7 Eylül 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

—2— VAKII 7 Eylül 1y31 a m M. Makdonaldın siyasi hayatı | Üst tarafı £ inci sayıfada | Acaba oMakdonald, bugünkü mil- M kabineye riyaset ederek ona vazi- fesini ifa ettirdikten sonra ne yapa - cak? Siyasi hayatına devam edecek mi? etmiyecek mi? Bugün bu nokta üzerinde mü - him ihtilâflar ovardır. Bazılarına gö- re Makdonald, milli kabinenin ikti - dar mevkiinden o çekilmek üzere yapa cağı umumi intihabata iştirak etmiye - cek ve hiçbir intihap daresinden nam- zetliğini koymıyacaktır. Fakat bu tah- min mabehengim sayılabilir. Mak donaldın vereceği karar bugünkü ka binenin muvaffak ölup olamıyacağına bakar. Bugünkü kabineden beklenen şey, mali buhranı bertaraf etmek ve İngil- tere sanayiini canlandıracak bir hattı hareket takip etmektir. MİM kabine buna müvaffak olur ve efkârı umumiyeyi hoşnut ederse o) zaman bugün Makdonalda muariz o- lan amele fırkasının tekrar onun etra- fımda toplanması ve onun (liderliğini tercih etmesi bekleniyor. Fakat milli kabine muvaffak olmadığı takdirde va- ziyet tamamile değişecektir. Mister Makdonalda çok (o benziyen bir devlet recülü, mösyö Briyandır. Mösyö Briyan (siyasi hayata, ileri bir sosyalist olarak atılmış, fakat başve - kâlete geldikçe, adından başka der tarafı muhafazakâr olan bir siyatet ta kip etmiş ve bu yiizden siyasi havatr- na nihayet vermeğe lüzum görmemiş ti Makdonaldın buna mümasil şekilde; hareket etmesi de onu siyasi hayattan çekmeğe sebep olamaz. Bunu tayin edecek Amil, mister Makdonaldn o mill! kabine başındaki muvaffakıyet veya muvaffakıytesizli » #idir. Bunu ise önümüzdeki haftalar tayin eöscektir. Ömer Riza - ———— Cairelerde mesai saatleri Devairde mesai saatleri teşri- vievvel bidayetinde değişecektir. 25 Eylüle doğru vilâyette top- | unacak olan devair rüesası me- saiye baş'ama, öğle tatilleri, ak- şam paydosları zamanını yeniden tesbit edecektir. İayıdır ki Fransa hükümeti bir takım! mukabil tekliflerde bulunacaktır. Çün kü Fransa hükümeti hususi bir iktisa- di sisteme sahip bulunan bir devletin —iiğer hükümetler tafafından alınan müdafaa tedbirleri yüzünden mazur bir mevkle düştüğünü iddia (etmekle beraber — başka devletlerin iktisadi sistemlerine hücum etmek İçin harici ticaret inhisarını kendisine siper et mesini mümkün kılacak her türlü ha- reketlerin önünü almağa çalışmağa az- metmiş bulunmaktadır. Nihayet komisyon iktısadi ademi te; cavüz misakı projesinin ve bu mesele hakkında Cemiyeti Akvam büyük mec| lisince tasvip edilmek kaydı ihtira; sile yapılması muhtemel diğer teklifle Ti tetkik etmek üzere hususi bir komite teşkiline karar vermiştir. Komisyonun içtima devresi nihayete ermiştir. Dalları YAZAN REŞAT NURİ dalgınlığı yorgunluğa atfeden Feridun Bey o na bir kere daha yemişçinin iskem- Kaynanasındaki lesini teklif etti. (Fakat artık bu- na hacet kalmamış, akraba mem- nun bir çehre ile kapıda görünmüş- Bu gece kalabalık dehşetti. İ- © ki erkek akıntıya karşı yüzer gibi ii - hare kadınlara yol açtılar, A» Nm na . : ile toprak döşeli uzunca bir geçit- çacak bir yer göremediği için kuv-|ken kantolar da başladı. © ten