16 Temmuz 1943 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 5

gösteren şükranla» ETİ pi ları ihti. yapılacak kla ekil isyon ta- Taliplerin liyetname re bu gün- şartname- irai Kom- tları ilân r4ŞI *rgisl Cemile: 4 te Gece Gemiz iket saat ıralım. erleri(PL) ii saat gram(PL) alar, :ket saat k müziği sut Ce » orkestra kın). aşk rüya Bu sayfa Yurt rt ve Dünya ekonomisine ait ve ki ve haberlerle ayın birinci ve üçüncü cuma Dokumacılık toplantısı dolayısiyle Dokumacılığımızın gelişmesi çareleri T Vekili 1 — Bütün mamullerin satış İliyatlarını merkezden tespit et- mek, 2 — Bütün satışları b ik tek ele ahallt tiplerin | tespiti 5 ğine hazırlığa geçmektir. Toplantıda bu mevsular e ide anal. a yapılımı Pr in e sgn t ral dan tet e ar, Bütün iyim tespiti Keli mahallinde tayini, fakat Vekâ- letin tasdi sonra | tatbik edilmesi imdilik daha muva- fik olacağı kl görül Da ime ya tek teşkilât aşi zn yerine, “kooperatiflerin ış muamelelerini islâh ve tanzi- mi yolunda çalışılması üzerinde durulmuştur. 2» elif bölgelerde imal edi- ap mahalli ve mil leri aksettiren renk ettirilmesi Dr. Muhlis ETE bilmeleri ti, Gerçi et, Koope- alet EO bir el- an eni ee tedarikin- den 2 boyama gibi lerinin 'de müşte- A ay ıkumacılar her şeyden el diline iplik tedarik ede- bilecek olim bu kooperatiflere büyük bir tehalükle girmişler di, böylece dört beş senelik kısa levre zarfında mer ok cazip şartlar dahilinde teşkil olunan bu Koopeatilern kuruluş safhası bitip işleme saf- hası başlayınca iş güçleşiyor. Bir defa bu kooperatifleri idare ede- cek mütehassıs eleman İmei kolay olmuyor, bulunan. ele - manların bu işleri er tec rübesi olmuyor; kooperatif ida- re heyetleri bazan egoist düşi celer Geri eşe Tiği dü; or. Bazı yerlerde ip- m karşılaşıyoruz. Bazı yerlerde bu husustaki mevzuatı pe İn icelinler iştirak na mukabil muayyen fiyatla ve- rilen iplikler işlendikten sonra muayyen fiyatlarla satılmı min edilemiyor; netice: muht 1if desenler, e ati yat iş ları, idaresizlik, ihti TEZGAH dokumacılığı nın başlıca (o dâvalarını mümkün olduğu kadar kı- sa hatlarla belirtmeğe çalıştık. Meseleyi çözmek için: di iz diklarımızı kısaca dahi olsa, tek Balim faydadan addetmekte- İZDE el tezgâh dokum. Biz: Sepil vN de meşhur” Japön | am kumacılığımız, 1939. senesinde pıtlıyan dünya harbinden sonra serbest, bir saha kazanarak tek - çar kendini göstermeğe başlamış. ie taraftan men şılıyacak duruma sl ağ ne e m e zgâhlari müsait rel ilde ederek elli ârtır- 22 ai Türkiye pamuk- fabrikaları il e do- b e geçen bir mi rl Diasa Muz bölgelerin e. Km karşılıyacak — dayama erdi: büyük bir memnunlukla müşa - G e cıların milli fabrikalardan mu - ayyen fiyatlar tahtında iplik ala ai Ete: Türkiye'de dokuma im pearl Türk İk e eti yayını o No. ir, Ai ipleri inde e Ri elik. Jemanların en kısa ye- tiştirilmesi, $ — Bu nevi kooperatiflerde çok büyük ve lüks teşkilât ku - yalm — Vekâlette bu işlerle ee serisi, bi eymen e m mi bir mümakaben ibi tutabi- lecek surette teçhiz etmek, 5— Dokuma Sirin ik 2 nayiini el- ezeli dokumacılığı yardım göcek ekilde ayarlamağa çalış- — El tezgâhlarının 1 ün azla artmasına ve bi müsait konlapktürden istifade 0- derek normalden fazla bir ücret e a v2 cak sizi rekabeti te w 1 dokumacılığı sanayii, küçük matlar siyasetinin mi kısmını teşkil eder. Diğer küçük sanat- lar siyasetinin ele nd memnunlukla müşahade. ei iği miz ii siyasetle m YL mesini temenni ederi TÜRKİYE'DE ULUS EKONOMİ İSKÂN b ÖÇME ve başka bir yer- e insanlık ta. İnsanlık, de iii “halinde elenen bu mesele daha sık surette de - Bu sefer, her nağı olmuştur. baştan başka göçmenlik in leriyle deküdür. Anadole'yi. radan — Rumeli'ye ma ve Ma- ler ve oralarda yerleşmeler hep bunlarda, e fethinden ei "Düzklerln, iskân, © za © anlar İşine ne kadar & - ve bemmiyetli bir yer oan bu me: mevzuata icraat ka- ka velename, muhtıra, ni- “yalaname, talimetnemelerde bu - luyoruz: bu elimleden olm: ret 0 nisan 1329 tarihli o “İskân “x — Hükümeti dan istihsali mezuniyet ki ki > geleni e iğin adanlar va, benle kr mu hü - dan übiiyeti Sayar bullerini