28 Haziran 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 5
Fuat yemin etmiyor ! fisır Kralı, yeni kanun esasiye riayet etmiyecek mi? kanunu esasi serihtir : Kral yemin etmeğe mecbur. © halde niçin yemin etmedi ? Mesele Mı bir dedikodu vücuda getirdi ! | kaç gün evvel Mısırda be- bulunmuş ve onun Nİ Parlemento açıldı. Parle- | beyanatı gazetelerde intişar et- | Sente her defaki gibi muhteşem | miştir. Kıralım hukuki müşavir: | Mi arasnda “İlik kireli leri, ve onun aa > yet olunmuş, kıral | Ona çakiden 1928 senesinde kanunu esasiye riayet edeceğine dair yemin etmiş olmasına meb- ni yemini tekrar etmesine hacet kalmadığını söylemiş Mısır kıra- h da bu defa mec açarken eniden yemin etmek lüzumunu Bu noktai pazara göre Mısır- da 1923 denberi meşrutiyet ha- yatı inkıta veya tevakkufa uğra- maksızın devam etmektedir. N Halbuki yeni kanunu esasinin İ50inci maddesince, Ke yeyin i tmesi icap ediyor. Bu > İfa edilmediğine göre Misir kıralınn kendini kanunu esasi ile mukayyet bilmediği manasını istihra ç etmek müm- ln Veft fırkası da bu hadiseyi ehemmiyetle telâkki et- miş ve yeni kanunu esasi ahkâ- | mı üzerinde kıral ile hükümeti ihtilâf o bulunduğunu | öylemeğe başlamıştır. 7 Mısır millyetperverlerinin bu noktai nazarlarında haklı olduk- larına şüphe yoktur. ei Mısırın eski kanunu esasisi ilga olunarak onun yerine yeni bir kanunu esası yapıldığına ve bu yeni kanun kıralın ona sadık kalacağma dair yemin etmesini İicabetirdiğine göre, ri “sm yiyen Halbuki kıralık makamı, meş- rutiyet hayatında fasıla olduğunu, ve bu fasıla dolayısile kıralin eski yeminine muhalefet ettiğini ihsas ötmemek için, bu yeni hattıha- reketi iltizama mecbur olmuştur. Kıral, bu defada yemin etmiş olsaydı, ahkâmına riayet edile- ceğine dair yemin ettiği eski kanunu esasiyi ilga ederek yeni bir kanun neşreltiğinden dolayı yemininde hulf etmiş sayılması icabederdi. Bu mühim mahzuru si Mısırda (o meşrutiyet! dye bir arıza ve fasılaya uğramamış gibi göstermek içim | bu yeni hattı harekete karar verik- miştir, Fakat bu karardaki ak- saklık da derhal nazarı dikkati dur, H ve (Taymisi) in verdiği göre kıral hazretleri- i bütün yol, süngülerini ; Z fiz i EE z nn iftitah nutku- İ fi Zf yeni rejimi ka- yit ettiği ve bunu in | gösterdiği beyan olun- ayeni kanunu esasi- kuvvetleri daha iyi tevzin bu muvazenenin parla- ile idare olunan memle- | zaruri olduğu, hükü- ve asayişi temin et- aber geçen hazirandan diğ gayet mühim tedbir ak Söylenmektedir. tuta Mısırın ecnebi devlet- Münasebetlerinden bahsolu- bunların çok dostane Söylenmiş ve ingiltere ile N aba hakkında yı | ? ilâve olunmuştur: “irgi Ye Mısır milletleri ara " i takviye ve tarsin en kuvvetli vasıta iki asasında aktolunacak $€* bir munhededir. Bu müs” | Memleketimizin hukukunu ettikten ve onun tam İs- tanıdıktan başka iki Arasında mütekabil dostluk imiyeti tesis edecektir... “isin bu şekilde küşadın- yat Harbiye Nazırı iz 