geçti, dar bir (o merdivenden çıktı; galeri müşterilerinin arkasın; dan dolaşarak (localar koridoruna; Gayri mübadillere verilen bonolar Esham şeklinde olmalıdır Gayri mübadiller uzun seneler bek- İedikten sonra, alacaklarına mahsu- ben yüzde yirmi nisbetinde ( tevziata başlandı, bügüne kadar, 2 buçuk mil yon liralık bono verildi. Gayri mübadillerin bütün alacakla- İrımin yekün 30 milyon lira tahmin e dilmiştir. > Demek, yüzde yirmi ola- rak kendilerine ahtı milyon liralık no veriliyor. karşılık da, emvali met rükeden yedi milyon lira kıymetinde emlâk gösterilmiştir, Gayri mübadil- ler ellerindeki bonolarla bu emlâkten satın alabileceklerdir, ve kanun be- noların tahsisen bu iş için kullanı) labileceğini tasrih etmiştir. | Gayri mübadiller bu noktaya ( “e| bu tahsise itiraz ediyorlar, bonoların borsada esham gibi tedavül edebilme- sini istiyorlar. (Bu hususta da Maliye; vekâletine müracaatta (bulunulmuş tar. Bu talep, muhik bir otaleptir. | Çünkü, bugüne kadar bıraktıkları ser vetin karşılığını almak ümidile, gayri mübadiller çok borçlara oçirmiş lerdir. Şimdi kendilerine (tavziat| yapıldığını duyan alacaklıların hepsi, paralarını istemekte, fakat bonoları kabul etmemektedirler. (Bu bonolar nama muharrer olduğu için garip bir İvaziyet oluyor. birçek sipekülâsyon- lara yel açıyor. Gayri mübadillere tevzi edilen Do- İnoların birer (emlâk) gibi ipotek ya- pılabilmesi faydalıdır. Çünkü madem ki bu bonolar $ milyonliradır ve karşılık olarak yedi milyon liralık em- lâk gösterilmiştir. Bonolar da tıpkı emlâk gibi kabul olunabilir. Esasen bu nokta mazardön hareket (edecek mukrizler de vardır. Yalnız. mükriz pek tabil biraz karışık gibi (görünen vaziyetten istifade için ihtikâra kalka çak ve pek naçar vaziyette bulunan gayri mübadiller de nihayet boyun eğ- mek mecburiyetinde bulunacaklardır. Gayri o mübadillerin, bonolarının borsada bir esham gibi tedaviilünü is- temelerini, hiç de çok görmemeliyiz. Bir misal getirelim Yalnız misali: ger) İtirmeden evel şunu söyliyeyim ki, bir çok ihtilâflı meselelerde © meseleye benzer hadiselerden nümune (alınır, ne gibi sureti hal bulunduğu tetkik © dilir. (Gayri mübadil) (o meselesinde de biz, misali, Yunanistandan alaca- gız. Zira (Mübadele) meselesi, biltün beşeriyette ilk defa olarak Türkiye ve Yunanistan arasında vaki olmuş bir keyfiyet olduğu için, başka yerlerden misal almamıza imkân yoktur. Yunanistanda gayri (o mübadillere, şimdiye kadar yüzde 60 tevzlat yapıl- uştır. Bunlardan ilk yüzde otuza ayrıca yüzde yüz faiz, ikinciye (Ode yüzde sekiz faiz vermiştir, ve bonolar, hiç bir kayde tâbi tutulmadan borsa da esham gibi o ve yüzde Yüz kıymetle geçmektedir. Bununla beraber Yunü- İnistan bu bonolara karşılık olmak üze- İre ağır bir yük altma girmiş ve h İten istikraz yapmıştır. Bizim istik- raz yapmamk hususundaki haklı» ti- tizliğimizi düşünürsek Türkiye gayri mübadilleri ile Yunan gayri mübadil- leri arasında bu taraftan mukayese va 'pamayız. oYegâne ypabileceğimiz sey, İmademki karşılığı emlâk olarak mev- !cuttur gayri mübadillerimize verdiği. *miz bonolarin, esham gibi borsada te- dı edebilm temindir. o