23 Haziran 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

7 ; Matbuat hatıraları Sadrazamınkarşısında Muharrtri hmet İhsani “Babana benden çok selâm söyle, Pateni mec- Hsinden hayır çıkmadı. Biz kendisini gene defterdarlığa Ebüssüvt caddesindeki ufa- cık matbuanın basık ta rutubetli duvarları, fakat güzel kâğttlarımış odasında Oturmuş ve bir gün elki Yıldız Ziyaretinin ümitler ctra re verdiğ ında hayaller kü- kapıdan yaver rarken genç esyabı içeriye bir girdi; o yaverin O zamanın usulünce koyü idciveri kumaştan kır mızı çizgili, önü çifte düğ- meli idi; düğmelerin arasında birkaç nişan sıralanmıştı ve bu nişanların üstünde yaver- lik kordonu sallanıyordu: — Sadrazam Pş, sizi isti- yor. Dedi. Se rütbesine kadar çıkarak uzun müddet ryaverliği eden bu zabitin arkasına düş- tüm de ilk defa dairesinden adan feriklik sadaret si ömrü: olarak (o sadaret içeri girdim. Vaktin ve sadrazamı Cevat Pş. idi Girit danlığından birdenbire sada- rete gelmiş ve Abdülhami- din şöhertli Sait Pş larını ve K Pş. larını bir müddet gölgede bura bir az sonra beni bir büyük odanın kapısından içeri sevk- etti, Burası sadaretin meşhur arz odasidi; yaninda ayakta, koyu kırmızı fesli, müğür kuman- iri bir masanin uzün kumral allı, göğsü nişanlarla dolu hey- betli bir asker duruyordu ve bu osmanlı saltanatının 1891 Stnesinin » sadrazamı Müşür Cavat“P$ id£ Onun huzuru ma giren Ahmet İhsan, henüz 21 yaşında bir tahrir beves Jisidi. Sadrazam beni bir bayli zaman süzdü ve sonra sordu: Resimli E Serveti. Fünu- nu çıkaran sen misin? Evet. efendim. »— Sen kimin oğlusun? Defterdarlıkta gezen ve o esnada “Patent, meclisi aza- sından olan Halit Beyin oğlu olduğumu söylediğim zaman © sadrazamın yüzü güldü. An şar Tevlik Iadım ki bir baba dostunun hüzuründayım. — Babana benden çok selâm söyle. Patent meclisin- den hayır çıkmadı, biz ken- disini gene defterdarlığa güne dereceğiz. Sadrıazam Cevat paşa mat baam, yeni çıkan resimli ga- Zetem hakkında benden ma- Ihmat sordu; ve ilâve eyledi — Bir iradel seniye şeref telâkki eyledim. li gazetene Babı: ali yardım edecektir. Müste- Bey ile ÇTevtik Paşa) görüş Hakkâk istemiş. Senin re sin, bu hususta dahi Müze © müdüru Hamdi be tum; git onu da gör. Benim le konuş de resimli şeylere o merakım yardır, hatta hayvanata ait © resimli bir kitap bastırmıştım. Bende bir kaç kahp vardır. onları sana gönderirim. Cevat Paşadan sonra Müs- teşar Beyi Ziys O eski Babıali terbiyesinde, mazik fakat son berec muh- teriz bir zatı, geln İtadenin © Dahiliye ONezaretine (tebliğ t eyledim. © olunduğunu, Dahiliye Naz nini ve müsteşannı görmem icap eylediğini söyledi. Ben sordum: — Elendim ne zaman gi- deyim? 5 | seniye müstücel işaretli göndereceğiz. , | — Hemen simdi. iradei idi, Biz derhal ledik. Dabiliye dairesine geldim. Dahiliye Nazırı Haki Rifat Paşa idi, derhal na abul etti. Bu zart idi, İzmir valiliğind babam Haki Rifat maiyetinde defterdar)! 