18 Mayıs 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

«-— 2 — VAKIT 18 Mays Etıbba odası tahkikat yapıyor Meşimur doktorların diğer tabipler «- levhine günden güne fuz'a bastı bakuk- arı, bir kısım doktorları iş kalmadığı mevzun bahsolmuş, bu hususta gazete. mizde muhtelif tabiplerin muteldaları in- tşar etmişti. Aldığımız maldmatı göre #ubba odası bu neşriyat münasebetile tahkikat yapmış, gazetelerde beyanan çıkan veya isimleri diğer bazı doktorla rın isimlerine benziyen doktorları çağır” mış, kendilerine bu hususta bar; susller sormuştur. Bu suretle etibba odasına da- vet edilen doktorlardan Nami B dün idarehancmize gelmiş, gazetemizin 28 nisan tarihli sayısında beyonat intşar eden Dr. Naim Beyle bir isim karışık. lığı olduğunu söylemiş, bayanatı çıkan zaun kendisi olmadığını tavzih etmiştir. Ayni nüshada beyanatı intişsr eden dok- torlardan Muhip Nureitin Bey de gaze- temize telefon euniş, 28 nisan tarihli saıvımızdaki ifadelerinin bazı kısımlarının yanlış anlaşıldığım, vanlış kaydedildiğini sövlemiştir. Bitmesi vaklaşan ticari itilafnameler Hükümetimiz ile Bulgaristan arasında aktedilmiş Olan dearer müahedesinin 3 haziranda, İsviçre ile yapılmış olan mu- kuvölenin de 20 mayıs tarihinde meri yetten çıkacağı İktusat vekâleti tarafından dün Ticaret odasına bildirilmiştir. e Türk-Yunan mahkemesi Muhtelit Türk-Yunan mahke- mesi perşembe günü açılacak ve yeni bir çok davalara baka- caktır, mede huzuruna lüzum olmadı- ğını söylemiştir. Şoför Ahmet Hamdi efendi- nin vekili Hayri Bey, tebligat wsulüne muvafık bir tarzda ya: | pılmıştır. Binaenaleyh celbi lâ- zımdır demiştir. Muhittin Beyin diğer vekili Necati Bey — Duruşma ceza usulü kanununun 225 inci mad- desi mucibince bu kabil mevat maznun (bulunmaksızın yapı labilir, Oo müekkilim (kendisine usul dahiline tebligat yapılma" masına rağmen bizi gönderdi. Duruşma ya bu şekilde devam «i ia, yahut istinabe yapılsın. ustafa Hayri B, — Maznun us... yerde ise istinabeye mü- racaat edilebilir, Muhittin beye tebligatı kanuniye yapılmıştır. O 1930 —-—— | YAKITIN TELGRAF B.M. Meclisinde 930 bütçesinin müzakeresine başlandı Üst taralı 1 inek sayıfamızdadır tatbikat noktasından 190, 1927 senesinde 194, 1928 senesinde 207, 1929da 220 ve 1930 da 222 milyona baliğ olduğunu söylemiş ve istatistik zikrederek her sene meclisten istenen tah- sisatı munzamalerin mütemadiyen tenakus ettiğini ilâve etmiştir. Her sene daha fazla tahsilât yapıldığını da rakamlarla göster- miştir, Dalgalı borçların tasfiyesi Müteakiben Şükrü B. de- miştir ki: — Hesaplarımızn O vaktinde tesbitinde büyük bir samimiyet ve dikkatle çalışıyoruz ve çok yakın bir rakam kullanıyoruz. Bütçelerde mevcut iki yakın tehlikeyi bertaraf için lâzım ge- len kanunlar geçen sene mec- listen çıkmıştır. Bu suretle büt- çede dalgalı borçlar tasfiye yo- lunda bulunmaktadır. Dalgalı borçlar gelecek sene tamamile bertaraf edilecektir. Teksüt kanunu Geçen seneki o maruzatımda Meclisi âliye bir tekaüt kanunu sevkedeceğimi arzetmiştim. Ka- nun Meclise sevkedilmiştir. En- cümenlerde tetkiki bitmek üze- redir ve bir hazirandan itibaren 930 bütçesi ile beraber tatbik imkânını bulacağız. Türk ordusu ve sulha iştiyak... Vekil B. masraf bütçesinin yüzde