Öyle! i gir: En önde yürüyen akraba bir. elile büyük hanımın bileğini tu- tuyor, o ötekindeki cep fenerile yo! !lu aydmlatıyordu. İ Misafirlere © ayrılan iki loca! koridorun nihayetindeydi. o Akra:! ba küçük bir müzakereden sonra misafirleri iki grupa ayırdı. Na», dide ve Naciye hanımlarla Feridun beyi baş locaya, gençleri ötekine üzerine kurulmuştu. Nadide ha- nımın (bunlara emniyetsiz . bir gözle baktığını gören akraba: — Hiç merak etme halacığım.. vallahi bugün yine belediye mü- hendisleri (o muayene ettiler, dedi. Büyük hanım sağda solda ka- vetle: — Allaha emanet çocuğum .! Merak edilecek ne var? dedi. İ jayıptır şu çalgıcılara yer verin de SON- “HABERLE Bir dava İzmirde Yeniasır (o gazetesi mahkemeye verildi izmir, 6, (A.A.) Vali muavi- nine diktatör diye neşriyatta bu- lunan Yeni Asır gazetesi hak- kındaki tahkikat neticelenmiştr. ve mahkemeye verilmiştir. Mab- keme bügün #sliye cezada baş” hyacaktır Dir tashih Istanbul, 6 (A-4.) — Muhtelit mü badele altıner tali komisyonu ( reisi| Monte Arran Hamilton © cenaplarının imzasile gönderilen ve etabli vesikası almak için müracaat müddetinin 15 eylülde nihayet bulacağına dair olup bu sabahki bültenimizde meşrolunan tebliğ sehven muhtelit mübadele komis yonu kâtibi umumüliğinden gönderil- miş kaydile (meşridilmiştir. Tashihi kayfiyet olunur efendim. Uşaklılar izmirde UŞAK, 6 (A.A. )— 9 Eylül izmir kurtuluş bayramına iştirak etmek üzere şebrimizden 442 kişi İzmire gitmiştir. Birçok kim- selerde bugün hareket edecek- lerdir. Vecihi B. Samsunda Samsun, 6 (A.A.) — Tayyareci Ve cihi bey Sinoplan Samsana (gelmiş, Şehir üzerinde cevelânlar ( yaptıktan! sonra koşu meydanında yere inmiştir.) Vecihi bey muvasalatı günü meydanda toplanâ Samsun halkına tayyarecili- ğe dair bir konferans vermiş, halk ta- rafmdan alkışlanmış ve bu sabah da saat yedide Fatsaya uçmuştur. Denizlide ucuzluk Denizli, 6 (A.4.) — Şehrimizde ku- zu eti 45 kuruşa satılmaktadır. Oğlak! ve dana 25 kuruştur, Kavun ve karpuz çok bol ve çok ucuzdur. Üzüm az oldü- ğundan.15 kuruş? satılmaktadır. ——— e Memleket Haberleri | Zirai kooperatif Uzun küprünün Çüp köy kar» | yesinde bir zirai kooperatifi teşkil edilmiş ve teşekkül Iktisat | vekâletince tasdik edilmiştir. Edirne camileri Geçen seneki yağmurda ha- rap olan Edirnedeki camilerin tamiri münakasaya konmuştur. On beş güne: kadar faaliyete başlanacaktır. Çeltik fabrikası Antalyada yapılmakta — olan çeltik fabrikasının inşaatı bitmek üzeredir. Makineler | Antalyaya götürlmistiir. Ziraat udesinda Zıraat odası idare heyeti dün bir içtima yapacak ve yeni reis ile umumi kâti seçecekti, Ekseriyet olnadığı için içtima çarşamba gününe kalmıştır. zannediyoruz ki, büyük o meşekkatlere s germiş vatandaşlarımız için bu ca hınç dolu idi: Kellifelli beyler, kürklü hanımlar, bereli mektep çocukları, neferler, şoförler, köy- lüler, çarşaflı kadınların yanmda asri kızlar.. Kalabalık o haldeydi ki mavi mintanlı bir delikanlı: — Yahu efendiler, hanımlar. geçsinler, diye bağırıyordu. Bil aldı. Galeri ve localar katı — deniz hassa davulun, — başlar üzerinde elibi hamamı gibi — Kalın kalın sırıklar|den