8. Bu aksak beni okşadı çağırdı. Müsteşar Reşit Beydi tebiiğ huzur dostu ve müsteşarını Bey elend hakkında irade şar gelmiş bir genç gazeteciye gelen ehemmiyeti verdi. Vakıa Serveti Fünun için bu irade- tarihte (1891) aray gazetelere doğrudan doğruya meşgul idi., yevmt Babsaliden yoktu; gazetelere — bile bağlanmış Serveti Fünuna yardım sanayii nefise, ve maarife hid- met gibi yüksek mefk den bahsederek iradi mişei, Bunda miabi Beyin büyük tesiri olmuştu. Aldanmiyorsam Babâll kara» tile ve bir nazaret bütçesin tahsisat için nci den yardım gören ilk gazete Serveti Fünun diğerleri hazini hassadan hü mayundan himaye Halbuki, birkaç sene etler bütçesinden bütün AŞI. Reşit z Bey işi çabuk gör. erveti Fünuna dahileye inden ayda 3240 ku- lüzum gös imzaladığı sadarete (o takdim Şimdi. Avrupadan celbine o müteallik ve nurdu sonra ne gazetelere maaş bağl Tuş verilmesine terdi ve wezkereyi eyledi. hakkâk olar kısmın için Maarif Nezaretinden dolaşıla- ve benim ehemmi- nazın yörümesi cak idi yet verdiğim en mühim mese- le bu cihet idi. taz Paş gazeteye verilecek yardım ak- çesine zammeyleyip hepsini bana verdirmeyi teklif eyle miş idiyse de ben kabul ey- lememeştim. Avrupadan ge lecek hakkâkin devletçe mu- kaveleye : rapunı “daha sağ- lam buluyordum. Bu esnada bir hakkâkla im. Şimdilik Pariste muha- bereye girişmiş şimşir üzerine hâk yapan bir san'atkâr getirtecektim, sofra lotogrâvür ve çinkoyrafi kıs- mını düşü tim. Paristeki hakkâk Mösyö “Napler, biz- zat gelmeyi kabul etti. Teklif edilen otuz alın maaşı kâfi gördü. Maarif Nezaretinde hakkak işini yapmak için Sadrıs emri veçhile Müze Hamdi beyi görmek iktiza eyliyordu.. Hamdi bey hak: kında wzaktan derin amın müdürü hürme- tim vardı, fakat yanma miye cesaretim azdı . çok büyük, irfan adamı ol duğunu biliyordum, Mektebi Mülkiyedeki hocalarım kadar evi gi Onun Hamdi beyi görmeden yordum. Fakat çok hiddetli- dir diye duymuştum, korku: yordum — tekmil | cesaretimi dım. Bir sabah o erken Müzenin yolunu tuttum. Mü- köş mdiki mü 2€ O zaman çinili ile onun karşısında, ze methalinin bulunduğu yer de ufacık bir binadan ibaret idi. Şimdi çinili köşkü üç ta- talından saran büyük binaları Hamdi bey sonradan yaptır- O halde Ne yapılacak? sabaha kadar açık kalmalarına mani tedbir yok mu? Tiyatroların Şeh an adebaşı . uytro! ece dukuzd lerine baş hin üçünde « hatta Ne vermektedirler! veşinde parlak tem: rine et Bı k yazılım rudan e halkın doğ- doğruy sıhhatini tehdit eden bu şeklin men'i için çok defa emanetin dik- kati celbedilmiştir. Buna bu rağıhen nahoş hal elan devam etmektedir. Bu Be Kadri hususta fikri sorulan ıt belediyesi müdürü B. demiştir kiz Bu doğrudur. €sf tiyatro ve sinemalar Maal be lediyenin müsaade ettiği saat haricinde lerin oynuyorlar. Biz be dalma | cezslandınyo- ruz