16 Nisan 1930 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 3

ŞE A a aa Baroda İribat meolisindeki münhellere aze seçilecek İstanbu! barosunda avukatlar Bisan içinde toplanarak münbal pim meclisi azalıklarına inti- İh yapacaklardır. tihap, beş azalık içindir. Azadan Nâzım İzzet B., bir adet evvel istifa etmiştir. i d B.. müskirat umumi mü- Ü olmuştur. Münip, Hüseyin Sm Haşim Refet B.lerin de ira neticesinde azalıkları bit- ui yeniden intihap © icrası gelmiştir. mbat meclisine dahil bulu- diğer zatlar, reis Halil Hil ikinci reis Mekki Hikmet, ani Ali Galip, Esat muhlis kl Halim, Ömer Faruki, il Şevket B. lerdir. Bunla- ka erleri için yeniden intihap Y Mevzuubabıs değildir. hudilerin kararı temyize verildi Ratıp tarafından öldü- Pülen Müimedi Elza Niyegonun tan merasiminde Türklüğü N mahiyetinde sözler söyle- ile ri noktasından İstanbul bul ceza mahkemesi, mazaun on Yahudiden dördü- Sn birer sene hapsine, altısı beraetine karar vermişti. ve karar, müddei umumilik araş ahıküm olan maznun'ar fından temyiz edilmiş, evrak, Bişr mahkemesine gönderi Gizlice... K ve para satiyorlermiş abiyo borsası komiserliği- i,, Yaptığı ciddi tahkikat ne- nde dü miz i SR Sari ee rin alıp satan mühim bir şe- meydana çıkarılmıştır. kenin e'e başısı Galatada yea Leon Efendi isminde bir map. Mumaileybin 1 nu- Raha borsa (kararnamesine vi olarak (o arkadaşlarile muş piyasa ihdas ettiği an- any ve dün 14000 Fransız Satarken cürmü meşbut yakalanmıştır. Bununl, O Pintere olduğu anlaşılan pak “| VE sarraf Sokra isminde Örme tutularak haklarında Day takibata başlanmıştır. n yapılan tetkikatta bunla- maya gaz kumpanyasının Zz müfettişi M. Valadi- €cnebi parası sattığı da edilerek mumaileyh komi- celbedilmiştir. | Böyle rak satılan paraların eva 14000 Fransız frangı 5000 belçika frangı ve tahvilâttan iba- anlşılmıştır. | Vapurcular birleşiyorlar Fevkalâde bir içtima yapılıyor İstanbul - İskenderiye hattı Milit vapurcularımızdan bazıları Iskenderiye - İstanbul hattında uzun senelerdenberi muntazam posta işleten Hidviye kumpan- yasının bir aydanberi muvakka- ten bu seferlerini tatil yazmıştık. Dünkü posta ile ge İen Mısırda münteşir Elmuhade- | net refikimiz buna işaret ede- | | edilmiştir. Tetkikat neticesinde rek Seyrisefain umum müdürü Sadullah beye hitaben neşretti- ği açık bir mektupta Hidiviyenin bu kararının Türk vapurculuğu- nun inkişafına bir vesile olabi- leceğini zikrederek Seyrisefaini yeni bir İskenderiye - İstanbul postasının ihdasınia “davet et- mektedir. Refikimiz bu yazısında. ayni zamanda bilhassa yaz mevsiminde Mısırdan birçok zenginlerin İs- | tanbula gelmesi ve Türkiye mahsullerinin de berren öz el- lerle daha emin ve munlazam nakledilebilmesi dolayısile şimdi- den mühim kârlar temin edebile- ceğini söylüyerek bu fırsatın ka- çınlmamasını temenni eylemek- tedir. Dün milli vapurculuğumuzun böyle bir teşebbüs hakkında | ne düşündüğünü anlamak istedik. | Tetkikat yapan bir muharririmiz | muhtelif alâkadarlarla görüşmüş, bu meyanda Seyrisefain idaresi erkânından bir zattan şu izahatı aldı. — Mısıra muntazam postalar tertibi, muhtacı tetkik bir mese- | ledir. Çünkü Hidiviye kumpan- | yası bu seferini İstanbul İsken- deriye seferinin bir kâr temin edememesi yüzünden terketmiş- Romanyaya seyahat elebenin seyahatine musiki- Khaslarımız da iştirak edecek Baya, nn talebe birliği Ro- tip bir tetkik o seyahatı rk tr. Seyahata kadın ecek, ti yen talebe iştirak m ©te o kalınacaktır. birlikte konservatu- lerinden Sezai ve el ve Cemal ete iştirak Bükreşt e en Büyük m im de verecekler milli oyunları gösterilecektir. tir, Ve