6 Ağustos 1943 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

6/8/1943 AYATI Samih, ilrakabe Heye- it a yın nü iköy” ür afın akraba ve meme “ölüm eftiş Şubesi an'la genç dok. Işın'ın nikâh banaa Gi efrikamızı bu- 3330 miktarlariyle yazılı iç kac 43 çarşamba eksiltme iie teminatı. 9 klilerin ayn paya .CAK Satın Alma Tuş 75 santim iafiyle şartna- odun İstanbul! satın alma, 3 pazartesi zarf ekili. r gün komis- e ları “acaatları, ; 2625 serleri (P.Ç m eket saata - ogram (PL) irküler. ieket saat a- 8 orkestrasti” z Türk müziği Tesud Cemil), salon orkes- r Kapelman). zarda başbaşa gecenin ro- asla “hayır” h. İKİR HAF beraber No. 6 Faşizmle çöken bir felsefe Fi bir felsefenin ese- e “insanöstül,, telâkkisi ie yordu, ii iel, harbini açan e db yükineini aşan işte bu felsefedir. Günlerimizin aktünlite. sini teşkil eden 5 onuyu biraz aydınlatmak faydasız. sanıyoruz. hat İnsanlığın yükselişi ve saadeti labia MAŞA Yi ei sürülebilir. a leşme, içtimaileşme, gz ie bae ağaları yala Hakla bapesimiz olanları korumak, — Bütün zayıfları tabit ka- lp e, mek ve bu suretle ancak kuvvet- illerin ye imkân vererek büyük «iyetler yetişti mek. Birinci tez, dinlerin, insani mü- Rim mm ee tezidir. İkinci tez başlarında Dar- win bulunan ıstıfa taraftarlarının tezidir ki en keskin formülünü Neitzsehe'de bulur. Neitzsohe'ye göre her hayvan ve her nebat nevi nasıl mukadder em ei daha mütekâmil yeni bi ket tün bir varlık gelmelidir. Fakat böyle bir varlık nasl meydana gelecek" ame mücndele ie, eler Eeee cemiyet sürü hi Taki astien, başka le şey di şünmiyen bir kütle ile başarılar. | YENİ KİTAPLAR İ Ziya Gökalp Yazan: Enver Behnan Şapolyo e vi Mİ ız alp vesile ile bahse. Türk iiçin ik a Ziya tetkiklerimiz henüz pel yacddin nin Hartmana'n. Almanca rinden Hilmi Ziya'nın Ün nr başlıcalarını tepki, etmekte dir. ik ı» Behnan Şapolyo ” emil kitabiyle a Zi Ziya Gökâly iŞ > ye nihayet cok dağın olan eser alı uyor ve en bul etmek leabeder ki, Enver e buki olmuş elin ri'dir. Hilmi Zi vr ve bu itibarla Ali Nü: ük buriyetindeyiz. Müellifin bir tenkid ruhu istiyen bu tahlil e Bırakması tercihe şayan olurdu. Enver Behnan Şapolyo'dan rek bu mevzuda, gerekse başka ii çap Mn lemek hakkımızdır, * 2 Prof. Dr. Sadi IRMAK mutlak otoriteyi haiz bir üstün. ye ee e çe savaş hayatı içinde yuvarlanırken içlerinden en kavileri seçilecek ve yavaş yavaş sırf kavilerden mü. rekkep yeni bir tip insanlık hu- sule gelecek. Burada iki felsefi istikametin başka bir zıtlığı ile daha karşıla el Kahraman tipinde bir ya atıldıktan sonra onun en m tabi e sahip ml ve- lunan tAli âmirler de cemiyete karşı değil, ancak şefe karşı me- Sul olmalıdırlar. Görülüyor ki faşist dünya gö- Tir, ve gerisi geriye, > > mi Y e ç V ULUS KENAR UNDAN iki yıl önce bir ganya mabakıyil ia bulun, öce Mumtatapağa 1 bay ka eni EE aymntlndn Hak. bayım Glee dum. Böyle gezintileri daima Yah- ya Kemal ile yapardım. Tanı - ınlar bilir ki Yahya Kel beraber olmak, onu dinlemel lezzettir. Fakı Yazan Ahmet Hamdi Tanpınar Peel SED yordu. İstersek bu düny Şehrin dehasını duymuş olmas - O kadar güzel ve mesut oil ei dir, Adını