5. meclis reisliğine, Meh- Allom Paşa ile Ali Münzi- | «reis vekilliklerine intihap ardır, i Yay at kıralın meclisi açarken iyi anunu esasiye sakadat ye- ei İfa etmemesi son derece İ ye dikkati celbetmiştir. | ke, *İt fırkası reisi Nabas Paşa, ün bu hareketi dolayısile © Z. - Ai O | . o / Harp senelerinde Istanbulda çaışmış olan iğ — bir iagiliz casusunun hatıran Mei valnmaz iseniz ie dan bas N namzet olduğunuzu nenin ya Plemeğe lüzum görmüyorum. Sk) (İçimde NK kâğıttaki isimleri veriyoruz. Büm| vardı. Acaba bu va derecede ve sadakati şüpheli) vaffakıyetle çıkmaklığım mi tlardır. Tevkifleri veya başaklinbilecek mi idi? ette faliyetten menedilmeleri ağ e Mile A ik Miytei Tren beni Bale getirdiği (Ozaman a bn a İN İl b iş dv öz dem Manhayma hareket ( için şu şeh- re uğramıştı erinin geli sakınısız... m, İlk seferimin omem- e bağırdım: şel burası demekti — i Şehir benim Üze- m al si öyle mizjrimde çok fena bir -. Perma ie Dİr hileye getirilerek itlâf edil. | Tekrar. avdete m re es e Pek kıymettar bir unsur kaybet) hiç de hoşuma gm ii ba Vaziyet karşısında siz de anlar di, Maamafih hay Ki ski büyük bir bamret ve ihtiyat) hevesimi okgıyan 9.“ ize Tüzum vardır. memnun bulunuyordum. niz tsus teşkilâtı reisinin bu Balde iş görebilmekliğim için Me» tİDİ dinledikten sonra ( kendisin-;haym hadisesinin aksetmemiş olma- # 1 ; ££ Fg ; 4 if f | #f yemin etmesi 1 EEESİ Çİ İx Zir malümat daha alıp sefareta- küçük kapısından çıktım. gayri ihtiyari > bir endişe giriştiğim İşten mu- ümkün 0©- İter. Fransız hükümeti, reis Hoverin meclisin küşadı İsun, hiç bir veçhile talik edilmemesinde celbetmiş ve azim bir dedi ko- | 5 Fransa ne diyor ? Hover teklifine verilen cevabın metni neşrediliyor Amerika hariciye nazırile Pariste yapılacak müzakere Paris, 28 (A.A.) — Amerika reisicüm|fifletmek için huru M. Hovere Fransa tarafından verilen cevaâbin metni şudur: Fransız hükümeti teklife büyük bir alâka (İle muttali olmuştur. Hükü- met, teklifin mülhem olduğu yüksek hissiyat ile mutabakatın beyan ey- ler. Fransa hükümeti gerek Alman borçlarında arka arkaya tenzilât yap- mak, gerekse Cenevrede 1928 - 9 - 16 tarihinde tamirat programının tam ve kat'i olarak tanzimi mukabilinde Re- nin üçüncü mıntakasını zamanından evel tahtiye etmek suretile daima mül. hem bulunduğu tesanüdün cihan Fktı- sadiyatının telifi hususunda da ef” al İle teeyyüt ettiğini görmeği her- kesten ziyade arzu eder. Hükümet Fransadan şimdiye kadar (yaptığı bütün fedakârlıklardan sonra talep edilen bu yeni fedakârlığın o vüs'atı. m cihan efkârı umumiyesi muvacehe- sinde ehemmiyetle kaydetmek İs- yapılan her teşebbüs- te geniş bir tarzda © teşriki mesai en dişesile hareket eden Fransa hüküme ti, yalnız tediyalın umumen tehirinin kâfi bir çare olmadığını, bu mesai! nin muvaffakıyeti onamına tasrih ey| lemeği bir vazife bilir. (Alman ikte- sadiyatını ve daha umumiyetle Av- rupa iktisadiyatını tehdit eden