postaları iki karşılıklı memleketin iktısat ve ticaretin- den mütevellit ihtiyaçlar, müna- 'sebetler doğurduğundan Mısırla olan ticaretimizin de tamamen tesbiti lâzım gelir. Maamafih harici seferler tertibi | Seyrisefainin programma ithal imkân hasıl olursa ilk fırsatta bu postanın ihdas edileceği ta- biidir. Diğer taraftan milli vapurcu- lar birliği reisi Şevket bey de yukariki izahata iştirak ederek * sunlari" söylemiştir * “.2' MİT“ yaptir “Künpaddları Hiıdiviye lâğved lmeden evvel bile| bu hatta vapur işletmek teşebbü- sünde bulunmuşlar, faket seferler yolcu cihetile müsbet bir netice vermemiştir. Hâlâ bile vapurlarımız ibt'yaç oldukça İskenderiyeye yük gö- türmektedir. Her türü ticari nakliyatı temin etmektedirler. Netekim, 929 da bu hatta yapı- lan saferlerin adedi 60 1 bulmuş *ve bu sene de yalnız kibritida- resinin 9000 ton kibriti Mısıra sevkedilmekie iktifa edilmiştir. Artık Mısırlı ar memleketimi- ze pek seyrek geldiğinlen bu hatta muntezam bir posta ya- pı masının bir kâr temin etmiye- ceğini, bilâkis bir seferin 4000 lira zarar bile getirmesi çok muhtemel olduğundan munta- zam bir İskenderiye - İstanbul seferi şimdilik uzakta bir hayal- dan ibaret kalacaktır. Vapurcular birleşiyorlar Milli vapur kumpanyaları mü- düörleri dün vapurcular birliği reisi Şevket Beyin riyasetinde bir saat süren bir içtima yap- mışlardır. Bu toplanmada bütün vapurcuların birleşip bir anonim şirket teşkil etmeleri hakkında bazı esasat tesbit edilmiştir. Neticede bu maddeleri müza- kere ve birleşme hakkında kat'i esasları görüşmek için pazartesi günü bütün vapurcuların iştira- kile fevkalâde bir içtima yapıl ması kararlaştırılmıştır. — — Harp maktullerini ziyarete gitti Şehrimizde (Obulnnan (sabık Mısır komiseri Lord Loyd İngi- liz barp omaktullerini (o ziyaret etmek uzere dün Hersin vapu- Seyfettin ve Sezai Asaf beyler #uyle Çanakkaleye gitmiştir. 4 ğe imi iü 3 — VAKIT 16 Nisan 1930 — Yeni eserler “ Kooperatif ,, Yetirenler ve bitirenler davası (Bu makalenin ilk kısmı dünkü sayımızdadır | Cemiyetimizin seciyesini, fert- leri teker teker baş olmak istiyen bir garip sürü halinden çıkarmağa çabalıyor. İdare edenlerle idare edilenlerin mecmuunu değil, mu- | hassalasını (almayı (o öğretiyor. Asyai değii Avrupai cemiyet hayatına ön ayak oluyor. Müte- | kabil bağlarla, mütekabil riayet- İ lerle, bizi yan yana ve baş başa i koymağa uğraşıyor. Temeddün cephesinde girişti- ğimiz bu sonsuz ve amansız mücadelede beraber çalışmak, beraber kazanmak, beraber ya- şamak zarureti vardır. Başladı. ğımız işler nekadar hayırlı ve nekadar omübrem ihtiyaçların mahsulü olursa olsunlar, yenidir- ler. Kütlenin idrak noksanını kabahatli çıkarmakla insanların « yeni » ye karşı tabii ve beşeri bir ıstırap duymasına mavi ola- mayız. Her yeni, iyi olsun, kötü olsun, toplu hayatta ayırıcıdır. Kooperatif çekici ve toplayıcı bir rol oynar. Çok kere, olması lâzım gelen hakikatleri yaratmak istiyenleri müşterek kaygu ve müşterek sâyi harbin ve mah- rumiyetin faziletleri arasına sı- kıştınverirler. o Halbuki «Koo- peratif » bu temiz ve temizleyici hasletlerin birer sulh ve refah meziyeti olduğunu ispat ediyor. Eserin teşekkülden ziyade gü- zellik ““teferruatina raci kusur- larinr “aramak icapederse, ma- nevi koopratifler bahsinin kısa- ağını kaydetmek kabildir. Fikri- mizce “Kooperasyon,, u vücude getiren amilleri daha etraflı anlatmak için bir iki sahife feda edebilirlerdi. Muallimimiz ve mürebbimiz olan bu kitap müşterek sâyi lüzumuna iştirak ile iktifa oetmiyecekti. Bu ihti- yacı ve mukabillerini daha meb- zul bir samahatle önümüze dö- kecekti. Zira, vahdet