5 Mayıs 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

VAKIT 5 Mayıs —— 1 lusgarp hadisesi çıktı, dört bin | yerine 400 satmağa başladık.. Benim itikadımca bizce mü- talâa bir ihtiyaç devresine var- | mamıştır. Olsa olsa cedir Eğlence için de insan ra- bat etmeli, endişeye duçar ol- mamalı değil mi ya?. Halk Tırablus hadisesinden sonra bir- birini mütcakıp dişeye, sıkıntıdan sıkıntıya du- çar oldu, okumamak devresi başladı. Okumamak tedrici bir sukut halindedir.. Ha.. Şunu da unutmıyalım; istipdat da oku- mak ihtiyacını baltalamıştı. Hem o kadar baltaladı ki kitap çık- | maz oldu. Okunacak kitap kal- | mayınca okuma ihtiyacı olur mu? Asari edebiyede ona göre fena idi. Bu böyle on beş yirmi sene devametti. Bu böyle. Fakat sonra “Serveti Funun,, edebiyat başladı, okumak ihti- yacı biraz fazlalaşır gibi oldu. Tercümeler de güzelleşti. Edebi eserler tercüme edildi. Sonra gene istipdat o edebiyatı kırdı durdurdu. Bahis gittikce heyecanlı bir genişliğe giriyordu, paltosu ve şapkasıyla oturan üstat yerinden kalkarak O paltosunu (şapkasını çıkardı ve cıgarasını tazeledik- ten sonra devam etti; Meşrutiyet zamanına ge- lince bu devirde de bir anarşi- dir başladı o Anarşi mekteplerde kendini gösterdi. endişeden en-;| bir eğlen- ! bilbassa | Eskilere hücum ettiler, ne kadar | heykeli san'at varsa yıkmak istediler! Yenilik bir put oldu. Ve herkes etrafına toplanıp perestişe başladı. Bir anarşi ki meselâ 1330 se- aesinin eseri iyi 1329 senesinin eseri fena oldu. Eskiler hep hırafeperver addolundu. Ne ka- dar eski nazariyatı edebiye var- sa yerin dibine batırıldı. Yeni- lik namına muzlim, müphem, karışık eserler yazıldı. Şebabın fikrini kâh o tarafa kâh bu ta- rafa sevkeden herifler peyda oldu. Bir gün Tevfik Fikrete pe- restiş ettiler, arkasındanda hal- lettiler,. Bundan sonra fecriatici- lerin şairleri omeydana çıktı. Biraz sonra onları da ortadan kaldırdılar! Rica ederim Efendim, bu gü- rültü içinde ne okunur, siz sö i vaziyeti hakkında | eyaletlerde 930 M. Valko Atinada müzakereler- bulunuyor , Atina, 4 (A.A) — Macar Ha- riciye nazırı M. Valko ile M. Venizelos ve M. Mihalâkupolos umumi mahiyeti haiz meseleler ve bilhassa her iki memleketin ziraat ve sanayi sahalarındaki görüşmüşler- dir. ml Hindistanda A.A.) — Simlâda çıkan setelerden biri çıkardığı bir Peşasver mıntakasında garbisinde bulunan Simlâ, 3 ( vevmi g fevkalâde r ve hudud a e ve fesar tertip etmek içtimaların o meni maksadile yapılacak İhskkındaki kanunun tatbik mevkiine kon- duğunu haber veriyor. 3 (A, A.) Ahali £ bir içtima yapmak istemiştir halküt, toplanmanın kanuna mugayir © bildirmiş ve halka dağılmasını teklif miştir. Fakat ahali bu emre riayet etme- diğinden polislerin hücumuna mâruz kal- iniştir. Birkaç kişi yaralanmış, beş kişide tevkif olunmuştar. İspanyada talebe grevi Madrit, 3 (A.A)— M. Unanuno'nun Madrite gelmesi üzerine bazı badiseler olmuştur. Âli mektepler talebesinin bir günlük bir grev yapmağı karar verdik leri söyleniyor. Bu talebe mektep bina ları etrafında birçok sivil polislerin aştığını gördüklerinden şiddetli itiraz ve nümayişlerde bulunmuşlardır. Zabıta İs zam