15 Eylül 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

—? — VAKIT 15 Eylül 1931 vilâyet namına muavin Fazlı, ye namına muavin Hâmit, kolordu na, mma Hüseyin Hüsnü, ve polis müdü- Tü Ali Rıza beylerle daha birçok 26 vat hazır bulunmuşlardır. Reisicümhur Gazi Hazretleri ile B. M, Meclisi reisi ve Başvekil Paşalar, Hariciye vekâleti ve muhtelif sefaret. ler tarafından çelenkler gönderilmiş ve bunlar askerlerimiz tarafından ul gınmıştır. o Gönderilen çelenkler ara- sında Gazi Hazretlerinin — fevkalâde) ve müazzam olan çelengi bilhassa das! zarı dikkati celbetmiştir. Merasim, öğle n:mazından sonra cenaze namaği kılınmak suretile haşla mış ve namazı müteakip alay (Divan yolun?an Türbeye doğru (hareket et miştir, Alayın en önünde süvarı, piyade çelenkler, mürika ilerlemekte bunla rım ardından da cenaze (getirilmekte Mi, Cenazeyi de sırası ile Mısır sefiri Ile prenses Emine hanımın akrabasın-! dan Abdülmünim prens Yusuf Kemal, kor diplomatik en eskisi olan İng diz sefiri Corç Klarn hükümet namı: na merasime iştirak eden Salâhattin Nusret bey, büyük elçiler, orta el çiler ve maslahatzüzarlar, hükümeti erkânı, zabitan, vali muavini (o Fazlı, belediye muavini Hâmit beyler ve halk takip ediyordu. İk! taraftan polis ve asker efradile çevrilmiş olan alay Divanyolunu takip ederk Türbeye gelmiş, oradan da An- kara caddesinden Sirkeci iskelesine in- miştir. Cenaze burada hazır bulunan EKmalıada vapuruna bindirilmiş ve ce| nazeyi Mısıra götürecek olan İzmir va, puruna nakledilmiştir. İ Salâhattin Nusret ve Hâmit beyler dün saat beşte Yeniköydeki Mısır se- faretine giderek hükümet ve şehir na- mma taziyet beyan etmişlerdir. İzmir vapuru bugün sant onda hareket edecektir, omeasseraamramensnasan sane iv mal şimdi bunun aksini iltizam ediyor. du. Milli hükümeti İstanbul hududun. da silâhtan evvel siyaset ile işi hallet- mek imkân: olup olmadığını anlamak i. çin mükâlemeye girişmişti. İşle Ali Kemal bunu munhaze ediyordu. Şimdi de siyaset yerine silâh tavsiye ediyor» du. Bu suretle Ali Kemal denilen hu 'mücessemi hiyanet karaya beyaz, beya. za kara demek için yartılmış bir ruh fle yoğrulmuş olduğunu ortaya koy-| müş oluyordu. Motör denizin ortasında dönüyor, için- dekiler tamir için uğraşıyor, fakat bir) çare bulünamıyordu. Bir (aralık bir| yelkenli göründü. Motör düdük çaldı. İşitilmedi. Sonra bir tabanca atıldı) O vakit yelkenli motöre yanaştı. Mo törü bağlıyarak Değirmendere sahiline çıkardı. o Bu suretle Ali Kemali İs - tanbuldan kaçırma hadisesinin tehlike. © Mikesmı nihayet buluyordu. Burada as; kerimiz vardı. Tam bir emniyet içi de idi. Artik İngilizler (ogelir, bizi tutar korkusunun zerresi kalmamıştı. Motör yolcuları Ali Kemal ile bel Taber iskeleye çıktıkları vakit oradaki| kahveye oturdular, Birer kahve içti) İer. Fakat Değirmenderede kâlmıy; caklardı. Oradan da İzmite gidecekler. 