6 Nisan 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

— 4— VAKIT 6 NISAN 19 GÜNÜN — - İİİ Sol cenahın fikir ve menfaat birliği Ankarada halk evi teşekkül edecek. Günümüzün en karakteristik hareketi Türk gençliği Ankara kalesinden ve bir fikir dünyasından kuvvet alacak. merkezleşmektir. Sermaye merkezleşi- yor, ilim merkezleşiyor. fikir merkez- leşi Bu merkezleşme sileden seh- re, sehirden vatâna, vatandan insanlr ğa doğru müthiş bir süratle yürüyor. Yüz sene evvel dünyada türlü, tür- Ni piyasalar vardı, Halbuki şimdi Kon yalı buğdayın bir okkasını Ankaralıya satmak için Nevyorktaki piyasaya baş vuruyor. Çünkü Kanyalının satacağı buğdaya fiyat koyan piyasa o ka miştir ki Brezilyada bir ihti-| lâl, İstanbuldaki kahve İçenin kesesin- den haraç alıyor. Yalnız iktisat ve siyaset isleri değil, modalar, kıyafetler de merkezleşiyor. Dünya birkaç tip giyinme sekline gidi-! yor. Halbuki elli sene evvel dünyada şehirler kadar kıyafet, insanlar kadar şekil, şemail görülürdü. Türkiye bu merkezleşmeyi siyasi işlerinde gösterdi. İstiklâl harbi, ve is- tiklâl harbinden sonra geçen seneler bu merkez etrafında toplanmayı te min etti, Fakat bu siyasi topluluğa rağ men müfhiş, amma pek müthiş bir fi-| kir dağınıklığı var. Sağ ve sol fikirler henüz cephelerini vaziyetlerini tayin etmemiş bir halde yan yana yaşıyor. Sağ soldan, sol sazdan ayrılmak ve karşı karşıya geçmek istemiyor. Bu iş| sağın sinsi bir hareketi ve gayet mahir bir manevresidir. Bu manevre senelerdir ayni şekilde, #yni vaziyette devam edip duruyor. Sol cenahın siyasetçileri, fırk; rı nasil kendilerini sağdan ayırın! sa, sol cenahın fikir ve menfaat, iş a- damları da ya sağda, ya solda bir cep he almak mecburiyetindedirler. Karanlık, kurşuni veya alaca karan| ık sinsilerin ve sağ cenahın yegâne im datçısıdır. Onlar vuzuhtan, aydınlık- tan hoşlanmıyacaklar sağ ve sol fik- riyatın san'atin ayrılışına:; Eyvah sana't mahvoluyor. Eyvah fikir ortadan kalkıyor diye-| cekler. Halbuki aydınlığa çıkacak olur sak, o zaman karanlıkta san'at ve fi- kir diye dudaklarda mırıldanan, ve a-| ğırlarda gevelenen şeylerin ne bicini| Şam armerar 31 3 Almanya “ Avusturya birliği | Baş makalem memleket ayrı ayrı istiklâllerini muhafaza etmektedir. Fransanın ve bir dereceye kadar ilalyanın korktuğu gibi Avusturya siyasi istiklâlini gaybetmiş değildir. Daha sonra bu cevaba şu mütalanda ilâve edilmektedir: Esasen (OAvrupanın (o geçirdiği iktisadi kubrana karşı en makul » mabar | etmek fikrini (o iptida ileriye süren mösyö Briyan değilmidir? işle Almanya ile arasında aktedilen Gümrük mu- kavelesi bu yolda bir Avrupa birliğinin de mukaddemesi ola- rak telakki edilebilir. Görüliyor ki, Almanya ile kavelesini yaparlarken aynı za- manda hariçten gelebilecek iti- raz tufanlarını, protesto yıldı- rımlarını da düşünmüşler, bun- lara karşı daha evvelden siperi- saika hazırlamışlardır! mukavele (gümrük ittihadının çare olarak Avrupa birliği teşkil | Avusturya ! Avusturya gümrük ittihadı mu- | Yapılan | GELİŞ i — — — ĞÜZEL Sebze institüsü Fenni ezhar ve hebatat mütehassısı Ali Riza Beyin bu sene sösi çıkmama: sma, ne şehir meclisine, ne millet mec- lişine namzet olmamasına rağmen be- lediyemiz nebatat islerile ai meşgul olmağa karar verdi; rünüyor, İstanbulda büyük bir meyva enstitü