gelen tedbirleri almiş ve sükünu iz- de etmiştir, Macar hariciye nazırı Atina, 3 CA.A. ) — Macar hariciye nazırı MWalko Atinava gelmiştir. Şere- fine başvekil bir ziyafet vermiştir. —— m m maa ne tarıh, ne tiyatro hatta ne makale olarak mühim eserler yapılıyordu. Adi eserleri mecbur mudur? Sonra meşrutiyet hükümetinin halkı dahili icraatla fevakalâde işgal eden icraatı da var... İtti- hatçı, İtilâfçı ikiliği çıktı, her- kes ona kapıldı.. ondan sonrası halk okumağa İ ise malüm, Balkan harbi, Harbi umumi ve mabâdi.... Benim itikadımca asıl bundan sonra Okumağa (başlıyacağız oğlum! Halkı nasıl ookutmalı, i eskı'kifaplar bahsinde üs- yenilere o cevabını sayımızda obula- tadın yarınki caksınız. VAKIL ın teirikası: 168 Yazan : Hüseyin Rahmi — Afif Beyfendi... Mestinaz Hanımefendi... Sizi gücendirdimse affinizi istirbam © ederim. “İlk gösterdiğiniz çok dürüşt muame- leye karşı başka türlü bir poz alamazdım... Barışalım, sevişe- lim, uyuşalım... Bütün ahlâk ki- taplarının insanlara olan tavsi- yeleri budur. O zaman beşer arasında muharebe kalkar, Ve kin kalkar. Ve adavet... Bu suretle dünya yüzünde sulh ve sükünet tesis edilse bile ge- ne insanları kırıp geçiren iki şey kalır.. Sefalet ve hastalık. Bunlar biribirini doğuran iki da- | hiyedir. Bugün benim karnım do- yuyor.. Dimağımın bu nimetler- den aldığı kuvvetle sefil kardeş- lerimi müdafaa için:huzurunuzda söz alacağım... Biz şimdi burada yiyip Piiçiyo- İ saatte boşluktan mideleri rızk bekliyen | ruz. Fakat biliyor mısınız sazlı- yarak Allahtan bu memlekette kaç yüz bin aç | var. Artık gök yüzünden kudret helvası yağmak zamanları iti- katları, ümitleri geçti, Fakat ne oldu? Toprakta artık gıdamızı vermiyor.. Her şeyi kafamızdan kollarımızdan bek'emek lâzim geldiği söyleniyor. tatbık sahası düşünülmeden ağız nasıhatlardan biridir.. Bu & leri verenler ömürlerinde elle- rine bir sapan almamışlardır. Medeni © dünyalardan açlık haberleri fenadır. Umumi harp esnasında butün alemin parasını çeken Amerika da bile amelenin çoğu açtır. Bahri tezgâhlarında işliyen bir bütçede i mete 10,000,000 dolar ikraz et- de. | i Bundan 2 hafta cv-1 İ tehlikesi bulunmasından şikâyet İ lar memlektlerinde de şa | i hayat çok pahalıdır. Kazançlar işte bu da | kapatmak için araya atılan boş | İ değil âv yakalâyabildikleri gelen | HABERLERİ M. Morf Ankaraya muva- salat etti Ankara, 4 (Telefon) — Dev- let bankası teşkilâtını yapmak | üzere çağırılan Mösyö Morf geldi, bugün Maarif vekilini zi- yaret etti, uzun müddet görüştü. | Yeni bütçede Ankara, 4 (Telefon) — Yeni Ziraat bakasına 10 Sanayi maadin bankasına 5, İktı- sat vekâletinin iktisat pragra- mının tatbikine 5 milyon ira tabsisi takarrür etmiştir. Faydalı yağmurlar Ankara, 4 (Telefon) — Bura- ya mebzul ve faydalı yağmurlar yağıyor. Bu yağmurlar merkezi İ Anadoluya da düşmüş bulun- maktadır. SA lık li İkraz teklifleri Ankaradan alınan haberlere göre İsveç kibrit grupu 24 se- ne müddetle kendisine kibrit | inbisarı verilmek şartile hükü- meği teklif etmiştir. Diğer ta- raftan Pariste çıkan Financiere gazetesinin istihbaratına göre Ankarada hükümetle müzake- | rede bulunan