23 Ağustos 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4
«—— 4 — VAKIT 23. Ağustos 1930 Nasıl aldanıyorlar ? Nasıl aldatıyorlar ? Halkın kendi kendini idare etmesi, idareyi, kendi intihap ettiği meb'us- lardan toplanmış bir meclise ' vermesi demektir Teşkilâtı esasiye kanununda belediye idaretıne ait fek kelime yoktur ki belediye kanununun ona muhalif olduğu söylenebilsin ! -—Z. Tekaüt kanununda, zaten me- murluktan gelen meb'usların, meb'uslukta geçirdikleri müddeti © devlet hizmetinde geçirmiş sa- yılarak, memurlara ait takaüt hak- kının teyidi teşkilâtı esasiye ka- Dununca memnu olmadığını dün izah etmiştik. Bu müteamız, bö- tün hukuk çalarımızın telâkkilerine uygundur. Karilerimiz onları da okumaktadırlar, Bugün de Ağa oğlu Ahmet beyin teşkilâtı esasiyeye muga- yirdir, dediği belediye kanunu için teşkilâtı esasiyede ne yaz- dığımı araştırıyoruz. Muhterem profesörün belediye kanununu teşkilâtı esasiyeye uy- gun bulmaması, hemen başlıca şehreminlerinin, sırasında belediye reislerinin hükümetçe tayin edil- mesidir, Belediye işlerine bakan resmi müesseselere gene bir millet intihabı mahsulü olarak hükümet eimekte olan bir zatın bir baş . İayın etmesi neden kendi ken- dini idare esasına uymaz, bilmeyiz. b Ankaradan Vana, Edirneye gelen bir valinin şurada bir mek- tep, orada bir köprü yapılmak için işe karışmasını milli hakimi- “yetin, halk idaresinin esaslarına uygun görüyorsunuz da,bilfarz böy- le bir zatın öyle bir yerde te- mizlik, aydınlık işlerile meşgul olmıya memur edilmesini halkın kendi kendini idare etmesi pren- sipine gıt buluyorsunuz! Niçin? Bununla beraber bizim asıl a- raştırmak istediğimiz burası de- gil, teşkilâ esasiye belediyeler için nasil olmalı demiş de odun aksi yapılmış, bunu görmektir. görse hak kazanmaz mı? Biz teşkilâtı esasiye kanununu baştan nihayete kadar yeniden okuduk. Burada belediye ida- relerine dair tek kelime yoktur. Bu, belediye kanununun teşkilâtı esasiyenin o sarahatine mugayir bir tarafı vardır, demiye manidir. Evet, teşbilâtı esasiye hakimi- yet, bilâ kaydü şart, milletindir der ve bu hakimiyetin istimalini de, millet namma, yegâne ve hakiki millet mümessili olan Bü- yük Millet meclisine verir. Büyük Millet meclisi belediye- ler hakkında içtihadını işte o ka- inun le ifade ediyor ve hakikatte belediye işlerine de işte Millet mecilisi hâkim oluyor, bunda teşkilâtı esasiyeye uymuyan yer neresi? Bilâkis Ahmet B. çıksa da be- lediyeleri birer müstakil uzviyet olarak, müntehap idareler haline getirmek teşkilâtı esasiyeye mü- gayirdir, deseydi, belki bugün- kü itirazından daha kuvvetli bir kanun mesnedi bulurdu. Bakınız, teşkilâtı (o esâsiyenin 89 uncu maddesi vilâyetlere ait hükmünü kaydederken: “ Türki- ye vilâyetlere, vilâyetler kazalara, kazalar nehiyele münkasimdir ve nahiyeler de kasaba ve köyler- den terekküp eder. Vilâyetlerle, şehir, kasaba ve köyler hlikmi #ahsiyeti haizdir. ,, diyor. Şimdi, teşkilâtı esasiye en geniş bükmi #ahsiyet