3 Ekim 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

# A eğ EE ES RR Çin - Japon ibtilâfının sebebi nedir? Mançuri meselesi o hâlâ ehemmiye tini muhafaza ediyor. o Cenubi Man- çurideki (Japon askerleri (o Çin kuv- vetlerine taarruz ederek onları &i- lâhlarından < tecrit etmişler, onların bü hareketi obütün Çinde derin bir in- fial ile karşılanmıs, bu yüzden ortaya büyük (bir harbin tahaddüs O etme- sinden kurtulmuştu. Geçen hafta zarfında — Çin-hlikâ- meti akvam cemiyetine müracaat ede- rek cemiyet sinin derhal içtima) a davetini istemi meclis içtima et) tikten sonra Çinile Japonyaya mü racaat ederek osulhü (omüsalemet dairesinde bir tesviye vukuunu o bekle-; me hasamat sahasından çekmesini ve bir kimseye.zarar vermekten 4 tasdik ettirmişti. Çin hükümeti, Akvam cemiyetinin mamile haklı ve yerindedir. bu kararını memnuniyetle karşılamış Japonya hükümeti verdiği cevapta, va ziyeti daha vahim bir safhaya sokma istemidiğini ve kuvvetlerini kendi mr takasına çektiğini, bu mıntaka hari nn menafli ile Cenâbi Mançüri demir yolunu muhafazadan başka bir şeyle mesgul olmadığını söylemisti. Bütün bu mukaddemelerden sonr: bekleren netice, nın hallidir. mesele budur. Japonyayı (Mu kerlerine (o hücum ler, ehemmiyetle telâkki olunacak v harbi intaç edecek mahiyette sl Japon tebaasından bir kaç kişinin kati ve teminat izlep ct fından bu teminatın gerine (Jap : geçmişlerdir. ki rakiplerin, Va kim murametlerinin st « birleşmeleri ; mevzuu tadır... Bundan başka ei mâ Çin lehinde idarei kelâm ederek pon askerlerinin hareki mişlerdir. Çin hükümeti cemiyetine müracaat etmekle ber muhteli sebeplerini tetkik eti memiştir. Bu itibar ile mese dilmin olmaktancok uzaktır. Kra' 'oris Memleketimiz: ziyaret edöceği haberi tekzip ediliyor Dünkü akşam gazetelerinden || biri Bulgar kralı Boris ve kraliçe Hz. nin yakında memleketimizi ziyaret edeceğini haber veriyor- du. Bu baber etrafında tahkikat- ta bulunduk ve “aslı olmadığını öğrendik. Bu bususta Bulgar sefiri M. Pavlof bir. muharriri- İy mize sunları söylemiştir: — Kral ve kraliça Hz.nin An- karayı zyaret edeceklerinden haberim yoktur. Böyle bir şey olsa idi benim de malümatım olur- du. Halbuki sefarethaneye bu hususta ne resmi, nede hususi hiç bir malümat verilmemiştir. Şimdilik böyle bir şey tahmin rum. * pveki M. Malinofun Ankara: ya geleceğini de bir Atina tek gralında okudum. Hükümetime sordum. Fakat henüz bir cevep gelmedi, —— aa Lonüra cinayeti Maktul Musa Efendinin oğlu Londraya gitti Henüz kden) deki Çin as- sevkeden sebep ini, cileri mekte idi, Çin tara- faal aske Daha şi vuni Kanton İl$ Japonyaya ir bahsolmak-| bers- ş vi rede bulunmakta iken katledi- len Ahmet Musa efendinin oğlu dün Londraya hareket etmiş d Orada bu mesele hakkında ğ malümat alacak ve müsebbibi- nin tecziyesini istiyecektir. Mimar Yansenin tenkitleri fırtınalar koparm man şehir mütehassısı M.Yansenin İstanbulda son zamanlarda çoğa- lan