ve taavün | hislerimiz gayri tabii ve menfi feragat, tevekkül ve istinkâf ile değil kazanç ve bolluk için- de büyür. Binaeniley, bu his- lerimizi menkabevi ve nim şu” uri hayır ve sevap telâkki'erin- den sıyırmak, bunlara taze, sağ” lam şuurlu omecralar açmak, bunları tanzim etmek zarureti vardır. Eserde arayıp bulamadığımız | diğer nokta da, kooperatifçilikle İ siyasetçiliğin ayırt edilmiyen, alâ- kasını eski zamandanberi sezen komşu Slâv ırkına mensup mil letlere tahsisini muvafık gördü- ğümüz bahistir. Zannımıza göre Sovyet hükü- meli idaresinde Zirai teşkilâta (Sovkhozje mukabil, yeni şekil- deki kooperatiflere ( Kolkhoz ) lere bir tenkit sahifesi açılabilirdi. Eserin kemalile kabili telif olmı- y böyle bir ihmal ancak kasıttır. Müellif şüphesiz ki bu yeni tecrübelerin (o neticelerini beklemek istemiştir. Bunun için bunları kendisinden beklemek hakkımız ve borcumuz olan ayrı bir tetebbuuna sakladığına ham- lediyoruz. Eserin yazılışında, ilk bakışta beynimizin lisan höcrelerindeki ananeleri gıcıklıyan mayhoş ve şahsına (o munhasır bir # ii üze ” nevi çeşni var. Bu çeşni gelen nes'in lisan zevkine dair bir ilk tat, bir ön tat veriyor. İhtimal bu lezzet verimli bir pınar suyuta katılmış zemzem damlalarından ileri geliyor. Yeni harflerin. yeni dilin bu ilim lisanında, bir göbek daha yukardakilere öt bir idare içinde hiç de dilkati- mizi celbetmiyecek bir ista” bize yabancı, bir göbek sönrü- kilerin yazılarında tabii olacak kelimeler bize aykırı geliyor. Kooperatif, rakamını kaybe- den Türk milletine rakamını geri verecektir. Bu kitap bize sermaye, işçi, istihlâk, istihsal ve saire gibi mefhumları (tanıtacaktır. Bizi nafile değil kârlı çalıştıracaktır. Sermaye ile iş mefhumlarına tâbi bir yığın sayısız boşlukları dolduracaktır. İki tarafı uzlaş- tıracak, anlaştıracak, kaynaştı- racaktır. “Kooperatif, müellifi Doktor Cevdet Nasubi Beyefendi vata- nın iktısadi acılarını tastamam duymuş ve ayırt etmiştir. Mem- leketimizin derdini can evinden yakalamıştır. Bunun içindir ki maraz alâmetlerine, tesiratına karşı değil bu marazın müessir- lerine karşı ilâç aramış, çare bulmuştur. Bu itibarla kitabının kıymeti yalnız kooperatifçiliğin sermaye (teşkili, sây tevzii riraatin mihaniki bir tarza ifrağı ve saire gibi umumi mahiyette- ki faydalarında değildir. Türkün saadetinin ancak Türkün toplu emeği, Türkün toplu elile Türk toprağından yuğrulacağını apaçık, düpedüz göstermesindedir. (Yetirenler ve bitirenler dava- sını hal ve fasleden bu kitap, neslimizi zaruretlere karşı gel- mek istemeden yetiştirecektir. (Kooperatif) emin bir seziş ve usuli bir tetkik ile idrak ve ihata ettiği bu yüce davanın hükmünü işte bu yolda vermiş- tir. Ancak, hükmün tebliğile kalmamıştır. Hem bu hükmün niçin başka türlü değil de an- cak bu türlü verilebileceği hak- kında mukni bir esbabı mucibe yazmış hem de, bu hükmün in- fazını hazırlıyan, bunu mümkün kılan tam tedbirlere işaret et- miştir . Siyasi manasile olsun, iktisadi manasile olsun hakiki demokrat ancak aristokratik bir ruhi bün- yeye malik olan bir insandır. İştiraki mesai bu bünyeyi bes- liyen bir gıdadır. Aç ve çıplak adam ne tek başına ve nede bir birlik Oiçinde çalışamaz, yaşıyamaz . Eskiden beri bü yolun iddialı bir yolcusu olan ben ( yetiren- ler ve bitirenler davası) nı hatm- edince bir kat daha müddei oldum. Çok deruni bir sevgi ve saygı İle kitabımı kapadım; bağrımıza basacağımız bu kitabı, mukaddes kitapların alt yanına koydum. Emlâki milliye Emlâki milliye heyeti fenniyesi emlâki milliyeye ait emlâki tes- bit ve tapuya raptetmektedir. Bu emlâk bilâhare satılacaktır. sizi