4 Haziran 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

—— 2 VAKIT 4 Haziran 193) 52000 kadem yükseklikte Profesör Pikar ve arkadaşı ne yaptılar, nasıl indiler ? Profesör Bikar ile arkadaşının bir balonla semâya yükselip tekrar yere inmeleri çok mühim bir hadisedir. Bu İki zat ilmi maksatlarla hareket ede Tek şimdiye kadar insanların varabil- dikleri en yüksek irtifalara yükselmiş ve bütün dünyanm merakı içinde bü. yük ve tehlikeli bir seyahat yapmışlar dır. Profesör Bikar, arkadaşı Kifer ge çen çarşamba günü sabahleyin saat dörtte yer yüzünden hareket ettiler, Kendileri (14,000) mikâp metre hacmin de bir balondan sarkan alüminyom bir sepete binmişlerdi. Balon hareket etmiş, ve çok geçme den fezada bir nokta gibi görünmüş- tü. Ara sıra bulutlar içinde kaybolan balon geçen çarşamba sabahı (Avs- berg) den cenubu garbiye doğru gidi yordu. Balon, daha sonra Konstans gö lüne doğru gitmiş, ve cenubu şarkiye doğru ilerliyerek Avusturya Alplerin den İtalyaya doğru yol almıştı. Balon hakkında alınan son malümat onun İ- talya hudutlarıma yakın bir yerde in mekte olduğu ve mühim bir tehlike ge- girdiği idi. En nikbin insanlar bile te MAşlanmışlardı. Çünkü herkes bu se- ma seyyahlarının geri dönerek macera Tarmı anlatmalarını bekliyordu. Profesör Pikar, avdet seyahatini büyük bir meharetle idare etmiş ve ba Jonu yere indirmeğe muvaffak olmuş- tu. Balon, bir zarara uğramadan son derece dikkatle seçilen bir kar sahası Üzerine inmiştir. Profesör Pikar yere indikten son- ra Alp glâsyesinden civardaki köylere varmış ve orada köylüler tarafından miştir: — Denizde çalışan ve ancak iş olduğu zaman vazife gören mavnaçılarımızında ayni omahi- yette olan puvantörlerimiz gibi Üçrete tabi tutulmasının bazı mavnacılarımızı telâşa düşürdü- ğünü anladık. Halbuki mesele yanlış anlaşılmıştır. Mesele şudur: — işsizlik dolayısile bir kısım mürettebatımıza yol vermemek için bunların aldıkları ücreti iki- ! ye taksim etmeği muvafık bul- duk. iş olsun olmasın maktu olarak yarı ücreti kendilerine vereceğiz. (ODiğer yarısını da bir ayda iş günlerini oyirmi beşe kabul ederek gündelikleri neye baliğ olursa her çalıştığı — Evimden nereye savuşacak- mışım? Beni (Okovuyor musunu?? Bir yere gitmem... — Çünkü bu bir buçuk ayın için de bu evde senin tahammül edemi-| yeceğin şeyler olacak... — Bu olanların üstüne bunlar- aşamıya»| caklar.. Bunlar vadeli ölümle 2e- hirlenmişlerdir. Vakit de yaklaşı- yor. Zehirciler de senin torunla- rındır. — Rezaletin altından cinayet çıkıyor.. —Bu ölüm mahkümlarınn birkaç günlük hayatları için bu ka dar patırtı çıkarmağa ne lüzum var! dır... Gençlik ve sevda yeisi saika-! sile yapılmış bir fenalığı bu kadar- cık bir iyilikle ödeyemiyecek kadr insanlıktan behremiz kesildi mi? — El âlem bunu duysa bize ne derler? Lânet okurlar vallahi. — Bu felâketin iç yüzünü kira seye duyurmamağa © çalışacağız. Bu sır evimizde çıkmış bir yangm gibi kendi aramızda bastırılacak, ört bağ edilecek.. Anlıyor musun Jkarşılanmıştır. Bu iki Alim, yaptıkları seyahatle küremizi ihata eden kabili teneffüs ha vanın fevkinde yaşadıkları anlaşılı. yor. Profesör Pikar, kürei arzdan on mil mesafe uzaklaşmıştı. Onun bu seya hatindeki ilmi kıymetler bilâhare anla şılacaktır. Profesörün hedeflerinden biri koz mik şuaları, tetkik etmekti, Onun insanlığın irfanma ilâve e deceği malümat, çok büyük bir kiyme ti haiz olacaktır. Fakat heniz bu