hesabile Vekâletlere isa- bet miktarını gösterdi ve milli müdafaa (Vekâleti (bütçesine nakli kelâm ederek : — Ordu sadece müdafaa si- lâhı olarak yaşıyor, dedi, almış giduğu paraların orta tedrisat, sıbhi vezalf ve saire gibi karşı- lıkları vardır. Buna rağmen or- dunun masrafları her sene azal- Yalovaya gezmeğe gitmiş bizi alâ- kadar etmez, ibzar kararının infazı lâzımdır. Tebliğinde Muhittin B. İstanbulda idi. Vekil gönderiyor, demek ki haberdardır. Böyle erkânı hükümetten münevver di- mağlar mahkemeye gelmezlerse efradı ahali için düşünmek lâzım- dır. Necati B. — Tebligat müekki- limiz burada değil iken yapılmış, isbate amadeyiz. Müekkilim Ya- | lovaya berayı vazife gitmiştir, « fakat davayı ihmal etmemiş, bizi “göndermiştir. Diğer vekil Rami B. —-Mü- ekkilim bizi göndermek suretile kanunun bahşettiği bir haktan istifade etmiştir. Yoksa kanun- lara, mahkemelere | itaatsizlik mevzubahs değildir. Mustafa Hayri B. — Biz maz- nunualeyhi — itaatsizlikle itham etmedik, fakat ihzar lâzımdır. Bu münakaşeden sonra hâkim şu kararı tebliğ etti: “Suçlu Muhittin beye sorgu için gönderilen celpnamenin kanuni tarifata uygun olmasına ve du- ruşmanın ağır cezayı müstelzim ahvalde mecburi bulunmasına binaen vekillerinin omüdafaatı şayanı kabul olmadığından ihza- ren celbi için müddei umumiliğe tezkere yazılmasına ve mahke- menin 29 mayıs saat 10 a talikine karar verildi. , maktadır. Bu da bizim sulha ve ona ilimadımızı göstermek iti- barile şayanı tezkârdır. Harici borçlarımız Harici borçler meselesi mem- leketin iktısadi mizanını bozan, istikbalini tehdit eden bir man- zara gösteriyor ve bu suretle alacaklı ve verecekli arasınde i buluşmak ve anlaşmak zaruretini telkin ediyor. Türk milletinin hayat, istiklal inkişaf, terakki ve tekâmül hak- ları çok mukaddestir. Bunu kimse rencide edemez. Bu itibarla bu esasat dahilinde müzakere için daima uyanık bulunacağız, onları ballü faslederken mazinin ver- diği büyük derslerden ibret ala- cağız (Alkışlar) Müzekerat devamda Bulunacak sureti hal sadece memleketin iktısadi esaslarına | uygun olan bir sureti hal ola- caktır. İki taraf müzakereleri bazı vfak fasılalarla devam edi- yor. M. Rist geliyor İ Maliye mutahassısı M. Rist önü- | müzdeki bafta içinde memleke- | timize gelecek ve bu husustaki | raporunu hazırlıyacaktır. Ümit ediyorum ki gerek M. Rist ve gerek raporu alacaklılarla bulun- ! mak ve anlaşmak imkânını ve- | recektir. | Devlet bankası projesi k hazırlandı İktisadi işlerde mühim bir rol oymyacak olan Devlet bankası projesi ikmal edilmiştir. Bunu bir profesöre tetkik ettirmekte- yiz. Birkaç gün içinde sizlere takdimi mukarrerdir. Ayrılmazdan evvel projeyi size kanun halin- de vereceğiz ve gelinciye kadar bu işi başarılmış bulacaksınız. Vergilerin azaltılması Bu memlekette vergi meselesi iktisadi hayata sımsıkı bağlıdır. Vergi sistemi iktısadiyata uymaz- sa istinat ettiği membaları birer birer kurutabilir. Türkiyenin iktısadiyatı sadece ziraatçiliktir. Nüfusumuzun 3te ikisi ziraatçidir. Memleketimiz zirai ve hayvani ham maddeler ihraç etmektedir. Bu hususta yeni tedabir birer birer alınmak- tadır. Aşarın ilgasile başlayan ver- gileri tadil siyaseti devam edi- yor, Alelümum hububata ve ona mevzu