tehli- kelerin başka bir menşei vardır. Bu tehlikelerin menşei bilhassa kredilerin mühim surette tahdidinde & ve encebi meyduatının o çekilmesindedir. Bina- enaleyh Alman buhranının halli yol nız devlet bütçesi yükünün azaltılma- sında değil, fakat kredilerin tevessüün de mündemiç gibi gözüküyor. Bunun içindir ki Fransa hükümeti parlimen- tonun (tasdiki şartile (tehir oluna- maz. Tediyattan kendi hissesine di şen bir seneliğine muadil meblâğ beynelmilel teğdiyat bankasına tevdie amade oduğunu beyan eder. Bu meblâğın hali hazırda mer'i olan ay- inen teslihat mukavelenamelerinin ba. kiyesinin İcrasına hadim olması meş ruttur ki bu da esasen Alman iktisa diyatına faydalıdır. Fransa hükü- meti bu teklifi (oyaparken Yung plâ- nından istifade eden diğer devletlerin ayni kararı ittihaz edeceklerini ve ci. handa kredinin ve itimadın tekrar te esüsünü kolaylaştıracak başka ted- birler alınacağını ümit eder, Beynelmilel tediyat bankasma bu suretle tevdi olunacak meblâğlar Al manya da ve diğer merkezi Avrupa memleketlerinde ve bilhassa Yung plâ- nınm bir sene müddetle tehirinin ma- li veya iktısadi karışıklıklar ihdas « debileceği memleketerdeki Okredinin ıslahı için derhal kullanılabilir. Bu meblâğlar plânın muvakkaten.tehiri hususunda derpiş olunan bir senelik müddetin hitammda <bittabi serbest kalacaklardır. Fransa hükümeti, ke za bu meblâğların, gerekse Yung plâ- nınım tehiri neticesinde Alman huku- kunun hafiflemesinden tevellüt -ede- cek meblâğlarm munhasıran iktisadi maksatlarda kullanılabilmesi için ih- tiyat tedbirleri alınması lüzumuna ka ildir. Her hangi bir dampinge nak-i ten müzaheret tehlikesi bertaraf olun- malıdır. Nihayet mezkür (mühlelin hitamından evel, Almanyanın tediya tına tekrar başlaması için alacağı tedbirlerin tetkik olunması muvafık- tır, Amerika teklifinin tatbik olunma- m sı için Fransa tarafından telkin olu- malüm değildir. İnan tadilât ile yapılan teklifat Hover Fakat ismail Sıtkı Pş., yeni | teklifine hâkim olan fikirile ta meclisi açtığı ilk günden, kendi İmamen teklif edilebilecek gibi gözük- eseri olan kanunu esasinin bir |mektedir. Bu teklifler ve tadilât hu- maddesine muhalefet etmiş bu- |susunda her halde ileride müdavelei lunuyor. jefkârda bulunulacaktır. Fransa gay- sualine cevap (vermek İçin, kati Yung plânında tehir edilmiyeceği res- men kabul olunan gayri meşrut sene-i Yik tediyat hususunda müdahaleleri el zem olan Fransiz meclislerinden ka-| rarlarını istemeğe amadedir. Hükümet bu takdirde ( tehlikenin büyük olacağını kaydetmek ister. Çün kü bu keyfiyet imzaların ve mukave- lelerin kıymetine olan itimadı sarsar ki bu da teklif edilen (tehirde gayri meşrut (senelik tediyat, meşrut tedi- yat gibi muamele görürse, takip edi. len maksada müğgayır olur. Fransa hükümeti, Almanyanın hususi esha- mı Yung ve Kröger iştikrazları ve he- nüz toplanmamış gayri meşrut senelik tediyat arasında kati bir-taaruz ya pilmiş