ele, geçmesi adeta bir mesele'di; kasten borusundan acaip aca- oldu. Localar baştan başa kibar in- sanlarla © doluydu. & Feridun be- yin arkasında (ayakta duran (ak- raba) arasıra ona iğilerek ehemmi yetli isimler söylüyordu. | Büyük hanım kahvesini içer-| Bunlar onun çocukluğunda Peruzdan, bii- yük Amelyadan dinlediklerinin hemen hemen ayni idi. Yalnız ara Yülyetiii Tasarruf Bütçenin hangi faslında yapılacak ? Daimi encümenin bütçeyi tev- zin için şube müdürlerinden iza- hat aldığını dünkü nushamızda yazmıştık. Aldığımız malümata göre, daimi encümen bazı ver- gilerin indirilmesi üzerine bele- diye bütçesinde basıl olacak noksanlık dolayisile azami tasar ruf için tetkikat yapar ve büt- çeyi tevzine çalışırken umumi hizmetlesi sekteye uğratmamıya | çalışmaktadır. Encümen şehrin ihtiyaçlarını tetkik etmiş, en başta gelen ihtiyaçların mektep ve yol olduğunu görmüştür. Büt- çeye mevzu maarıf ve yol tah- sisatının azaitılmıyarak bu işlere sarfedilmesi, azami tasarrufa ria- yeti tavsiye eden dahiliye vekâ- letinin son emirinin bütçenin diğer fasıllarında nazarı dikkate alınması kararlaştırılmıştır. Yalnız ilk mektep binalarının pahalı olduğu anlaşılmış ve da- ha ucuza mal edilmeleri çareleri aranılmış,, bu hususta hazırlanan plân ve projeler tetkik edilmiye başlanmıştır. Bundan başka en ucuz ve asri yol inşasının tes- biti için de fen heyetinin tetki- İ kat yaparak bir rapor hazırla- ması €s#sı kabul olunmuştur, “Bir mukayese Almanya bu sene ve geçen sene ne mıktar eşya aldı? ihracat ofisinin tetkikatına gö- re Almanyanın bu sene ilk altı ayı zarfındaki umumi ( itbalât yekünu 3,806,000 marktır. Ge- çen senenin bu müddet zarfın- daki ithalât yekünu ise 5,750000 | İ buhranın bus azalış üzerinde te- “İsiti olduğu gibi fiyatların geçen "| seneye nisbetle düşkün olması da rakkamları düşürmüştür. Umumi ithalât meyanında me- vaddı gıdaiye ithalâtı geçen se- ne 1,633,000 mark, olmasina mukabil bu sene 1,089,000 mark- tır. Buhran dolayısile alınan ted- birlere bakılacak olursa ikinci altı aylık itha'âtın daha az ola cağı tahmin olunmaktadır. Çün- kü'döviz hakkındaki ahkâm it- | halâtı güçleştirdiği gibi bankala- rin emtia üzerine avans muame* lesinde çok ihtiyatlı davranmaları İ da bu hususta müessir olmakta- dır, Yalrız dört ağustostan ev- İ vel mübayaa olunan emvalin be- deli serbestce ödenebilmel tedir. vong 1evziati Gayri mübadillere bono teyzia- bna devam “edilmektedir. Düg tevz'at günü olmadığı halde ev- velce ilân edilen günlerde mü- t etmiyen 20 ail, ye bono ti ya bir fokstrot muştu. Fokstrotu O kantocu mi dan biri biraz €vvel o mızıkacılara yol açmak için ahaliye yalvaran mavi mintanlı O delikanlı ile oynı- yordu. Kavalye yorgun olduğu ve yemeni biçimindeki © kunduraları galiba ayağını sıktığı için mözürü bozuyor, , çaktrisi O kızdırıyordu. Kızın sinirli kaşmı, gözünü oynat- tığnı, kavalyeye çıkıştığını gören ir çalgıcı, bir azizlik etmek iste- ip sesler çıkarmağa, tempoyu büs- bütün karıştırmağa başladı. Niha- yet aktris dayanamadı; çalgıcıya yüksek sesle: . “Eşekliğe lüzum, yok... adamakıllı çal,, dedi. Tiyatro birdenbire alkış ve kah- kaha fırtmasile