20 Mayıs 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

—— 4 —VAKIT 20 MAYIS 1931 GÜNÜN —— ETEM Muhalif bir fırka niçin teşekkül edemiyor Karşı taraf gazeteleri tehditten balı sediyor. Adeta devlet otoritesini dar ağacı üstüne giydirilmiş bir silindir şapka gibi, resmetmeğe çalışıyorlar. Bir muhalif gazete teşkilâtı esasiye kanu. nunun bir (kara kaplı) kitap haline Tarihten Hikâye Rodoplarda hüküm süren Türk beyi Kara ibrahim kimdir ? “La Bülgeri.,, gazetesi, H mayıs nüshasında, Çepetare girdiğini ulu orta söylüyor. Cesaret-|Aaralisinde hüküm süren Kara İbrahim isimli Türk dere. ten, faziletten bahseden imzasız bir | beyi hakkında şu satırları yazıyor. Bu yazıyı nakletmeden makale ile bir kahraman herkesin ru-| evvel Çepelare hakkında edindiğimiz şu malümatı verelim. Çepelare, Filibe civarında Stanimaka kazasına merbut tazedir diyor ve münakaşa hürriye.(4000 nüfuslu bir köydür. Bu köy, hava ve suyunun güzelliği ile doktorlar tarafından veremlere tabsiye edilir, kaza mer. Şu saydıklarımızı yazanlar ne maz.|&€zi olan Stanimakaya 75 kilometre uzaktadır. Bu havaliye Rumeli Şarki zamanında Rupçoz kasası denilmekte idi. 0 hunda istiklâl mahkemesi korkusu tap) tinden bahsediyor. nundur, ne de tevkifhane penceresin. den memleket ufkunu seyrediyorlar. A kıllarma eseni, dillerine geleni, kafa- Jarmın çıkarabildiğini (söylüyorlar. Kimse ses çıkarmıyor. Ne korktukları devlet otoritesi onların dilini kesti, ne! biriis çıkıp kalemlerini kırdı? Fakat onlar vakitleri geçmiş, ko- caya varamamış kızlar gibi zaman za- man buhranlar geçiriyorlar. Ve xza- man ,zaman babaları tutuyor. Her şeyi söylüyorlar, her istedikle- rini yazıyorlar. Fakat bi, tek bir şey olmuyor. Ona bir türlü muvaffak ola- mıyorlar: Muhalif bir fırka bir türlü teşek- kül'edemiyor. Neden? Muhalif bir fırkanın teşekkülüne mâni olan mı var? Hayır, inkilâp fır. kası muhalif bir fırka olsun diye rakip bir fırkayı kendisi takviye etti, mebusu nu kendi adamlarını intihap ettirdi. Son intihapta da müstakil meb'usla- rın intihabını istedi. Ve nitekim bugün Büyük Millet meclisinde ekseriyet fır. kasma mensup olmıyan müstakil meb- uslar var, Fakat daha evvel teşekkül eden serbes fırka, ve müstakiller biran için memlekette kuvvetlenip, kök budak sa- Jamadılar. Bunun sebebini bir fırkanın ne ol- duğunu anladıktan sonra anlatmanın imkân vardır. “Bir fırka sadece bir fikrin ifadesi değildir. Gerçi fırkada asıl olan bir fi kirdir, bir prensiptir. Fakat yaşıyan fırkalar, yaşama kuvvetlerini, yaşıyan prensiplerden, yâşıyan ve kuvvetli o- Jan perestijlerden alırlar, Eğer bir prensip hayata uyzun de Zilse, o prensip esasen muzaffer ola- maz. Etrafında bir İnanmışlar zümte- si teşekkül edemez. Halk — fırkasının prensipleri o kadar hayatın içinden gelmiştir ki, millet onu bir program halinde ifade etmeden tahakkuku için silâhlanmıştır. Halk fırkasını istiklâl harbinden, istiklâl harbini Türk inkı- lâbından ayırmanın imkânı yoktur. Muhalif bir fırkanın Türkiyede bu kadar derinden gelen hayat kuvvetile prensip kurabilmesi çok omüşküldür. Nitekim, şimdiye kadar muhalefet cep- besinden çıkan prensipler renk, renk, gekil, şekil tecrübe edilmiş zarar görül müş eski fikirlerden