olarak (vilâyeti kabul etmiş,ondan -başka belediye na- mile- bir teşekkül tasrih etmemiş diye herkes belediye kanünunu değil Ağa oğlunun kendi dâvası- nı teşkilâtı esasiyenin mubalifi Mısır kanunu esasisini tadil Meclisin üçte ikisi iki dereceli intihabat ile, üçte biri hükümet tarafından tayin edilecek Deyli Meyl gazetesi 18 ağus- tos tarihli nüshasında Mısırda yeni buhranların vuku . bulmak üzere olduğunu haber vermek- tedir. Hazırlanan yeni buhranların sebebi şudur: Kıral Fuat ile Mısır başvekili Ismail Sıtkı paşa, yep yeni bir kanunu esasi bazırlamışlardır. Bu yeni kanun, başvekil tarafın- dan resmen takdim edilerek kıral tarafından imzalanacaktır, Kanun imza edildikten sonra mer'iyet mevkiine konulacak ve bu süretle ber şeyden evvel şimdiki parlâmento feshedilmiş olacaktır. Yeni kanunun ne olduğu gizli tutuluyorsa da intihap kanununun mühim tadilâta Oğrıyacağı mu- hakkaktır. Yeni kanun mucibince intihap edilecek (olan Eçle ikisi ebali dereceli bir surette, intihap olu- nacak, meclisin üçte biri hükü- met tarafından nasbolunacaktir. Bu suretle Mısır bükümeti bir saray hükümeti olacaktır. Yeni tadilattan maksat Veft fırkasının iktidar mevkiine gel- memesini temin etmektir. Ingiltere bükümeti isticalkâ- rane mahiyeti haiz olan bu ba- reketten (o malümattar olmakla beraber bunlarla alâkadar olma- maktadır. öntken ile muayene ve tedavi Dr. Kâmil Kadıköyünde Bahariye caddesi Süreyya Pş. sineması sırasında No. 3İ, Cumadan başka hergün 2 den sonra. Telefon Kadıköy 149 Yerli mallar | Edebiya Rağbet fazla olduğundan müddetin temdidi için müracaat olundu Dün yerli mallar sergisini 20350 kişi ziyaret etti. Bu he- saba hazaran sergi açık bulun- duğu on bir gün zarfinda yüz elli altı bin altı yüz doksan kişi tarafından görülmüştür. Sergide boş yer kalmadığı ve iştirak müddeti de geçtiği halde el'an bir çok müesseseler ndan müracaatlar vaki olmakta ve iştirakleri hususunun temini için teşebbüsatta ( bulunmaktadırlar. Satış gün geçtikçe daha ziyade çoğalmakta ve meşher sâhipleri noksan kalan mallarının çeşit- lerini temin için fabrikalarını azami surette faaliyete sevk- etmektedirler. Züvvar arasında Italyan gemisi efradı ve xabitanı ve bir çok sefaretler erkân: görülmektedir. 25 Ağustosta üç yüzü müte- caviz Romen seyyahı sergiyi örmek in , ektedirler. İclerinde ve ve meb'- usan azası ve Romen mahafili âliyesine mensup zevat vardır. Sergi heyeti dün akşam muar- zam bir müsamere tertip etmiş ve davetlilerin takdirini mucip olmuştur. İki gün sonra tekrar bir müsamere verilecektir. Serginin 31 ağustostan 7 ey- lüle kadar temdidi için sergi heyeti Maarif vekâletine müra- caat etmiştir. Muvafhık cevap geldiği takdirde sergi 7 eylüle kadar temdit edilecektir. Milli vapurcular — 340 sene #inden evvel getirttikleri vapurlara sit gümrük resmini vereceklerdir. Maaş yoklaması — Üç aylık maaşlara ait yoklamaya Ayın birinde baş- lanacak bitince maaşlar verilecektir. Ege — Seyrisefsinin yeni vapuru boyanmaktadır. Gemi