30 Temmuz 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4
12 m üreyen, Sag al — 4 — VAKIT. 30 Temmuz 1930 — WEKIN Ismet Pş.nın nutku Ankara Hukuk mektebi mezun- larınm diploma tevzii münasebeti- le Başvekil İsmet Paşa Hz.nin irat| ettikleri nutuk siyasi veziyete yeni bir vuzuh verdi, Millet meclisi yaz tatili yaptık- tan hemen bir kaç gün sonra Şark hudutlarımızda zuhür eden isyan ve şekavet hâdisesi tenkil hareketi! noktai hazarından (ehemmiyetini kaybetmiş olmakla beraber bu gibi hâdiselerin istikbalde tı ünü menetmek noktai nazardan orta da yapılacak mühim bir takım va- zifeler vardır. Şayanı dikkat bir cihet olmak üzere bu husuta Şark hudut kom- şumuz İrana da bizi vazifeler te- rettüp etmektedir. Tenkil hareketinin artık niha- yet bulmak üzere olduğu şu sırada! Şark komşumuz İranın bu mesele de nasıl bir veziyet aldığını, bilki mukabele bu vaziyete karşı hükâ- metin nasıl bir hattı hareket takip eylediğini öğrenmek için efkârr u- mumiye hadisenin safahatmı bü- yük bir alâka ile takip etmektedir. İsmet Paşa Hz.nin nutku her şey» den evvel bu meselenin hakiki manzarasını tesbit etmiştir. Bu iti- barla bu nutuk yalnız memleket dabilinde değil, hudutlarımız ha- ricinde de mühim akisler teylit hâdisesini çok güzel teşrih etmiş” tir: Her san'atin taklidi bir safha- sı olduğu gibi bu hadisede milliyet denilen şeyin de bir takım sahte- kârlara, dolandırıcılara takilt vesi- leşi verdiğini görüyoruz. Kendi ya- şamalarmı temin-etmek için diğer memleketlere sahte milliyet, sahte|kırı Kongodan getirtiyoruz. Diğer! siyasi maksat sokmak istiyen te-| şekkülât vardır ve daima olacak- tar. Bu vaziyet Türkiye - İran * hu- dut meselesini kat'i surette hallet- meği icap etmektedir. Bu icap bi- zim için bir emniyet meselesidir. Vakıa Türkler ile İranlılar arasın- da büyük dostluk esasları vardır, Fakat iki oOmemle- ket arasında büyük siyaset ve bü- yük dostluk emellerine girişitken normal münasebet tesisine imkân olup olmadığınm âşikâr olması lâ- zımdır. Bunun mebdei de hudutlar; üzerinden emniyet teessüsünden İ-| barettir. Bu gayenin istihsali bizim için bir meşru müdafaa meselesi olduğuna göre bunun her türlü ica- batından memleketimizin im» mesi ihtimali kimsenin hatırına bi- le gelmemek lâzım gelir. Milli para ve iktisat noktasm- dan vaziyet şudur: Şimdiye kadar yapılan tetkikat neticesinde para- mızın kıymetini muhafaza etmek için her sene üç milyon İngiliz li- rası tasarruf etmek mecburiyetin- deyiz. Hükümetçe alınan tedbir- ler'bu esasa istinat etmektedir. Ge- ne bunun içindir ki harici borçlar meselesinin halli gayri kabili içti- nap bir zaruret teşkil etmektedir. Mali vaziyetin ıslâhı için yeni vergi kat'iyen mevzuu (bahis değildir. Çünkü vergi olarak bu memleketin verdiği para bu mille- tin umumi hizmetler için verebile- ceği azami hududa varmışıtr. Maamafih mali ve iktisadi nok- İni nazardan müşkülâtımız mevcut! olmakla beraber pâfa ve tasarruf mülâhazası memleketin en esaslı bir ihtiyacı olan şimendifer siya- setinin tatilini icap edemez. Nite- kim bu siyaset bugüne kadar mu- vaffakiyetle yürümüş, şimendifer- İerimiz Anadolumuzun yarısını aş- mıştır. Bu muvaffakiyet tutulan ———— CENNET M. Hansens Yalovada irat ettiği FEDAYİLERİ EE Yer GE Türkiye hakkında