11 Ekim 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6
6 —VAKIT İl Teşrinevel 1930 M. Meclisindeki Hararefli Müna- kaşalar Nasıl Geçmişti ? Serbest Fırka Liderinin adil, mali ve iktisadi cephelerdeki tenk tlerine karşı Vekiller terafınden verilen oevapiar vazıh ve kuvvetlidir IÜat tarafı dünkü sayımızda) teşkil etti yolunda propagandalar ol Nuri Bey (Kütahya) — Buyurunuz)|du. Bunu müstahberatımızda gördük. okuyun. Tabitdir ki Fethi Bey ve burada hazır Şükrü Kaya Bey (Devamla) — Nurilarkadaşları yapmadılar. Ama intihap- fendi müsaade ediniz six de söz alır)larda bütün ihtirasların doğduğu, Mi Fethi Beyfendinin yaptığını yap-İtün sinirlerin gevşediği ve bütün nef- mak mecburiyetinde kalacağım. saniyetlerin uyandığı memleketlerde MÜFSİTLER böyle değil idi. İntihabatta her nevi Sonra efendiler pek âlâ bilirsiniz ki|propagandalar mübahtır, Halbuki ha- Vethi Beyi karşılıyan vatandaşlar #-İkikat bu değildir. Hakikat Reisiçümhur - rasında daha bir takım zabıta kuyuda:| Hz.ni.. Reisicümhur sıfatile kendileri- tında isimleri olan adamlar vardır. Birlne yazdığı mektupta alenen musarrah m müfsitler vardır, Fethi B. bunla-İve muvazzahtır. Ve kendilerinin 'H. ra da burada arkadaşımdır, cümhuri-| Fırkasınm daimi ve ebedi reisi olduk- tçi Iik arkadaşlarım diyecekler mi-|larını müteaddit defalar ilân etmişler- dir? Menemende fesleri okalıpladılar,İdir. (Şiddetli ve sürekli alkışlar) Balıkesirde tekkeleri süpürdüler, Ak“ ni çı hisarda bayrak açtılar, Fethi B. bunla- e mini ra da arkadaşım diyecek mi? Hulâsa|gur, Yeni esaslara müstenittir. Bu ka- bu eleman içinde bir takım müfrit ele-| nunda ufak tefel. sühuller olduğunu nların bulunduğunu kabul etmek) görmekteyim. Bu zühuller vaki olduk. dir, Bunlar dosyalarda mevcut-)ça kâh tamim suretile, kâh yerine ce- “tur. Binaenaleyh Fethi Beyefendiyilva; vermek suretile düzeltiyoruz. Tef- di isimlerini ve şahsiyetlerini hep-isir ve tadile muhtaç olanlar içinde sa- “si üzerine bayrak ve örtü yapmasından)lâhiyettar olan makam büyük millet dilerini korumak isterim. Faydala:|meclisidir. Oraya arzedeceğim. Türki- her vakit arzederim. Bu memle-İyede son kanuna göre 502 belediye in- zaman zaman gerip garip Propu-İlihabı cereyan etmektedir. Ve bu inti- dalarım revaç bulduğu bir yerdir.İhaba üç milyon vatandaş iştirak etmek tanbuldaki propagandalar, Anadolu-| tedir. Aldığımız şikâyetler bügün »'dün propagandalar, bugün bu propa-İkü son şikâyet dahil olduğu halde - 28 ,gandalara kapılarak mahkemeye düşen 'bir çok vatandaşlar vardır. Propagan-|sikâyetlerin nevi çoktur, . şikâyetlere ların aslı şu idi: Dediler ki vergiyilimza koyanların miktarı çolttur. Fakat tahfif etmek, vergi hakkında konuşmak|25 yerdendir. 502 belediyenin 2$ zinden tta vergiyi kaldıracağız diye konuş-İşikây: almak belediye intihabatınin bi ta filhakika meşrudur. Ama vergi|fena olduğuna mı işarettir, yoksa İyi kalkacak, vergi kalkmıştır, demek birlolduğuan mı? Lâtfen hakem olunuz da! dür. Filhakika bunu Fethi Be-İsöyleyiniz. Şikâyetler tahkik edilmedi refendi söylememiştir, ama, dostları)değiler: Şikâyetlerin bu nevini tahkik iylemiştir. Bunu mahkemelerde bu:letmek, dahiliye vakâletinin sal;hiyeti! gün söyliyenler mevcuttur ve muhake-' dahilinde değildir. , olunmakfadır. Fethi Beyefendi, fes” o Wfendiler, esnâyı intihapta şikâyeti “giyilecektir dememiştir. Fakat fes gil! * © eftirmek ve intihabatr