İstanmura Balamış big ni düşünüyor ve bunların arkâ, bir sanat adamı, onun kadar Is sından etrafına bakıyor, bu hara; tanbul'u tarihi be . semtlerin macerasını bir sembol asi gibi görüyordum. Bir şehrin bade. e iyle nimsememiştir. Denebilir İt 0: bu şehri ve onun zamanlarım şahsi bir macrea gibi yaşamıştır. Bu | İsin m e lde gezintilerde büyük bir canlandır. o vaka, “ine Arıman! as Satin ma kuvvetinin derinleştirdiği, - » iç bozgun, kaç hicretle bu insan- dela bir ruh haleti şekline s9l buralara gelmişler, hangi yı MM ve yapılışlardan sonra bu görünüşü. EL ir? Bu sem- t 2 hayat ufkunu açar. © tn mey an yüzü gibi ler, maceralar ve hatta ö. £ böyle A lMŞAELMME iğ Ka 6 mürlerinin tadı ve acılığı ile önü. O lümün, kaç dönüşsüz veda'ım, kaç müzden geçer. Fetihler, bozgun. ( Yürbetin ve nekadar gözyaşı ve ü- lar, ihtilâler, adım başına rasla - tecrübesinden geçmesi lâ- nan sokak, mezar, çeşme, cami . un üstünde, insanı adlarımın ras bir büyüde (her an bir sonsuzluk duygusu ile duğu gibi, umulmadık bir ça - O ©zen lekesiz ve çok mavi, rahma- buklukla mahşer kalabalıkları a- O DIlİği bize çok uzak bir gökyüzü kıtırlar ve bir kaç hususi çizgi rd, Ve etrafımda, her adımda, Bin, bir iki fıkranın rengini ve ( bahar dediğimiz mücizenin. ikide mânasını verdiği bu kalabalığın O Dir mastladığım yangın yerleri ve sında, bu canlandırmıya ve- ler arasında daha şaşır- sila olan İsim” (çeşme, bıcı olan fışkırışı, tabietın insan. zar veya sokağın bize katrlartığı Oğlu ile alâkasızlığım. gösteren adamın İsmi), hayatının en gençliği, neşesi vardı. Arılar, ya- mahremliklerinden henüz. çıktı : O Erik ve badem ağaçları çiçek aç- mz bir insan gibi, size hayatım (Mist. Yusk duvari ve örte, ir sırrın arasından gö O YeŞil öf ahçeleri gibi rünür, Hulâsa, canlı bir tarihin O Sarkıyordu. Ve ben, onların ara- içine katılmış olursunuz. Zaman . İstanbulu ihtiyar bir ana hum, kervanı sizin için yolunu değişti- izü gibi seyrediyordu m enzil menzil sizi a sohbet eği kendime Ai iken za kalmıştım. Başı a yollarda 'NBUL'un bu izbe ma- ilelerinde dolaşmak ka- basamak sayılmıştır. tak olabilmeye Kalya ru yürüyecekti. Ayne-hâli Hitle- mlamde de görürüz. Başlangıçta ko- yu bir masyonalizm gibi görün- müş olan bu hareket gitgide bir Aya e dün- olmıya koyulmuştur. eri olun faşizmde beli ancak bir basamak ve vasıtı mefhumu. ie ğı de kam ei e kullanmışlar, hiç bi gaye saymamışlardır. sazen faşizmin ari: telâkkisi ilmi k uymaz. Onla- iy hn timi iel tel de yeni tir. Faşizmle çok karışmış olan sos- da e eme gü ye değil vasıtadır. Hattâ gayeyi baltalıyan bir vamtadır. Faşizmin 'demokrasi cereyanlarına taban ae ll e meydanda bir oihangirliğe ulaşmak- Faşizm bir tekâmül müdür, v8 pena mler. Verdiğim alaz tezin bir ilerlemeden ziyade bir yerleme olduğunu göte ri. Çünki insanlık sürü halinden günkü nale gelebilmek içi amimi yep b aklarını ve insan hüriyetlni tesis ete Tıb ve hıfesihhayı bugünki ği ei çi m e yi ve şerefi. sani müesseselerin A hakikaten büyük şahsiyetlerin şmı mâni MZ alm open yayalan gevşeten medeniyet ve konfor ay- Dı zamanda onun gelişmesi çin sonsuz wkânları bu- e