sü açılacak, Kadıköyünde de bir mey va enstitüsü kurulacakmış. ka yerlerde bilmem, fakat Kal ünde böyle müessese 70r tutunur gibi geliyor. Ayol orada sebze hali bile yaşıyama dı. Alman polisleri Bir iki günden beri yüz elil Alman polisi şehrimizde! Onlar türkce bizim- kiler almanc abilmedikleri için bizim İhırsızlar bu vaziyetten pek huylanmı. yacaklar. Yalnız alman hırsızlarına gün doğ. du demektir! Hamursuz Musevi yatandaşlarımızın Hamur- Tanıdık olanları ve olmıyanları, bilhassa bu arada şişman olanları tebrik ederim, Temiz süt İzmir belediyesi hileli süt satanlar. la müthiş bir mücadele açmış.. Şu halde, orada bulunan sporcula- bütün şartlarını camidir. Fakat her iki memleket aynı şarait dairesinde (diğer memleketler ile müştereken veya münferiden mukaveleler akttetmeğe mezun kılınmak suretile itilâf devletleri tarafından gelebilecek hücumlara karşı mubafaza altına alınmıştır! Emellerine birlik olan iki gö- nülün birleşmelerine mani olmak ne kadar güç olduğunu şu Alman ve Avusturya ittihadı meselesi pek güzel gösteriyor. Bir kaç sene varki Avusturyalılar ile Almanlar ber iki memleketin lisanlarında olduğu gibi kanun- ataiplikler olduğunu anlıyacağız. Av. dınlıkta . kadavralar (Oo yürümüiyecek, mumya fikirler müzeye nakledilecek| ve asıl bundan sonra canlı bir san'at, canlı bir fikir hareketi başlıyabilecek-| tir. İ İnkılâp yalnız siyasi değildir. Uyu»! guk bir cemiye' bünyesinde o elek-| İrik sansıntısı halinde geçiyor. Sol cenahm san'atkârı, sol cenahm inkılâbı için inkılâba san'at cephesin- den girecektir. Çünkü solun da kendisine mahsus bir estetiği vardır. Solun bir fikri vardır. ... Sol cenah genci iyi şüt atacaktır. Fa kat sağın kalesine de akım edebilecek- tir, Sol cenahın genci iyi atlet olacaktır. Sağ cenahın gövdesini tepelemek için! Sol cenah fikrile, san'ati ile, çevik gencliği ile, iş birlikleri ile sağa karsı daima siperlerinde hazir bulunacaktır. Sağa karşı silâhlanan sol cenah bir üs- keri fırkadan farklı olamaz. Nizam ve disiplin kuvvetini inkılâp fırkasmdan alacaktır. Sok kuvvetlerin toplanması na hayret etmemelidir. Çünkü sağ ce nah senelerdir, fikrile, edebiyatile sin- si bir halde saflarımız arasındadır, SADRI ETEM an Bir zeytin mütehassısı getirildi Gazi Hz. nin Yalovadaki çif- liği için italyadan bir zeytin mütehassısı getirilmiştir. Berutta kanlı bir hadise Beruttan » bildirildiğine göre halkın bir kısmile bazı mektep | talebeleri elektrik şirketine gi- derek fiatların pahalılığından şi- kâyet ve indirilmesini istemişler- dir. Şirket bunu reddedince er- tesi gün bir miting yapılmış, şir- ket hükümetten imdat istemiş ve çıkan arbedede yedi polis on yedi jandarma mecruh düşmüş- tör. Hadise elân yatışmış de- ğildir. lke Mersin maarif müdürü Mersin maarif wüdürü Âli B. memuriyetten istifa etmiş ve hasta bulunan velidesini tedavi &itirmek üzre Istanbula gelmiştir. larında moraliee lerle birbirlerine yaklaşmağa başladı- lar. Şimdi yeni gümrük muka- velesile bu birleşme iktisadi sa- haya intikal ediyor. Fikrimizce aralarında bu ka- dar birlik noktası olan iki mem- leketin © siyaseten (birleşmeleri belki şeklen menedilebilir. Fakat beynelmilel hadiselerde ve mü- bim zamanlarda birlik hareket etmelerinin önüne geçmek çok müşküldür. Bazı Fransız gazete- leri “Almanya ile Avusturyanın