ihracat vergisini ilga et- mek suretile yeni bir adım atıl mıştır. ( Alkışlar) Sanayii himaye Diğer taraftan sanayiin hima- yesi yolunda da esaslı adımlar atıldı. Teşviki Sanayi kamumu-ile başlıyan bu hareket ihracat ha- hlarımızı daha ucuza mal etmek için ihraç vergisini İağvetmek suretile yeni bir şekle girmiştir. Gümrük terifesinde tedilât Gümrük tarifesinde de ayni siyaset ehemmiyetle takip edi- liyor. İcap ettikçe tadilâtı pey- derpi :meclise arzedeceğim. Ge- lecek sene bu vergi tadilâtına daha fazla vü'sat verebileceği- mizi emniyetle bekliyebilirsiniz. » İnhisarlar daha iyi olacak Maliye vekili bundan sonra lara geçti ve bunlara dair mec- lise üç kanun verildiğini, birin- cisinin tütün inhisarımın temdidi müddetine ait, ikincisinin inhisar idaresi ile zürram münasebetle- rini ihtiva ettiğini, üçüncüsünün inhisarların başlı başına idare- lerinin otezyidile ayni ahkâm i ve şerait dairesinde işlemesi- nin temini kanunu olduğunu | söyliyerek: İ — Bu kanunlar (meclisten | çıkınca inhisarlar daha eyi ve | güzel şekil alacaktır. Halkın ve tacirlerin şikâyeti gittikçe aza- | lacak, varidat çoğalacaktır. | Mecburi ve ihtiyari vergiler Tütün inhisar idaresinde bil- vasıta mübayaata nihayet verdik, Müskirat inhisarı da bir varidat memba olmakla beraber bir iktısadi müessesedir. Üzüm ve incirlerimizin (fiyatları * büyük sarsıntılardan kurtuluyorsa, bu | inhisar idareleri sayesindededir. | Vekil B. vergilerin tasnifi | meselesine intikal ederek ver- ginin mecburi lâzimüttediye olan kısmının 42 milyon, sair kısım- | larla ihtiyari kısmın 180 milyon | lira tuttuğunu söyledi. İhtiyari vergilerden basederken mecliste gülüşmeler oldu. Vekil dediki; Müsade buyurunuz, anlata- cağım, ozaman anlayacaksınız. Tütün ve içki mesaili de birer vergidir. Fakat her isteyen içe- ceği icin ihtiyari mahiyettedir. İktisadıyatımız fena değil. Bazı bethahlar iktisadi vazi- yetimizi fena göstermek suretile her sene başka şekilde yaptık- ları propagandalarına bu sen. de bu tarzda devam ettiler. Halkı- mız müteyakkız olmalıdır. Muha- kak bir şey yarsa memleketin halen gösterdiği manzara bati de olsa iyiliğe doğru gitmekte ol- duğunu göstermektedir. Şehir halkı eleyhine vergi Cümrhuiyet hükümetinin takip etmekte oldu şehir halkı aleyhinedir. Hükümet bu yola bilerek gidiyor. Son za- manlarda getirttiğim istatistikler a Pe ere görülüyor. verişlerinde e elli nisbetler köylü ve şehirli gös vukubuluyor. Yüzde yirmisi köylü tsrafından satılıp şehirliler tara- fından alınıyor. Yüzde otuzu da ml ğa ını OK. > tarafı lerımizin in LAM ETÜT, Köylü ve cümhuriyet Köylü eskiden yalnız felâket zamanlarında hatırlanırdı. Şimdi ise daima onu düşünerek, onu kuvvetlendirmek için ne lâzımsa yapıyoruz. Türk Gümburi etinin i manasını silinmez bir su- ret toprağa yazacağız. Döviz meselesi Vekil müteakiben döviz me- selesine geçmiş, eski vaziyetler, ve alınan kararları izah ederek sözüne şöylece devam etmiştir : Alınan kararlar sayesinde kam- biyo 1034 - 1025 arasında tes- bit edilmiştir. Ve bu zaman zar- fında ihracat tacirleri üzerinde hiç bir tazyik yap ir. İhracat tamamen Gi i sen zevatın “fiatlar eski fiatlardır. Hakiki fiatlar değildir,, tarzın- daki ifadeleri kat'iyen doğru