41 Eğer tekrar motöre binerlerse yi- ne kırılması tehlikesi vardı. Onun için (C.) Bey arkadaşlarını Değirmendere- © nin iskele kahvesinde bırakarak İzmit! ten ihtiyat bir motör istemek için tej- grafhaneye koşmuştu. © Hekele kahvesinde iskemle yoktur! © Onun için (C.) Bey kaputunu yere serdi. Burada Ali Kemal ile yan ya- na oturdular. Zeytin ve ekmek yediler. y Bu sırada Ali Kemalin yanına fa- - kir bir adam yanaştı. Karşısına otur. muştu, Ali Kemal bu adama sordu: — Arkadaş sen nerelisin? — Çankırılıyım efendim. — O halde hemşeriyiz. demek. Ben; de Çankırılıyım, fakat memleketimi, bilmiyorum! Sonra Ali Kemal (M.) Beye dön- dü: — Müsaade eder misiniz, hu ada. ma birkaç para vereyim mi? Dedi. Çıkardı. varım lira kadar © para verdi. Ali Kemal Beyoğlunda tutulup 0-| tomobil ile Samatvadaki eve götürüi- düğü zaman orada üstü başı aranmış tı. Silâh çıkmamıştı. Fakat altın saa-| ti, keymetli yüzükleri ve birçok para! © sr gehütr etmişti. Bunların hepsi yine! kendisine iade olunmuştu. (Bitmedi) beledi! İMEMLEKETTE — İL 9kj Romanyakralına bir Hayreboluda yaya şi Belediye, ziraat, sıhhat ve İ iktısat işleri İ Geçen mektubumda Hayraboluya gelirken hasıl olan intibalarımı kaydet! miştim. o Onu okuyanlar çok iyi bilir. ler ki, Tekirdağ - Hayrabolu yolu üze-| rinde fazla tevakkuf etmiş ve bu yo. Tun mükemmel inşasile memlekete ne! hilyük menfaatler temin edileceğ . kaydetmiştim. | Bu mektubumda da kasabanın ha-! yatından bahsetmek isterim, Bence Hayraboluya daha girerken hasıl olacak his hiçte müspet değildir. Çünkü kasabayı ortasından kateden bi-! ricik caddesinden ve bu caddeye nasl zır binalrdan sarfınazar edilecek olur- sa heyeti umumiyenin manzarası hara bidir. Daracık sokakların, O birihi- rine dayanarak yaşamak imkânını bu-| Jan ahşap evlerin hali ve bu sokakların temizlikten uzak olması insanım ilk in- tibaımı tekideden sebeplerdir. Hayrabolunun bir belediyesi, ve bir belediye reisile bu belediyenin zengin- ce varidatı vardır. Fakat bütün bun- lara rağmen belediyenin bu kasabaya! temin ettiği yegâne umran eseri gecele ri sokaklarını aydmlatmasıdır. Bu da ancak bir seneden az bir zamandan beri imkân dahiline girmiştir. Hayrabolu elektrik müessesesi bir| senedenberi faaliyettedir. Elektrik müessesesine merbut iyi makinelerle mücehhez ve elektrikle mü| teharrik (bir de un fabrikası vardır. Gençliğin burada © hemen hemen hiç bir hareketi ve hiçbir kımıldanışı his- sedilmiyor. Türk ocakları lâğvedil - meden evvel burada da ocak vardı. Ve bu ocağın iyi kötü ufak tefek faaliyet Teri de görülüyordu. Meselâ: bir saz heyeti bir futbol takımı teşkil edilmiş ve akşam üzerleri ufak eksersizlerle meşgul olanlar geceleyin de ocak bina nda (samimi bir hava yaratalli yorlardı. Kasabaya biraz gece hayatı tesis ve gençlik arasındaki tesanidü temin ede cek muallimler ve onların (P'vliğidir. Her yerde ileri atılan bü aoumların başında bu faaliyeti müşahede etmek mümkün değildir. Kazanın ahvali sıhhiyesine gelin - ce; kasabada bir dispanser