14 Ağustos 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

— 4 — VAKIT 14 Ağustos 1931 ingiltere bütçe açığını nasıl kapatacak ? Londra, 12 (A.A.) — Manchester bütçe açığı meselesile iştigal etmek vip etmektedir Parlâmento tatillerin nin, Guardian gazetesi, M. Mak Donaldın üzere tatillerine fasıla vermesini tas- hükümetin bu vaziyete çare ola- cak tedbirleri aramasına medar olaccak tedbirleri aramasını medar ola ği söylenmektedir. Bu gazete diyor ki: Başvekilin muvaffak olabilmesi için davasına 2me- le fırkası efkârı wmumiyesi tevessü ve inkişafımızdan ziyade ticari o ve sınai hayatımızın muhafazası -mevzuü bir proje hazırlamış olduğu ve mes'u landuğu intibamı tevlit etmelidir. Fransız nazırları Berline çağırılıyor Berlin, 12 (A.A.) — Salâhiyettar siyasi mahafilden alman bir habere göre hükümet Fransız nazirlarımı & ğustos nihayetinden evel Berline da- © vet edecektir. Alman başvekilinin nutku Berlin, 12 (A.A) — M. Brüning önümüzdeki perşembe günü içtimaa davet edilmiş olan (Rayşrat komis- yonlarının heyeti umumiye içtimaında! Almanyanın idari ıslahâtı ve ecnebi- lerle yapılan mali müzakereler hakkın da bir nutuk söyliyecektir. e Bu içti ma, ameli olarak ikinci meclisin bir heyeti umumiye içtimaıma muadil ise de, #ömiin kabul edilmiyecektir. . Almanyada srbedeler Bagdeburg, İZ(A.A) — Wei- mar kanunu esasisinin ilânı gününün! yıl dönümü münasebetile yapılan me. rasim bittikten sonra milliyetçiler im- paratorluk bayrağı teşkilâtı azasına revolverle taarruz etmişlerdir. Zabıta milliyetçilerden 60 kadar kimseyi tev- kif etmiş, birçok biçak © ve revolveri müsâdere etmiştir Lindberg'in seferi Nevyork, 12 (A.A.) — Bir habere göre Linberg Safety - Bayde denize inmiştir. Çinde teyezanlar devam ediyor ler enkaz altında kalmıştır Lunghai yüzde 40 nispetinde yükselmiştir . ubahs — bulunmaktadır. Hükümet, liyetleri üzerine almağa amade bu- Rusyada ikinci bir beş senelik plân Varşova, 12 (A.A) — MStalin Moskovadaki, komünist teşkilâtı kâtip lerinin bir içtimaıda söylediği nutuk ta ahalinin yaşayış farzını düzeltmek ve İyileştirmek için zaruri havayiçten olan maddeler istihsalini arttirmak üzere beş senelik bir program daha ter tip ve tatbik olunacağını bildirmiştir. Hankeou, 12 (A.A.) — Tufanı an- dıran gayet şiddetli yağmurlar ve bo- ralar evelki feyezanlar yüzünden ha- rap olan havalide yeniden birçok tah- ribât yapmıştır, Sarı nehrin suları pek ziyâde kaparmaktadır. Bu yakım larda yeniden yapılmış olan setler yı- kılmış. 500 evin çöküp harap olması- na sebebiyet vermiştir. Birçok kimse- ve Tiençinden Simpukor.a giden de. miryolları büyük kanalın taşmasi yü- zünden su altinda kalmıştır. Sarr neh rin sularınm yükselip kabarması Sha- ntung ayaletini büyük bir tehlike kar şısında bırakmıştır. Şanghay piyasasında pirinç fiatı mahsulün hasara uğraması dolaytsile Zelzeleler Roma, 1Z (AA.) — Gazeteler, Sul- Jonada hafif bir zelzele vukua gelmiş olduğundan bahsetmektedir. Imolada isa iş rakta kolera. susu Kahire, 12 (A.A.).— İrakta müstev M surette kolera hüküm sürmekte ol-|kilometre mesafededir. İmola sismoğ- duğu haber alındığından İraktan ge-|rafının ibresi harekât raksiyenin şid- len yoleülar karaya çıkacakları zaman! detinden bozulmuştur. Diğer bir alet gayet sıkı bir muayeneye tâbi tatul-!30 santimetrelik harekâtı raksiye kay maktadır. İ detmiştir. GeneLâvrensin parmağı Efganistan - Rusya hududunda sık sık müsademeler oluyor Budapeşide çıkan (Peşti Naplo)| — Afgan hükümeti de kabileleri teş. gazttesi Ykayor: kil etmek o maksadile hududa bir ko- Afganistan - Rusya hududu, son lordu sevketmiştir. Fakat, tenkilden gürflerde garip hadiselere sahne | ol. (Ziyade bu küvvet, Afganlıları himaye maktadır, Sovyetlerle Afganlılar ara.) ediyormuş. İ #inda, hudut boyunda sık sık müsade Sovyetlerin Kâbil (sefaretlerine meler olmaktadır. Resmen, bu hususi Mensup olünlar ise meseleyi şu şekil ta hiç malümat verilmemektedir, de göstermektedirler. Kâbilde sefarethaneler de bu müsade- Onlara nazaran bütün eme melerden bihaber görünmekte iseler meşhur casus Lavrensin işleridir. Ge- çen sene Lavrensin resmen Ölüüğü 44 imes: erir yapılan a8) bildirilmişti. “Fakat böyle bir havadi ker sevkiyatını ve Tuinsun camiinde.) gi ciddi . telikki etmek doğru olmaz. hareketten evvel askerin duasını gör- ünkü bu meşhur casus, sık sik ö- memek kabil değildir. e Z Heldlik Mes Bu müsademelerin sebebi şudur: j4, umumi harpte Türk cephesi arka Bundan ön bir sene evvel, sovyetler) sında arapları isyana teşvik ettikten Buhara emirini tahtından indirerek sonra da birdenbire ölüm haberini işa arazisini Özbekistan Sovyet clümhüri-!a etmiş idi. yetine ilhak etmişlerdi. Asyanın en! oHalbuki Amanullah Han aleyhine zenginlerinden olan Buhara emiri bu! Afgamlıları isyana teşvik için yine sah yağiyeti zahiren kabul eder gibi gö.nede gördük. Bu teşebbüsünde mu- ründü ve Kâbil şehrine iltica geri YK Bien li e Afgan hükümetinin misafiri oldu. ve kürt isyanmı hazırlama Maamafih, orada, o memleketini|Sİ hai İğne re . €krar el bilmek Son zâmanlarda da artıl yyen rr sie enaz Src ve son defa öldüğünü resmen bildir. yek muazzam © olduğu için bu teşeb. miş olmasına rağmen, Afgan hudu. büsleri neticelenmekle gecikmedi. dundaki müsüdemelerin yine onun e- damları, ordusunun eski zabitanı hu. “Tİ 0lmaSI ihtimali pek kuvvetlidir. dut boyundaki müstakil aşiretlerle temasa geçip anlaştılar ve, 22 haziran tarihinde bu âşiret ve kabileler Buha- ya üzerine yürümek üzere hududu geçi tiler, Sovyetler o pek tabii mukabelede bulundular, O günden beri hudut bo yunda misademeler eksik değildir ve pek kanlı olmaktadır, çünkü Afgan-i lılar canla başla döğüşmektedirler, “İsismoğraflar, şiddetli bir zelzele"Kay detmiştir. Zelzelenin merkezi 10.000| Meşhur seyahate dair Lâkırdısı, yanılmıyorsam, bir iki ay sürdü: Hazırlık başladı, içtimalar oluyor, müzakereler yapılıyor; nereleri gezecekleri, hangi taraflara uğrıyacakları ka- rar altına alınıyor. Haydi bir içtima, bir içtima daba olüyor, gazetelere wzun uzun beyanat veriliyor. Yazı iş- leri müdürü tarafından kısılma- sına, ihtisar edilmesine yağmen yine bir sütuna yakın tutan bu beyanatta ne tasavvurlar, ne plânlar, neler, neler yok. Bunları okuyanlar zanneder ki artık Türkiyede düzelmemiş iş kalmıyacak, uyanmamış aile bı- rakılmıyacak... Eski zaman düğünleri yahut yeni zaman baloları için yapı lanlardan daha uzun süren bu hazırlıktan sonra birgün gaze i teler yazdı: — Kadın birliğinin irşat he- yeti köylere gitti. Amerika tay- yarccileriin bir hamlede Nev- yorktan İstanbula geldikleri o günlerde bepimizin gözümüzde mesafe mefhuzu değişmiş gibi idiş düşünüyorduk: — Kimbilir hemşire veya teyze veya makamı validelerimiz nerelere nerelere gidecekler, ne uzun ve meşekkatli bir seyahate girişecekler, tanrı yardımcıları olsun! Gidildi, gelindi... Fakat o git- i meden evvelki hal nerede, ge lindikten sonraki vaziyet nerede? Heyetin ne yapıp ne ettiğine dair söylenen sözlere şöyle bir göz gezdirdim; bütün gezilen bu saha, benim fi tarihinde öğle yemeği yiyip kahvemi içtikten sonra bir dostumun otomobilile dönüp dolaşarak gün batmadan Istanbula dönüverdiğim yerlerdi. Gene Allah sazı olsun, yapılan iş büyük değilse de içinde “irşat,, “köylüyü uyandırmak,,, “seya- hat,,, “vazife,, gibi büyük keli- meler geçen, sarfedilen beyanat veriliyorya, siz ona bakın! . 