nikbin olalım; nutukta iktisadi vaziyetimiz hakkında ne söyledi ! züccaciye 900,000 lirayı tutuyor ki bu miktar Türkiyenin ithal ettiği a ği Haldun buhran içinde... Gamlı düşüncelerden kurtulamıyordu camların hemen yekünuna müsa« sidir. — Fakat bana öyle geliyor kilya yüksele yüksele semaya. yaklaş” Yüzlerinizi bir anlık gussalan-| ya Melike ve yahut bir başkası teh mış gibi görünmüştü. i dırmağı göze aldırarak hepimizin likededir. Haldun atının üzerinde öne ünkü iştigalimizi sözlerimi bi-, | Haldunun bu kehaneti, kardeşi- derecede kendinden geşmiş, bugünkü iştigalimizi sözlerimi bis| | i da indi tirmeden hatırlatmağı münasip göni korkutmuştu. Fakat geri dön-)bir lâhza: ine Mel ve ” Buh i mek imkânsızdı. Zeydun, kardeşi-| |— Bitti! EET de * İ rüyorum. ran, buhranlar, İs-n. teselli vermek istedi: ya bir diğeri öldü emişi. tanbulda buhran, Türkiyede buh-| © — Fakat onlara yardım edebi-) | Zeydun onun bu ran, Amerikada buhran, Belçikadallir miyiz? Madem ki yardım ede-İti € buhran velhasıl cihan buhranı, ...|meyiz, Allahın onları korumasma| —O belde hemen dönelim ve Şimdiye kadar Belçika buhrandan) dua edelim! eş e lm ime e diğer memleketlerden az zarar gör iki birader, sakin yıldızlarm|rek ilerlemeyi tavsiye etmişti. gi gdndi BİNİN a asıl ıstırap çeken borsa âlemi) unda, Kumlar üzerinde gidiyor- ça ile el lektrik Şirketi *Joldu. lardı, ar kalmıştı. Haldun kardeşi Hansesin Belçikalılarn Yalova zi- İkisinin kalbi de, insanların en) Bittin köyüne varmışlardı. Si yafetinde Ml vr bulâri e ki bulbüyük teselli ve kuvvet menmbar|bir müddet e geri sonra | kıymetli bir ele lendi el > nikbinim. eym iki a kurtul-! DM köy ile bu kapı arasında bir | mak amber gk ime İn elekt, zengin toprakla, bu|mas sin kallerle dun ediyorlar) yedi sanıyordu. Vedia. ye BE iy l *İdr. , bi iyet ir dağ u 2 tar. Onun için Yalovada söylediğilrikulâde iklimi Avrupa ve Asya Şire kendini metin İ ismettiği de iki güzel ata binmiş bir erkek nutkun iktisadi ye mali cihetlerini arasındaki emsalsiz veziyeti coğ-|halde zavallı Haldunun ıstırabı git|ve bir kadın duruyordu. ağ aşağıya nakil ve tercüme ediyo), çeşi, ciddi, kanaatkâr halkı ve|tikçe şiddetleniyor, içinde sıkın.| | Bunlar kimdi ve ne “İstiyor kaç saat evvel ölümden kurtulan) & Haldun ile kardeşi Kudüse aa sekiz milyonluk milletinin saadetini arıyan münev. tesi en artıyordu. Birldı? nüfusu 30,400 kilometrelik dar birjver ve vatanperver hükümeti ile Haldun adeta ölümü temenniyelden ve firenklerden mi le, saha dahilinde yaşamak mecburi-| yavaş yavaş olmakla beraber emin başlamışıt. olan bir kafileye katıldılar. yetindedir. Bu arazi son dereceladımlarla seneden seneye faaliye-| | ki yolcu bütün gece ilerlemiş-|dağ başından kendilerine a işlenmiş olmakla ve ziraatta en mültinin bütün şubelerinden terakkiye|lerdi. Sabaha doğru onlara rehber-bu iki atlıyı görerek tevakkuf kemmel usuller kullanılmakla be-İdoğru gidiyor. lik edenler geri dönmek için müsa- mişti. Belki bagir iie hücum raber bu kadarcık yer nüfusu aslâ| © ( sanbulumuza gelince: İstan-lade istediler. İki birader, tekrar etmek istiyen kü i leri idiler, Belki bu kadın, Mİ alimin dişoysi; çilli burada firenkler arasma karışacaklar ve lin İçimi yaşıyor ve çalışıyoruz ve onun saa- kağ e i — hire Feri bir erkekti. Kafilenin Mücadele gayet şedittir. Kom-|det ve tekâmülü bizim sandet Ve) nun hem mahzun eden bir manza-| gören ie rpm ri Fa- zam devletler vardır. 