4 Haziran 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

—i —VAKIT 4 Haziran 1931 GÜNÜN— z ———IŞARETLERİ Şımaran irtica a Romada yeni bir sulkast keşfedil. Bu swikasti yapan ne bir anarşist. tir. Ne bir kaçık kadın. Bu sufkasii hazırlıyan Vatikandır. İtalyan polisi katolik cemiyetini bastı, ve şimdi bu hıristiyan cemiyetinin ka- pıları önünde bir kara gömlekli nöbet. çi vardır. Ne içerden dışarıya ve ne dışardan içeriye kuş uçmuyor. Senelerdir, faşizm ile Vatikan ân laşmış gibi idiler. Hem ne anlaşış. U- zaktan görenler, genç Romanm sağa doğru dümen çevirişinden (dehşetle ürkmüşlerdi. Faşist Italya, Vatikanın hükümeti ai resmen tasdik etti. Vatikanm hu - dudu dışmda kalan arazi için 4 milyar liret tazminat verildi. İtalyan mektep lerinde dini tedrisat mecburileştirildi. Hatta yüksek mekteplerde bile ulümü diniye dersleri ihtisas derslerinden üs- tün tutuldu, Papaslara nikâh kıymak hakkı ve rildi. Papa ve katolik kilisesi bunu kâfi görmedi. Ateş püskürerek faşizmin hu Tistiyanlık düşmanı olduğunu söyle. mekten çekinmedi. Son İspanya ihti'â Ji Vatikanı daha açıktan harekete geç- meğe sevketti, Ve faşizme yapılan su- ikast böyle başladı.. ... Faşizm kaç derece sağdır, veya sol dur onu hesap etmek istemem. Fakat bugün köhne ve salhurde bir piri fani olan rönesans medeniyetini bir kâfir ve bir züppe çocuk farzeden kilise irticam ta kendisidir. Onun kendisinden bir ar pa boyu ilerde duran, ve yahut bir ar. pa boyu menfaatini kıran için ıstırap armudu, engizisyonu gizli gizli çalışır. Yeni bir şey öğrenmemiş ve eskiyi u- nutmamıştır. sk. İrtica .her yerde irticadır. Kafala ,Munizı, veririz, fakat prensiplerimizden feragat edemeyiz diyecek kadar şı- maran irtica dünyanm her yerinde aynj kalple yaşar, ayni ree ile tenef- füs eder bir acaip mahlâktur. Bu mahlük her yerde yeni ve genç düşünceleri parçalıyarak karnını şişi. rir. Dünya inkılâpçıları sağa döndük. çe, sağa müsadekâr vaziyet aldıkça kendi kuvvetlerini israf etmiş oluyor. lar, Ve kendilerini parçalamak istiyen #ca- ip mahlüka yem hazırliyorlar demek. tir. Samimi inkılâp inkrlâp düşmanının kendisinden memnun göründüğü : man asil tehlikeye düşmüş demektir. ... Türk inkılâbmın mazi müessesele- rine karşı cepheden akınmı vaktile mevfimsiz bulanlara Vatikanın hareke ti bir ders olmalıdır. SADRİ ETEM Kuponsuz Piyankomuz Piyankomuza ait numa- ralar iki günden beri gazete mizin başlığının sağ tarafın. da neşredilmeğe başlanmıştır. On beş gün devam edecek © lan bu numaralı nüshalarimı. 71 muhafaza edenler müsaba- kamıza iyi etmiş olacak. Jar ve çekilecek bir kur'uda kazanan numaralar tesbit ve ilân edilecektir. Birinciye 40, ikinciye 2), üçüncüye 10 lira ve yüzlerce kariimize de muhtelif kıymet. te hediyeler kazandıracak o- Yan bu yeni piyonkomuzda ây larca kupon toplamak ve son. ra bunları matbaaya getire rek di Terin hiç Numaralarisai biriktiri. niz. Harici Haberler | Esalet unvanları mülga ! Japonyada belediye intihabatı yapıldı, meb'uslar da yakında seçilecek Madrit, 2 ( A.A) — Dahiliye | nezareti belediye intihabat ne- #celerini tebliğ etmiştir. Cümbu- | riyetçi - Sosyalist koalisyonu 1645 ! krallık taraftarları » Sol, cümhu- riyetçi liberal sağ cenah 757, radikal sosyalistler 301, federal- cümburiyetçiler 889, müstakil- cömhuriyetçiler 156, katolikler 47, radikaller - 28, çifçi cümhu- riyetçiler 91, demokrat ve isla- hatçı cümbhuriyetçiler 84, cüm- huriyetçi o birliği 141, merkez cümhuriyetçileri 54, muhtariyet