ecnebi dainler vekilleri 40 milyon İngiliz lirası ikraz teklif edecektir, Diğer taraftan Londradaki Roçilt (O bankası da Türkiyeye yüzde 6,5 faizle 6 milyon ister- lin vermek istemektedir. Bir fişek fabrikası Bir okuyücumüz © bildiriyor: Beyler- beyinde bir çocuk mantar ta- bancası fabrikası açılmıştı, Bu fabrikada geçen pazar günü müthiş bir infilâk vuku bulmuş | ve bir amele de mecruh olmuştu. Bundan birkaç gün sonra ikin- ci bir infilâk daha olmuş gene bir kişi yaralanmış ve o civar kalkı helecana düşmüştür. Haber aldığımıza göre evelce bu fab- rika İstanbulda iki yer değiş- tirmiş ve bulunduğu her iki | yerdede infilâk olmuştur. Beyler- beyliler bu fabrikanın mahalle içinde olması dolayısile halkın helecana düşmesinden ve yangın | etmektedirler. amele ailesinin 1500 dolar ile geçince bileceği hesap edilmiştir. Fakat bu mıktarda para alabilen amele ailesinin ancak 100'de 26 sı olduğu patronlarin itiraf- | ları ve istatistik rakkamlarının delâletlerile sabittir. Bu milyar- ömründe bir lokma et tatmamış bedbaht- lar vardır. Fazla doyanlar aç kalanların | lamak için vapur orada guruba Asım Bey Sıtma mücadele reisi oldu Ankara, 4 (Telefon) — Sıb- | iye sekileti hif ussıhha umum müdürü Asım İsmail Bey umum sıtma mücadele heyeti reisliğine tayin olundu. — PP Başvekâlet memurin kanunu Ankara, 4 (Telefon) — Baş- vekâlet memurin Kanunu mec- i liste müzakere edilmek üzredir. Terfi müddetleri gelen memur- | lar başvekâlette münhal bulun- | madığı takdirde dahiliye ve ha- | riciyeye nakil suretile terfi olu- İ nacaklardır. Sivrihisar kaymakamlığı Ankara, 4 (Telefon) — Sivri- hisar (o kaymakamlığına Hopa kaymakamı Cavit Bey tayin olundu. Matbuat gezintisi Bayramın ikinci günü | Yalovaya gidilecek | Matbuat O cemiyetinin için tertip ettiği deniz gezintisi | azası | bayramın ikinci 10 mayıs cumar- tesi günü yapılacaktır. bütün azası bu gezintiye davet- lidir ve her aza, refakatinde aile- sinden bir! hanım getirebile- | cektir. Vapur 8,50 sabahleyin köp- rüden kalkacak © ve Kadıköyü- ne uğriyarak doğru Yalova iskelesine gidecektir. Arzu edenlerin Okaplıcalara gidip gelmelerine imkân hazır- kadar kalacaktır. bir büfe ile cazbant bulunacak- tır; büfe fiatları gayet ucuz ola- rak tesbit edilmiştir. Gurupta avdet edecek olan vapur, mebtapta adalar etrafın- da kalacak, gece tekrar Kadıkö- yüne ve boğaziçinde bir cevelân yaparak (o Tarabyeye, Çengelköyüne i “Arz üzerinde yaşıyan insan- lardan ancak (10) da biri acık- tıkları vakit karın döyura bilir- ler... Mütebakisi yiyecek bul- dukları zaman yemek zaruretile vahşi hayvanlar gibi yaşarlar... Diyor. İşte çalıp çırpıp çapul- culukla yaşamıya uğraşanların pek çoğu bu güruba İnsaniyetin büyük bir kısmını in- leten bu sefalete kim çare bu- kısmetlerini kasıp kavuruyorlar? | Bu suale acele bir tastik cevabı | i vermekle bu acıklı meseleyi ka- patmış olamayız... Her tarafta ihtiyaçları örtmiyor. Bütün he- saplarda öyle bir alta gidiş var ki umumi Bankrut meş'um bir gölge gibi cihanın tepesinde do- laşıyor.. Vahşet halinde yaşıyan hay vanlar karınları acıktığı vakit za- man yerler... Böyle hayvani zarurete düşmüş çok