8 Ekim 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

i , b, ; i Pe —-2 — VAKTT 8 Teşrinevel mütehassisim. Her yerde tabil başta Hükümet ricali olmak üze- re halk tarafından fevkalâde iyi bir kabul gösterilmiştir ve her yerde Gazi ve Gazi Türki- yesi alkışlandı. Sovyetlerin büyük idare adam- larile temas etmek fırsatını bulk dum ve kendilerile uzun uzadıya görüştüm. Neşredilen resmi teb- liğ, bu temasların ve münasebet- letin samimi ve hakiki bir ifa- desidir. Davetlerde ve müsamerelerde büyük hükümet ricali ve kezalik idareyi elde tutan fırkanın büyük müdürleri ve Sovyet büyük sa- nayiini temsil eden mühim $ima- lar bazır bulundular. Görüşmelerim hep karşılıklı samimiyet içinde cereyan etti, Hariciye komiseri M. Litvinof ve komiser muavini Kara Han ile birçok defalar konuştuk ve iki kere iki taraf büyük elçilerinin huzurile birkaç saat devam eden içtimalar aktedildi. Suçide, ittihadı temsil eden reisi cümhur M. Kalenin tarafın- dan samimi ve hararetli bir hüsnü kabul gördüm. Nezdinde Üç seatten fazla kaldım. Hulâsa fevkalâde olduğu kadar kalbi olan dostluk tezahürlerine pek çok şahit oldum. Dokuz sene evvel Moskova ve Sovyet Rusyasının birçok yerlerini görmüştüm. Dört sene evvel de yalnız Odesayı ziyaret etmiştim, Bu defaki ziyaretimde gerek büyük senayi vadisinde ve gerek diğer hususlarda basit bakışla göze çarpacak mühim farklar ve te- rakki gördüm. Çok çalışıyorlar. Eyi intibalarla ve hakkımda gösterilen (o tezahürlerden (o pek mütehassis olarak döndügümü bir kerre daha söylemeği, efkârı umumiyemize karşı, vazife adde- derim — Ticaret muahedeleri mese- Hariciye vekili Tevfik Rüştü B. Moskovada iken London Ceneral muhabirine Türkiyenin harici muzu gösterecek kadar beliğdir.|Sovyet Hükümetile sizin benim hakkın- etine dair şayanı dikkat beya-|Bence ittifaklar ve misaklardan zi-|da ve bilhassa benim şahsımda Türkiye bulunmuştur. evfik Rüştü Bey, bu beyanatın- “da diyor ki: ETA inka İni nişi de terdif ettiğini hatırlar gibi olmuştu. Samiasının zaptederek müfekkeresinin kuytu bir köşe- sine tevdi ettiği buismin, Atıf Beyin itirafı üzerine saklı bu- lunduğu köşeden çıkarak kafası içinde işlemekte olduğunu, Ima. mın duasının tekrar hafızasında canlandığını duyuyordu. Başını tazyik eden ıstırap, okadar ağırdı ki, kafası buna tahammül edemiyerek gayri ih- tiyari gövsü üstüne düştü. Şimdi içinde hercü merç olmuş bir âlemin kıyamet ve mahşeri oğul duyor, muazzam kubbelerin yıkı- ışınını hasıl ettiği tarrakayi an- dıran sesler, beyninin ensaç ve — elyafını geriyordu. Bu hercü merç bir dakika ka- dar devam etti. Tessörünü kar- 1950 — Vaziyetimizin, tarifi müşkül! değildir. Başlıca hedefimiz dünya» da sulh davasında Balkanlarda ve şarki Akdenizde en sağlam ve du- irendiş bir unsur olmak istiyoruz, © Emniyetle terki teslihat biribir-! lerine bağlı şeylerdir. Emniyet ne kadar temin edilirse terki teslihat o derece mümkün bir hale girer.Binnetice | silâhlarımızı İne kadar azaltırsak, sulh ta o nis- İbette temin edilmiş olur. “Beynelmilel sulh hali,, ni ihdas edecek yegâne usul budur. Bu usul bizim hoşumuza gidiyor. Çünkü müfrit tedbirleri « .vmiyoruz. Şimdiki neslin zihinlerinde ted- ricen yer eden bir başka hakikat te siyasetle iktisadiyatın biribirle- rinden tamamen ayrılamıyacağıdır. Binaenaleyh iktısadi sahada iki memleketi biribirlerine takrip ede-, cek her tedbir, siyasi münasebetleri üzerinde ancak hüsnü tesir icra ede bilir. Son zamanlarda gümrük çem iberini kaldırmak ve ya hafifletmek mevzuubahis oldu. Biz bu telkini tasvip etmekle beraber, hayat