taraftarları- cümhuriyetçiler bir- liği 461, müstakiller, ananeciler, milliyetçiler ve saire 354... Madrit, 2 (A.A) — Nazırlar meclisi, umumi intihabatın evel- ce tayin edildiği gibi 28 Hazi- az yapılmasına karar vermiş- Kortes meclislerinin ihzari cel- sesinin İ3 ve küşat resminin de Bastille'in alındığı günün yıldö- nümlne tesadüf eden 14 tem- muzda yapılması takarrür etmiş- tir. Artık asalet unvanı kullanılmayacak Madrit, 2Z(A.A) — Adliye nazırı, bundan sonra hiç kimse- ye asalet unvanının verilmiyece- ğine dair olan bir kararnameyi nazırlar meclisine kabul ettirmiş- tir. Resmi vesaikta asalet unvan» larının istimaline müsaade edi!» miyecektir. Ispanyada Cumhuriyet bayramı Madrit, 2 (A.A.)— Cümhur yet bayramı 10 hazirandan 25 hazirana kadar devam edecektir. Cümburiyet bayramında (yedi boğa güreşi bir at yarışı, bir musiki müsabakası icra olunacak ve halk için tiyatrolar, gece şen- likleri vesaire tertip olunacaktır. Ispanya hükümet reisinin bir mektubu Madrit, 2(A.A.) — Malize nazırı M. Prieto, hükümet reisi M. Zamoranın bir mektubunda dihtatörlük zamanında İspanyada çıkarılmak mecburiyeti ihtimali- ne binaen Fransaya 465,405 frank göndermiş olduğunu cüm- huriyetin ilânını müteakıp bu parayı da tekrar İspanyaya ge tirdiğini bildirmekte ve mezkür meblâğı milli işlerde kullanmak Üzere peçetaya tahvil edeceğini ilâve ederek demektedir ki: “Böyle hareket etmek üzere şabsi menafiim ile milletin me- nafli arasında tesanüt mevçut olduğunu göstermek ve İspan- yanın iktisadi mali sağlamlığına olan itimadımı ispat etmek is- tiyorum. m e e ae —— Romanyada intihabat Bükreş, 2 (A.A) — Meb'usan meclisi intihabatı sükün içinde cereyan etmiştir. intihabata İş- tirak edenlerin miktarı çoktur. Umumi intiba hükümetin kabir bir ekseriyet kazanmış olduğu merkezindedir. Henüz kat'i ne- ticeler ma üm değildir. intibabat sistemine nazaran hiçbir listenin mutlak ekseriyeti temin edemediği intihap daireleri için memleketin her tarafında verilmiş olan rey- lerin yekünu nazarı itibara alı narak meb'us seçilir. Paris, (A.A.) — Romanyanın Parıs orta elçiliği tarafından neşredilen bir tebliğde Roman- yada intihabatın büyük bir sü- kün içinde yapıldığı bildirilmek- tedir. Bu tebliğden anlaşıldığına göre kat'i netice ancak akşama doğru öğrenilebilecektir.Maamafih! hükümetin büyük bir muvaffa- kiyet kazauacağı söylenmektedir. Bütün siyasi fırkalarla akalli- yetler yeni mecliste temsil edi- leceklerdir. intihap edilecek meb'us adedi 387 olmasına nazaran hü- kümetin 300reylik bir ekseriyet kazanacağı zannolunmaktadır. Güzellik kıraliçeleri Nev-York, 2 (A.A) — Avus- turya, Belçika, Danimarka, Fran- sa, Almanya, Norveç ve isveç güzellik kıraliçeleri Teksasta kâ- in Galveston müsabakasına işti- rak etmek üzere İle de France “vapuru ile buraya gelmiş ve ka- raya çıkmışlardır. “Pourduoi Pas?,, gemisinin seferi Paris, 2 (A.A) — Dr. Char cot meşhur “Pourguci Pas?,,, ge- mesile “kutup senesi,, seferine iş- tirak için Groenland'a gitmeğe hazırlanmaktadır. Bu sefere 26 millet iştirak edecektir. Seferden maksat şimal kutbuna civar olan havalide cevvi, miknatısi ve elektriki hadiseler hakkında tet- kikat yapmaktır. Bu tetkikat 1882 ve 1883 senelerinde yapıl- miş olan tetkikata mümasildir. Gemi haziranda hareket edecek- Mısır intihabatı Kahire, 2 (A.A) — Teşril in- tihabat büyük bir sükün içinde icra edilmiştir. Sıtkı Pş., münte- hiplerin yüzde doksanının reyle- rini vermiş olduklarını ve intiha- bat