ile onun İbaşında o bulunan bir hükümet tahibin den başka bir de hususi olarak çalı - şan diğer bir doktor da vardır. Dispan ser bütün ihtiyaçlara cevap vermediği gibi bir hükümet tabibi de, bir daki ka boş durmadığı halde, - geniş hudut Ju kazanın her derdine (yetişememek tedir. Çünkü gerek köylerin ve gerek kasabanın sıhhi vaziyeti düşüktür. Sıtma, verem çok görülmekte ve yaz mevsiminde (o küçük çocuklar da çok tehlikeli bir hal almaktadır. Bu geniş faaliyet sahasına mahdut vesaitle bir) yahut iki doktor ne yapabilir. Kazanın mektepleri diğerlerine gö- re oldukça fazladır. Vasati (oç köy- den birine mektep düşmektedir. Şu son sene zarfında kazanın sıhhi o ahvalinin nispeten salâh kespet mesi ve umumi İrfan faaliyetinin mü- temayiz bir manzara arzetmesi mülki ye mezunu genç kaymakam Seracettin Beyin müsmir © çalışması neticesidir. Mektebi olmryan köylerde yeniden ma- arif vekâletinin projesine muvafık su-| rette (mektepler inşasına kendisi ile beraber mesai arkadaşları olan nahiye müdürleri Nuri ve Cevdet Beyler de çok şayanı takdir bir surette çalışmak- tadırlar. Kazanın iktısadi vaziyeti hemen hemen yalnız zirai vaziyeti ile (kabil ifadedir. o Yani iktısadi faliyet namı- a çiftçiliktem ve toprak mahsulü üze- rindeki alışverişten başka bir şev gö- ülmüyor, denilebilir. Sınai faaliyet hiç yok gibidir. Kazada en çok ekilen şey kuşvemi dir. Avrupaya ihraç edilmesi hase-' İ İbile her vakit içip müşteri bulan bu mahsulün de bu sene fiat düşkün - dür. Buğday (arpa ve mısır bu sene! pek bereketsiz ve geçen seneden çok! noksündır. o Onun için köylünün yegâ- ne İstinat ettiği kuşyemi fiatınm düş- mesi fena bir tesir oyapmaktadır. Bu sene bütün kazada üç milyon kilo buğ- day, İki milyon kadar arpa, ve or mi! Arnavutluk kralı nişan hediye etti Saray nazırı şehrimizden ge- çerek Sofya tarikile Bükreşe gitti Arnavut krallığı saray nazırı Ekrem Bey Libohova evvelki gün şebrimize gelmiş, ve dün akşamki konvansiyonelle Sofya tarikile Bükreşe gitmek üze- re hareket etmiştir. Ekrem Bey Libohova dün kendisile görüşen bir mubartirimize demiştir ki: — İki ay kadar evvel Ro- manya kralı Karol hazretlerita rafından kral Zogo hazretlerine Romanyanın en büyük nişanı o lan “Kolye dö Romani, nişanı hediye edilmişti. Kıral Zogo hazretleri de bu- na mukabele olmak üzere Ro- manya kralı bazretlerine Arna vutluğun en büyük o rütbede “Kolye dalbani, nişanını ibda ettiler. Ben Mâiyetimde saray teşrifat memurlarından bir zat olduğu halde bu nişanı Roman- ya kralı hazretlerine takdim et- mek için gidiyorum. Bükreşte heyetimize oradaki başşehbende- rimiz iltihak edecektir, istanbula berendizi yolile gek dik. Doğrudan doğruya trenle gitmek daha kısa süreceği halde uzun zamandır görmediğim istan bolu bu vesileden istifade ede- rek ziyaret için bu yolu tercih ettim. Arnavutluğun dahili vazi- yeti son derece mükemmeldir. Kıral Zogo bazretlerinin sıhhat- ları hakkında zaman, zaman işaa