insanlar | bulunduğunu söylersem şaşma- yınız. Mösyö |. Novicow neşret- İ tiği, Sefalet meselesi ve tabii iktisat hadiseleri atlı eserin de: | lacak? Allah artık gökten kitap göndermiyor. Aç insanlar ara- sında boy göstermiye artık biç bir peygamber cesaret edemiyor. I Beyfendi söyleyiniz. Bu müthiş meseleyi kim halledecek?, Bu komünist sözlerinin altın- dan çıkacak neticeden ürküntü duymağa başlıyan Afif Bey lâf olsun diye dalgın bir ağızla şu | kısa cevabı verdi: — Zaman... Kene Şahap bu cevaba sarsıla sarsıla güldü.. Kendi sualine ge- ne kendi cevap vermek için bir dolü kadeh daha çekeiek: — Zaman.. Peki zaman am- ma zaman nedir? Kâinatta böyle bir şey var mıdır? Yok | orayı almadığını ! edilerek kıymet | Bu bostan 400 lira irat Cemiyetin fahri, asli, müzahir | | da uğrıyacağı Vapurda cemiyetin hazırladığı | | kabağı dahildir. | ! eleler çıkararak insanlar! | kalmıyan samilerinin #* İ siz beni bu ziyafete İ cek miydiniz? Asla. | ğil mi asla... i YAKIT ın TELGRAFv.TELEFON | 3000 lira yerine | 20000 lira mı vermek lâzımgeliyormu$ Ver.m hastanesi ruçi” vapılamıvor ? ve Cerrahpaşada bir arsa sahib” son günlerde neşrettiği bir Me tupta verem hastanesinin yaP” ! lacağı yerin pilânında kendi bostanınınjda bulunduğunu, b9* tanım metre murabbaını 9 kuruştan verdiği halde Emanet” iddia etiği” Halbuki Emanet bu civar arsa sahiplerinin iki liralık dokuz lira istemeleri yüzünd verem hastanesinin Cerrahpaf” da inşasından © sarfınazar miştir. Dün bir muharririmize Eman istimlâk komisyonu azası! Ismall Sıtkı Bey bu husufÜ İ şunları söylemiştir: “ —Arsa ve bostanlara ve bili her yere getirdiği irat hi takdir edil” mektedir. Dektor olan sahibi bunu liraya almıştır. Metre mi baı 90 kuruştan bu bostana # bin küsur lira verilecektir. Bu doktor, yanında bul 18 metre murabbamdaki iki buçuk lira kıymet takdir ed mesini ileri sürmektedir. 18 re murabbalık yer arsadır. D: torun yeri ise büyük bir bosta” dır. Bu fark kiymet takdirin nazarı dikkate ehemmiyetle # İ nır. Bilâhare mahkeme bosti metre murabbama 190 kıymet takdir etmiş. Bu hesif ça 20000 küsur lira vermek ii ediyor. Emanet göz göre p 3000 liralık yere 20000 lira” m A i dıktan sonra köprüye gelecek” İsimlerini bildirmemiş olar” iskelelerde pura gelebilirlerse de büfe nakil vasıtaları bususunda yık vadaki müesseselere mali | verebilmek ve mümkün oldi | kadar Z di / azanın o arzusuna bulundurabilmek © için edecek arkadaşlarımızın rini perşembe akşamına cemiyet kâtibine kayde leri veya bir mektupla meleri rica olunur. mudur? Filezoflar arasında | maziünfih bir mesele. Neyse nu geçelim. Zaman güzel yetiştirir. eo Kü büyütür. Büyükleri iniyor Fakat üzerinde işlenmez8€ lete çare bulmaz. Böyle gi müthiş meselelerin bali na birakarak iki elimiz müzde beklemekle hiç bi olmaz. Zaman gittikçe p mek istidadındadır. Zams” gün evvelkinden daha gi bil af yi daha mütbiş halli naka mül olunmaz vaziyetlere ski Şahap, (üzerindeki #0 şangırdatır bir şiddetle bir yumruk indirerek de — Açlığın' çaresini g© bulacaktır. Bu zelzeleden pek ge 4 Şahap şoyle haykısdı: — Bundan sona tok vaz ekmek yidirmiyeceğiZ” Dy raya cebren girmemi$ >