netayicinin şimdiki rej'min milletin tasvibine mazhar oldu- ğunu göstermekte bulunduğunu söylemiştir Kat'i rakamlar he nüz malüm değildir. Milli Fransız tasarrafu Paris, 2 (A.A) — 1930 senesi zarfında Paris tasarruf sandığına 389 milyon frank girmiştir. Sene nihayetinde sandık mevcudu 869 milyona baliğ oluyordu. Fransa- da mevcut bilumum tasarruf sandıklarına 18 buçuk milyon kişi iştirak etmekte ve bunların tasarruf ettikleri meblâğ 38 mil- yar İranga baliğ olmaktadır. Fransız kabinesi Paris 2 (A.A) — Echo de Paris gazetesi yeni Reisicümhur M. Doumere Laval kabinesi âzasına bazı şayilar hilâfına olarak 13 ! Haziranda (mevkilerinde edileceğini yazmaktadır. Mezkür gazete, M. Briandın istifasına ihtimal verilmediğini bir kabine bubranı çıkmasını hem ananeye hem de kanunu esasi ahkâmının büsnü cereya- nına omügayir olacağı fikrinde bulunmaktadır. İtalyada şiddetli fırtınalar Rema, 2 (A.A) — Gazeteler Breslia mıntakasının şiddetli bir fırtına hüküm sürmekte ve tak- rben 20 klometrelik bir saha dahilinde azim tahribat yapmak- ta olduğunu yazmaktadır. Birçok akar sular taşmıştır. San Virginia'da iki kişinin bo- ğulmuş olduğu haber veriliyor. Beynelmilelce debiyat fede- rasyonu kongresi Paris, 2 (A.A) — Beynelmilel edebiyat federasyonu kongresi mesaisini bitirmiştir. Kongre mü- zakeratı mühim olan tercüme meselesi üzerinde cereyan et- miştir. Yapılan teklifat heyeti umumiyesi itıbarile bütün mem- leketlerin muelliflerine maddi ve ipka İbulunmadığını söylemişler ve yazmış-'bulacaktı?. Irak hükümeti ile Irak petrollari kurapanvası itılâf etti Gergükten Ha, Tabu Şama birer petrol borusu Vİ tılacak, her se. « hükümetine (400,000) İngiliz | verilecektir. irak msclisi hu itilitinameyi tasdik eti | i o — en — Birkaç (sene evel, bir çök atiye olr ihtilâf yoktu. Fakat boru muharrirleri, Irakta bir tamla petvoliyolu takip edecek (ve meret l Td Onların ba sözlerine 1927 senç-, Fransa Suriyede mandater yide bu borunun Trabluşamda fakat o zaman Irak petrol şirketi tara-Ibulmasını müdafaa ediyordik fından vuku bulan tahrirler esnasın. hükümeti ona muhalefet ederi da petrol sahalarının birinde bir fe--İnin Hayfada nihayet bulman hadan (50.000) ton petrol fışkırmış ve'de idi. Irak hükümeti, çölde üç kişi petrollar içinde mahvolmuşlar-İmiryolu hattının tesisini, petrol dı. Bu hâdise, Irakta petrol bulunma-İsunun bu hat ile muvazi gil a idığımı iddia edenleri susturmağa kâfi hattan Maverayi Erdenden v gelmisti. Daha sonra yapılan taharri.'istiyordu. Çünkü İngiltere PX. iyat Şimali Irakta petrolun son dere :|manda sahibi olduktan başka fi mebzul olduğunu ispat etmiş fakat bu'da müttefikidir. Filistin ile j petrol menbalarile alâkadar olanların Erden bu hususta İraka müm”. 9 arasında tahaddüs eden ihtilâflar, işi: diyorlardı. İngiltere bahriyesi ( bir an evel başlamasına mani olmuştu.(fikri terviç etmekte idi. Uy Nihayet geçen hafta nlAkadarlar iti; © Asıl kumpanya, (Kerkük lâf etmişler ve itilâfname Irak meclisillus) hattnım kısalığına o ve dah tarafından tasdik edilmiştir. olmasına mebni onu tercih N Irak meelisinin, hükümet ile Irak|Fakat Irak murahhasları, di a petrol kümpanyası arasında aktolunan|rinde israr etmekte idiler. TN itilâfnameyi, ittifaka - yakın bir ekse-| (Öte taraftan Irakın Akvaf riyetle tasdik ettiğinden itilâfnamenin| yetine kabul olunması meselei (#İ ( Arap milliyetperverlerini tatmin ede-İngiltere hükümeti, gelecek #4 cek mahiyette olduğu söylenebilir. — İkm Akvam Cemiyetine kabulünü Irak petrol" kumpanyası bu itilâfna-İedecektir. Bu teklifin kabul © me ile derhal faaliyete başlamayı veliçin Cemiyeti Akvam azala; g Kerkükten Akdenize kadar uzanacık| (Fransa ile müttefikleri ve “fi.” bir boruyu temdit etmeyi kabul etmiş-İlrakın cemiyete kabulüne | tir. Bu boru Irakın siyasi ve Iktısadilettikleri takdirde Irakın Cemi âtisi namına büyük bie ehemmiyeti ha.