22 Kasım 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 6

Sıkletinin bin misli yemek yiyenadam Fırınlarca ekmek, trenler dolusu erzak! Her birimiz ömründe sürülerce koyun yiyor, tıçılarla şarap içiyoruz. İstatistiğin verdiği inanılmaz neticeler Hikâyesi meşhurdur: Manisada Hasan ağa isminde biri varmış, Bu adam çok yemek- le şöhret kazanmış. Bir oturuşta yarım kuzuyu haklamak onun için işten bile değilmiş. Günün birinde Manisa eşrafın- dan bir zat Hasan ağa ile görü» şürken ağa: — Canın doyasıya bir aşüre yemek istedi! Der, Bey sorar; — Ne kâdar aşüre yiyebilirsin ağa? — Bir kazan dolusu yemezsem bana yuf olsun. Bu mübahase kızışır; nihayet Bey bahse girişir ve büyük. bir kazan aşüre Pişirtir. Etraftan Ha- San ağanın bir kazan aşüre yeye- ceğini duyanlar toplanmış. Hasan ağa kollarını sıvayarak kazan bae şına geçer; çala kaşık aşür syi ye- miye başlar. Yer, yer, yer... Nihayet bir si- ra gelir ki, kazanda dört parmak aşüre kalır; fakat ağanın da göz- leri döner, kaşığı elinden düşer, kazanın yanında yıkılır kalır. Hemen. en yakındaki bir dok- toru çağınrlar; doktor obur herifi ölümden kurtarmak için hemen bir ilâç hazırlar. Ve bir kahve kaşığı miktarını içirmek İster. Fakat ne mümkün| Hasan ağanın dişleri kilitlenmiş, gözleri kapan- mış yatıyor | Doktor bir taraftan sıkışmış Şeneyı açmıya uğraşırken diğer taraftan dermiş ki: — Gayret Hasan ağa, şu az cik ilâcı yut.. kurtulursun! Nihayet Hasan ağa gözlerini açınış; doktora dik dik baktıktan sonra; — İlâhi doktor! elindeki kahve kaşığının içindekini yutacak kadar yerim kalmış olsaydı, senin ilâ cınım yerine aşüre yutardım | Demiş, * Herkes Manisalı Hasan ağa Yetmiş yaşındaki bir adamın yemiş ve içmiş olduğu şeyler gibi obur değildir Mamafih en hafif yemek yiyenlerin bile ömür- leri esnasında yedikleri şeylerin hesabı yapılsa akla durgunluk verecek neticelere varılır. Bunu size bir kaç misal ile gös- tereceğiz. Doktor “Landuzi ,nin istatis- tiğinden aldığımız şu rakamlara Bahriahmere seyahat: 8 Yemeni tasdik eden devletler “Sürüneceğine uçan, taş atacağına bomba saçan mancımklar... Bu günkü Yemen devleti, eski Yemen vilâyetile filen osmanlı idaresine girmemiş olan bazı ara ziden ve ldrisinın dört beş sene evvel vefatı üzerine çoğu vehha- biletin: eline geçen müstakil Asir sancağının cenubi kısmından te- şekkül etmiştir. Vüs'ati, mem'eketimizin sekiz- de birini tutar tutmaz; tutsa bile yüz bin kilomet;o murabbaını aş- maz. Nufusu, garplılarca kurnaz ve şarklılarca zeki bir adam olan, Hudeyde polis müdürü Riza efen- dinin ifadesine göre dört milyon- dur. Bu hesapça kilometro mir rabbama kırk nufus düşerki o havali için çok fozlaır. Esasen garp müelliflerinin tahminleri bir, bilemedik bir ve küsur milyon- dan 'barettir, Yemende, tarihi ve dini hariç » olarak, medeniyet measırı yok gibi. (Az kaldı “tabii, yok di- yecektim ). Hatta geri memleket- İeri istila eden otomobillerden bile yalnız üç veya dört tane — var, Her ne kadar bizden kalma kısa "bir telgraf hattile dört mü- him noktada dört telsiz merkezi mevcutsa da, bu markonilerin Yemene aldiyetleri meşkük. Ahalinin ekseriyeti şafii ve geri (o memleketlerde o mezhep farkları gayet büyük rollar oynar iken nasıl oluyorda şafiilerle çev- rilmiş zeydiler adası Yemene nü fuzlarını geçiriyor? Bence nüfuzlarını geçiriyorlar, çünkü zeydiler asırlardan beri istiklâl oğurunda fasılasız müca- deleler yaparak bu vadide an'a nevi bir ruha sahip olmuşlardır. Yoksa, kendilerinde her nedense böyle bir ruh tebellür etmemiş bulunan şafiiler, zeydilerden da. ha az yiğit değil Netekim şafii Zeranik kabilesi iki senedir İmama karşı harbe- diyor. Ve İmam, kuvvetlerini şe caa'ı ve o havaliye göre cenkçi- liğille maruf büyük oğlu ve ve Bahti Ahmet. ül-Cinne nin ku mandasına verdiği halde, gene e bakınız: Mütevassit yemek yiyen bir adam günde- 500 ilâ 600 gram ekmek yer; bü adamin senede yediği ekmek 200 kiloyu buluyor demektir. Eğer 70 yaşına kadar yaşadığım farzedersek 14,000 kilo ekmek yiyecek demektir. Yevmi yenilen et mıktarını va- bir türlü kabileyi altedemiyor. Bugünkü Yemen hükümeti is- tiklâline dört el ile sarılmış. Bu sarılış © kadar samimiki para ile, palla, itma ile İmamdan istiklâli- ne muzur bir şey koparmak kat- iyen imkânsız. Pek büyük, pek salabetli bir vatanperver olduğunda zerrece şüphe bulunmıyan imam Yahya, istiklâlini perçinlemek için Avru palılarla, klasik (mütearif) siya- set oyuhlarına da girişmiş. Acaba bilgisiz, göreneksiz siyaset hayırlı mıktarı yevmi 125 gramdır; * venin beşte birinde balık yi bir adam yetmiş yaşıma hadi 630 kilo balık yiyor demekti” Et ve ekmekten sonra ihtiyaç vardır. Vasati bir bir adama günde 125 gram “ ze ve 125 gram kuru seb?