1914-1918|tekâmülümüz demektir. İstanbulu-İraya kavuşturdu. Uzaktan Kudüs|ğe ml Mi ölülerin harbi fabrikalarımızı. mehvetti.|muz hakkındaki nikbinliğim o ka-İşehri dağlar üzerinde görünmüş- kat ardi , MURtAZAI ' Harict piyasamızı makine ve alât- dar kat'i değildir ve bahusus yakım|tü. Şehir, surlarile, kalelerile, ye-jiniyor ae. i zamanı istihdaf etmez. Bu gehrin)ni doğan güneşin kızıl renğizi al 1 i ti MO Sa weveyiyeti töcasyesi altilsr olmış e em i az eki Epi Bu Bizim B k yirmi Dizer oldüğundan derin bir buhran geçi-| sali, dikilmişti. | Ömerin camiildağlar aşarak Do s > ütün i i İriyor. Yeni bir .müvazene ancaklüzerinde dikilen bu salibin günleri) benzemiyor mu ! çime e m ithalât ile te olaki be göle. uğ sayıl idi. Bas e a dumanın miz değil mi? Sail < Maamafih, gelm: di bütün onun “| Arap Alev ile Dumanı getiren Türkiyede 14 milyon müfasa) cadele etmeli, tesisatı ve teşkilâtı emer bedel 760 bin kilometre murabi <lislâh etmeli, fazla “konfor, ve ko-|) | ii; birader, bunun daha kolay: daki kadın arazi mevcuttur. Kabili zer Araz laylıklarla müşterileri o celbetmeli lıkla temini için hu şehre doğru gil mi? ğ a vâsidir. Yer altı gayet zengindir. böylece daha iyi günler hazırlama») Jerliyorlardı. Şimdiye kadar müs- © Zeydun sözünü bitirmeden “iki İklim ise pek müsaittir. Türkiye! dır. Anvers bundan fena günler lüman, hiristiyan yüz binlerce kişi| yolcu ilerlemiş ve kafilenin önüm ahalisi azla iktifa eder ve çalışkan) geçirmiştir. Fakat azmimizle bu- bu şehr için canlarmı feda etmiş-de atlarını durdurmüşler, erkek dır ve esasen çifçidir. Arz tütün, gün dünyanın birinci İimanların- lerdi. Sultan Salâhattin, bu şehirde| Arap selâm verdikten sonra ; kafi- dut, haşhaş, üzüm, fındık gibi kıy-dan biri oldu. kan dökülmemesini temin için, şehilenin reisi tahmin ettiği firenge şu rem nebatat yetiştirmeğe müsta| <— Bahri cer bir tarafa yeşil b sulhen elimin teklif, İemme sözleri ama A öy ir. lınca İstani careti büyük i ip buna muv: et — yanımdı Türkiye ziraatte inkişaf ederek ran içindedir. Mağaza, satı, vas çacmiş kan dökerek ve ber vahşeti en Zakın akrabalarımdandır. , Ka- ziraat usulleri islâh olunarak, mex-|ta, bankalar lüzumundan çok fazl irtikâp ederek bu şehirden gene'düs civarındaki validesimin yanuna ru arazi sathı tezyit olunarak zen- sin vari na kan dökerek a gitmek ME Fakat bu civardaki eşebili için bu muaz: olsun? ttinin teklifi i i çi ee Türkiyenin iktisa- Yeni bir adaptasyon icap eder ve m a gönderilen orada olana götüremiyorum. gg Bağ a la e zl e me vi Di ilinde a aş ii li vt ve | rma aeüneyi REN me an vi al A e b in e İncer ecem “a tanbulun smat iatikbalini düşündür|l rini bildirmişlerdi. Bu yüzden geti ifa edecek bir kimsö var mi? zmdır. Sanayi de inkişaf etmeli (üm zaman mikbinliğim daha kuv-|Kudüse karsı mühim hazırlıklar) “atl zeisi Arabın ne değİÇiRİ Ü Aren *ivetli oluyor. z iŞ Arapça bahusuh mevadı iptidaiyeyi mem- Filhakika İstanbulda bir Türk er 7 ile kardeşi şehri uzak: galan am, kafile. ilerle- men lm ime ye an | sanayii teşekkül #ipeaileir. Am-İtan temaşa ettikten sonra yakında miş, Arapla komut" ve m hiz- melidir. t sanayiin nİlenin çokl: vesaiti iyenin| yukubulacak : ü . . 