edilen haberler tamamen asılsız- dır. Kıral hazretlerinin sıkhatları mükemmeldir. Bunu kat'iyetle yazabilirsiniz, kendisine atfedilen hastalıkların biç birile muztarip değildir. » Ekrem bey Libohova eskiden ordumuzda süvari | binbaşılığı yapmıştır. Balkan barbinin ilânı sıralarında askerlikten istifa ede- rek mülki hizmete geçmiş ve Yanya civarında Çamlık muta. sarrıflığına tayin edilmiştir. Bal. kan harbi ilân edildiği zaman | tekrar askeri vazifesine iade edilmiş ve Çamlık mutâsarrıflı- ğile beraber kumandanlığında bulunmuştur. Balkan harbinden $#onra Ar. navutluk hizmetine geçmiş, Ar- navutluğun Roma sefareti ataşe- militerfiğini yapmıştır. Üç senedenberi Arnavutluk krallığı saray nazırlığında bulu- nan Ekrem B. Libohova geçen sene Vivanada kıral Zogoya ya- pilon sui kasitte ayağından ya- ralanmıştır. Dahiliye vekili Dahiliye vekili Şükrü Kaya bey dün Yalovadan şehirimize gelmiştir. yaa lee aşağıdır. Köylü elindeki mahsul enez | borçlarını karşılaştırmaktadır. o Öyl çiftçiler vardır ki mahsulü daha har- i manda iken haciz altma almmıştı. Fa. kiye âsarı tarihiyesi İtibarile seyyah- ziraat bankasının para yerine lar en çok alâkasını celbetmesi lâzım buğday ve arpa kabul etmesi bu hava. gelen bir memlekettir. Sergide bu sa- lü: vaziyetinde hissedilecek kadar, pılm3si dir Çünkü bu Başvekil İsmet Paşa Hazretlerini 76 kat lide memnuniyet doğurmuş ve kö; nün bir salâh hâsıl emiştir. suretle köylü hiçbir şey ( dinlemiyei mürabahacının o borcunu ödiyebilmel imkânını elde etmiştir. Bu mıntaxad faizcilik öyle bir afet ve köylünün ka-/7452 Hazretlerini nmı emen Öyle hain bir sülük haiine/kendileri ile görüştükten sonra hakla! gelmiştir ki tarif edilemez. Üç ny çin aldığı 50 Jira için 80 ile 100 lira a-'anladım. rasında borç senedi imzalıyan köy'ü ler ekseriyeti teşkil etmektedir. Köy-| Başmuharririmizin seyahat notları er a nan amam (Başmakalemizden mabaat kalabalık var. görünüş iki üç evvelkinden farksızdır. — Öyle evet, kalabalık görünü. yor. Fakat hep kuru kalabalık!,, .. Sekiz on sene evvel Samsunun Ik. tısadi ve ticari hayatı birden bire İn-i kişaf göstermişti. Bunun başlıca se bebi İzmir ve hinterlandi Yunan işga- li altına geçmesi, İstanbul ile Anado- lanun idari münasebatının o kesilmesi idi. Dahili Anadolu için Samsun he- men hemen yegâne bir iskele ve liman haline gelmişti. Bu suretle başlıyan in- (kişaf bir müddet devam etti. Fakat sulhten sonra memleketin iktisadi ve ticari faaliyetleri tabil cereyanını a - Imea Samsunun fevkalâde ahval vol şerait içinde mazhar olduğu inkişafa durgunluk geldi. Daha sonra İstan - İbul Ankara demiryolunun Kayseriye; İve Sivasa kadar uzanması da aşrıca| Samsun ticareti Üzerine tesir yapmış. İtır. Çünkü esasen dahili o Anadolunun mühim bir kısmı İstanbul ile ve hariç ile olan münasebatını Samsun liman: vasıtası ile yaparlarken şimendifer Jhattının Sivasa kadar uzanmasından sonra bu nakliyat doğrudan doğruya şimendifer