yasomidos cevaç verdi: — Paşam, Tür: *& Yunan meclis. leri birleşmiş br heyet halini arzedi- yordu. Ziyafette eski Türk meclisinde a- za olan birçok zevat ta hazır bulun. muşk.: ve İsmet Paşaya takdim edik mişlerdir. Gazi Hz.nin selâmları Yunan reisicümhüru M, Zaimis hazretleri Tück'y? Başveklli İsmet Paşayı kabul (o ettiği esnada İsmet| Paşa Türkiye prgeişieÜmhuru Gazi Mus! lafa Remal Paşa Ilaztetleri tarafın- dan Yunan reisi :ümhuru M, Zaimis hazretlerine şu sözleri iblağ etmiştir: İsmet Paşa demiştir ki: — Ankaradan hareketim esnasin- da, Türkiye Reisicümhuru Hazret. sessiz, Tah mahremiyeün sükü- nu isinde a sizlere yüreklerimizin içini açmak istiyoruz. ini İm ba eler söyle niha- yet vermiştir: “Bu mezarlar, bu etrafa yiğit- lik, mertlik, kahramanlık, şan, şeref ve zafer < saçan, her yanı Türklük fışkıran bu ulu mabedin önünde bütün cihan eğilecektir.,, u müteakip Meclis reisi Kâ. ım Paşa kordelâyi kesmiş ve abide min bulunduğu geniş bahçeye | giril miştir. Bu sırada askeri Jisesi talebe muzikası öne matem havasını çalmağa başlamış ve davetliler abide- ye doğru ilerlemişlerdir Abidenin önüne gelindiği. zaman Kâzım Paşa şehitlikleri imar cemiye ti reisini tebrik etmiş ve merasime hi. hayet verilmiştir. Abideye esnaf cemiyetleri, fırka, tayyare cemiyeti ve inkılâp liseleri! namma çelenkler konmuştur, Mera. simde, bilhassa askeri ve inkilâp li. seleri talebesinin nazarı dikkati celi bettiğini kaydetmek Tâztmdır. Dün geceki ziyafet İstanbulun kurtuluşu münasebe- tile dün gece saat yirmide İstanbul belediyesi tarafından Pera o Palasla bir ziyafet verilmiş, şehrin birçok! tanmmış zevatı bu ziyafette hazır ba- Tunmuştur. | duyuyorum. | ması üzerinde leri, zatı âlinize ve dost Yunan mil letine karşı duydukları hissiyatı ve derin dostluk tebliğ etmemi söylediler. en samimi hislerini Balkan hükümetleri münasebet- lerinin salâha doğru gitmekte bulunduğu ve en emniyetbahş Bundan başka, reisicümhur haz.| neticeleri vermekte devam ede- retleri, her iki millet tarafından ta-| ceği ümidini izhar eylemiştir. kip edilen samimi dostluk ve yakın- lik siyasetini tamamen tasvip ettiği. ni, bü siyasetin ayni ozamanda da bütün Türk milletinin hislere uy.| gun olduğunu söylemek © vazifesile beni tavzif buyurdular. Bu vazifeyi yapmakla şahsan büyük (bir saadet! İsmet Paşa, Yunan reisitümhüru hazretlerine yüksek şahsiyetile bu si- yaseti takviye ettiğinden dolayı ayrı- ca da teşekkür etmiş, sonra M. Ve. nizelos ile M. Mihalakopulosa Gazi Hazretlerinin selâmlarını tebliğ et. miştir. Başvekilimiz Atins'dan ayrılırken Atina, 6'A.A.) — Bütün Pi- re şehri (o donanmıştır. e Sovyet Rus sefaretinde verilen çay zi- yafatinden sonra M. Venizelosla diğer Yunan nazırlarının refaka- tinde bulunan Türk vekilleri Pire belediyesini ziyaret etmiş- lerdir. Belediye reisi M. Panayutopu- los, ismet paşa ile Tevfik Rüftü Beyi selâmlamış ve Yunanistanın kapısı olan Pire şehri sakinleri- nin, Türk - Yunan itilâfının mes” ut neticelerini müşahede etmek | üzre Yunanislana gelen Türk vekillerinin bu kapıdan gelmiş olmalarından dolayı kendilerini bahtiyar addettiklerini söylemiş. ismet paşa cevap (vererek, kendine karşı yapılan unutulmaz istikbalden dolayı bilhassa mes ut olduğunu söyl ve «beles diye reisile Pire, ane teşek- kür eylemiştir. Yunan nazırları, Türk vekille- rine Eğe vapuruna kadar refa- kat etmişlerdir. Veda merasimi pek samimi olmuştur. Yol bo- yunca bütün halk Türk vekille- rini selâmlıyarak iyi seyahat te- mennilerinde bulunmuştur. Ege