olduğunu Dillmssn eliemmiyet- le kaydeyler. Almanya için, halkın elinde bulunan Yung istikarazının tediyatına dev.'n olunacağı kabul edildiği halde gayri meşrut senelik tediyatın (tehiri esasi prensip-ve ( sarih ahkâma muhalif 0- lar. OBinnenaleyh Fransa hükümeti gayri meşrut tediyatm velev M. Hoveri tarafından derpiş edilen müddetle ol- birinei derecede (o manevi bir menfa- at mevcut olduğunu müşahede eder. Bugünkü buhranın neticelerini (o ha- İsedasransnisönselmzresesiemenielieilmmeviğiğmesilerri0n duya sebebiyet vermiş bulunu- yor. Bu yüzden tekevvün eden mese. lenin nasıl balledileceği henüz Adamı şöyle bir tetkik ettim. almanlar gibi kaba tavırlı bir adam idi Maamafih gözlerinden fevkalâde ye. kâveti anlaşılıyordu. Birinci (bira kadehini bitirip ikinciyi (o ısmarladık. tan sonra bana dönerek dek; ki: — Ne dersiniz Fröylayn bugün hava çok güzel değil mi? Konuşmak için bir girizgâh aradığı muhakkaktı. Kendisine: — Evet Mösyö, Çok güzel dedim. Bu veçhile aramızda mükâleneye yol açıkmış bulunuyordu. Muhatabım müsaademi aldıktan sonra sandalye sini benim masama getirdi. ve bira- sını da getirtti. Bir müddet öteden beriden konuş- tuktan sonra muhatabım benim hangi sı ve hakkımda şüpheye düşülmemiş bulunmak şarttı. Aksi O takdirde fo yam meydana çıkacaktı, Binsenaleyh Bale varır evvelce indiğim (otelin hetinde bulunan bir otele (indim ve Berlinde sefaretten © almış olduğum yeni pasaportlarla kendimi kâydettir-i dim. Bu pasaportlar mucehince ben İngiliz bir hasta bakicr © oluyordum. O akşam dinlendikten sonra ertesi günü Alman teşkilâtı ile temas edece ğim Kontinantalbara o gittim. Bura- sı, Balin muhtelif mahalleleri gibi Alman ekskeriyetinin nüfuzu altında idi. O Kotinantalbarda Fransızca konuşan (bir kimse bulmak © hemen hemen imkânsızdı. Bara girip bir kö şede oturdum. Cenevrede doktor Grum' otele indiğimi o sordu ve ertesi ogün bah ile kararlaşlırdığımız veçhile pa- beni otelde ziyaret için o müsaade 's- rola makamında elimde mâvi kenarlı|tedi. bir ipek mendil tutuyordum. Az son.) © Artık barda işim kalmamıştı. Çıkıp ra iri yarı yapılı biri içeri o girdi.İbir otomobil ile Balin civarındaki bü Bu adam etrafı süzdü ve beni görün-| yük parka gittim. Yavaş yavaş akşa çe dikkatle baktı. Sonra lâkayt birlmun serinliği ortalığı sarıyordu. Par- tavırla yammdaki boş bir masaya u-İkın güzel ağaçlıkları altında tenhaca turdu. Ve bir bira ısmarladı. bir mahalde (otomobilden inerek bir Balde temas edeceğim -adamın bulbankete oturdum. Zihnen ne yapa- adam olduğunu vanda hissetmiştim.