mesafeyi lursa olsun cihangirler devrinden zaklaşmız vohuruğu birdefa dav görülmüş ol bo Dü irdüğü: den çok, sabahleyin okuduğum ga- * 'Tanzlmat, iş hayatiyle, yani zeteler, dinlediğim hayadinlar (-— küvvetli tarafından bu” semt > dare ediyordu. Cihan harbi yıkın... lre iş olam on devir aa ap. dolaş yayar e Tal si tahmil Derileri mukavva gi De Sizin için yonlar. Buralar Köşkler gibi. yıkılıyordu. Sefalet, . hakkim, n yeni 0- asli. hepsi Du Kümrgamn meka - e gından gebe, doğru aiyondu Ve — görünür. Şurada, geceleri tıkırtı- ki enler b Ml şccek olursam ürpereceğim. talihi üzerinde düşünmiye götürü. muhakkak olan servilerine, 3 , öldükleri fet bilir duası ve r: kaç asrın ik ümidi sinmiş, geniş ve Eviye Zara YAKİN 4 EMTİLERIDE BİR GEZİNTİ sahmani- serin bir ziyaretgâh avlusunda, o ka- mandanberi ölümle vakıf evinin resinden, başınızı kaldırıp cak olsanız, tıpkı yüz yıl büz i saklanacı il, size en son esi rikan filminin şarkısın : beride, çınarının büyük gölgesin- deki rahatlık, insanı bir iklim de- Mm kü İLE 8 karşı evw gibi ürkerek beyaz ak bir Ame- dinletir: Syn ültlsiyle” gözümüz kapal olarak tayin edebileceği miz mahalle, bugün küçük tasvir- lerini Ahmet Rasim'in her hangi bir sayfasında okuduğumuz za - man bu satırların altındaki ten- Kit fikrini una bile varma - dan garip bir hasretle üzüldü - gümüz Türk İstanbul'un eski ma- tih gününde onu 6 ıncr sayfadı ei Geli ayris ie zamana gülen; çiçek aç rik ve badem ağaçları, ve ötede, adımı mah uş ei lenberi, 2 YÜRKİYE GÜR ! li GKETLERİ Milleti aşan ülkülerin benzeştirmedeki rolü ma kud- | nd i sirli Ventili , Reşat Şemsettin SİRER ge "zen bü Sin manayı benim yek bayrai Eırmaktır. Üniversel dinlerle, en- © kin ve aynı nimetleri özi ternasyonal ideoloğilerde ve — bit du. ğ cinsten olmasalar bile — üzerinde AYRAKLARININ altında ve kuracaklarını söyledikle- ri sistem içinde herkesin aynı şe- hangi millete mensup olurlarsa © refle vemi ra yaşıyaca olsunlar bütün insanları ilgilen- (ğını söyliyenler karşısında kor- diren ve kendine çeken sai lak iLaM A mitleri bulunur, çıkanlar karşısında — olduğu Bütün insanları iyebile- © Bibi korunma hisleri ve direnme çekleri ücülerin Eer ki ilcr biz © azmi galeyana gelmez. Bayrak al. çabukluk ve kolaylıkla milletleri o tina çağıranlarla çağrılanlar arı Benseptirebidiğlal Ayi kavramak sında dota yığınların Dirbirim ip için benzeştirmeğe yardım eder ( Dotize eylemesi hi cereyan sanılarak tarih boyunca birçok hü (eder, Bütün insanları ilgilendire- kim milletler tarafından tâbilerine o <ek ve çekecek mahiyetteki yeni karşı kullanılmış olan ancak ben. £ ülkülerin telkin hassasiyle letar- iy kolaylaştırmayıp güçler. JK urul üzerinde kisaca dur” âbl si bunlara uğryan insanlarda mii. o düşüren benzeşt kur Ji benliklerinden sıyrılmak arzu- , Dİn sirri buradadır. larını değil, bunun tam tersine o - Üniverzel bir di ün il ak me koruma ve milli yesinde bütün insanlığa dl ük arlıklarım devam ettirme şuuru © küler taşıyan bir ideolojinin eri- oğurur. Bu insanlar hâkimler. e tci kudreti karşımmda SAD Bi den nefret etmeğe ve onlara kar- ilet için benzeşmekten