fakat tiytrolar hem bu or hem de yap- Bu belediye cezaları uk. vaziyet ver nda rlar. karşısında ceza tarh ve bu cezayı tahsil etmekten başka ne le Acaba müzmin mesli yapabi - bu hakkında dü- Emanectin de şündüğü ne dir? bunu meraka değer bulu ruz. Müessif bir irtihal Halep eşrafından Kırklar zade merhum Mehmet Veysi Paşanın kumandanı merhum Hall Sami Beyin kain valdesi ve deniz muzikası zabitanıdan Naci Beyin büyük valdesi S8- reyya H. geçen pere Haydarpaşa hastanesinde, be günü Emrazı enlaniye çar olduğu has- talıktan kurtulamıyarak irtibâl eylemiştir. Ailesi efradına samir mi teessürlerimizi beyan ederiz. mıya muvaffak Hamdi beyin odası şkte idi. köşkteti i olmuştur. çinili gir dim, kartımı gönde: arif Nezaretinden yazılan tez keteyi almış olan Hamdi B. beni kabul eyledi ve ilk suali şu oldu der — Siz Sarayda kime men- supsünuz? Tlamdi Beyin kaşları çatık, gözlüklü açık” alnının üze- rinde, seyrek $ deydi. Ben bu suale cevap vere- kısa bir kalı eli erde meseleni yaptım. O, dinli cek esini yordu, sözümü. kesmiyordu ve nihayet dedi ki Demek siz resimli ga- zeteciliğe heves ettiniz; Sarı sonra sizi arardı ye iradel ye çikal Evet efendim. Ben daha tafsilâta ve * Avrupada riyade giriştim ne gördüm, isminde yazıp neşe reylediğim © seyahatnamenin bir cildini kendisine uzattım. Bu dakikaları hiç unut Hamdi. Bey kitabır görüp geçmiyor, bazı parça larını » okuyordu. ve mam. ilâve met likte gittiğimiz kongresi Mitbat OE «Avrupada bir cev daha iyi buldum. Si mü vesilesile ehdinin raflı konuşmak ve görüşmek bah 2? Yarın bana yalıya gelir m -Elendim, de Oturüruz, size komşu de meğiz, erkence Kuruçeştmeye isterim. biz Vaniköyün- geçerim. Hamdi. Bey merhum ile | rinde nispeti araştırılırken, m İlaziran Bir karimizin kira « Gida ihtikâr maddeleri üzerinde ; yapıldığı iddia ve bumumihâyat pahallı edilir | 1 üze nü bir vakkuf etmek niş bir “uzla ilerleleyen rakkam önünde ve Duhu da: hayat pahalılığı amillerinden telâkki etmek çek kimsenin aklına gelmi dir. Mü gibi- hızla bu n ev Şiğralarıdır » Bu se- hş ilerliyen tırları vazıh akamlar bir kı taşıyan i mektu alıyoruz. bu müteakip şu satırları yazıyor «Ev sene içinde bir almıştır. z Istaibuldd hiç bir kiraları bu derece nisbetsiz bir tereilu © göstermemiş, — belki bunda ilga ediler-sükia kanı Bunun da Bi keyfi arte Karimiz mukaddemeyi ları . bilhassa Son facia şeklini Amar ev tesiri olmuştu. gün kiralar temamen zevk ve görenek neti m tedi pahalıli belki bahsedilmeğe değeri olmaz. Fakat ederse a devam etm. Meselenin, o hayat üzerine tesiri olmasa üzerine tesir bir setçekmek Üç, bonlar da sözde | bir çok kuturla 40,50,60/70 hayat buna içtimat bir “zaruret olur. dört oda ) odali ve taşıyan evlere kira istemek ediyorum ki ancak bir ibtikâr- dır. Bu rinde hayli ev sahiplerinin başlıca iki sebebe) istinat © ettiklerini İ vergiler ve görenek! Halbuki