28 Şubat 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 2

Garp medeniyetine yöne- ilen beri dilimizin bir takıda eksikleri; bilhassa tercüme İş Jeriyle uğraşanlarca duyulmas ğa başlanmış. Arapcanın söz zenginliği sarfımın inceden in- ceye işlenmiş “omlası, iştikaki kabiliyeti ye buna munzam olan acemin edebi döşemeve- liği, genc ihtiyacımıza yetişmi- yordu. Halka döğrugiden dili» rma, bu yabancı süslerle takırtı» koltuk deyneklerini Kendisine o lâyık görmüyor. Ve Bunun iğindir ki bir an evel eğimli, kıvrak, doğurğan ve bu sayede medeni her bir mazmunu” imamen İfadeye muktedir bir hale getirlmesi- ri, bur #akilâbı yapanlardan yarzor istiyor ve bekliyor. İnkılâpçı neslimiz ve terak- ek ükümetimiz. bunuda başarmağa hazırlanmıştır. Dil heyetince bir Türk grameri yasanıp kurulmağı başlandığı söyleniliyor, Anlan bu kıy- metli udimda, sarp yolun #ühterem 'azalara Okolay gelmesini ve iki yanda açan yaban güllerinin yaman vkei- lerinden (diken değil) termar Janmaksızm yolalmalarını dis Terim, Uğürlar ola, Kelimelerin nevilerine göre şarf ve öşükak ( Tahikalarini avımp gösterecek bir gram- met yapmak hevesine nice * seneler dirki düşmüş bulu- nuyordum. Beceremedim mi deyeyim; felekmi oldurmadı her one ise. Mamali elimde hazmlarmış malzeme var. Şu tozle- Yaprkları biraz karış- dırayım dedim, çünkü sırası dır. Bugün «görünüşe göre- millette tirkeü ol Ki se kalmamış gibi öderler ihtimal tümen Tümen. “görünüşe göre. sözünü de gelişi güzel kullanmıyorum. Pek aşikâr olan siyasi Türk- cülüğmüze rağmen bir çoğu» nz dil nöktasmda hala-belki fafkına bile varmaksızın- Osmanlıcıyız. Yasa, tözük gibi iki .öz Türk sözünün hukuk ısnlahlarımızın. arısına alınması. teklifine karşı kopa- nlan iğneli itirazlar üzerinden unutulacak kadar henüz ze man geçmedi. Budün sebebi şudurki, siyasi zihniyet Hadi- selerin basi ettiği kanan » göre oldukça çabuk değişe- bilir isede, söyleyişimizin gi- dişimi ve dilimizin yarıklığını öyle Kolayca evirmeğe ne taban nede adeten imkân yoktur. Hamdolsunki Buna rağmen gene yerimizde suys miyoruz, Şöyleki dilimizin geçirmekte oldağu inklip gözgöre dit. Di heyeti yapacağı güm merle eski zaman askerlerine zorlu vazilesini o yüklenmiş olüyor. Dil inkelâbının. akın- Ost içir: akışyatağını hazırla- yanları © yardım “ve “Bizmet etmeye çalışmak vatani bir boredur. Lakin, bilmem şu Satırlarımın Türkoede cinsiyet yani erkeklik dişilik - lâlıka- larını tâyin bususunda bit ya» rarlığı olurmu? Olursane mutlu bana, * Mulümdur ki eski sarfları- mız Türkçeden cinsiyet gös- terebilecek Jâhikalardan bah- setmezler. Bunlara göre Fari- side olduğu > gibi bizde de cinsiyet *dişi» ve serkek» söz- lerinin getitilmesile" belli edi lirş meselâ; erkek arslan, dişi kuş gibi. Yahut âyrı ayrı ke- limelerle" iade öluyur: mese- lik kaç: erkek koyun, mary dişi koyum, ayıırs erkek bey- gir w. s gibi Halbuki eski zamanlarda bazı kelimelerin “eme” tikisr lâhikası) ile dişi- tendirilmiş olduğunu götüyo- roz, meselâ han, hanım; (bek) begum ve beke sem (Kösem sultan) gibi cak burun teammüm iddia olunamaz. Teşekkül de ihtimal Fransızcada «ma- dame»in “ması giti mülkiyer ile alâkadardır. Bundan © başka buğünkü | Türkçemizde -birdişilik ta- kısma daha tesadül ederz ki, oda “çeşdin İmparator, imparatöriçe gibi Bü nereden geliyor? Zahir İtalyancadan geyabını o yerivermek işten değildir, çünkü imparatorun karısına itâlyanca “İmperatri- ce, denilir. Peki ama “kra-. kez, yı ne yapalım” Bu da mı italyanca? Hayır, Demek Ki-kıyasen yapmış O'balde nasil olur. İm, İlavesi usulu kendi “dilimizde yabancı bir “çe, takısınm mağlubu olur. İşte bir sorğuki esasen 'mü- veceeir olsa, karşılığım buk mak hayli zor olur ve ih& maf bel izzetimizi de mek tir. Getçekten “bu İçe, ya Bancıniiz olduğu halde per- vaszer dilimize mi sokulmuş , yoksa ayni vağileyi gören bir “Türk > Lhikase çehresine malik bulunduğundan Om kolayca kubul görmüştür? Faki zaman tarihini biraz hatırlar mısınız? Keyhosrevi harpte yenip başını kestiren bir kraiğı varlı Çok silaa- got ve savaşa o Masagetirin beyi ve kumandanı olan. bu yaman kadın, kanlı kelleyi kani dolu bir tmluma Soka- râk <senki kana döymuyot- dür, seni kanu ben dovunr- yeni» demiş olmakla meşhur” dur, Frenk tarihleri bunun adımı “Tomiris,, olarak bildiriyorlar.| Humboldt bu Mesaget- Muharrri: Hüseyin Rahmi — Telâkki göredir. şahsa —Bu tahamniülünü-) xe mukabil zevcenizin göstereceği minneti ağrep... binaenaleyli takdirden ziyade tayibe lüzum ten ise öldürmeyi, öl- meyi elhiven buluyorum — Herkes istidadı noktasından (o nasihat vicdani | akıbilir. — Eyvallah efendim. — Eğer bu macera yüzünden sizin için görüyorum: Bu nasi | ölüple tekrar dirilmek hatlerinize tebaiyyet- | kabil olsaydı, o zaman Beşiktaş tramvayı Şehremini - ve vali vekili Muhittin Beyin esaleten valiliğe tay edildiği şayi “olmuştu. Muhiddin B: dün bu hususta demiştir ki: — Bir memur kanunen asil olarak iki vazifeye tayin edil- miyecği için valiliği vekâlelen itere ediyorum. Yeni belediye kanunu çıktık » tan sonra, belediye reisliğinden çekilerek valiliğe ösaleten tayin edilmem muhtemeldir. Fakat şimdi vaziyette hiçbir tebeddül yoktur. $ Muhiddin B. bundan sonfa, muhatrimizin sorduğu suallâre şu cevapları vermiştir; Kim?. cesedi tanımak için Uzun boylu bir adam aramıyor 5 İs dur Geçenlerde Tarabya civarında | bulunan. çesedin - hüviyeti vi akşama kadar tespit edilmemiştir. z Yalniz bir çocuk polise mü - racaal ederek ceset” sahibini, birkaş,gün evel uzun boylu,bir adamla beraber gezerken gür- düğünü, fakat ikisini de tanımas dığıuı söylemiştir. Polis şimdi bu uzum boylu adamı aramak- tadır, lerin İndocermen Zümresirden Olduğunu zantedivorsada Niebulır, Böck, Şehafarik gibi Moğöl sayiyörlar; | Balbriki Tütkeoldukları gittikçe #iliişöri Tomiris türkçü tasav yut “bu Gamaz. “is ve «0s* &ski rumcada pek mebzül bir lahikadır. Dostlarımdan , Türkeülüğün çok giyretli bir saliki olan Mabmat- Moan Beyin bana Verdiği malımata göre, Tomi risim: asli sürkce (o talaffuzu Timurze- imiş. kis dişi demir» demektir. Netekim dayı» nın müennesi de «dayıze» - teyze b dir. Hatta Kavkasyalılar ara- sunda kadın adı olarak “hün- ze sözüne rastgelinir ki “ha num, gibi “hanın mücnne- si dir, Zaten kavmler geçidi olan Kavkasyada ötedenberi Türk- ler Külliyetlice yerleşmiş” ve kismen #h meçhul yerliler ve diğer kavmlar bakiyeletile kaynaşmışlârdır. Netekim Çer- kes bildiğiniz Misir kölemen- lerinden bir haylıı sAlanbay» gibi halis muhlis Türk adla- rini taşmaktalardı ki, bu da — Ben ölmeden ha- kikati anlamak. isle- rim... Beyefendi tepef- füsüme bir wsret geldi? Bogulacağım hava al- mıya ihtiyacım var... Müsadenizle... , — Saadetle efendim.. Bir müşkülünüz 24- hurunda. gene teşrif buyurunuz... derdleşi- TİZ... —Zuhurune intizar-- da değil koyü