ma- lümatın mahiyeti malüm değildir. Bu nunla beraber bu pek mühim seyahatin büyük bir muvaffakıyetle yapılması, bütün ilim âlemini sevindirmiş bulunu yor. Profesöre refakat eden doktor Ki fer, bir Londra gazetesine şu sözleri söylemiştir: “52,1000,, kadem yükseldik. Fezala rm sonsuzluğu İçinde yüzüyorduk. Ar İzi göremez olmuştuk. Sanki .denizde iyüzüyormuş gibi idik. Hayatımız hir tek tehlike geçirdi. Yere inmek yük- İselmekten çok müşküldü. Üç saat için de azami irtifan vardığımız halde on dört saat içinde yere inebildik. Bunun ila balonumuz, daima irademize tahi- Profesör Pikarın kendisi sorulan suallere şu cevapları vermiştir: — Üşüdünüz mü? — Hayır. Bilâkis bazı zamanlar kaynıyacak gibi oluyorduk. İçinde bu lunduğumuz şeyin harareti 100 fahren hayt derecesine varmıştı. Ve biz bunu indiremiyorduk. — Korktunuz mu? — Yalnız inmek hususunda uğra. idığımız müşküller bizi korkutmuştu. gün ayrıca kendilerine yezmiye vereceğiz. Bu usül senelerden- beri puantörlerimiz hakkında tat- bik edilmekte idi. Şirket, hiçbir zamân kendi (müstahdemlerinin mağduriyetini veya çok az para alarak sefalete düşmelerini iste- mez. Bu usül işlerin az olduğu aylarda şirkete belki yüzde on kadar bir tasarruf yapar fakat işler çok olursa çalışan mavna- cılarımız eskisinden fazla ücret alırlar. Hakikat bazılarının yan- ış fikirlerine uyan, mavnacıla- rımızca da anlaşılmış olduğun dan mesele kalmamıştır. Bu kararı bize verdiren saik, mavnacılarımızın sefalete düş- melerine meydan vermemek en- lanne? Sesini kes.. Kendi di kat el betbahtlarının yapacağı fenalığı yapma... ... İ o Sefaletten kurtulan hastaların üzerinde iyi hava, bol güneş , temiz gıda tesirini göstermeğe başladı. Sıhhatleri mahsus surette düzeliyor gibiydi. Artık ölümden hayata dön düklerini kendileri de anlıyorlardı. Şimdi iki kardeş aralarında ümitvar jestlerle fısıldaşıyorlardı: Caize — Ne dersin ağabey? Göz göre iyileşiyorlar.. Çelebi — Ben de öyle görüyo- — Büsbütün kurtulacaklar mı — Memul ediyorum... — Yoksa söylendiği gibi bu halleri ölüm iyiliği olmasın? — On yedi ağustos gelmeden kat'i bir şey söylenemez... — Babamız hakikati bilir. Gi- dip ona yalvaralım. Doğruyu bize söylesi İkisi de filesofun huzurunda yalvarmağa başlarlar. secde eder gibi yerlere kapanarakli yazacak, sına geçilmiş olacaktır. tir. katler meydana çıkacaktır, arazi hep elektr i Rusyanın birinci beş senelik pid İnı, Rusyayı makineleştirmeyi istihdaf lediyordu. Bu plân 1933 senesinin bü İştnda nihayet bulmuş olacaktır. 1981 senesinin ortalarına ('yaklaştığımıza göre 1933 senesinin başlamasına bir bu İçuk sene kalmış demektir. O zamana kadar Rusyadaki sanayileşmek prog ramı, tam değilse de, azami derecede tatbiki nihayet bulacak. Fakat Rusya- nm sanayileşmesi işi, bu beş senelik programla bitmiyecektir. Bu (birinci beş senelik programı, takip edecek ikin ci beş senelik program şimdiden hazır. lanmaktadır. “Rusya devleti plân ko misyonuz bu mühim işle meşguldür. Rus matbuatının neşriyatından an-i laşıldığına göre bu İkinci beş senelik plân Rusyayı elektrikleştirmeyi istih.