bu iki sebep de | kuvvetini haiz değildi; ve aimak zatn- | metilsöz fefeffu üze tetkikat yaptım v gördün: | ikna Çünkü emlâk vergisi o mülkün giri alınır. Bu vatidatı Üzerinden safi varidat safi gayri ertesi yalı mn sabah Kuruçeşmedeki a olan; mülâkat hayatı lezzetli ve saadetli dakikalarını teşkil eyler, Hamdi Bey beni çok sev- tekmil itimadını bana nç olmuştum. tür en miş v vermişti. Büyük âlimin g ve küçük dostu Beni resim atelyesihe £ du. Atelye-yalının iç'tarafın- da gizli idi. Hamdi Bey bu rada tabloların hekesten giz- RK ya di ayağı giremezdi. Çünkü taasup len korkardı. mdi beyle yalıda Avrupaya sevkeder- ve orayâ değme adamın ejderin, olan | mülâkatım herşeyi le Paristeki o hakkâk Napyeyi müzeye nerbut Sanayiinefise mektebine aldılar. Haftada dört saat mektepte yeni saçılacak' *hâk sınıfına ders verecek ve sair zaman larını Se hâk kine hasredecekti, Bu ve Maarif Nezar:t tezkere yazıldı. | tezkeresi muallim veti Fünunun den sada birleşerek - zam. tarafından” Saraya“ vak dim edildi ve mücibince ira de çikti O tieğhin 170 No takvimi « Vakayjinde «intişar eden resmi ilânı aynen neş- reyliyorum: « Derseadefiğ peşredilmek- te gazetesinin ulüm ve fünuta ve resimli (Serveti Fünun) ziraat ve sarayi ve dicarete ve ihtiraat. me” keşliyalı cedide maballiye ve ecnebiyeye dair resimler © dezcolunmâk (üzre kıt'asının tevsile beraber gaze- tenin ıslahı ve tabolunacak re- | hakiki Ev kiralarında : İhtikâr var m, yok mu? meselesi hakkında şayanı dikkat sözleri 328 senesi vazedilen para hesabı bu Takamı (6) misli hesap görür. Bir altın lira (6) 1 çök fazla oldu- yapılan tahrirde râkamdır ki altın üzerinedir. Bugün üzerinden kâğıt lirad. mdan bundan sahipleri değil kâr ederler. İşte vergisi; bu ö gayrı safi alışaplarda *),9 kâ 12 sinden ibarettir ki son zamanlarda bu *, 13 ve “i, 17 olmak üzere ahşapla *i, 4 kâgirde “|, 5 artırılmıştır. Fakat buna murzamlar kaldırılmıştır ki “, 2-3 tulan bu munzam kesirler de hesap edilirse zam hakikati halde ancak ", (1) veya (2) nisbelte demektir. Bu bariz ra- mukabil kesri- ım karşısında vergi arttı diye kiralara ayda 10-30 lira zam- metmek ne demektir. bilmiyo- rum. İkinci nokta asıl işin fantazi kışmıdır. Görenek meselesi, Bir çok ev sah'plerinden şü sözleri büyük bir iztirapla din- ledim: — Efendim filan B. veya fi- H. evini (50) Tiraya vermiş. Bizin: evimiz ondan niçin aşa ğı kalsın! Halbuki * bu seneki kiracıları busün evlerin len kiranın”ancak yarısı dı. Koniratlı tetkiki hal isbat edebili, ın bunu j yüz binlerce kirâ- ci olduğu ve -burlarin ekserisi memurların teşkil e bir ok nihayet unda ilürse bu hale vermenin — zaruri ittifak edilebilir. Alâkadar ma- kamların bu mes kendi. he: © ile meşgul olmasım bima rica ediyor Ka şey ilâve etmiya mektubuna bir dik- mizin bu e ve çok kate şayan görüyoruz. simler burada ılmak ve ebai şahaneden yap san'atı hakke ehli san'at yetiş- tirilmek aten bir üstat celbi ile mezkür gazeleyi kta olan Ahmet İhsan muavenet işbu mumaileyh için mv: âkçesi ifası ve imtiyazının. güzele İhsan a tahvili ve teferrus- hususunda irsdel adei cenabi padişahi buyurulmakla emri fermanı yarı icrayı icabına Bey namı bnn icrai mekârim şerefrizi sünuh bermantukı hazreti şehi teşebbüs ve iptidar kılınmıştır. 