gümrüklerini birleştirmelerindeki ehemmiyet iktisadi noktai nazar- dan değildir. Asıl mühim olan cihet (bu birleşmenin yarın siyasi birleşmiye bir mukaddeme olmasıdır.,, diyorlar. Eğer haki- kâten korkulan şey Avusturya- lıların Berlindeki Rayiştag mec- lisine meb'us göndermeleri ise bunun önüne geçilebilir. Fakat Berlin ile Viyana (arasındaki birleşme arzusu bu dereceye geldikten sonra Avusturyalıların Almanlar ile müşterek bir siya- set takip etmeleri için mutlaka Rayiştag meclisine Avusturyalı meb'us gitmesi mi lâzım gelir? | Mehmet Asım | Tevtik Kâmi! bey Sotya elçisi oluyor Ankaradan bildirildiğine göre istanbul meb'usu ve Muhtelit mübadele Komisyonu Türk heyeti reisi Tevfik Kâmil beyin Sofya elçiliğine tayini takarrür etmiştir. ——— ve terbiye Odaya yazılmıyan ecnebi şirketler Birçok ecnebi şirketler, birçok ihtarlara rağmen odaya yazıima- mışlardır. Bunların ismi bir liste balinde hazırlanarak ticaret mü- dürlüğüne verilmiştir, rımıza ne mutlu! İstanbula dönünce- ye kadar temiz süt içecekler... Topln İğne Güzel bacak müsabakamızda ay ea Hediye Kazanan kari lerimizin isimleri Uşak hakkında Uşşaklı Hakkı B. S. Nihat Beyin ce- ivabına mufassal bir cevap göndermiş ise de esasen vaziyetin efkârı umumiye nazarında tavazzuh eylediğine kail ol- duğumuz bu Uşşak şeker fabrikası hak “kında Hakkı Beyin cevabının mühim ve esaslı noktalarını muhtasar surette der cetmekle iktifa ediyor ve icap ediyorsa S. Nihat Beyin kısa bir cevap vermesi- ni ve bu mes'elenin bu suretle teşrihile! liktifa olunmasını rica ediyoruz. ! o Hakkı Bey mektubunda bilhassa: !Uşşaklıların bir milyon iki yüz bin li- ra sermayenin üç yüz bin lirasına hisse dar olduklarını ve fabrika kurtulmuş ise bunun evvelemirde kendilerinin se- vineceki ve halbuki, şirketin zara- rın pek ik olduğunu ve bu işi ya ratan hüsnü niyet sahibi müteşebbisle.| re taarruz etmenin doğru olmadığı ve tarih karıştırılırsa büyük işleri yarat- mak için edebiyat, hukuk fakültesi saire gibi muta arülfü olmak icap etmediğini bilgi ve ihtisas kelimelerinin mana ve şümulünü bile- rek kullanmaya alışırsak kendimizi hakkını tecavüz ve İttihamlarda bu- lunmaktı korumus olduğumu. zu söylüyor. Bundan Sün- İra, iktisadi müessesenin iyi idare edilip edilmediğinin bilânçoda kâr ve zarar hanesinde görülen rakamlardan anlaşıldığını ve Nihat Bey tarafından takdir edilen 929, 930 senelerinde aca- ba eski zararların itfasına gidilip gi- dilmemiş olduğunu ve $ senesinde 935,000 lira olan zararın senesinde 101500 ve 930 senesinde ise 1,137,000 İi- raya yükseldiğini bildiriyor ve şeker istihsalâtı artsa bile bu istihsalâtın şir kete nafi olup olmadığı meselesinin tetkiki İcap ettiğini söylüyor ve şirketi fevkalâde bir hey'eti umumiye “içtimaı İyaparak şirket sermayesinin dörtte üçü nün zayi olması dolayısile kanunen şir etin tasfiyesi icap ettiğinde ısrar edil miş idi. 930 senesinde 5200 ton şeker is- İtihsal edildiğine göre neticei hesabiye- | İde zarar değil kâr görülmek icap eder e ikinciliği kazanan Nevzat ve Nurten) Hanımlardan birincinin bir sene müd. İdetle haftada birer çift çorap, ikincininğ. bir sene müdetle her dört ayda bir bi- rer çift iskarpin kazandıklarını yazmı leri zaman İdaremize uğramala: Sarelle Müsabakamıza iştirak ederek okuy cularımızın en çok reylerini