24 Kasım 1943 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5
ezim Germe nim ir. Örhon yazıtlarının okunuş yıldönümü! ORHON YAZILARI Yenise l ğ y yazıtlarına NASIL OKUNDU? Buzz —-birb akış > Ee parçalarının bugünkü dille fercümesi ymı za e sne Sİ harflerden yapılmış olduğu Için, | ellinci yıldönümüdür. Türk Dil o bazan yazılan bazan da yazılmı > | Kurumu bugünün büyük anısını ncak sesli olabilirdi. m kutlamak için. e EN, Tanrı gibi, kökü gökte Türk Büge Kaaa, ç Size seliorum içni Dapime tampon i i ai irmat adlarımlayrı ay- imarlar a: Böylece Thom Sn in emine yeni bir , A. DİLAÇAR : yaz | çi ma , a bie z il İ Danimarkak O Thomsen' n Diy Yay lerin gözlen e ve Şkreiz n İ asan bei TAMUT Tele a e enem esere RAN azmi mak borcu: o e analı Konstantin Ea Yeşim akm la kul sey yazıtları Obi ve Yeni. ( olmasıdır. Böyle olduğuna göre yogunnatar ia bu Kurtu oi e pe erine bulunmuş olan bir metnin bu parçasının tereimesi seder. a yl . Ben dört ii hani Alpurungu “Kürt kelimesinin doğru Görüldü ki sesli harflerin çeşidine | Mezar Geri nı ilk bulan (Radloff. Die Alttürkisehen Ins- o duğu yer Meni başka Sz0- göre gessizlrim. geni de ein > | ginleri 4500 sularında istampağlr Cbrtten der Mangelal) ayi m sesi olan bir zümrenin Kürt adlan. rını da çekmeğe i ADLOFF'un emeğine ve bil- pekam de sağlanır. Bu zümre es- lar. Bunlardan. Miegeş mevkii R e gisine boyun eğmekle bera: o ki Kürt kabilesinin bir parçası- erk şi urungu» © ber rahmetlinin bu işte fazla da. | dır” eml dar ve ve iyi uyandır. gldiğm söylemekten kendimi ml. © yine zınü , J8ğ9 yıllan u eilmledi — bölgede Kurtu adı var. pu - ak belge çe EAT MEAKS Paker ANAMA AAAAAAA KARE AEAESEEEeN, cöğini gi vi piri in an Wei SLİLERİ gösteren işaret - | Dere ie lr yapıla Yeniay Bunları vu İerle tana iner ya ice: | Kanal pini rürk: Yazarları Sile enirinin he e e yn göre yazıları, tarihten önce ler İ yen çime eğ düyetinde bu adlardan se a bana — ve e SE en Male ye göm "çe üçüncü ey Bizde Elüseyin Namik Orkun bni all N 3 çalışmaları başarı ile devam ett. i . ven bilgindi ” vin aresini İaz po Nömeth Macar ae iğ il Mi Yenisey ak tarihle geçen U. sun'lara, ve şekli bakımından eski .Cermenlerin Run denilen yazıları" ş.m, n gibi Mn kan rungu pa benzediğinden dolayı da Gotla- © beli sesler bulumab e re ml en ra bağlıyorlardı. Yalnız J. Klap - (oraldan da faydal yazıtı üzerinde mi olan Rad- “© Şiyg yi yr ünün Ml a yi lk do | ef bu gn imi daha doğrusu Fen Kyririn Hazarlar için de bir a üni — ii “bu. orya Ye e ya meydan “Ki minin az Sidem öelişmelize ll 20 ür Dad Meri İEADM larda çok aydın ve belirgen ol. © kar yağını a gel makla beraber ben onu T farzet- Alimleri eni Mi Mice kabi mek ve böylece körteli dörtel o- © Kürt.Gyarmat kabi rn. bi Ür buradaki Kürt kabile say not eti geçti. Sonra, bu meylini Şu satırlarla — İeştirmektedirler larla ein Güneri aile iğ iie kabilesinin içinde Yenisey havali- Kürt, değişirler im 5 ye. © sindeki bu Kürt kabilesinin bulun- 'ürk fonetil e LAM e hakkında GURU dahi kabul edilmektedir.” miyl, serilerin > çeşidin. yani ir NN si Namık Orkun'un sebep ve Kurtel e arada kardı. Fakat b Thol güçlükle eli ürk fonetii- patlayıcı, mmej geniz Bğeleri gibi ınıflardan hangisinden olduğunu önünün! e Nİ Al ierli m Thom yayin ae m gi- e iken RENDE at Earl; VE çiviye | çağ mana ai aşil okuyanların metinlerde Saya gre | iy e e e ec b bağlam İde Düm Bü at baml ii kal dal Gan ee pen n mağı düşündüm. Nömeth'in için mutlu ve zevkli bir iş oldu. me e g3 içki Male ç yan Bal gl i © ar rm ak MC ei ei * d “ii c il Eski Türk yazısının siir sese e | ğ ırfinin. keli ci Masesarenanamuusanaaa sensen gi zih- . ie 1710-1821) Dp sağ ra, işi aym 1892 yılında Danimar- bi le ali .. 1 net Vem Thomsen e a m NV ies e yi lay karşısınd: nimde ilke KE ışığı parladı. HAMSEN Yazıtların şu özel * büsbütün yarilinış olduğumu sana- Kn yi ya Orhan Şamhal'a ener enler yi vak çalışmaların: ara verd. | ayar ran Slm gir Me e ie a ye a - IR zaman sonra, 25 sonteşrin a a gafleti çağla ç ga Si ai e i 1698 te - yani Gö yl önce in i En Buluş i ea > gene ele plarak yeni r lan bir. Yazan: eğilen eski 'Türk yazısında © esi. Gene <a n © İir yçi tutu Metilen e vr i vr yle tende (e rm İ Ahmet Cevaf EMRE İ iz ox ER im >. 