18 kkmemevvel 1307 * garip . tesadüf! kısmını -D imde yazmış matbaama gölürüyordun!, de makalemi tekra vagonun p: Hazin Ha mi ve ın b edeki tren. okurken resinden Hamdi Eski hisar criimun mezarını, çok diği öyordü. ora, yattığı beyaz taşlarını kedi adları, yaş dolu göz- görü yapyalnız "' ran dile diktiği lerimle sevrederi rasini candan, küvvetimle selâmladım. Koca Hamdi! 38 sere evvel özlediğin inkilâp “şimdi “yapıldı, mutlaka rühun meğuttur. Ahmet İhsan (8) Pate Kül ew Herden & Meclisi Mat tesek- nebi. © Patent için adıydı pit yani temettü Sadrazam Si Valve hükümeti medlisin te pa devletleri Verti vezmicsine 1021 almadılar; Patent Mecit Türk ve eceebi szalarile bir hayir zamanlar İş görmeden içtima eylemiş ve soara dağılmıştı. vergisi mın bir Nezareti daresi küracak hdi kelime en çe Du ADLİYEDE Vefik B. in ölümü davası Silâh uzaktan mı atıldı ? Komiser muavini Ahmet B., rapora karşı « Hayır, yakından atım ! » diyor Temmuzun ikisinde bâtân gün şahit dinlenileceN İstanbul Ağır ceza mah- kemesinde dün sabah Hüse yin Pp zade Ali Vefik B.i öldürmkle mazaun komiser Ahmet B. in muha aşlanmıştır. muavini kemesine M jandarmanın o muhafazası iki al laznım, mahkemeye unda getirildi. Arkasında res- mi elbisesi vardı. Salon pek kalablikü. Reis Ferit B, istievap Elli yaşında, çöcuk si evli, bir erkek ibi olduğunu, ev- Bos iser mu velce Kalyoncu şimdi nde ko: duğunu sö tancı mevi avini di. 430 ddeler mucibince Maznunun 449, 448 inci m muhakemesi lüzumuna karar ve verilmişt. Üçüncü müstantik- likten çı muhakeme ka vekilleri an tarı, mazmun tara- fından salâhiyet noktasından z. üzerine muhtelif safh; 'dikten $0 i gitmiş ve ceza neticede meşhüden ika heyeti umu memurların ettikleri cik miye yı. memurin kanununa tabi olacaklarına dair Kanunda kayt ve sarahat olmadığın- rümlerden muhakemat dan kanun dairesinde mus evrak ağır cezaya gönderilmişti. mele İcrası için Evrak okunduktan reis Ferit B., maznundan tizah eti Ali Vefik nen silâh kullan sonra is Beyi kanu- salâhi- yeriniz. olmuyacağı bir sırada öldürmüşsünüzt Bana Jozef isminde bir marangoz geldi. “Masa marlıyan bir zat, bunu 1s ık tinde yapmadığım için beni tehdit ediyo: dükkâna gittim. Ben dışarıda idim, Jozef ilerledi ve bu si- rada içeriden Vefik B çıktı Elinde bir bıçak Vardı. | İe savurdu, vurdu. Evvelâ göğsüne; sonra arkasina, Ben atıldım, yakaladım Bunun üzerine bana hücüm etti, Ben çekildim, 0 geldi bir aralık ataletle yürüyordu. Sonra birdenbire