durdur. ilecektir, diye feslerini alıp satmak'mak müdahalenin tam manasile bir istiyen adamlar vardır, Fethi Beyefen- müdahaledir. İntihabat biter, şikâyet- di Arap harfleri gelecek dememiştir.Jer mukayyettir. Tahkikat yapılır ve A Arap hurufatı gelmiştir istiyen-İJüzum görülürse ve filhakika şikâyet r yazsın diyen adamlar vardır. Daha) vakise şurayı devlete gönderilir, Şura- 1 çok propagandalar vardır. Bujyı devlet icabını yapar. propagandalar memlekette dalga il 502 intihabı durdurmak bu memle- linde ilerlemektedir. Büyük bir tehlikelketin iki ay.daha intihap işleri için si- rae etmez. Fakat hükümeti tedbir Aal-İnirlerini bozmak ve memleketin iktısa- ğa mecbur eder. Biz bu memlekette|diyatını haleldar etmek değildir. Dün- birsiz hükümetlerin çok cezalarmı|yar;. her tarafın rn 1 gi ii seleri göz önünde iken bir dahiliye ve-|jhtirasat içinde uzun zamün rahatsız ilinin yastığa dayanıp hadisata seyir.)ya hasta edemeyiz (Bravo sesleri) ti kalması kadar büyük bir gaflet o-| Üçüncül nevi şikâyetler, memurların | Jamaz. Ve öyle yapan bir dahiliye ve müdahalesi meselesidir. Memurların kili burada bir saniye huzurnuzda dü- , ““ahalesidir. Bunu tahkik ettik ve ri Bu neşriyat ve rivayat Üzerine eoyabını aldık. Bir kaç yere müfettiş Faptığımız tamimi de okuyorum. İde gitmiştir. Bunların ker vilâyetten (Bu tamim eövelce gaeztemizde inne kadar şikâyet olduğuna dair ellerin- yerdendir. Şikâyetlerin adedi çoktur,lüi yapılan hattı ha-Ri *kmiş bir nesiliz, otuz bir mart hadi-)reket budur. Biz memleketimizi siyasi) ği fişar etmişti) FES GİYECEĞİZ CÜMLESİ © Görüyorsunuz ki, bunun tarihi bir- lir. Beyefendinin İzmire gitmesinden! bizim aldığımız malümat ve istih gt üzerine bazı tedbirler almağa lüzum görmüştük. Filhakika Fethi Be yefendi bu rivayatı tekzip buyurdular. sözleri İzmirde Alsancakta nasıl landı. (Fes giyeceğiz) diye yapt propagandaları reddettik, dediler, fakat (fes giyeceğiz) derken sözleri tesildi ve alkışlandı. Ondan sonra Nuri Beyefendi izah iler Nuri Bey (Kütahya) — Hayır ben izah etmedim. Şükrü Kaya Bey (Devamla) — Son- Dahiliye vekâleitnden ve bilhassa ilden de aldığı direktif üzerine österdiği fanliyet Fethi Beyin bilhas muvaffak olmalarını temine matuf idi, Yaptığımız bütün tamimlerde Fet- hi Beyin ve arkadaşlarının hürriyetini hakkını ihlâl etmiyerek istedikleri yer- nutuk vermelerini ve halkın bunları dinlemesini temin ediniz dedik. Yani rkamizın kendi eserini kendi elile boğ- mağa hakkı tabif idi. (Handeler). NASIL PROPAGANDA YAPILDI? — Efendiler, bu propagandalar çok mağ isesleri) Hayır efendiler, fırkamızım de cc'veller, dosyalar vardır. Bunları getirdim eğer tasdi elmezsem birer bi- rer okuyayım. (Okuyun, lüzum yok size emniyetimiz var. Bir tanesini okuyun himayesile, muavenetile teşekkül eden bir fırkanın gelip te ana fırkaya yan lış hareket ediyorsun, kanunları yan- lı hareket ediyorsun, demesi hakika- ten beni çok müteezzi etti. Beni çok müteezzi ettiği içindir ki, bütün bunla- rı ibraz ederek Fethi Beyefendinin fi- kirlerindeki vehmi izale etmek istiyo- rum. Yoksa hükümetin çok dürüst ça- lıştığına arkadaşlarımın kani bulun. duğuna eminim. Antalyadan iki şikâ- yet geldi. Fethi Beyefendinin aldığı şi- kâyetler bize de gelmişti. Reisicümhur Tiz.nin aldığı şikâyetler de kâtibi umu- milik vasıtasile tarafımıza tevdi olun muştur. ANTALYADA NELER OLMUŞ? Bu şikâyetlerden birisi Antalya mü- messili