başka şeyler de- ğildi. pi maklar bardır. Rodoplarda Türk hakimiyeti zama. nındaki dahili karışıklıklar bilhassa o valık havaliye inhisar ediyordu. Dağ- lar, eşkiyalara ve ihtilâlellere birer melce teşkil ediyorlardı. Bununla be- raber, dağlık arazide oturan halk, köy lüler, zaman zaman bu çetelerin ve eş- kiyaların taarruzlarına © uğrıyorlar, çeteler, köyleri yağma ediyorlar, veya, şahsi garezlerinin tatmini için, çete re- /isleri, ova halkına nazaran zengin olan halkı öldürüyorlardı, Çepelare ahalisi (Karaca Ali) ha- reketi denilen ihtilâle iştirak etmemiş- ti. Nispeten daha müsait iktısadi şers- it içinde kalmış ve rahat rahat yaşı- yordu. Bu köy halkı da çetelerin ta- arruzlarına uğrayınca Paşmaklılı Sü- leyman Beyden imdat İstedi. Süley- man Bey çobanlara ve halka silâh da- gıttı, evleri tahkim ettirdi ve lâzım gelen tedbirleri aldı ve 1797 senesine Jkadar oldukça rahat yaşadılar. Fakat Süleyman Bey ölür: ölmez Çepelare köyü mühim bir taarruza uğradı. Köy- ilüler kısa bir müdafaadan sonra da- Gıldılar ve köy talan edildi. İşte o 72- man ortaya Kara İbrahim isminde bi- risi çıktı, Kara İbrahim pomaktı, ço banlık etmiş ve sonra 18 yaşına kadar bakla satarak geçinmiş, nihayet Os manlı ordusuna girerek Sırbistanda harbedip küçük zabit rütbesini kazan- mıştı, Kara İbrahim Türk - Avusturya harbine girmiş ve Belgrad muhasara- sında cesareti ile temayüz etmişti. Zabit rütbesini kazandıktan sonra 1752 de orduyu terketti ve 1717 senesinde Çepelare köyüne geldi, Son beş sene İ- çinde ne yaptığı meçhuldü. Bazıları, manav Kara İbrahim ismile Vidinli Pazvant oğlunun maiyetinde çalıştığı- nı zannediyorlar, Hatta 4000 kişilik bır ordu başına geçip Romanyaya geçmiş. sulh olunca Plovdin bölük başı rüt- besini kazanarak Mehmet Sinabın eş- kiya çetesini tenkile memur edilmişti. Bu çeteler Çepelare köyüne girip işgal edince Kara İbrahim çoban kı- yafetinde köye girdi. Köylüleri sopa» lar, tırpanlarla teslih ederek üçe ayır-| dı ve eşkiyâlara bir baskın yaparak onları püskürtmeğe muvaffak oldu. Kara İbrahim köyü tahkim etti, etrafa nöbetçiler dikti, müdafaa terti- zaman Çepelare köyü de kaza merkezi idi. Bu havalide po- etti. Bundan başka hristiyan ve müs- lüman ahaliden mürekkep bir (nevi Jandarma teşkilâtı yaptı. Üç sene müd- İdetle, eşkiya Sinapın 20 kola uyrılan çetelerini imha için hir plân huzırla- dı, ve çeteler etrafında Plovdivden Leskovoya kadar uzanan bir kordon kurdu. Fakat Sinap mes'eleden haber. dar oldu, çetelerini topladı ve asker- lerle harbe tutuşarak kordondan kur- tulmağa muvaffak oldu, Leskovoda- ki karargâhına iltica etti, amma Kara İbrahim peşini bırakmamış, karargâhı na hücum edip konağını yakmıştı, Si- nap yine kaçtı, Kara İbrahim tekrar İkovaladı, yetişti, çarpıştılar, Kara Tb. rahim on şehit verdi ve Mehmet Sina- bi yine tutamadı. Artık Kara İbrahim kızmıştı. Bütün kuvvetlerini topladı ve son bir hücum yaptı. Mehmet Sinabı sığındığı bir mağarada yakaladı ve te- peledi. Bu çarpışma onu yirmi şehide mal olmuştu. Kara İbrahim muzaffer olarak Çepelareye döndü. Günlerle hü zafer tes'it edildi, Kara İbrahim as. kerlerini terhis etti ve o havalinin ida- resini ele aldı. Tam 3i sene oralarını âdilâne idare etti, Her tarafta refah vardı. Hatta hıristiyanlar bile Kara İbrahimin âdilâne idaresinden mem mun olarak o havaliye hicret ediyorlar ve rahat rahat yaşıyorlardı. 