inşaat hakkındaki tenkitlerin- den bahsetmiştik. rın yanında yapılan küçük binala- rın şehrin güzelliğini bozduğunu, bu gibi inşaata belediyenin nasıl olup da müsaade ettiğine şaşlığını söylemişti. melerini her taraftan askerlerini mu» br girer le Ankara ; eski türk ocağı binasını yapan ta» PANE kki etme) e amış mimarlarımızdan sini istemiş ve bu kararı Amerikayada bey kİprogram tanzimini hiç düşünmüyo nİrüz. vinizarı dikkate almıyor, esası ferruata deki küçük kuvvetlerin Japon tab amm yenii at henüz yeni başlamışken “Haki- a miyeti- Milliye,, ye bir makale ya- zarak Ankira için bir plân lâzım! Mellon ke İnn makaleden tam üç sene 'sonra'bir tipi yoktur, Yapılan binaların! maruf bir mütahassıs olan M. Yan- hemen hepsi A sen dâvet edildi. Fakat Ankara kötü birer taklididir, İbda yoktur. imar edildikten, resmi mücssesa- Asırlarca süren tetkik ve tenkitten um yüzde yetmiş, sekseni yapıl: sonra vücude gelen ve mimar Si- dıktan ve yeni şehir teşekkül ettik- nan, Cevheri Kaşım, Dalgtç Meh-| sürmekte ten sonra. i i verilmemesi ü- yaptı ve te tenlet etti, kusurlar buldu. Yenilyan unsurlar elinde ilerliyen kötü diden Çikde|ptojesinde bu kusurları düzeltme-| Avrupa kopyacılığı sebep o olmuş», Yeni yapılan inşaatın neresine ba- ğe çalışatağımı söyledi... gec de olsa bir proje tanzimine te-|vam ediyor, #buatı da! şebbüs olunmak v bu ise Beyneliil Ja-lel kıymette bir adam memur edilini kopyacılık bugünkü “binalarda şısındadır. atını tökbih etmiş, hir taraftan akvanı hali hazin, elim bir faciadır. t bir komisyonun ihtilâf! İken incisidir.,, mesini kabul ebİyelâ İstanbulun tabii kastedilir. le henüz hülle“ akla gelir. Türkler sehri imar ©- İderlerken İstanbulun silüetini de- İğişi nü dünyanm hiç bir yerinde mevs cut olmıyan bir güzelliğe sokmüş- dl bu silâeti her gün biraz bozuyor* lar. Nevyork veya Vaşingtonun iy bir mabellesinin taklidi haline £e*| yalniz 120 bin metre Muruhbar iye binaların muhakkak birer bahçesilsaha içinde olnasını isterler. ziya ve serbestlik esasına göre Ya” pılırdı. a i set çeken en mühim mânidir. zamanlarda yapılan apartımanlar 1257 müessese iştirak İstanbulum bedii güzelli m vettiği gibi uzaktan göriinüşünü de berbat bir hale getirerek İetbeeybiz eden Türkiye, kenar N meşhur güzelliğini | Aria ül ağa Sidi, e Si mahvediyorlar. le belediyeler meşgul olur İbulun inşaat işini tanzim eden İproje olmayışı $€ teşkil eden büyük Proje varsa niçin tatbik edil mi-lpy i “e. İbüste bulunul mıyor? Bilhasa pFO-| yurda perakende Zaro aba ile beraber İng İfsör Yansen gibi bir adan: bizzakl edilmişti. belediyeye müracaat ettiği halde) kantı dolayısile kittletrle karsılaşacak bir deyim. 