| daf ediyor. Bütün rus mafbuatı birinci beş se- nelik plânım tam bir muvaffakıyetle neticelenmiş sayılacağını (söylemekte müttehittirler. İkinci beş sene plânının başlıca he ————— — ————— — dişesidir. Çünkü bu tedbiri al- mamış olsaydık yüzlerce mü. demine yol vermek mecburiyetin- de kalacak idik. Bu kararın-di- ğer bir faidesi de mavnacıları- | mızın aylıklı zamanlarda oldu- ğundan daha ziyade bir şevkle işe sarılmalarını temin edeceği keyfiyetidir. Şirket hiç bir müstahdeminine yol vermemiştir. Yapılan tasar- rufun umumi olmasına ise bil- hassa dikkat etmekteyiz. Meselâ maaşlardan zamlar yüz- | de 5 taksimatta hiçbir istisna yapılmamıştır. Hatta bu taksi- m re meclisi azalarına edil: İ teşi — Babacığım söyleyiniz. Zehi- rin tesirini atlattılar mı? kurtula- caklar mı? Filesof hiç renk vermez asık bir çehre ile: — Ne bileyim ben toksikoloğ değilim. Dün öldürmek için zehir i- çirdiklerinizi bugün kurtarmağa mı uğraşıyorsunuz? O kin o şiddet İne idi? şimdiki merhamet ne olu-| yor? Çelebi — Babacığım gençlik| bu.. Bilirsiniz sevda insanı halden hale düşürür... Filesof — Demek kâh katil ya! par, kâh merhametlendirir.. İ Çelebi — Daha yüz türlü şekle sokar... Filesof — Mücrim her kabaha- ti sevdaya yükletmekle mes'uliyet- ten kurtulur mu sanirsımiz? SON Haberler irtişa meselesi mühim safhada Ankara müddeiumumisi tetkikatını ikmal etti Ankara, 3 (Telefon) — Müddeiumumi barut irtişası hakkındaki dosyenin tetkikini ikmal etti. Yalnız bir noktayı Asliye ceza mahkemesinden sordu. Müddeiumumilik, Ceza mahkemesininvereceği cevaptan sonra iddianamesini karar hâkimliğine verecektir. Maznunların muhakemelerinin mevkuf veya. gayri mevkuf olarak yapılması hakkında karar hâkimi mukarrerat ittihaz edecek- Alâkadarlarm temin ettiklerine göre muhakeme esnasında bir çok haki. ikinci beş senelik plân ! Rusyada fabrikalar, demiryolları ve yonlarının inşası, ziraat işini tesi decektir. p Hayvan yetiştirmek için ayd tasyonlar vücude getirilecek Vak merkezleri bahçeler ve süt mi rı ile ihata edilecektir. Pamuk wi ren merkezler, son derece tevsi ii cak, o merkezi Asyada Kazaki9 münhasıran pamuk ekilecektir. yafl eti, balığı, meyvesi, sebzeleri, er İlanın en mühim işlerinden biri © 4 ve bu sureila çalışma hali, HER ne zarfında kâfi gıda bulacak” Pravdanın o bu beyanatı Rus gazeteleri de teyit ederek çi plânı-ayni esaslar dairesinde mektedirler, Yeni beş senelik plânın he: den biri de demiryollarını elekti İtirmektir. Buhar fazla kömür ve az sürat temin ettiğinden, Y** yaçlara kâfi görülemiyor. 4 Elektrik istihsali için billa kuvvetinden istifade olunacak gf İversi Kafkas, merkezi Asya, DiNi k : ve Volga sahaları bunu temin€ i işli görülmektedir. ikle işliyece & Rus gazeteleri, yeni plân # defi ise ziraat sahaları elektrikleş-| plâna nispetle daha çok müsait tirmektir. Bu sayede, köy ve şehir ha'jt dahilinde tatbik edileceğini “* yalı arasındaki fark ortadan kalkmış yada hâsıl olan istikrarın buns olacaktır. edeceğini ilâve ediyorlar, Ng (Pravda) gazetesi bu meseleyi Birinci (Piatiletka) nın, yani mevzuubahsederken şu sözleri söylü- senelik plânı muvaffakıyet e mi muvaffakıyeti, henüz tele yori “Ziraati en yeni fenni esaslar dal|konuşuluyorken Ruslar ikinci resinde mâkineleştirmek, elektrikleştir.