vapuru saat 20 - 30da demir alarak Tiryesteye doğru hareket etmiştir. Atinada nöşredilen resmi Atina, 6 (A.A) — Bugün öğ- leden sonra neşredilen resmi tebliğ metni berveçhiatidir: iki memleket (Başvekillerile Hariciye nazırları aralarında yap- tıkları müteaddit mü âkatlar es- nasında; 27 Teşrinevvel 930 ta- rihinde Ankarada imza edilen itilâfoamelerle tam ve sağlam bir dostluk esası Üzerinde kat'i bir şekilde tesis edilen Türk-Yunan münasebetlerinin, bu muahede- lerin imzasından #onra geçen müddet zarfında kesbetmiş oldu- ğu vös'at itibarile samimi ve cid- di bir itilâfın filen mevcut oldu- ğunu müşahede eylemişlerdir. iki hükümet, kendi acil men- faatlarile alâkadar olan Balkan- larla Bahrisefidin şark havzasına müteallik meselelerle bu menafie müessir bulunan umumi mahiyeti haiz diğer bütün mesailde, ara- larada tam bir noktai nazar ittihadı mevcut olduğunu gör- | müşler ve işbu menafiin takip ve himayesi emrinde bilhassa sulhün omuhafaza ve istikrarı fikrinden mülhem (oldukların bir daha müşahede etmişlerdir Sulhün tarsini için yapılan gayretlerin mütekabil münasebet- lerle mes'ut neticelere müncer olduğunu gören iki millet, Bal- kan'ar sulhünün sağlar 's'tırıl. müessir Oolan iki bükümet iktisadi münase- betlerinin temasta olduğu her noktayı göz önünde bulundur- muşlar ve bu sahada sıkı bir teşriki mesai takip etmek niye- tinde mütesanit olduklarını be yan eylemişlerdir. Deba gezetesi ne diyor ? Paris, 6 (A.A.) — Debast ga- zetesi, Türk vekillerinin Atinayı ziyaretlerinin fevkalâde dostluk tezahüratı intaç eylediğini yaz- dıktan sonra bu Türk-Yunan mukarenetinin sür'atini kaydile diyor ki: “Fransa dünyanın bu kısmında sulhün resanet bulma- sını müssit bir tarzda karşılar. Ancak ber şeyin açık olarak cereyan etmesi ve alâkadar dev- etlerin hususi ve gizli fikirlerden mülhem olmamaları şayan te. mepnidir, Münhasıran Balkanlarda ve civar wmmtakalarda beynelmilel sükün ve nizamın tessüsü mevzuu babsoluyorsa M. Venizelos muza- beretimize istinat edebilir.,, Atina matbuat cemiyetinin ziyafeti Atina, 6 (A.A.)— Atina mat- buat cemiyeti eski Falerde Fa- lirikon otelinde Türk arkadaşla- rına bir ziyafet vermiştir. Bu ziyafette Atina matbuat eemiveki, reisi M. Karsontâkin gayet samimi bir nutuk irad et- miş, buna Sivas meb'usu Nec- mettin Sadık B. tarafından aynı samimiyetle mukabele edilmiştir. Bunun üzerine Havas ajansının Atina muhabiri Türk - Yunan uzlaşmasınin ecnebi gazetecilerini fevkalâde babtiyar ettiğini söy- lemiştir. Bütün dünyada kaçtane kör var? Bir hesaba göre, 2 mliyon küsur raddesinde! Bütün dünyadaki körlerin mik- tarı, 2,390,000 kadar tahmin edilmektedir. Bu hesaba göre, 100,000 insan arasında 163 in- san kördür. Maamafih, bu, tabii kat'i bir mahiyette değildir. Ha- kiki vaziyete az, çok yakın bir mikyas olarak telâkki edilmek» tedir. Ve meselâ bazı memle- ketlerde körlerin miktarı, “diğer bazı memleketlerdekilere nisbetle fazla veya eksiksiktir. Tutulan istatistikler neticesin- de, körlerin en çok Mısırda bu- lunduğu neticesine varılmıştır. Mısırda 100,000 kişi arasında 1325 kör bulunduğu tesbit edil- miştir. Bu nisbet, İngilterede yine 100,000 kişi mikyası üzerinden 73, Fransada 71, Amerikada 62, Almanyada 6), Felemekte 46, Kanadada 45 ve Belçikada 44 tür. Çinde 100,000 kişi, 500 Rus- yada 200 Hindistanda, 142 Le bistanda 100 kisi raddesinde ©- larak hesap edilmektedi:. lüzar Yazımızın çokluğuna mebni “Sesil Kr'omp . tefrikamızı bugün dercedeme- dik. Okuyucularımızdan özür dileriz.