0,» insaflı dolandırıcı Meçhul bir şahıs, Bebekte bir adamın önüne çıkarak birden- bire: — On öç lira borcunu ver! demiş. Ansizm, ne olduğunu şaşıran, neye uğradığını anlıyamıyan a- damcağız hemen on üç lirayı verince tabii meçbul şahıs orta- dan sıvışıvermiş. Ham doğrusunu isterseniz bu meçhul dolandirici yabana atr lacak bir şabsiyet değildir. Ev- velâ herkesin az, çok borçlu ol- duğu bir zamanda yaşadığımızı biliyor. Sonra bu tarihte kimin cebinde 13 lira bulunuyor, onur farkındadır. Ya, Allah göster- mesin, bir muallimin, yabut bir muharririn karşısına çıkıp ayni suretle bilap etseydi lira yerine hava alırdı. Sonra, ne derseniz deyiniz, in- saflı imiş de, Ya: — Çıkar paralarını! Yahut: — Yirmi lira ver, yoksa ya karım! deseydi, diyemez midi? Günün birinde bu akıllı ve i insaflı dolandırıcı yakayı ele ve- rirse dcaba: — Efendim, ben ondan 13 lira alacağımı istedim, oda vers di diye kendisini kurtaramaz mı? Toplu Tğne Tazyik karşısında ! Almanya Üs tarafı 1 inci sağıfada yardımı ile, hürriyetle beraber bizzat sulhü de temin eden mütekabil anlaş- ma ve bârışma sulhü için o mücadele ekti. Biz de mücadelede devam edebilir. dik ve bize, görünüşe nazaran dünya. yı hiç değilse garbı kökünden © sarsa- cak bir yardım da teklif edilmişti, Biz bunu yapmadık. Boyunduruğa gir- dik ve kurtulmak için durmadan on sene mücadele ettik. o Bu sebeptendir ki gârbi Avrupa bugün beş o senelik plânla meğgul olmamalıdır, ve bu se beptendir ki dünya iktısadiyatının bi- zim de iştirak ettiğimiz yeni o baştan tanzimi meselesi, umumi sukut ve İz» mihlâl o olmadan, istihale ( tarikile halledilmektedir. Bu hakkın tanınma. sını İstemiyoruz, demokrasinin, kurta! rtcrst vaziyetini takınmak istemiyoruz. Bunu, açıkça söyliyelim, cezri usulle. rin tatbikine müsait olmıyacağı kann- ati ile aç halkımıza hürmeten yaptık. | Fakat unutmamalı ki ve daima hatır. lamalı ki büyük karışıklıklar en sakin İve makul istihaleleri ve en kuvvetli iktısadiyatı bile yolundan çıkarabilir. ler. Her şeyden evel unutmamalıdır ki Almanya Avrupanın tam göbeğindedir ve onun İktısadiyatma yapılan her hücum sadece bu memleketi sarsmaz.| Son haftanın hadiseleri bunu İspat etti ve dünya bunu anlamış gibi görü- nüyor. Bu hususta sadece M. Hoverin tak dir ettiğim ve hakikaten büyük hare- ketini hatırlamıyorum: Düşünüyorum ki sükün ve sulhün avdetini istiyen! her yerde, neticesi vahim olacak bu buhrandan kurtulmamız İçin yardım edecek zeki ve anlayışlı zevat bulun- du. Hepimiz Türkiyede bu yardımın na sıl vukua geldiğini biliyoruz. Bu mü| nasebetle bankalarımıza (hakikaten! dostane ve kiymetli o yardımlarından dolayı Türk hükümetine minnettarlı. ğımızı ve hemen buhranın hakiki se- beplerini anlıyarak onları defetmek; için şiddetle mücadele eden efkâr; u. mümiyeye'takdirlerimizi beyan etmek fırsatından İstifade etmek İsterim... Bu sözlerden sonra, sefir hazret- Teri Türk — Alman dostluğuna ait sözler söylemiş, Almanyanın dahili vaziyeti hakkında da malümat vermiş tir. | Polis Haberleri | Feci bir otomobil kazası Şoför Ziyanın idaresindeki 1357 numaralı otomobil dün Be- şiktaştan geçerken iskeleden otomobilin önüne O birdenbire Ömer atlı karpuz yüklü bir ha- mal çıkıvermiştir. Şoför hamalı ezmemek için direksiyonu sağa kırmış, fakat hızını alamıyan otomobil elektirik direğine çarp- mıştır. Bu esnada, otomobilde