3 i fazla inkişafı şayanı temenni de-|berri ye Ehli salip bu an düşündüler. neti ifa sdece giri miski Pe e elektrik kuvveti buna müsait bir|.e haksızdılar. Hattin hezimeti om|ç* Mia Alev ile Dumanı g€- Türkiye ile Belçika arasmdaki|saha hazırlamaktadır. İmal olunan|jara neticenin ne olacağını, bura" ie Miabe ta kendisi idi. münasebat nasıldır? Siyaseten iyi-İmensucatın cinsi ve miktarı noktai da onlârın tutunmalarına * tiren kak be AGE görün- dir. Ve zaten başka türlü olamazlnazarından şayanı kayt terekkiyat kalmadığını anlatmıştı. Onlar bu Fakat Mış vi. p Yön k fi- ki... Ticiri münasebat dahi iyidir.) meşhuttur. heziimstinidön' dersalurek uzaklar Sami © mn Fakat zayıf ve gayri kâfidir. Ya-| & Meşin sanayii inkişaf ediyor ve|daki memleketlerine dönmeleri en ate tab pılan: istatistiklere bakılacak olur-|salâh buluyor. İp$ilik te öyle...İdoğru hareketti. Fakat ehli salip Me di Gri sa daha münasebatı ticariyenin) Yakında İstanbul çimento fabrika-| böyle hareket edeceklerine bunun ml 4 akn Gön RT bir çok noktadan inkişaf ettirilme-İları memlekete lâzım olan çimen-İaksini iltizam etmişler, harbi ü-|MÜK Ora” maniyet edebilirsin! de sine lüzum olduğu neticesine varı:İtoyu temin edeceklerdir. Bencelzumsuz yere uzatmağa karar ver) | — Bi tan ka fon, GERE vera hır. Ticaret odamızın sebebi mev-|İstanbulun atisi şundadır: Memle-İmişlerdi. Buna karşı yapılacak iş, ye EN gin iniz ye cudiyeti iki dost memeleket ara-|ketin mevadı iptidaiyesinin ihza-harbin bir an evvel bitmesine çalış-| £ötÜ" akrabasına teslim sında münasebatı iktisadiyeyi in-İrını esas ittihaz eden millt sanayi,)maktı. ederiz. edim kişaf ettirmektir. daha iyi esaslarla tekrar adapte) (Haldun, bu düşüncelerle meş-| — Sok eli geli Türkiyenin senevi ihracatının edilmiş mahdut ticaret; bunun kıy gul olarak, bir türlü kurtulamadığı (Yol esasında bu kadmla konuş- bedeli 150 ilâ 190 milyon Türk li-)metini istisgar etmemelidir. İstan:İrahi buhrandan sıyrılmağa çalışı-|mıYacağınıza ve onun yüzünü > rası iken bumun ancak iki üç mil-|bul gün geçtikçe seyyahların ziya”) yor, fakat buna muvaffak olamı-|mağ8 teşebbüs rey yön Türk liralığı Belçikaya sevke- et ettiği bir belde oluyor. yordu. Onun gözleri hep karanlık-|8ÖZ “bi ei diliyor. Belçikanm Türkiyeye olan) Şu halde, İstanbul hakkında bed|lar görüyor ve bir kadının adımı, — meri Kiel bei ihracatında en mühim mevat ma|bin olmıyalım ve Türkiye hakkın-|telâffuz ederek ondan istimdat et- e o e ve den, makinedir. Bunlar senevi beşida nikbin olalım. Hulâsa olarak)tiğini hissediyodu. Bir aralık Hal- 1 olsun! M. Hansen in lir. | yolda gösterdiğimiz sebatın kıy- metli bir semeresidir. Mehmet Asım ilyon liralık bir miktarı bulur. ve cesaretle çalışalım, Müşkşlâttan|dun etrafında garip bir rüzgârın) ( Arap bu sözleri söyledikten son Mülüei 4,300,000 lirayı | Holemnli ibtiraz elmiyelim. Vazifemizi her-/estiğini ve saçlarını dalgalandır- ra geri dönmüş, ve kaf"! hareket ta ve bahusus pamuklu mevada|kesin hayrına olarak hüsnü niyet-|dığını hissetmiş, ruhuna derin vejetmişti. inhisar (o eylemektedir. £ Mevadıile ifa edelim. İsemavi bir huzur inmiş, bütün dün- (Bitmedi) MM