kurtul. türlü tazyiklerine karşı korlar. O olojinin karşısında bunlar gibi b: Hor görülme ve tazyik edilme di Şeri unsurlar biri ger benzeştirme vasıtalar sistemi veya karşın ideoloji bi millet üzerindeki tesirlerini de o cuda ektir. İslâmlık ya- ltar ile mensupları hA. , ylmağa başlayın Dn 'kimlerinin dilleri öğrendik yar a kallamıkdar ekallzzma gili yan düve mültledn Aiibeğl. de ve kendileri iç maları birindi derecede bu sa; ağır geçim ve yaşama şartlarına imkün olmuştur. o Gerçekten da katlanarak erimemeğe uğraşır. o İranlılar âdetâ kendileri tarafın. di muş. denecek bir benzeşmekten ise başka memle- ketlere göç etmeyi tercih ederler. O Kavgaları ve bundan doğan ayrılık 17, 18 ve 19 uncu yüzyıllar bo- O UYE, şuur ve gururu İranlıla- yunca , İrlandalılar ve 1912-1913 O Tın Araplaşmamaların ve İran « Balkar harbine Sönra deal: Ji kalmalarını temin etmiştir. Kanlarda kalan Türklerfçok taz- ir yik gördüler. Bunun neticesi ola- rak İrlandalılar büyük kafileler bölüğe sizi Mm Amerika'ya, Bal büyük bir kı ge KÜLTÜR ve 'NSANIN düşünen, aynı za- manda, işliyen bir mahl0k olması onu bu tl biri ile tarif etmek istiyenler güç bir durumda bırakmaktadır. İnsan alımda alı astım Ka sr, onun feni Er. mak Salak Moni oda gi Gl e ir belli baş- anlaşan adm a ic hareketlerini b sapilr ui iki sıfatı kendin: de pl ii yan bir bütün varlıktır. Kültür ve İledeniyet tarihle inin öeislerine zi “ir ee intibak etmesi barlı iye / m yi z eri delili sayılabilir. iü ei mevverini en çok dü türlü faaliyetin han; rinin gündüren moycuların mef tabidir? Bu suale cevap vermek (| Aumları üzerindeki anlayış ış vazedilen bir meseleyi yal- glam. Y dik - kat edi ren Ma - köyese ve 7 tenini düşünenle- Ml an örne rimizi vuzuha götüreceği ka- Bunun er a a YAK yek mola, | veni Galeielsela Öğ 5 yetmenlerimizden Ali Mus ” rından anlaşılan manayı tespit et pas e ek lâzımdır ki, bu iye ka. | fafa Soylunun ir ve dar, bilhassa kültür bakımından O deniyet takimda amil > mürakün olamamıştır zey alist,, bir görüşe dayanan bu tmuma gelince, o, alt ol Hüşünceleri de ln olan vi şahsın bulunmasına yetiyin m farklı Dir mahiyettedir iie gibi, tarh boyunca bulduğu- Tanddr emerler eee BEL İm . r Ali Mustafa SOYLU niyetler. koybu, yerlerde. Ki Te nlirin çeermde mean Bi ir ere sa: mz mânada, mevcut olmağa ça” zllkininden «başka asmaltadırlar olabilir? Ve bugünün edeni hdmi» yari rk Tenin öiçüleni sandek teklisi devrin bünyesini teşkil eden ve başka bir devirde, meselâ orta ei m bir devrede çağ rörülebilir mi? Bu bakım- çen rler midir? Bu su- dan ilk çağ bize daha yakındır. İz erler pr le vd medeniyeti cemiyetle «birleştirir. merek bugünkü durumumuzu ka- Fimalika cemiyetten ayrı bir O Zandık Fakat arada gene bir şe- ira iyet tasavvur (o olunamazsa yin çok uzak ve çok yakından bunlar arasında gene, sıfatla görülmesi gibi büyük bir e arasında olduğu gibi, bir vardır. Bu şeye de normal bir me. fark vardır. Bu bakımından me- ila bakılamıyac: ır. deniyete bir cemiyetin kuruluş ve ila e dk işleyişindeki miükemmeliyet der değişiklikten ml arettir? ME ai denilanlır. Ve Miyim bi © (Biz dayıln diğe ileri