3 istanbuldaki inşaat hazin bir faciadır Şehir yavaş yavaş Vaşingtonun kötü bir mahalle- sinin taklidi haline geliyor Yeni apartımanlar Istanbulun tarihi ve meşhur güzel- liğinide mahvetmektedir Evelki gün Ankaraya giden Al- , da tesirlerini azami surette göseri- yor, Bu asırda dünyanm her yernde' modern bir mimari vardır. Bul mimari beynelmilel | âlemşümüul bir mahiyet almıştır. Kavaidi, dü-' şüncesi, hepsi birdir, Yalnız millet- ler bir olan bu malzemeyi dimağ- larında temsil ettikten sonra eser-| lerini yaparlar ve vücude gelen e- serler arasında az çok farklar bu- lunur. Halbuki İstanbulda söyledi- ğim gibi lâalettayin © bir milletin model mimari tipleri (o gayet fena olarak taklit ediliyor. İstanbulun hakkile imar edilebilmesi için bir şehir projesinden sonra bugünkü modern mimari düşüncesini hak- kile kavrıyabilmiş (o dimağlarla iş başma geçmesi de lâzımdır. Be- lediye inşaatın yalnız fenni ciheti- ni, hesap değil (o ayni zamanda- bedit kusurları da görmek vazife- sile mükellef olduğunu artık anla- malıdır. Diğer memleketlerde be- lediyeler yeni yapılan O binaların sıhhi mahzurlarını gi sehrin u-! i v İmumi görünüşünü bozacak bir şe- şehirde yeniden Yapı-| ide olu polmadığını da kontrol an iç edi 1 erler, Bizde böyle yapılmıyor. Binler ce lira sarfedilerek yapılan bir bi- nanım önüne bir gün sekiz katlı İkoca bir apartıman yapılarak gü- neşi, havası, manzarası ei met gibi üstat) stiren orijinal) Yeni yapılan binalarda , sıhhat ve tetkikat Türk abm Dİ 29 un;konfor da nazarı itibara almma- olmı-|miştır. Hulâsa hangi birini sayayım.! M. Yansen yüksek apartımanla” Bu bahis etrafında alâkadar ze- öğrenmek iste- Hikmet dedi ki: — M. Yansenin söyledikleri ta- Maalesef biz bir işe (o başlarken Şehir nasrl yapılır? Bunu na- hazır- yoruz. En Senelerce evel Ankarada inşa- İskenderiye oteli Bir kere ç fi Çin - Sapan inu “İalduğu fikrini müdafaa etmiştim.|lan binaların mimari nol binalarının M. Yensen o zaman şehri bircok noktalardan|cu asırda başlıyan ve türk Pi isa bir «hata görülür, Mimarimiz de bu asırdanberi de| ( Yeni yapılan inşaat sehri güzel Türk orijinal mima-İleştirmiyor. Bilâkis mahvediyor risini mahveden mikroplu saik ya-jGüzel İstanbul feci bir suikast kar- Ankara yeni bir şehirdir. Biraz kusurların düzeltilmesine “Ev m başlanmıştır. Fakat (İstanbulun | iktisadi Bahisler İ öyleriz: “İstanbul - şar- Niçin? Bununla ev- güzelliği ihi — asar Daim Bari panayırının iktısadi ve siyasi ehemmiyeti yim m beynelmilel)yanın ziraat, ticaret, fen ve san'at Sonra da tar tirmislerdir. Türklerin İstanbul Geçen © senedenberi 'da yaptıkları binalar, camiler vel tai w şi ki i : örüünüşüs panayırlar filesine © bir'şubelerinde cude gi rakli sehrin üzaktan görünüşü meşher daha katıldı. Bari, yat nümuneleri — teşhir edilmiştir. #ler Denilebilir kı ka flera del Levantelbir daire, görülmeğe lâyık © istifa: v e) il Bari Mi şarkaldeli y Mr aman oğru İtnlyan © siyase' tısadiye:İmeyve ile mensucat, ve sinin piştarı olmustur. Çünkü bullat daireleri bilhassa bizim icin fa. meşher, (İtalyanın Şörk memleketle.İideli birer mevzu teşkil ediyordu. Ma rile ( ve hilhassu mrk olan si-llâmdur ilem deliği itidali ve) asi ve iktisadi MÜrasebeterinin tak-İmeyve İsti ül noktasından mem- sivesini | istikdef (ediyor. 