İvama girmesi suya düşebilir * Jia lardı. sinin teşrinleveline kadar Sa izdir. neticesi olarak Ingiltere — Ir. Petrol kumpanyası, Irak hüküme-İhedesi de bütün (ehemmiyeti! tine her sene 400.000 İngiliz lirası ve-İderdi. recektir. Bu suretle © Irak hükümeti o Yeni petrol itilâfnamesi b8 zirai mahsulâtın kesada uğraması yü-İlü de halletti Ve petrol bo: zünden uğradığı mali buhranı bir de-İkolu olması (kabul edildi receye kadar tahfif edecektir. dan biri Trablusşamda nih İtilâfname mucibince Diclenin şar-Jeak, Öteki de Hayfaya va kındaki petrol menbaları Irak petrolliki kol ayni miktarda petrol kumpanyası tarafından işletilecek bu-| ve bütün bu hatlarm inşaatı na mukabil Diclenin garbindeki petrolİsinde nihayet bulacaktır. g3 menbaları Trak hükümeti “tarafmdan! (Bu çaresi hal, Fransızları ha istismar olunacaktır. etmiştir. Onun için Fran: Diclenin şarkındaki petrol menba.|Yeti akvam işinde Irak müzaf ların istismarma başlanılması, şüp mesi beklenilmektedir. hesiz, OIrakm o terakkisini, bilhassa| (Petrol borusunun Iraktan © Iraktaki şimal vilâyetlerinin refahını)ze temdidi neticesi olarak tesri edecektir. Iran arasında da hir demirye Kürtlerle meskân olan havali, ye-İması beklneilmektedir. ni yapılacak tesisat dolayısile iş bula- cağından, İrak hükümeti, buraları- nın İdaresi hususnda, eskisi kadar müşkülâta uğramıyacaktır. Irak hükümeti ile Trak petrol kum- panyası arasında #on itilâfnamenin ak tinden evel Fransa İle Irak arasnda bir gerginlik vardı. Irak petrol kumpanyası, Amerika Felemenk, Fransa ve İngiltere petrel ikumganyalarından müteşekkil beyne'. milel bir teşekküldür. Fransa, harp ve sulh zamanların- ida kâfi miktarda petrola muhtaç bu- Junuyor ve bunu temin etmek istiyor. du. : Onun için Fransa - iktisatçılar, #iyasileri ve maliyecileri (Fransanın Irak petrollarımdaki hissesini, Fransa; petrol inhisarının o esası saymışlardı. Onun için Kerkükten Akdenize petrui getirecek olan borunun o geçeceği yol, Fransa için milli müdafaa meselesi idi, Borunu Akdenize varması üzerinde lirler. 4, — Müsabakada ne? tedikleri makine zacaklardır. # X — İştirak edip en İSİ ece kazanacak eee ma manevi ker nevi teminat veren Dee / ameli neticelere varmıştır. Bu bapta beynelmilel bir muharrir nizamnamesi yapılacaktır. Kongre edebi mülkiyet hak- kındaki kanunların tevhidini ve mülkiyet müddetinin bütün mem- leketlerde elli sene olarak tes- mıya ışacak de Ar rilaret tasdik edeceği l ve tavsiye kâğıd! "© ceğiz. . bitini istemiye karar vermiştir. Kongre sinemanın (o tivatro mek ön eserleri iinifinin dabil sddedile- pini b lâzımdır. İş ve sini kabül etmiş ve federasyonun - bütün memleketlerde, Fransada tatbik edilen usule benzer bir usul kabul edilmesinin teminine çalışmağa memur edilmiştir. Yunanistanda dolu ve fırtına Atina, 2 (A.A) Tesalyada ve Makedonyada şiddetli fırtınalar olmuş ve dolu yağmıştır. Zarar ve hasar çok büyüktür, Bir çok evler çöküp yıkılmıştır. Beş ki- şilik bir aile su altında kalarak boğulmuştur. terlerse fo dermezler. Bütün işsiz d nımlar o müs Matbaamızzâ den kaydedil!