de- ğildir. Şimdiye kadar hiç bir kambiyo ihtiyacı yoktur ki is'af edilmemiş olsun.,, B encümeni reisi diyor kı.. krü Beyin burada biten sözleri alkışlandı. Nutku bir saat kırk odaki devam etmişti. Müteakiben (bütçe encümeni reisi Fuat Bey söz alarak: «— Hükümetin umumi bütçe- yi vaktinde vermek hususunda takip ettiği usulü mülhak büt- çelere de teşmil hususunda hü- kümetin nazarı dikkatini celbe- derim. Tahsisat munzamme ve münakale usulünden de ictinap edilmesini ve bunun ancak fev- kalâde hususata hasrını rica €- derim diyerek,, varıdat ve mas- raf bütçeleri etrafında rakama müstenit uzun izahat ta bulun- du. Bilhassa memleketin iktısadi vaziyetinin daima inkişaf yolun- | da olduğunu söyledi. Rakamlarla ispat lâzım... Burada Ağaoğlu Ahmet Bey söz alarak: — Bu inkişaf yolunu rakamla isbat etsinlerde anlayalım, dedi. Fuat B. — Bunun sorulacığını bilse idim hazırlanarak gelirdim. Maamafih (ovaridat (o bütçesinin müzakeresinde muhterem hatibin vergi sistemi | GEREKEN Br | ! radından İ vermeğe razı Adliye vekilinin t masuniyetinin dolayısile Ankara, 17 (A.A) — Ad vekili Mahmut Esat Beyin teşri masuniyetinin ref'i Başvekâlet tarafından Büyük Millet Me” sinden istenilmiş değildir. HA” dar Rifat Bey tarafından Nar mut Esat Bey aleyhine hakarti i davası açılmış ve bizzat vekili keyfiyeti Başvekâlet vasi tasile Büyük Millet Meclisi” sevketmiştir. Vaziyetin tavziW” Anadolu Ajansı memurdur. i Hindistanda Peşaver, 16 (A.A) — kongreye iştirak eden 10 işçi, zabıta ve asker tevkir edilmiştir. Peşaverde vaziyet tabii almıştır. Geçenlerde , bir ileri karakoluna yapılan taa iştirak etmiş olan kabileler 20 kişi, ta; tarafından yapılan nümayiş rine, kendilerini (rehine teslim etmişlerdir. Kalküta, 16 (A.A) — Hovwrt polis karakolunun alt katı bu sabah 'bir bomba atılm* O esnada uykuda bulun. * olan komiser ile zevcesi." çocuklarına hiç bir şey © © i mıştır, i Ahmetabat 16 (A.A) — : © barmaki hapisanesine nal. len ve arkadaşlarından b- TG açlık grevi yapmakta © mevkuflar kendlierine hapi” nede bulunan diğer mev i gibi bakılması ve muamele edi” mesi şartile bu greve nibajfi olmuşlardır. P mevkufların içinde M. V hai patel de vardır. Muhafız Gücü bisik | letçileri Ankarada * Ankara, 17 (Vakıt) — Kıff alreli turnesini muvaffakiy€* bitiren Muhafız Gücü bi çileri konvansiyonelle geldii * Sporcular ve halk tarafınf merasimle. karşılandılar. İstanbul postası Ankara, 17 (Vakıt) — Buğ İstanbul posta trenleri çok © labalık olduğu için sabah Pp? tası 3, akşam postası iki bu” saat teehhürle geldiler. , erdiği abana müze Bundan sonra bütçe umumiyesi etrafındaki i rat kâfi görülerek maddelere #5 çildi. Masraf butçesine ait b. İş ci madde okundu ve meclis ” çesinden itibaren masraf bütç* lerinin müzakeratına geçileiii Meclis, Riyaseti Cümhur, pe nı muhasebat, Başak rayı devlet, İstatistik, iye işleri, Maliye, Düyünü umu” Gümrükler, Tapu ve Ka © hariciye bütçeleri müzaker€ ikmal edildi. Meclis yarn 2 de müzakerti devam edecektir. Pazartesi * saat 10 da dahiliyenin teşkilât lâyihası, öğleden gene bütçe müzakeresine olunacaktır. La Çarşamba sabahı mecliste ör teferrik müzakereler vardi" ve leden sonra gene bütçe MÜ. re edilecektir. di der" SE e ZE FEEL i N ha 4 N a Ni “ i y k t N