Dr. Burahnettin Reyden ve di- ğerleri de Antalyalı vatandaşlardan- dır. Antalyada ilk tezahürat müsaade ve izin almadan bir takım kimselerin nümayisile başladı. Daha orada resmi teşekkül olmamıştı. Sonra resmi teşek- kül için Dr. Burhanettin Bey hüküme- te müracaat ederek izin aldı, Miting) i ia mahiyetler almıştır. Ulu reisimiz Gazi Hz.nin ismi karıştırılmıştır. Gi Ismet Paşayı düşürmek için hi Beyi başvekâlete getirmek için Ti Fakat nihayet kritik idi ve taham- yaptı. Mitingte cok ağır sözler söylen- mülümüz çoktu. Bazı garip sözler de (Devamı yarınki sayımızda) ALEMDAR zadeler VAPURLARI Seri ve lüks Karadeniz postası Millet e... DAM esme tımından hareketle (Zonguldak, inebolu, Ayancık, Samsun, Or- du, Gireson, Trabzon, Rize ve Hopaya azimet ve avdette Vakfıkebir, Görele ve Ünyeye dahi uğrayarak avdet e cektir. Müracaat mahalli; İstanbu! Meymenet Hanı altındaki ya- nbane, Telefon Istanbul 1154 adık zade biraderigr vapıriar, Karadeniz Muntazam ve Lüks postası vapurul? me Pazerr Sirkeci rhtımından kalkarak Zonguldak, İnebolu, Ayancık, Samsun, (Ordu, o Giresun, Trabzon, Sürmene ve Rizeye azimet ve avdet edecek- © Telt, Jatanbul 2134 Seyrisefain Merkez acentesi Galata Köprü başında Beyoğlu 2362 .Şube acentesi: Sirkecide Mühürdar zade hamı alında Tells2740| ( GÜLCEMAL) vapuru 13 Teğrinievel Pazartesi 14,30 da Galata rıhtımından Kalkarak Salı sabahı İzmire varır ve Çarşamba 14,30 da İzmirden ! kalkarak OPerşembe (sabahı gelir. Vapurda mükemmel bir or- kestra ve cazbant mevcuttur. Trnbzan birinci Pastası (CUMHURİYET) vapuru 14 Teş- l e "e Salı akşamı Galata rıhtımından kalkarak Zonguldak, İnebolu, Sinop, Sam- sun, Giresun, Trabzon, Ri- zeye gidecek ve dönüşte Sür- mene, Trabzon, Görele, Gire- sun, Ordu, Ünye, Samsun Sinop, İnebolu, Zonguldağa uğrıyarak gelecektir. Zayiler 928 senesinde çatalca kız mek- tebinden aldığım tasdiknameyi zayi eyledim yenisini çıkaraca- ğımdan eskisinin hükmü olma- dığını ilân ederim, $ 1599 numaralı şoför ehliyet- namem kaybolmuştur. Yenisini çıkaracağımdan eskisinin hükmü yoktur. Kadıköy gezbanesinde şolür: Hafız Hüseyin $ 1926 senesinde Fatih asker. lik şubesinden aldığım askerlik vesikamı zayi e,ledim. Yenisini alacağımdan (eskisinin hükmü yoktur. 317 Tevellütlü Boyabatlı Yahya oğul larından: — Satılmış $ 925-926 senesinde Erenköy kız lisesinden aldığım diploma Feyziati yangınında yandığınden | yenisini alacağımı ilân ederim, | Firdes Mehmet İ İkarısının hapisten çıkmasına pek İ onbin dolara satın alınan mektu- | bırakıp gidiyor. Darülbedayi, bu mevsimin ikinci eserini de sahneye koydu. i Bu, W. Somerset Maugham isim- li bir ingiliz muharririnin eserin- den terceme olunmuş beş tablo- luk bir piyestir. N İngiliz tiyatro seyircisine her- gün “görmekten bıktığı kendi | hayat ve muhitine ait manzaralar haricinde yeni bir mevzu göster- mek maksadile yazılmış olan bu €ser, İngiltereye uzak yerlerin, İİ müstemlekenin, müstemlekede yaşı- yan İngilizlerin hayatını dekor ittihaz etmiş, onun arasından | bir gönül macerasını anlatıyor. Singapor havalisinde büyük bir çiftlik idare etmekte olan iyi kalpli, orta zekâda bir İngilizin on senelik karısıayni memleket- te yaşıyan genç ve güzel bir In- giliz delikanlısile (o münasebette bulunuyor. Delikanlı, artık bu kadından bıkmıştır, yerlilerden çinli bir kadınla yaşamıya baş- kyor, bunu haber alan ve halâ kendisini sevmekte olan Misis Stanley, kocasının