veya orta çağ cemiyet ve tnodeniyetini © geri" olduğunu katiyetl tayin €- Yeni © zamamınkinden — ayırmak © decek bitaraf mikyas yok mu A birbirleriyle mu - kten bir türlü kur - yi irt yn dağa e ei bize böyle bir mik uzm içtimai ve — yasın mevcut olduğu zannın ver. Mef io ve Mad eki e dp e kb ayrı bulunmaktadır. ter müstesna, kimse geçmiş ve Fakat tk çağ da dahil olduğu © geleceği halihazırın icaplarına e KAS seye ve e imekter yaz. Bununla beri ley e Az e O katl bir 8 yermek güçtür m tazammun eee. Günkü duy- Çünkü bir devrin mükemmeliyet üncelerimizde, — onları eden rik ee Cemiyet âlemi mülesseselerdir. ki, bunların fonksiyonudurlar. Bi akine © sana, » MEDENİYET şeylerin de inde hissesi bunlar er yilinin, kanunun. aden gli BE cemiyet. ez risinde geliştiğini iddla etmekte dir. A evvel bu idâlanın, Gen çanlş mide. yeni Dr olmadığını söylemek lâzımdır : iş ğu mek : Felsefede, asırlarca evvel başlı - yan 'ampirism cereyanl sonyola - azırlamış bulu - âlye b: nuyordu. eden ein kendi yoklu ispata kalkma: dir? Hatta, insan oğ” üm namına » öğretme ek İstediği en. »n. hakikat “insan hakiında insanlık bir meçhul bir ir beklemektedir! ( Son anlayışı imden insan ne b: e mete götürecek iban A Çünki müstebit 1 6 inci m a ) Almanların gönterdikleri © iletler arasında değer ve hak (© Yanın diğer milletlerine ığımı ve hiyeraşisini prensip (İnsanlar dalma 0 Gabuk- olarak alan ideolojilerin ve bun- O Ga Amerikalılaşmışlardır. Çünkü lâra dayanan ref are sis, © bu insanlara dillerini ve dinlerini temlerinin de kendilerine tâbi ya. O değiştirmeleri istenmeden biri pane letlri enzeşatirmeleri. yl semra Amerikali olabilecekler, e imkân yoktur. diğer Amerikalıların haklarını el. dâvaların benzeştir- 3 de AML si nel er, £ gir va ae ie eden vatandaşların illerini kon Araplar Çin hududundan Pirene © yaflam Pepzeymele kö e ei ça ve görefçe birbirine mi. Köne altına aldılar. Bu Dil a içerisinde | Mısır, Me sy iz b an Çe iğin- ll İran medeniyetlerini kun bin ie im me Yunan ve Roma medeni. >. cn unal lar a- f yede idiler. seyi hâkimliğinin vE geriye el za İnk di Gemlcemi kl JA takibeden gök Kza bir müddet © gahalarınde mevki alabilmek bak Ebe. ar an an malı Afrika'nın, beşik yarıma. Sonra yeni Dir (gayri müslim mez dan BA gm şe; mü) Üni meydanı çıkı Bu Ca ya İ ŞEDED emmek seniz Meni e İlm m oammamlerila bir UZ hez kan Tin dünyanın dört bir tra, Ge VE Osmanli. sayanların.. CE ON e etleri yerlere ank Milrin — Dağamamarın bulamlğu gr a BR a. ya Bü ear j yle biz bünseği Zi digerlerine tercih eden bir tan- a Ri değil, Saim kadar emiş mere Ne pa GM gep, tün hea aman amüklar mem mem ası olan, — mi ötekine ter- 4 gelince Bunların birçoğu tac çi alan Bi kavmi ötekine Ser amiyle benzin ürkleşmekiz pülalemln) in dinini götürüyorlar. iler. BU sell Mi di. Bu mücanitler yanında “Habe. çinde türlü Âmillerin tesirleri ver. şistanlı BUAl İranlı Selman imei iie di bi Küreya' rolst “Gi 2 e bir fark yoktu. İslâm dini rengi, ime agi mola bi Yedili ne oluran olsn O Yulabilecek surette Türklüğe yak: tün iman edenlere için buyripe #Obebi ınya için de aynı Ülküleri tel- 6 ıncı sayfada