İle yapılmağa başlanmış - tır. Bu da ayrıca Samsunun iktısadi İhayatımı durgunlaştıran e sebeplerden- idir. Nihayet hiç şüphesiz umumi ik- trsadi buhranın da ayrıca durgunluk üzerinde bir hissei tesiri vardır. Öyle görülüyor ki (Samsun) bugünkü «'kın- Itıyı daha bir müddet çekecektir. Fakat Anadolu dahilinde yapılmakta olan şi- mendifer şebekeleri tamamlanarak Ak-i denizin (Mersin) limanı (Karadenize (Samsun) da irtibat peyda (o ettikten| sonrâ (vaziyet yeniden salâha doğru gidecektir. Çünkü o vakit Karadeniz ile Akdeniz arasında en kısa yol (Samsun) dan geçecektir. Mehmet Asım . men Şikago sergisi : İst tarafı 1 inci sayıfada; ©. » İticaret ve sanayi ve ziraat sahaların. İdaki bilhassa son bir asırlık terakkiya tıgösterilecektir. Diğer kısımda o me:| deniyet tarihinin mebdeinden elde e; dilmiş olan bütün asar teşhir olunacak! ve bu suretle medeniyetin ( terakkisi gösterilmiş olacaktır. Serginin bu ikinci kısmını o açabil- mek için medeniyetin mehdi olan ya: İkin şark memleketlerinin, o Mısirm, İlran ve Irakın ve bilhassa Türkiyenin bu sergiye iştiraklerini temin etmek İlâzımdır. Bu şübede hitit medeniyeti âsarı pek mühim mevki işgal edecek tir. Serginin ticaret ve sanayi kısmın İda bilhassa Türk tütününün, yemişler, İrinin, o madenlerinin teşhiri çok fay- İdalı olacaktır. Bu suretle Türkiye” İnin istihsal vaziyeti, topraklarının sef- İveti Amerikalılar tarafından daha Ya- ikından tanmmış olacak. Amerika Tür kiyenin ticari iktisadi vaziyeti hakkında daha esaslı malâmat edinmiş olacaktır. Bu suretle Türkiye ile Amerika arasm da doğrudan doğruya iktısadi müna- sebet artacaktır. Serginin temenni et- (tiği diğer mühim bir cihet de Türing (klübünün bu sergiye eserler ve kro. kiler göndererek Türkiye Ye bilhasan İTürk âbidatı tarihiyesi hakkında mu- /fassal malâmat vermesidir. Şimdilik Amerikalı seyyahlar yal-; istanbula geliyor burada pek az ve hemen hemen sabah gelip Halbuki Tür! sene İ kalıp skin avdet ediyorlar. İ hada azami faaliyetle propaganda ya- çok faydalı olacaktır. Dün ni varet ederek sergi hakkında maruzat:, (fa bulundum darülfünunun tarih mü- a derrisi olmak dolayısile bittabi İsmet tanırdım. Fakat i.lrındaki hissiyatımın çok geri olduğunu Paşa Hazretleri cihan siyaset âle-| İrinde açrlacaktır. Protesto izmirliler milli takı- ma girmek istiyorlar Izmir, 14 (AA) — Balkan olimpiyatlarına ii k edecek atlet ve futbolcuların istanbuldan seçilmesi oyüzünden müteessir olan izmir sporcuları, milli takı- mın temsil hakkının yalnız istan- bula hasredilmesini protesto et- mişlerdir. lktısat meclisi Önümüzdeki içtima devresinin ruznamesi hazirlandı Ankara, 14 (Telefon) — Ali iktısat meclisi kânunuevelin birinde toplana- cak, içtima on beş gün kadar sürecek tir. Meclisi âlinin müzakere edeceği maddeler şunlardır: 1 — Türkiyede liman (hizmetleri, Türk limancılığının inkişaf: için alına» cak tedbirlere dair teklifler, 2 — 99 tediye muvazenesi. 