müşku- lun içindeyim. —Bundan da daha ko- yusu vardır Beyefen- di... Hisiyatınızın “ani feveranlarına — kapıl- aldik, “dir. Biz 909 istikrazi — 909 istikrazı müzakeratına devam, ediyoruz. Heniz bir netice #lınmamıştır, Eğer mesele Bu sene imtnç edilirse 929 büt“ çesinden iediyatta bulunacağız, “Gazi köprüsü Clzi köprüsi projesini Pran- 2 “mihehüislerinden | M. Piju istal eecöklir. N Proj& 6 - ayda , yapılacak, - 3 en münakasaya K ir sene Söhra| Maçka - Beşiktaş Tramır eti Maçka-Beşik: a; hat a işa etmek tetkika girişmiştir. Hat Maçkı- daki taşlığın iie ödan geçe cektir. » j Adötmda ; Tabl bulunan | Öldürülen akk Adanddi rakt Yiçakçmı Ati Vie birisi at üzerimde" şehre iken Yandal âyet etmemiş, abidiine * kaşturnıya iş, vlan © Kürşunlarla İ rine Yı a #iikineleri , En 1 Tırnlarda eliç bapsır na: Yoğ sidle. karar er İnn MOĞMEDA, Kinesi »“olmıyari fırınlar makine talarikine iecbur, tutulacaklar- da ön ölibilecdi hiç yadirganıkimiz. Kte'“bu “Ze, takısının Türkiğele teri Hahikasa ÖİĞİZ | üne “Kedi sarhımızd kabul etmekle; Avrupa dillerine! © nisbörle' Çemukabele manasına ölapi “nisper, “değil ) bir “eksiği izi tamamlamış ve eski bir Tahikamıza tekrar kavuş- müş oluruz. Sözümü kesmeden evel «ze pin türkecdö * dişilik m- kısı, duğühu nasl öğrendi- Öğimi “Düdireyim. Türkcülüğün kodamanlarından Necip Asım Ke nie Meğer ayni keşfe bir baş kası da: hart çok daha evel muvaffak ölmüş imiş, Mah- mut maa Beyin bana dedi. Bine göre, buğüt duvari örka kumandanlarından AKİf Paşa 3döda, kendisine bu güzel buluşunu söylemiş. ve «Fi murze» ile * dayizeseyze » yi misal olarak irat etmiş. Bunu ilâveten söylemek o borcum idi, Kör Ralf Paja zade Mehmet Fuat maktan sakınınız. Böyle husuşlarda tehey- yirğle âtul hâreketler- den çıkan felâketlerin tğmürleri; Kabil değil tiyarız... Gehieleri taklitten cok zarar görürüz. iler filinizi yaşımızın tee- nnilerile ölemeliyiz. e ae Mazlunı Ulyi Bey so- kKağa “cıkınca yüzüne çarpan bol hava ile nefes darlığını, başının ağırlığım geçirmek için hiç bir hattı hareket tayin etmeksizin rast geldiği sokaklara da- hp. gilmeğe başladı. Kdieles Bakdnsızbgibi görünür. br “Ansik. şufası muhakkaktır ki * meti bir encümen teşkil etmiştir. TÜN tara £ inci er Bu rıhumlarda kereste kıs fini, yolcu kısmını ayırmak mümkün. olur, Vapurlar senetin her mev- siminde ; Kemali yatarlar. Diğer araları tihtuma ya pılacak demir yolları ile Sir. keci » oşimendifer hatu da içerilere kadar uzanabilir. Rıhtım üzerinde yapılacık antrepolarla tüccar Oşyaları iyi bir şekilde muhafaza çdi- lir. Mavuna ve sâlre leri olmadığı dahâ ucuz si ücret için de eşya Mar. Ayrıca: Tiryestede ve diğer yerlerde olduğu gibi'ribtirir bir. kısmını vransic sahası yap- mak mümkündür. Halicin enbüyükey cezire maruz bulunmamasıdır. İngilterede» Kardif civarında II metroya kadar yükselen sular burada 3S santimi göç: mez. Bu yüzden oralarda ya, pılan tesisatı burada lüzum yoktur. Hülisa Haliç, dünyanın en* tabit bir Jimanıdır. İstanbul | limanının islâbı için bundan başka çare yok- tür, Haliç bu şekli alırsa içine 200 den fazla gemi alacakur. Fakat bunlar için ilk iş olarak | vapurların Haliç Jilmanma her zaman kolaylıkla girebilme- leri için mevcut köprülerin asma Olarak inşası lâzımdır. Hiç şüphesiz, bu tasavvur- Yarın busul bulması milyonlara #enitevakkkılcır. “Şipneliki; Vazi- “bu iş bu sine olmazsa on sene Bonn On Sene sonra