buluna Hm, Mari, Fuat, Nazif ve Emin isminde dört müşteri ile bamal muhtelif yerlerinden yaralanmışlardır. Ma. Marinin yarası ağır olduğundan Amerikan hastanesine kaldırılmış, tahkikata başlanmıştır. İçki parası yerine Evvelki “gece “yarısı - Unkapa- muda oturan Şoför izzet, Beyoğ- lunda Santral birabanesinde iç- ki parası olan onbir irayı isti- yen garson Yaniyi sustalı çakı ile yaralamıştır. Şapkacı ile hırsız i o Dün öğle vakti 37 yaşlarında Muşi adlı bir Ermeni Beyoğlun- da Keresteci sokağında 52 nu- marada Hayık efendinin evinden bir şapka çalarak Okaçarken, Hayık efendi arkasından yetiş- miş, hirsizi | unduracı bıcağı ile yaralamıştır. Tahkikata başlan- Istanbulda yangın Nasıl söndürülürmüş? Bir Fransiz gazelesinin cehaletine bakınız Son posta ile gelen Kotityen gazetesinde geçen Beşiktaş yan- gını dolayısile yazılmış bir yazı var, Bu yazı Avrupalıların ve ba- husus Fransızların. tayyare ile bir günlük mesafede olan Tür- kiyeyi ne kadar az bildiklerini göstermektedir. Yazıda ezcümle deniyor ki; “ Yangınlar patlıcan mevsi- minde olur. Bunun sebebi Türk- lerin zeytin yağında kızarmış patlıcanı fevkalâde sevmeleridir. Evler ahşap ve vesaiti teshiniye iptidai olduğundan bir kıvılcım sıçramakla ateş zubur eder, Yağ parlar. O vakit kırmızı ek biseli bir münadi elinde bir mız- rak olduğu halde başlıca cadde- lerde: Yangın var!.. Diye koşar ve bu'nidadan sonra yangın olan yeri Topkapı. Yeniköy ilâ bare söyler, (Gece bu vazife bekçilerindir. Uzaktan ve yakından bir çok bekçi seslerinin yangını haber vermesi çok mübiçtir. Böylece yangından obaberdar olan tulumbacılar (yani gönüllü faiye) tulumbalarının bulundu- ğu yere koşarlar, Hepsinin ayağında yalnız bir don arkalarında kısa kollu göm- lek vardır. önlerinde tuğlu bir bayrak taşıyan biri koşar. Arka” sından ata binmiş reis gelir. ilâb,, Kotidiyenin Türkiye hakkıda yazdığı şn satırlar Fransız gaze- tecilerinin Türkiyeyi nasıl tasav- vur ettiklerini gösteriyor. Onlare .| ca Türkiye bâlâ Hamit deviim- deki Türkiyedir. Ne görseler ne işitseler kafalarında yerleşmiş olan şekli bir türlü silemiyorlar Medeniyet (o dünyası olduğu addedilen münevver bir memle- ket matbüatının Avrupadaki bir memleket hakkında bu kadar lâkayt ve malümatsız olmasına bayret ve bilhassa teessüf et- memek mümkün değildir. Uşak şeker fâbri- kasında Uşar şeker şirketi umumi heyeti altı ağustosta yaptığı bir içtimada şirketin tasfiyesine karar vermiştir Bu karara sebep şirketin 1,200,000 lira olan sermayesine mukabil bilânço sundaki zarar yekünunun 1,100,000 Ji- rayı bulmasıdır. Bu vaziyet karşısın da, ticaret kanunu mucibince şirketin sermeyesini çoğaltmak icap ediyordu. Fakat umumi heyet buna karar verme diği için şirket infihas etmiş, yine w- mumi heyet kararile Sanayi ve Maa- din bankası müdürü Sadettin, -Cüm- huriyet merkez bankası mürakiplerin- den Salâhattin Nevzat, Ziraat banka- sından Zühtü ve Uşak belediye reisi Alâettin beylerden mürekkep tasfiye heyeti teşkil edilmiştir. Şirket tasfiyeden sonra en büyük alacaklı olan Sanayi ve Maadin ban- kasına intikal edecek, banka (Ziraat © bankasile birleşerek Uşak fabrikaları- »ı işletecektir. Fabrikaların bugünkü faal vaziyet erinin bozulmaması içn icap (eden tedbirler alınmıstır. Fabrikalar inti- Kal devresi esnasında da işliyecekler- dir. Tifoya karşı tedbir Sıhhat vekâleti şehrimizdeki tifolu semtlerde aşı tatbikine ve o gibi semt lerdeki evlerde hasta taharriyatı ya- pılmasına karar vermiştir. Siz iyilmmeeiie, Sıhhiye müsteşarı geldi Sıhhat vekâleti müsteşarı Hüsamet tin bey mıştır.