1815 senesinde, Sırbistanda çıkar bir ihtilâl, Kara İbrahimin sergüzeşi damarlarını oynattı. 400 adam topl yan Kara İbrahim pirelerini dökmek için harbe gitti ve Sırbistanda tam üç sene döğüştü. Dönüşte, yanında iki kadın esir (getirdi. Bunlar hristiyan. dı. Onları müslüman yaptıktan sonra ikisile de evlendi, ve eski masallarda olduğu gibi birçok (çocukları oldu. 1621 — 1828 Yunan ihtilâlinde Kara İbrahim o havaliyi bu ihtilâlden mu hafazaya, müslümanlarla hristiyan- lar arâsında sulhü idameye muvaffak oldu. Oradan asker toplanmasına mâ- ni oldu. ve hatta birçok mültecileri kabul etti. Fakat kanımda harpenluk olan Kara İbrahim Rus - Türk harbin- de yine 500 kişi topladı ve harbe gitti. (1828 - 9) Şumnuda harbetti, Edirne sulhünün imzasına kadar Makrı » İnoz havalisi kumandanı olarak kaldı. Sonra tekrar Çepelareye . döndü. Ve tanzimattan beri tutmıyan bü|batı aldı. Biraz sonra köyde vergil Arazisini tevsi etti. Fakat Türkiyede yabancı fideler yeniden bü tarlaya e- kildi. Evvelâ prensipler tutmadı. Ne Türk milletinin iktısadi vazi. yetinin, ne coğrafyasının, ne tarihinin! çizdiği muayyeniyet hudutları bü pren siplere yaşamak imkânı verebilirdi. Ta biat geri kafalı müderristen hasta en- tellektüelden daha çabuk zekâsımı işle ti verdi. Muhalefet bunun için tutunamı. yor. Hâlâ da ayni vaziyette. İkinel sebep muhalefet fırkaları, fikirleri kendilerini sevkedecek (pres- tijden malirumdur. Gazi, Halk fırkası ve inkılâp, bi. ribirinden ayrılmıyacak bir şekilde bi! ribirine örülmüş birer perestijin ifa. desidir. toplamağa da memur edildi, bir konak kurdu ve bir de heyeti ihtiyariye teşkil aa lll kesilenlere ümit, yürümek imkânını bu lamıyanlara yürümek imkânını verir. Büyük inkılâplar, bu cins büyük ira- delerin elinde ilerler. Bu büyük irade- yı yapan şey büyük adamın kütlenin adamı olabilmesidir. Bir adamın kütleyi temsil etmesi için sadece sıfatları, resmi meziyetleri kâfi değildir, Bir tarih hamlesi ben- liğinden süzülerek benliğine kütle var Uğını dolduran İnsandır, İ Kendi benliğinden. süzülerek ben-; liğine kütlenin şuuru ifadesini o veren insan odasına çekilen, pijamasını gi yip sefa süren insan değildir. Bu a. dam çetin cidallerde kütlenin çektiği mecburi askerlik kanunu (yapılınca yıldızı söndü. 1821 senesinde Çepelare ye iki zabit gelip ahzı ahker muame. lesine başladılar, Kara İbrahim buns mâni olmak istedi, olamayınca zabit! leri kovdu. Onu da vazifesinden azlet- tiler. Fakat Kara İbrahim, buna rağ- men 1832 o senesine kadar o havalide| hâkim (olabildi. | Hükümet (Çöpe lareye asker sevketti ve onu itaate da- vet etti. Kara İbrahim kafa tuttu ve hatta harbetti Fakat Türk kumanda- nı konağını muhasara etti ve zaptetti. Kara İbrahim kaçmıştı Türk kuman- danı konağın kulelerini yıktırdı, Biraz sonra, Dedenğaca kaçmış olan Kar İbrahimi padişah affetti ve “hayatı nm. son senelerini, akıllı uslu, çoluk Gazisiz bir inkılâp tasavvuru müm)ıstırabı çeken, ve kendisinin kütleye) çocuğu yanında geçirmesi için, Çepe kün değildir. İnkılâpsız bir