evde bulun- madığı bir gece geç vakit uşak- | larından birile bir mektup gön- dererek genci evine çağırıyor. Delikanlı, geliyor, kadının mu- kabbet ve şikâyet sahneleri ara- sında artık kendisini sevmemek- te olduğunu söyleyince Misis S- tanleyin tabancasile karşılaşıyor. Kadın, genci öldürmüştür, Ken- Kİ Yare Ke TMebE ta arruz edildiğini ve namusunu müdafaa vaziyetinde kalarak de- Yikanlıyı, öldürdüğünü söylüyor. Muhakeme... Misis stanley ademimes'uliyet kararı alacaktır, fakat bu sırada avukatına orta- da Misis Stanley tarafından mak- (10) Ağ EN tule yazılmış olan davet mektu- u TAR bunun bulunduğu haber verilir. Kadını asılnaktan O kurtarmak için bu mektubu ortadan kaldır- mak lâzım. Mektup onbin dolara satın alınıyor. Ademimes'uliyet, Çiftlik sabibi Mıstır Stanley, sevinmiştir. Fakat avukatla he- saplaşmak vaziyeti hasıl olunca bu okuyor. Sevdiği, kendisi için hayatta, yegâne ideal olan karr- sının ihanetini öğrenmek Mıstır Stanleyi harap ediyor. Karısını Bu mevzu esasında orijinal ve merak verici olmamakla beraber | tertibi de seyirciyi sonuna kadar heyecanla sürükliyebilecek şekil- de değildir. Eserin intriki basit- tir. İngilizin müstemleke ahalisin- den nefretini gösteren, yerli e- haliyi dalaverecilikle itham eden, | çinlinin afiyon kollandığını söyli- | yen teferrüat belki "m seyir- cinin hoşuna gider. Mubteris bir | Öl yea kadar giden aşkı ve orla zekâ ve seviyede | bir erkeğin sevilmediğini anla- | yınca muzmahil bir halde çekilip gitmesi de bir çok defalar gö- rülmüş, bir çok piyeslerde daha iyi bir tarzda ve maharetle kul lanılmış iki ruh haletidir. Sahnemizin yabancı olduğu yeni İngiliz eserlerinden bir nü mune vermek faydalı ve iyi olur, fakat o nümure her halde bu piyes olmamalıydı. Meklup piyesi : bişi sahnesinde bir hafta oynanılacak, şöylece vakit geçirmek için gir dilip görülebilecek, fakat aran: mak ve tekrarlanmak mazhari- yetine kavuşmıyacak bir eserdir. Darülbedayi san'atkârları s6- yirei için büyük bir cazibesi ol mıyan bu piyesi tahammül edile- bilir bir hale getirmek için çok çalıştılar, bunda muvaffak ta ol- dular. Cinayeti işledikten sonra kendisini kurtarmak içim irade- sini ve zekâsını sonuna kadar muvaffakiyetle kullanan kadın | rolünde Neyyire Neyyir hanım iyi idi, Orta zekâ, orta ruh, or- ta kabiliyetteki koca rolünde Emin Beliz Bey de muvaffaki- yetle oynadı. Temsilde en çok muvaffak olan 1. Galip Beydir, kadının avukatını küçük ve ikinci derecedeki hareketlete Okadar hesaplı, itinalı, canlı oynadı. Ikinci derecedeki rollerden avukatın dalavereci kâtibi çinli ong Şi Seng rolünde Talât Bey dikkate şayandır. Refik Ahmet se Bulmaca o 123456 78 91011 7 8lAL| SİK i mA Evelki o bilmecemizin halledilmiş şekli Bugünkü bulmacamız Soldan sağa ve yukardan aşağı: 1 Kambur Bayvan (4), manasız (4) 2—A,B 5.65) 3 — - başı (3), masn (3). 4 — Vilâyet müdürü (4), aksilik (8. 5 — Bir cins doktor (3), haç (8), tör pü (8) 9 — Gelin peçesi (51 7 — Eşkiya, (3), takat (3), midenf çanek (31 8 — Azemce ever (4). beraber (4). 9 — Ben (3), kemer (3) 10 — Tüldür'ün aksi (Sk u Fenalık için toplanan kumpan- va (4), Birgün (4. Odaya yazılmıyan doktorlar Etibba odası heyeti idaresi sıh- hiye müdürlüğünde bir içtimada kendilerine uzun müsadde — edile- ceği halde hâlâ odaya kaydolün mıyan doktorların cezayi nakdi ile tecziyelerinden sonra kayıt mus” melesinin yapılmasına karar veril miştir.