İcağımı tasarlıyordüm. Berlin sefa- varmaz tam zıt ck Bütün!retinde bana yapıla — VAKIT 28 Haziran 1931 — Memleket Haberleri Canavarlığın Derecesi Karısını ve iki çocu- ğunu keserek öldürdü Cebelibereketin Karaboyunlu mahallesinde, Uzun Ali oğlu Meh- met namında bir canavar karısı Hamide hanımla iki çocuğunu aralarındaki geçimsizlik oyüzün- den, bütün insanlıktan tecerrüt ederek keskin ve büyük bir br çakla et kıyar gibi kesmiş ve cesetlerini çuvala (doldurarak ormana atmıştır. Bu çocuk ve kadın katili canavar yakalanmış- tır. — e — Türk maarif cemiyeti eşya piyangosu hediyeleri Türk maarif cemiyetinin 1 Mart 931 de çekilen eşya piyango- sundan numaralarına hediye isa- bet eden ve uzak yerlerde bu- lunduklarından dolayı vaktinde müracaat edemiyenlerin hediye- leri hakkında Merkez idare he- yeti tarafından yeni bir karar verildiği haber alınmıştır. Bu ka- rara göre piyango müdüriyeti Temmuz 931 nihayetine kadar biletlerine hediye isabet eden- lerden bizzat veya bilvasıta mü- racaat edenlere hediyelerini ve- recek, taşradan biletlerini gön- derenlerin de hediyelerinin be- delini kendilerine irsal edecektir. Türk maarif cemiyeti bu ka- rarı ile hediye tevzi müddetini alâkadaranın lehine olarak üçün- cü defa olarak temdit etmiş oluyor. ri meşrut senelik tediyattaki hissesini yukarıda zikrolunan şerait (altında beynelmilel tediyat bankasının emri- ne amade kılmakla tehire (uğrıyan mıntakalarının ihyası içii katlandı. ğı yükler dolayısile kendisine Verilen paradan mezkür telir müddetince mahrum kalmaktadır. Fransa kendi- ne verilen meblâğlar ile alması icap eden meblâğlar arasındaki fark üze- rinde ısrar etmeksizin düyunu umumi- yesinin Alman borcunun dört misline /baliğ olduğu ve maliyesinin ihyası için takip edip bizzat kendi vesaikile bunadn dört sene evel tahakkuk ettir- diği mesainin tehlikeye düşürübme- mesi Jâzım geldiğini hatırlatır. Fransa hükümeti vahim addedilen buhrana karşı almacak (muhafaza tedbirlerinden iki memleketin an'ane. ye sadık kalarak teşriki mesai ettik- leri bir zamanda (Fransa ve Ameri- kâ cimhuriyetlerinin tesanüdünü be- yan edebilir. Bu iki memleket bey- nelmilel hüsnü niyetlerine müahede- lere riayet edilmek ve (o #sulhün istik. bali için esası şart olan millet arasın. daki itimat tekrar tesis olunmak su retile mukabele edileceğini (ümit et- mekle haklıdır. | bilecek o cefaların bir Jistesi bana verilmişti. Bu listeyi Alman casus heyetine tevdi edecektim. Ancak bu temaslarımda (yapacağım en küçük bir hata, bir dikkatsizlik yanlış bir söz beni (o mahvedebilirdi. Ahi, Eğer Balde lüzumu halinde isti nat edebileceğim, kendisinden yar dım göreceğim bir kimse olsa. Halbu: ki hiç kimseyi tanımıyordum. Tama men yalnız kalmış, teşebbüsü şahsime terkedilmiştim. Bunları düşündüğüm sırada birisi. nin beni dikkatle süzdüğünü (farket- tim, Bana dikkatle bakan bu adam gofür elbiseli biri idi. Yüzü bana pek yabancı gelmiyordu. Az daha dikkat edince sevinç ve hayretle bağırmaktan kendimi zor Zaptettim. Bu şoför za- vallı Flajonm yanında, görmüş oldu- gum şen (Parisli Röneden (başkası değildi. z Röne de beni tanımıştı. Maamafih bü tanıyişını belli etmedi. Yalnız bu. ilunduğum sıraya yaklaşarak (baska bir şeyle meşgulmüş gibi bir tavır al- dı ve gözleri bana müteveccih olmadır yi halde sordu: (Bitmedi)