1990 dalçketimize benzer. Bizde yetişen veah- sulâtın çoğu (o İtalyada o mebzulen yetişir. İtalyada Üzüm, portakal, şeftali, armut, badem ve fındık itina «at için 2İ milyon Ve Panayırın © ida- A lari e rpm s resi için de dört baçuk © milyon Jiretİyur, Asri tienret, temizlik ve gös Apartıman sistemi el üç milyen Di Tirasından fazla teriş istilzam ettiği o ve zirsi mah. on sarfedilmiştir. rine; e ve sulât sp süretlerle istihsal edildi- miş iken bu li talyanla b ihetler: ni mah-İsene bu miktar 2812 ve varmıştır.” El zükeeiyek AMİ gisi Müstakil paviyonlarda © mailurmİherde — tiplere ayrılmış mubtelif ne- Bulgaristan,| yiden/ bir hayli büdem, üzüm ve şef. tali nümüuneleri (ziyaretçilerin naza- i v İMacaristan ve Çekoslovakyadan maa-İrı dikkatini » celbediyordu. o Uzümün Dünvanm her yerinde bu işlere da bazı İngiliz, Fransiz, İspanyol, As/bolluğu #ayesinde — şarap - imalâtıma stan- vusturyalı, Alman ve. Finlândiyalı fevkalâde ehemmiyet (o verilmiştir. gre m Yİ müessese de panayıra istirak eylemis Fransaya © mühim miktarda sevkedi.) ir d tir. o Panayıra fazla oehemmiyet Ve-İlen italyan şarabı o nefasetile tanm: bir YET ilmek — için meşhek eçen sene kıralıİmıştır. Fakir ve zengin İtalyanla id : sene de veliaht Umberto tara'lşın o sofrasında mutlaka şarap bulun. or? Yoksa tanzimi icin bir teseb-| fından merasimle atılmıştır. — Pana'İdurulur.. İtalyan mahsulâtmım. tip m da müsaade lerine © yöre ambalâj yapılmıştır. De- Fakat ma vk iktisadi #i- ri, yün ve pamuk dairesi büyük bir salıs bilhassa ucuz kıymeti haiz değildi. İtalyan hatları ileride en acer ten-leşya üzerine cereyan etmiştir. o Pana-lye kilimleri | bizimkilerin mefasetine kusur- yır dahilinde (milletler sarayı mami) yaşanamaz. o Moda dairesinde hanım» m alan — üç katlı binalardan o maadallarn zevkini okşıyacak © zarif Şallar İemistim. Hangi yerinden bahse- müteaddit geziyle İM ve mantolar teşhir edilmişti, Ialyada ler yapılmıştır. o Bu dairelerde İtal yalıkçılık © inkişaf ettiği için bu san iv 4 2 edi Md a Ki ardır. Yeniden (ve hiç bir (o kayt ve arta tâbi olmadan yapılan binalar İstan kötü Ve yavaş. yavaş eden panayır, bu sene 240 bin o metre öledenberi | yaptıkları) mürabbamn çıkarılmıştır. Bu geniş vücude Eetirilen © tesi- iyor. Şarklılar Bu binalar bol Bu hareket ur, İstanbulun hali bir faciadır, i hilli — VAKIT 3 Teşrinevvel 1931 — ağa başladı Lİ İk) Tasarruf cemiyeti Kânunevvoel ayında tatbik edi- lecek bir program hazırladı — İzmir muhabirimiz yazıyor: Milli iktisat ve Tasarruf cemi- yetinin İzmir şubesi heyeti idaresi Ticaret odası konferans salonunda içtima ederek kânunuevel ayı zar- fında yapılması takarrür eden Mil li iktisat programının esaslı nokta larını tesbit etmiştir. Verilen ka- tarlar şunlardır: 1 — Iktısat ve tasarruf hafta- sında gazetelerde ve mecmualarda tasarruf faaliyetine dair neşriya- tin tanzim ve idaresi ile oda istih- barat ve neşriyat müdürü Zeki bey meşgul olacaktır. 