se- viyesi her yerde bir olmadıkça hu- sulünü mümkün zannetmiyoruz. Türk noktai nazarından Ame- rika hariç, dünyada şimdiki hudut- larından memnun yegâne memle- ket biziz, diyebilirim. Kimseden istiyecek ve kimseye verecek bir şeyimiz yoktur. Milletimiz müteca-| nistir. Bahse değer bir akalliyeti-! miz yoktur. | | VAKIT ın telgraf, telefon haberleri | ingiliz sefirinin ziyafetinde Başvekilimiz ve azli Kaya Bey azır buluridular Ankara, 7 (Telefon) — İngiliz sefiri Sir Corç Klark bugün saat birde Irak komiseri şerefine Ankara (Palasta bir ziyafet vermiştir. Ziymfette Başvekil Hazretlerile Hariciye vekâleti vekili Şükrü Kaya Bey ve hariciye erkânı ha- zır bulunmuşlardır. Sefir ve komiser cenapları akşam İs- tanlula hareket ettiler, Komiser cenapları İstanbuldan To- ros ekspresile Halebe ve oradan tayya- re ile Bağdada gidecektir. Ismet Pş.nın İngil- tereyi taziyeti Ankara, 7 (A. A.) — Başvekil İsmet Paşa Hazretleri R - 101 kabili sevk ba- lonu kazası dolayisile İngiltere Başve- kili M. Mae Donald'e hir taziyet tel. grafı göndermiştir. Ankara istasyonunda yeni inşaat Ankara; 7 (Telefon) — Ankara ista- Binaenaleyh bu vaziyeti oldu- siyonunun tevsian İnşaatına devam edi-! | cetlerini ğu gibi muhafaza etmek isteriz.|!iYor. İstasiyonda ticaret eşyaları için Eğer Avrupada binnisbe kat'i bir|bir ambar yapılacak ve şehremaenti ta- baduk varın, 6 da bizim büdüdu |rafadan dö ME bül tesla edilecektir. | Facia kurbanları — ingiltereye naklediliyor Londra, 6 (A, AJ| İki totpito mph. ribinin R-1Ol balonu kurbanlarının ce Dowvres'a naklermek © Üzere Boulogne'e gitmekte olduğu haber veri mektedir. Yarın. hususi hir eren bu na aşları İLondraya gütürçcekiir M. Mac Donald'e bir çok taziyet telgrafları gel mistir. Bunlar arasında biihasss Litvanya başvekili ile Prag nafis nazm Riza baş vekili, Bulger beşvekili Amerika Reisi cümhuru M.E r. Türkiye Müd millive vekili mandan reci Cosres ve Bellönte, ilâh. vardı. a Ecel ner, tavya: Pariste alman" bir delgrafnameye na zayn Fransa hökümes K-104 balonunun düçar olduğu felâket münasebetile 7 rinievveli milli matem günü ddetmeğe karar vermiştir. Bir abide dikilecek Londra, 6. (A.A) — Hava işleri ne zaretinin bir tebliğinde R 10) felâkeci kurbanlarının ailelerine bir mekwp gön rilerek maktullerin hüviyetlerinin tayini imkânı bulunmamasına mebni aglehi ih- timal Cardington'da veya civarında hatı ralarını ihya için yegâne bir abide rek tedilebilmek üzere cümlesinin bir araya defnedilecekleri — bildirilmiştir. Felâket kurbanları hakkında milli cenaze mera t; simi yapılacak ve 10 taşrinievvelde Lon. | drada Saint Paul katedralinde haklarında dini merasim icra edilecektir... Ha va İşleri nezareti maktoller miktarının 47 ve hayana kalanlar miktatının 7 ki $iden ibaret olduğunu resmer bildirmek emmi mmm MUHARRIRI: SELAHATTIN ENIS muzdur. Biz başka memleketlerle müna- sebatımızda hiç bir istisnaiyet gö- zetemiyoruz. Onun için hükümeti- mizi tahribe ışmadıkça bütün milletlerle biribirinden farklı olmı- yan dostane münasebetler idame ediyoruz. Hâkimiyet haklarımızda son derece kıskancız. Milletimiz hakkında cari şerait haricinde, hiç bir ecnebi bizde çalışamaz. Mem- leket itaat ettikçe, her| ecnebi bizde gelebilir ka: zanabilir. Yalnız imza si ba pagandaya vesile teşkil etmerneli- dir. Bütün memleketler» münase- batımız dostanedir ve hatta biz komşuları ile dostluk ve bitaraflık tiz. Evvelâ Rusya ile, ondan s#on- ra İtalya, Macaristan, Bul, muahedeleri akteden ilk memleke-|- Fesatçıların muhake- mesine devanı edildi Ankara, 7 (Telefon) — Bugün