kazanan! yirmi hanınidan yirmisi de kazandık; ları hediyeleri almak üzere önümüzde) İki perşembe, cumartesi ve pazar gün leri mutbaamıza uğramalıdırlar, Gerek güzel bacak birincisine gereki en çok rey alanlardan 18 Nurten ve $ B. hanımlara rey veren okuyucula Irrmız arasında çekilen kur'ada aşağıda! işimleri yazılı olanlar birer aylık abo ne kazanmışlardır. Adresleri vazıh olmıyan okuyucul rrmizın on gün içinde bize adreslerini bildirmelerini rica ederiz. GÜZEL BACAK BİRİNCİSİNE REY VERENLERDE Ibrahim Afan Bey Besiktaş, M. Naci B, — Fatih Sinan ağa ma hallesi İmam Niyazi sokağı No 62. Hüseyin Hüsnü B. — Gelibolu ev Fi xy A. Bürhan B. — Haydarpaşa demir. yolları memurlarından. Cevat B, — Gnlata Nişastacıya han No 21-22. M. Muzaffer B. — Üsküdar Sultan tepe Yeşilbaş bayırı 11. M. S; — Arnavutköy Bosfor palas. ta, Sobacı Şahan Ef. — Adapazarı E renler caddesi, Emir B. — Salihli Askerlik şubesi) hesap memuru. 15 NURTEN HANIMA REY YERENLERDEN Avni B, — Devlet demiryolları fida lıklar fen memuru. Galip Mitat B. — Beykoz, Yalıköy, Recep B. — Merdivenköy, Erenköy, Güneş H. — Hendek kaymakamı kı. 1. 'abaklı mahallesi 7 Eylül caddesi N 10, Mehmet Emin B. — Saitler ticarete İnesinde Mersin. 48 — B. HANIM. E Nebile Nâzım H. — Seyrisefnin ba acentesinde, * Sabahat H. — Bursa mahkeme ha mamı İbrahim paşa sokağı ONo 1 Hamdi pasa sokağı. Hacer Bahaettin Hanım — Aydın İdi. Bizimle beraber efkârı umumiye şir İket iflâs ediyor batıyor diyeceklerdir. at Beyin, kampanya kârı ve şirket İkârü zararı ayrı şeylerdir demesi çok imuğlâktır. 5. Nihat Bey bir taraftan 990 senesinde kâr edildiğini iddia eyle İdiği halde diğer taraftan şirket mecli İnu ilân ediyor. Acaba bu rakam Nihat Beye kâfi bir cevap teşkil (oedebiliyor mu? Nihat Bey, bu müessesenin borçlu Iması demek iflâsa doğru sürüklenme i demek değildir diyor bu mütalea hem doğrü hem de yanlıştır. Eğer borç İmüessesenin tediye kabiliyetini aşma- İmışsa doğrudur. Aşmış ise yanlıştır. Şirketin sermayesinin o nısfına yakın İbir miktarı halk tarafından satın alın. mış olduğu halde bu yarım milyon ti- raya yakın bir varlık mevzuu bahis ol" İmaz mı deniliyor. Rakam mukayesesi de bu doğru olabilir. Fakat hukuki *e üni cephede bu iddianın kıymeti mahduttur. Milyonlarını bir elden bir İe aktarma suretile şirkete ikraz et- İmış olanlar ile o şirkette hissedar olan ların kanuni hakları, hukuki vaziyetle- İri arasında çok fark vardır. Birisi de- İliklere, ziyanlara iştirak etmediği ve ikraz ettiği milyonlarını faizlerile bir-! likte istediği zaman kanuni (yollarla ahsil etmek mevkiinde bulunduğu hal İde diğeri beş altı sene evvel döktüğü parasına bugüne kadar beş para kâr re faiz almamış ve bugün de parasını İkâmilen kaybetmiş vaziyetinde bulunu yor. Sonra işin en feci ve tupenin en çirkini olan noktası da bu perisanlığı bu akibete uğratılmış olan bu insan- lara, teşebbüsü yaratan bu adamlara: (Efen hakkında söz söylemek hakkınız. yı tur denilmiş olmasıdır.'Demek sureti İle cevabına nihayet veriyor. stanbul muhteliti (Üst tarafı 1 inci sayıfada İzmirliler tehlikeli hücumlara baş| ladılar. İcisi Avni çok güzel kurtarışlar yaptı. Devrenin 18 inci dakikasında Mehme- İdin verdiği bir pası Zeki sıkı bir sutla kaleye attı ve İstanbul takımına ikinci ayıyı kazandırdı. Fakat 95 inci daki. ada