8 iy :ak metin kadar uzun a pi ya bee ürün Türk gl SA messamsesanesammseneseammosanasansoanl. a Sü | ik aş kı er vokalle oluşan heceleri 5 Talan iki delikli işa - k Cemiye- eren ve özel adlar sayan sie yazısını Radloff ile EDİ yes ie Hari yazılmıştır; meselâ. ap se çizi Mir ben- makledil. yazı vardı. a manda, açıp okumakla Türkoloji- ka .“. EE mn sevindim. eme işine Thomsen gu yolu vir ye değer biçilmez bir hizmette bu- ki Türk az 2. Bulup Kimde oydu. Çizerde ece tonmuştur; ancak acaip (Etrange) v, ye e a a a “ - le ei e Buluşunu adım adım izle larda 1 N ul ur; #nesik ece İV am —— ii — göstermekten başka bir gey yap - e Kek havzasında bulunan — Pin şeklinde yazmış, yani 1'yi baş- gat) diye vasıfladığı bu yazı s ki şi şey yap a ka bir sesle göstermişlerdi. Bu uy- kereye eyi Baki Türk yazısının menşeine ve niteliğine nüfuz edebilmek için ek müs ğe yy dl birinci şart, a alfabe Sumer çizi-resim - yin, kö dendri — gök almak veya alfabe değiştirmek hâ- yi Bak) yeklinde okumak ve izlediği | meenden çıkmış sayılan arsakit - diselerinden zihnimizi uzaklaştır. “kelimede de görünce, bu sezgiler | Pehlevi yazısının birçok iner maktır. Eski Türk yazısı ne Feni- Ban elbikkei üre, <w |. Şekle ve eze ilime ime maş «inin grekçeye, ne Siryak kadar okuduğu e lunca eski Türk yazısının bu alfa- uygurcaya, ne ak hain eli beden amm e hikmet 5 fabesinin faraçayaş me de ACİN ai yle Türk adım, tört (— 0 ve kün | "piş; ve bu görüş yazı tari e ine Da fabesinin bizi mbugünkü ml sim m çıkmış olduğu kam - Ve kb din ayaza | yenir “rot mize tatbik edilmesine benzer eni ulaştırdı. kardı. Büluşlmr dalma birbirini iğ a e nin yolla yaratılmış değildir. Bu lere kontrol ediyordu. Bu tört kelime is. da Gok eski bir reslm-yazı petra a sisi yili uman bean era anmakla ve eyle phie) sil pılan ği için beş ayrı işare ze Tağimsen vigirmi (- yirmi) de. | © ii 96). lamıla bastileşmiş çizgilerden yi tin Eman sırrına v Zerin verdi, ve Y Ke doğru - tik yazısının 38 pipi: Dü era gren hecesinin ok, kö/ök hecesi- kuğu vir (< yer) şeklinde a izlen | büyük bir kısmı eni ——. > safhalar olarak düşü - Apateki vi bir ya inu gören abe en vi ia rn in ma get kant ekti. Sonra başka bir yer ey m iyor (Les, NITLARDAKİ Çince kısmın konusu bazı eski Türk ka- ili yay gi ein resimi: birkaç işareti nihayet, hi je men ten birçok no e yazılmış olduklarından d £ etler ti enist salt kendi sezgi kuv- YI kepek yapim olan bu ke - | işik geler eği ei vekiyle » görmüş, Türkeli ala - melerdeki-uymazlğı şimdi anla — | mann na mıyor. a ina yeni girmiş olmakla beraber. 0 hn ii eelere giren & harfi imkâinsızdır., hi MN in yapısını çok iyi kav başlıca ale başlarında sesiiler in yabani; inse & in liç ede tarihine geçen eski na Bişiğr ilan Orta z yl ei a bilirdi, atfı sözü #fi yazıl- | kalınına hiiç benzemiyen başka bir O Zariyesine dönmüştür. yatık aresi kanımlarını bulmuş ve pi i İşaret zi ie ve leme arsakit i veril mabi e mn şi pi Türkçeni miş, ve yazı çözmekte ibiinnin verebi alg ri bütün ipuclaru e ber (- servet) kelimeleri de Dele ve ses N , Tür 2 yeriyle örter. ekler dil ik ORK kültürünün “ eekiiğine Or göre hagen diye la e Atatürk'ün © gönüllerimize iz” de miki idi, harfini sonteşrin 1893 te bir saat katmerli ve işaretleriyle en eski ideo; yaar Tgm tün gilberi a an a Hüsam Gür” © Üzer mania şeyma yep ktu. Bi çözmüş, ertesi Vi mezler, olsa ol yo ay bİr mağa başladım. Sumerlilerin Me- nceki m. Tür) - - tefek düzeltmeli ire işaret Kallarlardı. Move > en geldi me İlmelerde genel olarak Tki ani yılın 15 ikkmununda bu buluşan | fini #ç ses grupuna lk a Söker İk ük yel giri an elini Danimarka iler Aka: sesi için işaret katmer ZE olduklarım İsis Miyeragianin okudu. Hay - | tirmede mâkul mami ar ge ei gelmiş olduğunu evvel- e) eş bepsiz. ak etmiştim. Bu. sistemle - lik li az ir le eski Türk yazısı :elere mahsus & ilem vin in ve enzerlikler bulabilece - yarar ii art Ne ve dik Vm enin. gl ki bi araştı - 20 emiri ekimi ei olduğ yazılmış, bazen Türkoloji ride de yeni Hmamıştı. dam dillerde e fa deği, koca - ve belki de en ö ZU gibi, keli canan sess © “nemli - bi Faal kaydediyordu.