3 — Ihracat emteasına müteallik bilhassa afyon, peynir, fındık nizam namelerinin tetkiki, —— Haydarpaşa yangını Devlât şurası ilk kararı muvafık buldu Ankara, 14 (Telefon) — Haydarpa- şa yangınından dolayı on bir sigorta kumpanyası aleyhine açılan davanın mezkür kumpanyaların hükümete iki milyon lira vermeleri suretile sulhen halli ve davaların takibinden sarfına- zar edilmesi devlet şürasınca tensip &- dilmiş, ve keyfiyet âli tasdika iktiran etmiştir. Başvekilimizin ziyareti Ankara, 14 (Telefon) — İsmet Pa- şa Hazretleri rahatsızlığı geçmiş olan Başvekâlet müsteşarı Kemal beyi zi- yaret ettiler. Jandarma kuman- danlığında Ankara, 14 (Telefon) — Jandarma umum kumandanlığı hukuk müşaviri İrfan bey mezkür kumandanlık adli müşavirliğine tayin edilmiştir. Ankara mezbahası Ankara, 14 (Telefon) — Ankara belediyesinin Akköprü civarında yap- tırmakta olduğu asrı mezbaanm İnşa» atı bitti. o Bazı noksanları tamamlan- maktadır. Teşrinievelin birinci günü açılacaktır. Vekiller heyelinde Ankara, M (Telefon) — Heyeti ve kile bugün toplânarak vekâletlerden gelen evrakları tetkik etti, Müzakere bir saat kadar sürdü. Edebiyat fakültesi reisliği Ankara, 1! (Tenefon) — Darülfü- nun edebiyat fakültesi asrıhazır tari- Tİ müderri Ali Muzaffer B. in edebi- yat fakültesi reisliğine intihabı âli tas dika iktiran etmiştir. Maarif tayinleri Ankara, 14 (Telefon) — Sabık Edir ne maarif emini Hilmi B, baş müfet- tişliğe, sabık Konya maarif emini AN Rıza bey ikinci sınıf müfettişliğe, Ba. likesir orta mektebi muallimlerinden Şahap bey Çanakkale maarif müdür- Tüğüne tayin edildier. Tapu müdürleri arasında Ankara, 14 (Telefon) — Kırklareli tapu müdürlüğüne Tekirdağ tapu mü dürü Bedri, Tekirdağ tapu müdürlü güne Zonguldak tapu müdürü Münir, Zonguldak tapu müdürlüğüne Istan- bul Fatih tapu memuru Mehmet Salik beyler tayin edilmişlerdir. Devlet bankasında | Ankara, 14 (Telefon) — Cüchuriyet merkez bankası teşriniaani bidayetle- Kadrosu bugünkü ihtiyaca yöre tesbit edilmiştir. yanan enbaünanmesesasmesunsans4usessardaaaam car başvekili Kont Betlendir, Başve- kil Paşa Hazretleri sergi hakkındaki ricalarımı hüsnü telâkki buyurdular, Müzaheretlerile serginin Türkiyeye ait minin en büyük simaları olduktan baş olan şubesinde muvaffak olacağımız- lü bütün sene bu insafsız adamlar için ba bu âlemin en sevimli simasıdırlar. İdan kuvvetle eminim. Şikago darülfü didinmektedir. Ben çok gezdim ve bütün dünya dev| nununda medeniyet tarihi şubesinde a Bu gibi hallerin önüne ancak ge -'let adamlarını tanırım. Fakat son çılacak Türk pavyonu İle yakından a- niş krediler ve kuvvetli sermayeli ko- zamanlarda bütün dünya devlet adam Jâkadardır. yon kadar kuşyemi olmuştur. Bu miktar geçen senekinden çok operatifler ile geçmek kabildir. H.R. İlarına faik iki sima tanıdım. Birisi, İlsmet Paşa Hazretleri diğeri sabık Ma, Bu muvaffakiyetimiz ne ticesinde darülfünunum Türkiyede bir şarkı karip enstitüsü açacaktır.