ağır- cezada Şeyh Saidin oğlu Salâhattin ile arkadaşlarının . muhakemelerine gizli öelse şeklinde devam olundu ve maz- nunlardan birinin yaşının tesbiti için muhakeme gelecek salıya talik olundu. Frensiz profesör gitti Evvelki gün Darülfünunda bir konferans veren Paris fakültesi doktorlarından “profesör Marsel Labe dün Bükreşe gitti. Orada Roman, fakültesinin ş Da ei Meli, bulunduktan sonra Parise döne- cektir. İgaristan-larımızdan hiç birisi ile müttefik la i şekilde muabedeler imza değiliz. Herkesi mutlak bir müsa- Hudutların masununiyeti kında İran ve İngiltere ile bir mua- hede aktettik. Fransa ile de bir bi- ta Ilik ve de... k misakı imzala) Moskova, 7(A. A.) — Hariciye Ko hak) o Teefik Rüştü B.den M. Litvinofa dık. Yönan hükümeti ile de öyle bir) miseri Mösyö Liitvinof Türk Hariciye muchede imzası jin hali müzake-' Vekili Tevfik Rüştü Beyden şu telgrafı redeyiz. Bütün bunlar bizim sulh arzu- yede sulhu daha iyi temin edecek! usul budur. Düşmanımız yoktur, dost- anlamaması Esasen kendisine ait şısındaki adamın lâzımdı. olan tercümei hali askerde 8k müş bir arkadaşıma ait gibi an- latması da kendisini tanıtmamak için değil mi idi?.. | Onn bu mülâhazaya sevkeden, karısının kendisince meçhul olan akıbeti idi. Eğer Semahat, fena — düşmüş bir kadınsa, nasıl adamın karşısında orospu bir kadın kocası olarak buluna bilirdi?. Sonra bu bile olmasa, kendisine ait bir ıstıraba bir di- erinin vâkıf olmasında ne faide tasavvur edilebilirdi?.. aralarında buköm süren bir da- kikahk osükütu, gene kendisi ihlâl ederek sözlerine devam etti: — İşte o arkadaşım öldü. almıştır: Sovyet toprağını terkederken dest Cümhuriyeti hakkında gösterdiğiniz ha- raretli kabulden dolayı mnnettarlığımı ifadeyi bir vazife telâkki ederim. "Ben bu kadar badirelerden dim. Arkadaşımın vasiyetini ye- rine getirmek üzre doğruca verdiği adrese gittim. Fakat verilen adresin yerinde, ev değil, bir yangın harebesi buldum. Ancak ovakit zavallı arkada- şımm m niçin aile- sinin eline varmadığının hikmetini anladım. Ailesinin mektuplarının kendi eline gelmemesi ise gayet tabii idi, Çünkü askerlik icabı mütemadiyen kıt'a değiştiriyor, bir yerde durmuyorduk. Arka» daşımın mektupları ailesinin eline geçmezse karısı onun EM bulunduğunu, p yaşam ğını nereden Slyenikğ Maamafih arkadaşımın evinin yerinde yangın harabesi bulmak- tan nevmit olmadım. Her yeni görüştüğüm, her yeni tanıştığım insanlara bu hazin tercümei bali anlatarak bu kadınla bu çocuğu sordum. Fakat daima menfi cevap | Sınıfın aldım. İeenkit için 10 Pe İ sonra sağ kaldım, Buraya gel | bir köy değildiki tedir. Olen 46 kişi Bezuvsis, (A, A) — R-i01 işareni bulonun uğradığı kazaya kurban giden lerin 46 kişiden tarştır. Evvelce 47 kişiden heahsedilmiş olması bir tek yulcüya ait olduğu halde ikiye bölünmüş olan bir meşin iki an tabuta konmasından ileri gelmiştir. Brezilyada ihtilâl Hükümet bütün banka- ları kapatfı Nev York 6 (A.A) — Brezilya hü- kümesi kambiyo ispekülâsvonlarına mi- ni olmak için başka bir emre kadar Brezilya “hankalarımın kapatılmasını em retmiştir. Bütün Brezilyada 34 O kânunmevvele kadar örfi idare ilân edilmiştir. Para- daki askeri kuvvetin dün isyan etmiş ve yüksek zabitleri hapsetmiş olduğu bildirilmektedir. Gece asi © askerlerle hükümete sadık kalmış olan polisler a- || rasında mücadeleler vukua gelmiş oldu- ğu haber verilmektedir. Cenup evaletle- rinin asi diğer eynietlere ilthak etmek Üzere oldukları ve Saopula'ya taarruz edileceği eyaletlerinin 40,000 müsellâk asker le binlerce sivilden mürekkep olduğunu ve federal Kuvvetlerinin #silete iltihak etmekte devam eylemekte bulunduğunu beyan etmiştir. Federal hükümet” isyanı 20 tebsisar a Istanbul, küçük, dört hahel kere baş vurayım, « Böyle böyle bir kadın tanıyor musun?.. ,, diye sorayım, Sonra şahsan tanıdığım bir kadında değil ki sokakta ras- geldiğim vakit, yanına sekularak kendimi tanıtayım. Ve kucağun- da ölen arkadaşımın bana son Vasiyetini yerin getireyim . Birgün bile onlara ait bir ip ucu bulacağımdan ümidimi kesme- miştim. Derler ya dağ dağa ka- yuşmaz, fakat insan insana ka vuşur. Her şeyi hatrıma getirmiştim. Fakat onlara ait ip ucunu bir mezar kerarında bulacağımı ta- #avvurumdan bile Ogeçirmemiş- tim, Filbakika serutimizdeki mezar- ğa gelen kadın ve çocuk ölü- leri beni alâkadar ederdi. Fakat bizim mezarlık kenar ve orta mezarlığı idi. Halbuki kocası askerde ölmüm, karısı ibaret. olduğu anlağıl- || haber o verilmektedir. Cenup her kapıya bir | Gene ibret! Serbest fırka namzetleri arasında kimler de var? Serbest fırka tarafından şehir meclisi intihabatı için gösterilmiş olan namzetler arasında Damat Ferit ka- binesinde nazırlık etmiş pa- şaların, mütareke senelerin- de Rum milleti müdafaa klübünde faal vazife almış | kimselerin, istiklâl mahke- melerinden mahkümiyet ka- rarı almış adamların bulun: duklarını yazmıştık. $. C, EF. namzetleri ara” sında ismi yazılan bukuk müderrislerinden Yusuf Zi- ya B. kendisinin bu fırkaya dahil olmadığını ve böyle bir namzetliği kabul etmedi- ğini bildirdikten sonra S.C. F. bu Yusuf Ziya Beyin un- vanının yanlış yazıldığını, namzetlerinin ilâhiyat fakül- tesinde muallim olan Yu- suf Ziya B. olduğunu ilân etti. Bu Yusuf Ziya B. kim- dir? Onu da biz söyleyelim. Karilerimizden, bundan bir kaç sene evel bütün İstan- bul gazetelerinde uzun uza- dıya yanılmış olan bir inti- hal davasını O hatırlıyanlar elbette vardır ve o zamana ait gazete kolleksiyonları da meydandadır. | Maruf muharrir Omer Rıza Beyin bir eseri, mün- dericatının her satırından kabının şekline kadar tak- lit edilerek başka bir namla başka bir imza ile neşre- dilmişti. Bu suretle eser in- tihal eden zat hakkında da Ömer Rıza Bey tarafından dava açılmış, mahkemede keyfiyet sübut derecesine varmıştı. Bunun üzerine ki- tabm tabii, bu sıfatından dolayı kendisinin de mah- küm olacağını anlıyarak işi sulhen halletmek ve tazmi- nat vermek yoluna gitmiş, müntehil mubarrir* mabkü- miyetten kurtulmuş, fakat ayni derecede ağır bir baş- ka talebi kabul ederek bu işten (oyakasın. sıyırmıştı. İntihalci muharririn müsa- lehanamede kabul ettiği madde şudur. Kendi neş- rettiği taklit kitabın üzerine Bu eser Ömer Rıza beyin eserlerinden vasi mikyasta iktibaslarla vücuda getiril miştir. ,, ibaresini yazmak! Mahut kitabın üstüne bu cümle yazılmıştır. Bu marifetlerin kahrama- nı Serbest fırkanın şehir meçlisi namzetlerinden Yu- suf Ziya Beydir. i sefalette kalmış bir adamın ço- cuğunun ve yahut karısının bir gün öldüğu zaman gömüleceği mezarlık olsa olsa Eyip gibi, Ka- raca Ahmet gibi şehrin uzak taraflarındaki fıkara ve guraba mezarlıkları olabilirdi. Rüştü burada sustu. Dışarıda kar, hâlâ lâpalâpa ve aheste aheste yağıyor, zaman zaman pencerenin camlarına vurarak alt pervazlarda biriken karları erti- ryordu . Her iki adam susuyorlardı. Odada, yanan odunların gevrek çıtırtılarında başka bir şey işi- dilmiyordu . Vakit akşama yaklaşmıştı. Bu- rası geniş meydanlara bakan apartımanlar gibi değildi. Sık binalar arasında akşam daha çabuk olur. Elektirik lâmbasının düğmesi” ni çevirmek Atıf beyin hatırına gelmiyordu. Eşya, akşamın alaca İBitmedi