Gazi hatır lamıyoruz. İnkılâpsız ve Gazisiz bir halk fırkası mevcuttur. rabıtasını işle ispat eden adamdır. İstiklâl harbi; ve inkılâp hamlele ri tarihin en kuvvetli perestijini halket lareye dönmesine müsaade etti, Kara İbrahim de 82 yaşına kadar, eski ve ihtiyar arkadaşları ile kahve Halk fırkasının büyük şefi prensip) çi, Bu prestij sadece bir kelime ile;lde (çukurcuk) oynamakla vaktini ge lerin hayatiyeti itibarile yalnız fırka'| Gazidir. Muhalefet fırkası teessüs ede|çirdi. sının değil, milletin de hakiki şefidir. Tarhin büyük Şefleri miyorsa bunun sebebini şunda, bunda Nihayet, ölüm, Rodopların bu son kütlelerinİdeğil. Gazisiz ve prensipsizliğinde ara/ Türk derebeyini de alıp götürdü (1845) Atina 16 (Vakıt muhabirimizden) — Geçen gün Atinada bir darbei hükümet İteşebbüsü oldu. Pangalistler, hüküme ti devirmek için ademi muvaffakıyet- le neticelenen bir komple tertip etti- ler. Bakınız size anlatayım: Bundan losu, sonra da diktatörlüğü esnasında Pangalosu öldürmeğe teşebbüs etmiş olan Andonopulos namında bir şaki vardır. Bu adam, bir zamanlar, haya» tına kastetmek istediği Pangalos ile sekiz ay kadar evvel barışmış, ve Ve- nizelos kabinesini devirmek için diğer Pangalistler ile gizli içimalar aktne ve tertbat almağa başlamış. (Andono- pulos) un bu faliyetini öğrenen, Atina lemniyeti umumiye müdüriyeti, bu gizli tertibata dahil olanları adım, adım ta- ikip ediyor, maksat ve gayelerini istin- İkâha çalışıyordu. Kabinenin bir mathu at kanunu projesini hazırlamasını fir- sat addeden ve darbei hükümet teşeb- büsünü yapmak istiyenler, son günler- ide faliyetlerini teşdit eylemişler ve İç- timalarını sıklaştırmışlardır. En niha- yet bütün (ertibat alınmış, ve Panga- listler faaliyete geçmeğe karar vermiş lerdir. Verilen karara göre, gizli cemiyete mensup olan bir tayyare, Omenya meydanının üstünde uçmağa başladığı zaman (Andonopulos) ile rüfekası, der hal faaliyete geçerek mezkür meydan- da toplanacaklar, havaya silâhlar ata. rak (yaşsın ihtilâl!) diye hağıracaktır, halkı kendilerine iltihaka davet ede- cekler ve bu münasebetle hazırladıklar rı beyannameleri de dağıtacaklardır. Hükümet, gizli cemiyetin. bu-terti- batına müflali olunca, ihtilâlin ibr an evvel patlak vermesini ve alman mu kabil tedbirler ile bastırılmasını. te min İçin kendisine, sadık olan, bir tay- yareciyi uçurimuş. ve fayvare Ören maas ve ERE EE Tapu ve kadastro işleri Tapu idaresinin esaslı surette islâhı maksadı ile bir müddet- ten beri Maliye vekâleti tara- fından yapılmakta olan tetkikat bitmiştir. Tapu idaresinde yeni yapılacak teşkilât hem bütçede tasarrufu, bem de işlerin daha çabuk ve kestirme bir şekilde intizama girmesini temin edecektir. * Kanunu medeni ve kadastro teşkilât üzerine tamamile ilmi, buknki, fenni bir mahiyet alan tapu işleri, yeni teşkilâttan son- ra maliye ve adliye müfettişle- rinden istifade edilmek suretile teftiş edilecek, tapu ve kadastro müfettişleri, umumi müdürlükte- ki mörkez tapu ve kadastro mü- düriyetleri lâğolunacak, bu teş- kilâta mukabil emlâk tasarruf işlerile meşgul olmak üzere bir emlâk s'cilli müdürlüğü teşkil o- lunacaktır. Bundan başka vilâ- yetlerdeki tapu, kadastro idare- leri