|rını hazırlamağa başlamış bul ii | | i Bundan sönra da muhakeme safha- ihl mama | | mek, zirai hayatı büsbütün değiştire-lar. cektir. O zaman arazinin iptidai usul Bu ikinci plân, birinci plân ile işlenmesine İmkân kalmıyacağı gibi|liyen ve onun tam muvaffal : çiftçilerin harsi seviyesi, hayat şerai-|min edecek olan ikinci hamledir ği ti, tam sanayi merkezlerindeki işçile- Bu ikinci hamlenin vereceği rin hayatı gibi olacaktır. Bunun netice-|teri şimdiden tahmin etmek kol” si olarak ziraatle meşgul olan milyon-| Zildir. » larca el, sanayi ile meşgul olacak ve Fakat birinci plânın Avrapıllğ ikin bu suretle köylerin nüfusu azalacak-)pardığı gürültüye bakılırsa, i yaf tır. Madeni ve kimyevi sanayiin, makilnm daha müthiş bir velvele ile *X ne İnşüatmın inkişafı ve elektrik istas-| şacağı muhakkaktır, Istanbulintihabımebusi! heyeti teftişiyesinden” Münhal bulunan dört meb'usiuk int 5Haziran 931 tarihine müsadif cuma icra edilötöğindön müntehibi sanilef (| aşağıda gösterilen sırayı takiben Be: zıtta Darülfünun konferans salonuna tf rifleri rica olunur. Saat : 8 ilâ 1g — Fatih, Eminönü kaf ları müntehibi sanileri. : Saat : 10 ilâ 12 — Beyoğlu, Beşikt” Kadıköy müntehibi sanileri. e Saat : 13 ilâ 15 — Sarıyer,Beykoz,US dar,Adalar,Bak köykazaları vemülhakf burunda yine gençlik ve sevda ma-)yetle bilmemiş olsaydım © G1 zeretlerile türlü deliliklere atılacak|sızları bir daha bu eve sok#” gi sız... dım... Çelebi epeyce bir durgunluk tan sonra: — Sü Şimdi hastalarla sıhhati — Baba istikbalde vukubula-|rin aralarındaki vaziyet cak hadiselerin çeşitleri kat'iyetlellaştı. İclâlin kocası Caizet bilinemiyeceği için tabii, çerçevele|ğinde, Umraninin karısı ri çizilmiş muayyen İcararlar verile|karyolasında yatıyorlardı. / mez. Biz hastaları buraya kurtula- Bu gençlerin geniş m© cakları ümidile getirmedik. rince nikâh, izdivaç yoktu. ) Filesof — Fakat şimdi kurtar bağlantısı vardı. Bir kadınl# gif | Mmıya uğraşıyorsunuz. İkeğin izdivaç şeklinde y Çelebi — İnsaniyet icabına tev/leri için mütekabil sevgi Vb fikı hareket ediyoruz. İdiyordu. Fakat medeni "içinde Filesof — Kurtuldukları takdir/olan bir memlekette aile 9 de ne olacağını söylemiyorsunuz? | gayri medeni kızılca evle! Çelebi seçilir bir cebri nefisle sağ verilebilir miydi? ii) kızararak: İ İelâl şimdi pek hazin bi # — Kurtulup da tekrar sevişerek'netle ağlıyordu. Çelebi bu buradan yine kol köla firar ederler larının sebebini sordu! c ç Çelebi — Hayır fakat bu su- retle biz kendi vicdani mes'uliyeti- mizi hafifletmiş oluruz.. Filesof — Peki şimdi sizden bir şey soracağım... Caize — Buyurunuz... Filesof — Haydi / hastaların kurtulacaklarını farzedelim.. Bun- lar tün iyileştikten sonra tek rar biribirini severlerse siz de onla rı ikinci defa olarak zehirlemeğe mi kalkacaksınız? Filesof sualine bir dakikadan fazla cevap bekledi. Karşısındaki» lerden bir ses çıkmayınca: ikbale ait ihtimallere da- müş kararlarımız yek. Sizi yeise düşürecek hadiseler zu Sev. derin derin içini çekme! Filesof — O halde bu kurtar- bir cevap vermiyordu. madan sizin için ne faide hâsıl o- Bu sessiz ağlamalar lacak”? İdokundu. Biraz da mer?” Çelebi — Zehirin tesirini atla! Nihayet bir gün: A vi tırlarsa biz de vicdan azabından — Hanım dedi. Mü nel kurtulmuş oluruz, Faydamız bun-yaş döküyor, sebebi sor“ “| dan ibaret kalır.. suyorsunuz. Sizi söy , Fe Hastaların hayat veya memati fazla icbara hakkım yoktur” | le aile arasındaki bu ağır mes'ele yalnız bir cihet merakım yine türlü şekiller almak istidadını!yor.. an gösteriyordu.. İclâl kirpiklerine doğ Bir hayli münakaşadan sonra'neleri arasından sordu: oğlu, kızı odadan çekilince filesof — Nedir o cihet? pir arkalarından başını sallıyarak: — Zevcinizle beri — Onları artık zehirin halikılda O bulunamamaktan hak taalâ hazretleri bile dilemiş ol/nız? ned sa kurtaramaz... Öleceklerini kavi) (Bü çe 41 3