dehşetlendi Hayatım kanla, bıçakla teh- dit ediliyordu. Kânun bü'g bi cevaz kastile, lâ: dedi, Kalktım, koluna ahvalde sitâhtan istifadeye vermiştir... © İhafe tiyin attim! O, bıçağını yere atuk- sonra da siz silâh isti tiyen! Ben maznun masumum. Bigayri Vefik Beyi nefsinizi mü- dalan için mi, nize İtaat vurdunuz ? — Müdafaal nefis içini Bıçaktan yoksa emri etmediğinden mi - kaçamaz mı idiniz ? İmkânı yoktu. Müddei vekillerinden El rem B., raporda Vefik B.in Jozefe karşı © taarruzunun ehemmiyetsizliği tesbit olun- duğunu, Vefik B. in komisere m neden İcap ettiği müphem - kaldığını kaydetti ve komiserin Jozelin çağır- ması üzerine dükkâna polis dermeyip. tc bizar gir in sebebi ne olduğunu sordurdu: Ahmet B, “memur. azdı, icabında ben de gidebilirdim İp we kendisinin hizmec hücum lerinden bahsetti. “Dört mir n katil yakaladım, Dİ asıldı. Yüzlerce eşirra ile Mü" cadele ettim, muvaffak Ok dum, dedi Beyoğlunda Hamalbaşı &Ö” desinde Yeniyolda cereyâ” anın maktul, MU” ayene edilmiş, cesetteki kur günün kısa değil, uzun Bİ mesafeden atıldığı tayin OLU” Reis Fert B, DV noktayı da istizah etti Sen iki adım mesi yurdu” eden muştur. den hücum edildi; gunu söylüyor rapor aksini gösteriyor, Kv Şunun girdiği yerde yani bile yokmuş. Uzaktan mi #6 tın, yakından mı? Tekr” soruyorum! — Gayet yakından hüc ma maruz kaldım, yakındı" atam. Müddei vekillerinden İb* mi B, şöyle dedi. , Kadi hadisesi, bir gile vına sebep olmuş" Maznun, lüzum ve zaruret olmadan kasıt vaziyetini hareket etmiştir. Merhumü küçük bir çocuğu | kalmış” 10,000 Yira tazminat isİYO ruz. Sonra hakikati meydii* çıkarmak için daha şahitler” miz var. Vak'a tahkikat © masında komiser | musyitk Kalyoncuda makamında idi Bazı hukuku umumiye 5 hitleri n bara almamış” nin ma bunlar olan DE kından ve vUZUi” ur. Halk teni pek y la görmüşlerdir. m Mahkeme, şahitlerin “mi zekkerei mahsusa ile CEP Temmer o gün dir. kararile muhakemeyi zun ikisine bıraktı . birçok şahit dinlenilecek' Muhakemenin bütün gün mesi muhtemeldi; Aliye H Diğer alâkadarlar!8 beraber yarın dinlenecek Aliye H. tahkıkatın? Üsküdar müstantiki Cen” B. devam etmektedir. E“ rak tetkik olunmaktadır” Henüz ne Aliye Madam Mannik, Mösyö Bergerle diğer # hitler. dinlenilmişlerdir. A lâkadarların yarın din nilmeleri | kuwetle MU” temeldir. “ Hronika , davasi *“ Hronika , Rum Le tesi aleyhindeki tahkir & vasının rö'yeline dün ÖĞE den sonra İstanbul #ö' ceza mahkemesinde – olunmuştur. Dünkü cel mevzuunu teşkil ede” zanın, iktibas olunduğu di nan gazetelerindeki #*'X ait noter tercümeleri. e muş, muhakeme diğe bii tercüme ile bazı e celbi için 29 Haziran bahına kalmıştır. Çelik fabrikasını teftiş Sanayi bankası müdür Sadettin Bey Sanayi ban sının idaresinde buluna” Çelik fadrikasını teftiş ede cekti Bu teftişat fabrikada (bu sene ne de Yur neticesinde yeni bazı islâbat yapılacaktır.