ilk seferini Kata- denize yapacaktır. Etabli vesikaları— Tevziata 6. vam edilmektedir. Bu iş bir kaç ey süre- cektir. Tablisiye şirketi — Amiral A- rif paştı ile İstanbul meb'esu Hamdi be- yin iştirakile te'sis edilen “TÜrk tahlisiye limitet şirketi bugünden İşe bağlıyacaktır. “Akdeniz, için tazminat — Akdehiz vapurunun Zonguldak limanın- da karaya oturmasindan dolayı Seyrise- fain tarafından Ereğli şirketi aleyhine açılan dava neticelenmiş ve, girket (160) bin Hra tazminat vermeğe ' mahküm ol. muştur. Oktruva hakkında — İktalir tacirleri bu resmin işiiilâk edilen mallar. dan alınıp, diğerlerinden alınmaması hak- kında teşebbüsatta bulunacaklardır. Şoförlerin | intihabatı. — $o- #örler önümüzdeki salıdan “Itibaren İdâre beyetlerini seçmeğe başlı yacaklardır. Barolar kon; — İstanbul barosu bütün memleket barların işti. rakile umumt bir kofigre #kdinin faydalı olacağını düşünmüş ve teşsbbüklere başlamıştır. Bu düşünce her tarafta memnuniyetle kaşılanmıştır. Tercümanların o vargisi — Tercümanlardan maktucn 900 er lira kazanç vergisi alındığı yazılmıştır. Bu ha- ber doğru değildir. Tercümanların ka. zançlarına göre vergi alınacaktır. Bir tahkikat evrakı — Bayar müdürü Rasim beyle bazı arkadaşları hakkında sağmal ineklerin damızhk ola- rak geçirilmiş olması meselesinden dolayı yapılan tahkikat bitmiştir. Tahkikat evrakı idare meclisine verilmiştir. İTIZAR *101 Kişi Te mülâket,, “mahalle, Cennet Fedayileti,, o tefrikelanımız mün- defecatımızın o Çokluğuna. mebni bugun dercedilemedi Okuyucularıdıdan özür dileriz. t muallimleri kongresi Mehmet Emin Bey, kongreyi irat ettiği bir nutukla kapadı “Edebiyat derslerinde lebeye şuur, 2zim. ve 1Muarif vekâleti talim ve terbiye dairesi reisi Emin Bey Ankara, 2; (A.A) — Türkçe ve edebiyat muallimleri kon- gresi bu gece mesaisini ikmal etmiştir. Kongre, lise dördüncü sınıf proğramlarında eski ede- biyata” ait nazım ve nesir şekil- lerile lâfır ve mana san'atlarına ait kısmın tamamen tayy- olunmasını kararlaştırmıştır. Iç- timaa riyaset eden Maarif m Memleket haberleri Oldürülen ve yakılan koca Zonguldak — Burada Balçık köyünde feci bir cinayet “olmuş Tunyalı Hüseyin çavuş isminde bir adam öldürülerek yakılmıştır. Cinayetin failleri Hüseyinin ka- risı ve kayın biraderi ile diğer iki şahstır. Bir belediye heyeti muhakeme edilecek Yeni Adana gazetesi belediye heyetinin irtikâp ve irtişa kanu- nu mucibince mahkemeye sevk- edileceklerini yazıyor. Bir İzmir hakimini at çiğnedi İzmir — İkinci hukuk mahke- mesi reisi Kemal B. bir koşu atı tarafından çiğnenmiştir. Ke- mal B. hastanede ve hayatı tehlikededir. Bir otomobil fecicsi İzmir — Denizli baytar mü- düörü Halil B. bir otomobil ka. zası neticesi olarak öldü. Tiren bir köylüyü ezdi Izmir — 2 Numaralı posta tireni (o Kurşunlu ile Kuyucak arasında sağır bir ihtiyar köy- lüyu çiğnedi. Köylu ölüm ha- lindedir , Dört Köşe buz yağdı! Konyada Kadınhanı kazası havalisine yumurta büyüklüğünde dolu yağmıştır. Bu