€ selâ patates lâzımdır. Bu senede 45 kilo patates ve #! lo sebze ve yetmiş seni her ikisinden 3150 şer kilo Ya kahve şeker! Bir ads” her içtiği fincan kahvede wi sw 6 gram kahve ve 15 gram > olduğuna göre senede 2 kile” İğ kal vi be i şekeri yani “ yetmiş senede kilo'kabve ve 585 kile esi “Buna tatlıları, yemişleri “edelim” yekünün “kaça Solrâda şarap kullananlar “Zdeakalli, yarım litre şarap içö bü miktar. senede 130 ite yetmiş. yaşındaki #damın sından itibaren. şaraba b farzedilirsö: 50: senede 9000 .şatap eder.” İ 'Dektor Landuzi yaptığ “statistiklerden atideki netic: rıyor: Bir adam. günde gram yiyecek istihlâk ede “miktar © senede 858 kilo “gram we 70 senede 60 ton Buna 12'ton da meşıubat, #5 sati 180 gram yani 60 dirhem | ve saire ilâve edersek tutalım. Bu mıktar senenin beşte | yani 72,000 kilo! Vasati #9 dördünde et yemek şartile sene- | beden 72 kile “oldüğens” de 56 kilo ve yetmiş senede 4000 | 1000 misli. Şu halde 70 45 kilo eder! i i n 4000 kilo et beheri 500 kilo. | yaki #dem: kendi İİ ga a lak 8 öküz yahut beheri 40 kilo. | misli sikletinde gıda yemiş “e luk 100 koyun demektir! Kahpe istatistik | Bize 98 Et yemediği günlerde balık İ nılmaz neticeler elde ettiri nimsedikleri yeri hakketmek ee ler. Hastahane, eczahane v askerle gelip ozaptetmelidirler. | lar, doktor göndermişler, “7 Yoksa bende mevcut olmıyan ! dedeki emiri İtalyada gez bir silâhla, yani sürüneceğine | ler. , | uçan, taş atacağına bomba saçan İ Yemen mesaili ile uçucu menceniklerle (taarruza | mek üzere Eritre valisinin geçmeleri insanca, mertçe ve | resi altında birde büro haklı bir hareket değildir. İtalyanlar, Yemenin paytah* / Cidden bu maalde olan pro- | nada, iskelesi Hudeydede testo, tesir göstermemiş. Göster. | hür kahveyi yetiştiren K” | meyince de İmam, ihtilâfı parça- | merkezi Tuzda ve zeyd yi filen. amma sade filen, gene | kalesi Haccede kendi b id ingilizlere bırakmış. Fakat bir | na birer telsiz merkezide yandan da siyasetin klasik çare- | mişler. netice verir mi? Zannetmem. Bu siyaşi faaliyetin #aikını ve tarihçesini dinleyiniz: Yemenle Aden sınırlarında kâ- lerine müracaattan geri durma- aramış. Kendisinden daha teşne iki denk çıkmış: Sovyetler, İtal ya, Her ikiside Yemenin istiklâ- Klasik Sovyet hey'eti mış İngiliz nüfuzuna bir denk | mene karşı besledikleri Medi tahsisen getirdikleri bir yükü eşyayı zaranna 59 | in ufacık bir kıt'anın abalisi in- giliz nüfuzuna girmek istemedik- İeri için yurtlarını bırakarak vak- tile Yemene sığınmış'ar. Yahya, Yemene hakim olduktan sonra, esasen Yemenin tabii ak- sâmından olan bu kıt'acığı işgal ederek ahalisini yerlerine yerleş tirmiş. Bittabi ingilizlerle arasın- da ibtilâf çıkmış. İngilizler, bü- yük muharebeden sonra sık sk müracaa! ettikleri insani usul larını derhal tatbika koyu'muşlar. Yemenin köylerine bomba'ar yağ. dırmağa, ve ihtiyarları, kadınları, çocukları kırmağa başlamışlar. İmam bunalmış, Bir yandan ingi- lizlere bir yandanda medeniyet efkârma hitaben neşrettiği beyann amede demişki: “ İngilizler be- | müracaatı daha münasip görmüş göster mişler. lini resmen tasdik etmişler. Yemenin istiklâlini yes Sovyetler bir musev:, bir er- | diki, eden devletlerarasi"* ;#f meni, birtatar ve birde ne ol | lerde karışmış. Fakat bun duğu belirsizden mürekkep kla- | dik zararma eşyasız “© ni devlet bir şark dev eti olduğu için, şarkta cari klasik usullara sik hey'etlerini Yemene gönder. | nisiz yapmışlar * mişler. Mehmet “f Bu hey'et “kiye ayrılmış, yarım (yasim 3 gi Sanada, yarı Hudeydedir. Aile- lü Cilt, saç, frengi hastalık?” leri (transit , yolcusu sıfatile is- /8 mütahassısı kelesinden geçemediğimiz) Eritre |il DOKTOR İtalyan müstameresinin merkezi a olan Esmereye yerleşmiş. Erkek- (4 Ahmet Hâmit il leri diledikleri vakit Esmereye (8 “ ? gidip geliyorlar. | * i Galata, Voyvoda “gif İtayanlara gelince bunlar da, | Atina bankası münasebete (— girişdikleri (o ye- i üçten sonra. j Ni