2 — İktisat ve tasarruf hakkın da halkın alâkasını uyandıracak lâvhaların münasip mahallere tas liki ve bundan başka İzmir şubesin ce yazdırılacak vecizelere ait lâvha lar için İzmir belediyesi ve C, Halk fırkasımın yardımı istenecektir. 3 — Yerli mallarımızı halkımts za yakmdan tanıtmak için mek“ teplilerin, dikiş yurtlarının spor- cuların, yerli malı imal edenlerin ve satanların iştirakile bir ihtifal alayı tertip edilecektir. 4 — İktisat ve tasarruf hafta- sında şehrin münasip mahallerin- de ve mekteplerde tasarruf ve ik- tısat hakkında konferanslar veri- lecektir. ; 5 — Yerli malı vitrin müsaba» kaları heyetine Mahide Kâzım ve Hasene hanım efendiler, Milli iktısat ve tasarruf cemiyeti reisi Hasan, Tokadi zade Faik beyler intihap olunmuşlardır. 6 — Sinemalarda meketp tale- belerine ve umum halka yerli mal- larma, tasarufa dair o filimler meccanen gösterilecektir. 7 — Bilâmum mekteplerde tas, sarruf veyerli malı mevzuu üzeri- ne müsabakalar tertip (edilecek ve muvaffak olanlara müküfatlar tevzi olunacaktır. ata ait eşya ve levazım (omebzul bü- lunuyordu. Taş, nlçi ve mermer be- reketli olduğundan (o ve heykeltraşlık taş oymacılığı o ve mimarlık da hayli terakki ve inkişaf o etmiş bulundu- ğundan zarif heykellere, muhtelif müessesat ile (şehirlere ait birçok eşya mevcut idi. Makinecilik son za manlarda (epey inkişaf o bulmuştur. İnşaatı o bahriye tözgihları ile silâk ve mühimmat (fabrikalarında imal & dilen eşyadan mânada bernevi Zir at makine ve aletleri, motörler, kom presörler, elektrikle hareket eden İo komotifler o ve yeni sistem vagonlar teşhir edilmişti. Yiyecek eşya daire sinde ' İtalyada nefis o surette imal edilen peynirlerin o muhtelif nevileri, salam ve jambenları — ziyaretgilerin dikkat ve iştihasını ocelbediyordu. Çikolata © ve şekerleme ayrı paviyon- larda satılıyordu. Mussolininin gayrelile korporasyon faaliyetini İtalyida Sinyor kuvvet bulan göstermek Üzere hususi bir paviyon bulunduaruk. muştu. Orada içtimai sahada İtalya- nn ve hassatan faşizmin vücude ge- tirdiği terakki oeserleri orTakamlarla gösterilmişti. - Asri büro (yâzıhane) nümünesi de zikre şüyandır. - Bu yu- zihanenin — yanında İtalyan şark tica- ret odası faaliyette bulunuyordu, Re simeilik İtalyanların o şayanı iftihar bir san'at subesi olduğundan nefis tablolar erbabi zevkin © merakını cel. bediyordu. Maruf İtalyan © vapur kumpanynları ve li gibi smat müesseseleri o hususi pa- viyonlar © işgal ediyorlardı. o Pana © Yırin o heyeti idaresi için omunia- il zam bir bind inşa edilmiştir. Kitap dairesi o ayfı bir kıymeti haizdi. Hu- lâsa bir meşher ki omödern İtalya nm her sahada mazhar olduğu ink şafı canlı bir surette o gösteriyordu. Maamafih © panayırın ufak, tefek ku- surları da yok odeğildi. Propaganda servisi omunfazam değildi. (Panayır © İ Üüklen sayıfsyı çeviriniz) i bankaları ile Pirek 9