birleştirilecek, kadastro he- yetlerinin idare ve mes'uliyeti mahalli tapu müdürlerine veril- mek suretile yeni kadro tanzim edilecektir. Yeni talimatnamede işleri sürüncemede bırakan ve lözumsüz suallerle muameleli ev- rakı merkeze göndererek tehire uğratan memurların şiddetle ce- zalanması için bazı ahkâm ola- caktır. Bu yeni. teşkilâtla tapu ve kadestro idareleri bütcesinde senede 170 bin liralık bir tasar- ruf temin edilecektir. Yeni sene Atina mektubu Hükümeti devirmek teşebbüsü Nasıl hazırlandı, nasıl başladı, nasıl akim bırakıldı ? bütçesinde tapu ve kadasiro teş-| b v ya meydanının Üstünde cevelâna Tamıştır. Andonopulos İle rüfekası, renin uçuşunu görünce, bunu aralı da mükarre parolü zannetmişler derhal bir otomobile binerek O sekiz sene evvel Selânikte M. Venize-İmeydanına gelmişler, tabanenlarmi. kararak havaya endahta ve hi dıkları beyannameleri de dağıt” başlamışlardır. Bu beyannamelerde (hükü: tikâp ve irtişaya karşı halkın ve rı umumiyenin feryadını boğmak serbestii matbuatı takyide kalkıştı dan bahsediliyor ve halkı, kendisi zen istibdat boyunduruğunu ve memlekete, millete hürriyetini de etmek için ihtHâleller ile harekete davet ediyordu. Hükümet, yukarda söylediğim bi, mukabil tedbirler almış olduğ hetle, suikastçiler, daha sahni faa lerini tevsie muvaffak olamadan taraftan hükümet kuvvetleri dan ihata edilmiştir. Suikastçilef bancalarını polislere tevcih etmi de istimale muvaffak olamadan yı ele vermişler ve adliyeye teslif dilmişlerdir. Görülüyor ki bu ihtilâl teşeb patlak verir vermez, derhal b ' ve Andonopulos ile rüfekası y le vermişlerdir. Şurası da şayanı kayittir ki, monya meydanında bulunan halk lâleilere yüz vermemiş, hatta üzerine yürümüş ve zabıta ku Andonopulos ile rüfekasmı sui muamelesinden kurtarab çin güçlük çekmişlerdir, Yunan İt Pangâlosun “diktatörlüğünden İtile bizar kalmış olduğu cihetle İtaraftarları tarafmdan © hazı! İdarbei hükümet teşebbüsline Ka lâkayit kalmış ve ihtilâle iştirak miştir, Daktilo Hanımlara 1 —1931 senesi (dakti ganyan milet” kası haziran İptia*” sında Ali Ticaret tebinde yapılacaktır. Kayıt 31 mayısta ni yet bulacaktır. İştirak etmek İstiye ler her gün idarehi mize müracaat lirler, Müsabakada kendi tedikleri makine ile zacaklardır. Iştirak edip en iyi rece kazanacak han lara ya bir makine VW ya kiymetli bir hedi? vereceğiz. > başka iş sahibi deği. lerse kendilerine İ$ min edeceğiz. # Derece okazanan nimlarâ hem iş mıya çal vi Âli Ticaret mes i he tasdik edeceği ve tavsiye kâğıdı ceğiz, ö Müsabakamıza yin rak etmek için - vesika fotografı geti mek ve ya gönd | lâzımdır. İş ve ehli kâğıdı istemiyenle” terlerse fot dermezler. 9 Bütün işsiz daktilo nımlar (müsait zın neticesini, e rine memnuni? »egi| iş vermek için r| <e tlenret m il nin beklediğini mamalıdırlar, Matbaamızza den kaydedilmek i yenler bizden , | | 2.— 3. : kayıt kâğıtlarını tebilirler. #) Akşehir bankasının yeni İçi Mili bankalarımızın” ©“ ye rinden olan Akşehir 97 yükselmiş, ©nson haddine varmışlmalıdır. Nakleden: kilâtı bu esaslara göre tanzim | | ine ilâveteğ iradeleridir. Bu büyük irade ümittten SADRİ ETEM fa, | edilmiştir. Belemdinde de id şeb Si i ij karar vermiştir. ii İsi ebelik. ÜRİK dl