Burhanım kaleci Avniye verdiği İbir geri pasını Avni Otutamadı ve Ve. İhap yetişerek İzmirlilerin ilk golünü yaptı, Kırkıncı dakikada ise Rebiinin çek- iği bir korneri Fikret kafa (ile İzmir alesine attı. Bu suretle bu mühim - dı, | Hakem oyunu çok iyi idare etti. Ya rım beşte askeri mahfelde o sporcular! refine bir çay verilecek, Salı günü de stanbul takımı hareket edecektir. şeker fabrikası | diler... Siz susunuz!.. Sizin şirket Bun mukabil İstanbul kale- Yİ —— ——— BABERLER Dehşet Zelzele yerine kuduz köpekler doldu Managua, 4 (A.A.) — Aç ve susuz kalmış, ekserisi kudurmuş birçok kö- İpekler sokaklarda bos dolaşmaktadır. Müteaddit kimseler bu kuduz köpekler tarafımdan ısırılmıştır. Yollaar çıks- rılan devriye kolları sokaklara ve cad- İdelere üşüşmüş olan köpekleri öldür- mekte, başka bir kol da öldürülen kö- İpekleri gömmektledir. Bundan başka şimdiye kadar 20 kadar (oyağmacının bahriye silâhendazları tarafından kur- İşuna dizilmiş olduğu bildirilmiştir. Managua, 4 (A.A.) — Sönmüş bir volkanın fethasında bulunan küçük bir gölün içinde bugün 40 kadın çamaşır“ emın cesetleri bulunmuştur. Managua kadınlarından birçoğu . çamaşırlarını bu gölün kenarında yıkamağı adet edin mişlerdi. Cesetleri bulunan bu zavallı kadınlar, sarsıntıların şiddetinden gö- le düşmüşler ve boğulmuşlardır. İki vapur çarpıştı New - York, 4 (A.A.) — İngiliz ban- dıralı Symor gemisi dün akşam sahil muhafazasına mahsus Legare vapari" le Naneket klarında o çarpışmış ve batmıştır. o Tayfası kurtarılmıştır. Symor gemisi ticaret eşyası yüklü bu- Tunuyordu. Rusların vaziyeti endişe uyandırıyor Roma, 4 (A.A.) — Rusların buğday konferansında aldıkları vaziyet ciddii endişeler uyandırmakta Rus mu rahhaslarının Cemiyeti Akvam ile her hangi bir alâka ve münasebet tesisi fik rine muhalif bulundukları söylenmek tedir. Rus murahhasları damping hak kında her hangi bir kat'i taahhüde gir rişmek istememişlerdir. Ruslar kendi" lerince kâfi görülecek ihracat şeralfi elde edemedikleri takdirde o dampingi tatbik hakkını muhafaza edeceklerini söylemişlerdir . Postada Paket işleri için 3 heyet sıdaha tesk il il ed gümrüzünün Tarvından sof ra postanede bu işleri görmek Üzert ikişer kişilik yedi heyet teşkkül etmi” ti Muamelenin çokluğundan bunları" kâfi olmadığı anlaşılmış yeniden öĞ heyet daha teşekktil edilmiştir. Posta idaresi müamelâtm intizaf” ve sürati için bazı mühim tedbirler almıştır. MEMLEKETTE - Diyarıbekirde belediye faaliyeti ve borsa Diyaribekir o muhabirimiz — yazıyof Son günlerde şehrimizde beledi” ye faaliyeti mahsüs dereced€ artmış, yapılacak işler için bif proje hazırlanmıştır. Projede hassa asri bir mezbaha inşa ve umum caddelerin kesme taşlf tefrişi ve hassaten büyük reif” miz Gazi H.nin burada buluf” dukları müddetçe ikametlei tahsis kılınan oSeman oğlu Pamuk köşklerinin istimlâkleril” İ tefrişi ve belediye bütçesine par mevzu heykelin celp ve rek Mardin ve Dağ kapularında ek rik edilen iki güzel mevkiin P' haline ifrağı gibi güzel ve p him maddeler bulunmaktad” Belediye icraatından olarakd etlerin kasap dükkânlarına 5 b leri tel kafeslerle muhafaza 1£5. tında ve yoğurtlar da daim? ye paklı olarak ağaçtan mam: lar derununda yapılmak, Aynca bu hafta şehri ticaret borsasının resmi Vag da yapılmış komiserliğe Hi B. tayin edilmiştir.