sarsıldı. Tepinen yaklar ikinci katın döşemeleri zangırdattıkça büyük hanım İoca- nın kenarlarına tutunuyor, içinden dualar okuyordu. görerek çıkarmış ve kâğıtlara İda ayni kutuda gönderdiğini | vesika mark idi, Son Alman... ehad. | Dünyada olan biten Meraklı şeyler Kaybolmuş gerdanlık Londra gazetelerinin yazdığına gö re son günlerde Londrada gayet garip bir vak'a olmuştur. İngiliz asil kadın. larmdan biri dostlarından — birini bir mücerherciye göndererek değiştirmek için o teslim etmiş olduğu bir çift küpeyi aldırmış. oAyni mücevherci de İngiliz ledisinin bir inci (o gerdanlığı varmış. o Mücevherci gerdanlık ile kü peleri ayni kutuya koyarak ledinin İgönderdiği adama teslim etmiş oda pa keti olduğu gibi sahibesine getirmiş garip noktası burada baş - kutuda yalnız küpeleri sarılı olan gerdanlığı görmeden kutuyu ger danlıkla (o beraber sepete atmış. Neden sonra kuyumcu gerdanlığı haber verince (o İedi hayflanmağa başlamış. Meğer gerdanlık o üç bin ingiliz lirası kıymetinde imiş. Bunun üzerine he men altmış amele tutulmuş bunlar Lon dra çöp arabalarının getirdikleri mü - zahrefatı karıştırarak arasında gerdan lığı bulmağa çalışıyorlarmış. Acaba ledi 372,000 franklık gerdan lığını bulmak için ne kadar para sar- fina mecbur olacak ve neticede gerdan lığı bulacak mı? Bu, Londra aristek rat muhitini meşgul eden gayet heye canlı bir vak'a haline gelmiştir. m e Belediyede : Müstahdemlerin vesikaları Otellerdeki o müs'ahdemlerin İ müstahdemin bürosuna kayde- dilmemeleri (belediyece karar altına alınmıştır. Bunlar eskiden olduğu gibi temiyetlerinden ve belediye iktisat müdüriöğünden caklardır. Yakalanan otomobiller Bazı otomobillerin civar bele- diyelere kaydedilerek oradan ak dıkları plâkalarla şehir dahilinde 'dölaştıklarından şikâyet edilmişti, | Dün yapılan teflişlerde şehirde “” İ bu suretle dolaşan 3 otomobil yakalanmış sahipleri bakkında tahkikata başlanmıştır. Bunlardan birinde izmit, di- ğerlerinde Çatalca ve Silivri plâkası bulunduğu görülmüştür. a Tecrübe tarlası Tütün inhisar idaresi puro ve tönbeki yetiştirmek için bir tec- röbe tarlası yapmış, ve mütaha- ssısziraat memurlarından FabriB.i Adanaya yo lıyarak bu işe memur | etmişti verilen malümata göre | Fahri B. bu tecrübelerinde muv- affak olmuş, mükemmel evsafta puro tütünü ve tönbeki yetiştiril- ! miştir. İşin yor. Ledi — — Eczacıların kongresi | Türkiye eczacılar eçmiyerinden Cemiyetimizin 6 aylık kongre- si 8 eylül 931 sali günü saat ikide Beyoğlunda C. H.F. kaza merkezi salonunda toplanacaktır. Muhterem âzanın teşrifleri rica ntocuda misafirler soruyorlardı: — Mücellâ Süzan © banım bu — Hayır, diyordu, şark Greta Garbosu uzun uzadıya nazi a- dan sahneye çıkmaz... Hem oçık- tığı zaman tiyatro alkıştan yıkılır. Tiyatronun içyüzünü gayet iyi bilen akrabaya göre bu trisin Ankarad birçok sevdalıları vardı. Fakat o bunlardan ancak iki üç tanesine yüz veriyordu. Geçen hafta tiyatroda onun için büyük bir kavga olmuş, iki gece evel de barda bir sarhoş onu vur- mağa kalkmıştı. Büyük hanım: — Sakın burada da bir gürültü sa ne yaparız? Diyor, geldiğine geleceğine piş man oluyordu. (Bitmedi)