arada dört köşe buz par- çaları da görülmüştür. Dayaktan bir polis mehköm demiş — Bir dayak atma cürmü meselesinden muhakeme- ye verilen Tire komiser muavini Faik efendi ile arkadaşlarının muhakemeleri bitmiş, polis Mus- tafa efendi bir sene ağır hapse mahküm olmuştur. Digerleri be- raet etmişlerdir. Fındıklârımız mükemmel Bu sene fındıklarımız ciban piysasında hakim bir vaziyete okutulacak eserler ta- enerji aşılamalıdır. ,, teşarı Mekmet Emin Bey, kon gre mesaisini hülâsa eden bir nutuk irat eylemiş, muallimle- rimizin Türkçe ve edebiyat tedrisatında bilhassa harf inkı- lâbından sonra takibi lâzım“ gelen usul ve prensipler hak- kında çok kıymetli müzakere- lerde bulunduğunu ve kararlar vediğini, izhar edilen temayülle- rin vekâletçe ehemmiyetle pa zarı dikkate alınması ve tebak- kuk ettirilmesi için elinden gelen her şeyi (yapacağını beyan etmiştir. Mehmet Emin Dey, Türkçe ze edebiyat muallimlerinin ders- lerine yalnız Otalebeyi (güzel ! yazmağa ve talebeyi zevk sahi- bi etmeğe yarıyan bir vasıla değil, intihap edeceği eserler ve talebeye göstereceği nümu- pelerle onlara şuur, azim ve enerji aşılıyan bir ders mazarile bakmalarını, gelecek sene ede- biyat ve Türkçe tedrisatının bir sene evveline (omazaran daba mükemmel olması beklenildiğini söylemiş muvaffakıyetler temen- Bilerile nutkunu bitirmiştir. | Avru pa matbuatı İngilterede ticari buhrar İngiliz ticaret odası cemiyeti icra komitesi bundan birkaç gün mukaddem işsizlik, esbabı ve ticari buhran hakkinda tan- zim ettiği raporü İngiltere hü- kümetine tevdi etmiştir. Meclis İngilterenin o mubtelif cihetlerindeki yüzden fazla ti- caret odasının gönderdikleri mü- taleaları tetkik eden meclis netice olarak ticari bubranm başlıca sebepleri şunlar olduğu- na karar vermiştir: Ingiliz dahi- li piyasasının lüzumu muktasi bimaye edilmemesi ve istihsalâ- tın fevkalâde pahalıya maloldu- ğu cihetle İngiliz (mallarının cihana rekabet edecek bir be- delle satılamaması ticaret oda“ larının işaret eyledikleri diğer sebebler şunlardır: Milli ve ma“ halli fevkalâde masraflar, siyasi ve teşrii müdahalenin tcarets verdiği zarar, nakliye ücretleri: nin fahiş olması, . işsizliğe kaçı sigorta kanununun saçma ve israfkâr olması, kıt'ada nakliye ücretlerinin ucuz olması, Tudün- yonların koydukları takyidatın istihsâl fiatlarının üzerinde tesir icra etmesi, Meclis bunları tetkikten sonra milli ve mahalli kat'i iktisadi , nakliye ücretlerini tenzile, istih- sâl fiatını yükselten ve yeni ver- giler tahammül eden kanun ko- nulmasında bir müddet nihayet verilmesi, gençlerin imparator“ luğu her tarafına muhaceret- leri, ve sendika takyidatının kal” dırılmasıdır. Meclisin kanaatince işsizliğin azalması için en kati usul ra porda mevzuu babsolan niket hakkında tedabir alınması, 81“ nayi inkişafının Ohimayesi v9 sabit vazifeler işgal eden'ere geçmiştir. Günde 1500 kilo fın- dık ihraç edilmektedir. verilecek ücretlerin hayatın çe raiti tabiyesine göre teskitidir.