olmazsa, 2 40, 50 sene sonra behemçhal yapılıcaktır. Bunu bu sene düşünmesek bile yarma kolaylık olmak üzere şimdiden bazı tedbirler alınması biç de güç VE Zarar h değildir. Ortada projeleri yapılmak üzere bulunan G. M. Kemal köprüsü vardar, Bunu olsun asma yapmak İstanbul Jima- nının islâhına doğru anılmış bir adım olacaktır. Ermenistanda YENİ HARFLER Ma- | BUL EDİLECEK Moskova, 26 (A.A) — Yeni türkmen alfabesinin Ermenistanda teammümü için Ermenistan hükü- dalgınlığından bastığı yerleri bilme- den yürüyordu. Günahkâr zevcesile şeriki cürmünü öldür- mekle bu felâketin iş- keneesinden kurtula- cağım — zannederken Husrev Nizami Beyden birçok noktalarım is- tikrahla dinlediği söz- lerin içinde teemmüle şayan cümleler bulun- duğunu da simdi pek inkâr edemez bir hale gelmiş gibiydi. Perranı şiddetle seviyordu. 0- nu öldürmekle gön- Tündeki onun aşkını da beraber öldürebilmiş emriyede | gi met ve Tayruklu yl — Mularriri : Mamamamannz > İ9 Kıta > | 'Scnee bence gökteki kuyrukludan yek faide. © Bir takım aç fareyi mutfakta çömleklerde gör” | Varsa da solda sıfır geç ( Ahmedin dükkân M Gelde kuyruklu nasıldır bizde, gömleklerde Sf * Diğer #Filamaryon bizi fen dairesinde üzdü. (O sebebten demeyiz onca bela tek insin. Nail olsun dileriz umduğuna “Mevlâdan. Beyni balâsına birden iki şemşek insin. Bitti, Eğrefin kayrükluyıldız isimli kitabı burada bitiyof: dostu şair Hüseyin kıtayı söylemişti $ Rifat Bey de; Halley, kuyruklus * Kıta "Darbesile yıksa da dünyayı “ Halley ,, yıldızı Namı dehşetnakini zanhetme yıkmıştır senin! Kuyruğun yoktur diye asla te'essüf eyleme, Padişahım kuyruğun burnunda çıkmıştır senin! — in en yi “ÇEN BERLİT AŞA e — Danimarkalı bir grup âsarı?. ka aramak için müsaade Danimarkalı bir âsa- rı catika mütehassıs- ları gurubu, martın onbeşinde Genbarlitaş- ta hafriyatta bulunmak üzere müsaade almış- tir. Eyela, sondaj ameli- 'yesi yapılacak, “âsarı atikâya tesidüf oluna- bilirse esaslı” surette hafriyat iera edilecek- tir, İçtihat matbaası önün- tren yar Yeni harflerin kabulündenbeti iki baçuk ay geçi, bu müddet, okur yarır sdımlar İçin veni harflerin bir iiyat baline gelebil. mesini kâlidir. Buna rağmen Hemei her gün, her yerde, her yanda birçok, irki hatalarına sesadül edilmektedir. Tabelitarda, mecmunlarda, gan zetelerde, şurada burada yeğerken gürülen bu imlâ yanlışlarım eli- miz değdikçe bu sütunda doğru» iarile birlikte tespit edereğiz: Yanlış Doğru Şehrazad Şehrazat Tokatlıyan partk- * Tekatlıyan perükâ- tiladan kurtulmak için kendini de öldürme- li miydi? Fakat bu kadar ka- üllerle fasledilen me- sele eyi bir sureti hal- le iktiran etmiş sayıla- bilir miydi? Şunu öl- dür, bunu öldür; hayet kendini öldür. Her maceranın sonun da korkulan şey bu ölüm değil mi? Bu ejderin ağzına sevgi- lisini ve kendini bir lokma gibi verdikten sonra iş neye yarıya- cak? Ölümün sınırına yak- N i 15 Martta işe, başlayacaklar de bir müddet Roma ve Bizans rine Git sutunlar uduğu yazılmıştı. sahada bulunan ler, yakında çi cak, müzeye g&. rilecekir yani re a hı, olumsı, bünü birakmıyordu. M€ saha , mütehasıs&. rafından dün '©| edilmiştir. nış olan il ondan kendini zak gören geni ziyade bu had titrerler, Binaenaleyh Nizami Beyin ” leri muhatabın! rinde - bu, ih l egoisliği | © tesir uyandır” Mazlum UKİ tenha sokakla muayyen istiki i doğru yürüy© zihnini al: N elenin pürü?” yıklamıya u5". Derin derin ©