istida erden LAR EN kaballerine kümetçe karar verilenler." iiriellr, e ie gösterilen erler ve doğrudan doğruya Sesi ve iskân eğilir - ler; ikinciler RR etle de kabule görülürlerse ei ba ve iskân edilir “ un kesafetine u m hane razinin inbat göre uyastile göre horaplanacağı bn slgmnamede. basel. edilmiştir. > Bu ir teşkil e- decek kadar kesif bir muhacir ei bir pe iskânı halin- yapılacak mektep, çeşme, ca- gibi umumi hizmetle- rilecek arazi, * re mahsus yerlere sarfolunacak paranın, her haneye © zimmetlen- dirilerek, hazinece sarfedilme âk tevzline dair 1333 tarihli tali - matnamede arazinin ve emlâkin mnhçielere eereti taksim v9 bunların İs EZ Ni ii Ni eri ve meralara ai cut tur. Bu Kususta bir çok kararname | Züh üU RAY ye talimatnameler çıkmıştır. Bun- dan sent İri Bayayıın 20: nucu dele ve ari işle Sa la tazam bir şekilde “Yürütmek Gliie aa nemi e Din Mübadele, İmar ve İskân vE tinin kurulduğunu di u Vekâletin işleri, gçarnde badilerin nakil ve ik taç, olanlarının e le beslenmeleri, a8 aa eri dak emirin ve papa sonra hükümetçe ıl edilecek- lerin ve yerleri harabolmuş olan- ların Jakdnları ve saire vardır u Vekâlet, sonradan kendisin- dn 'heklenen hizmeti ifaya im- in la dı ye e Dahiliye Vektletine mer: gkân Umum Müdürlüğüne döven Bu vazife bilâh: Sıhhat Vekâletine geçmiş ve halen de bu Vekâlet tarafından idare edilmektedir. Ankara'da MilE Hükümetle e aş ve ikin işlerine dir SN bir mukavelenamede dahı a mayıs 1923 tarihinden itiba- al iri salöeimeikiz oks dininde bul sı ile Yunan ara- mütemekkin müslüman dininde bulunan Yunan tebaası- nın mecburi mübadeleleri icra ©- dilecektir. Bani. A) İst B) Batı zi man ahali müstesnadır. Mı ea e e memleketi bliyetini kaybettik. gibi memlekete girdikleri ta- Ni ii ihten itibaren yeni EE imaktadırlar. Bu gibiler bi ül yerlerin mübadele Ni by baran yönle mi ra tekabül eden ece ek - bıraktı! RE mal gayrimenkul lerdir. lar, cinayetle mi anarşistler, casuslar ve çingene- ler memlekete kabul edilemiye - cekle, pi oşnaklar, eee i- ce gelip yerleşmiş olan Arna - utların hariçte kalan aileleri hakkındaki o müracaatları kabul olunmaktadır. U muhtıraya göre memle- ket ni si kii bir müş olduğu görülmektedi için de bazı prensipler seyyar aşiretler ve e e ee nakilleri / icabeden | köylülerin, geçinme güçlüğü olan yerlerdeki köylülerin müsait yen NI leri, casusluklarından edi- lenlerin hudutlardan elle naz ? End XX yıllık Cumhuriyet gaiimz” a ce. kil "endir > killeri ve saireler iç iskân işleri” ne sokulmuştur. Gene bu mulırada > halli hakkında mevcut prensibe | geçmişi bulunan batı e göre; bir nahiye veya köylü olan | in eriştiği ekonamik, teknik ve muhacirler tercihan gene bir na. | sosyal zirvelerie tamamiyle mi lap as w konuşanlar hü- kümetin göstereceği yerde iskân olunurlar ve kendi soylarından lardan mürekkep köy ve kaza da teşkil edilmez. Bu gibiler Türk li şi yüzde beş nisbetinde, edilirler. Bunlar orada es- i ii buralmak, Türkçe ko klerle kız Yak ei uriyetimldiler. XL. 3. 034 t amcik yi MİRA ye muhacirleri İskân el kadar nakletmek, oymi eki elemeli imi: bulden sonra müstahsil hale ge- e kadar beslemek işleri de m Sim: vE. 14 ihli kân kanunun özönünde tnt tuğu esas gelelim RL Ex ei öyle tarif sey en yerleşmek maksa- “Türkiye'de diye green ep veya müçtemian gelmek istiyen Türk soyundan meskün veya kö fertler ve aşiretler ve Tü #ürline bağlı kimseler, Bu e e e kabul edilemiyecekleri hâk- konulmuş — memnuiyetler Hizredilmiştir. Buna göre: “Türk Ri türüne bağlı olmıyanlar, anar- çıka rılmış olanlar, * nee yin ondan yüz eli zübe çalışmalara dayanan biz sanayiden elde edilen aynı neticeleri hemen beklemek ipa se durumdadır. emip tecrübe ve mü- arel yığın Mak tadır, Bu tecrübelerden memle- m ve diğer çe- şitli endüstri aekietanbm teknik kuruluş ve organizasyonlarını bir buçuk asır evvelinin değil ancak m bilgi seviyesiyle öl ve mukayese etmek ye- rinde olür. Gerçekten gerek ku- ruluşta ii ondan sonraki iş- El devresinde genç endüs - trimiz batının yağı —haliideki, RANDI ustalıkla fayda- lanmasını ve onların uzun Yıllar süren bozuş ve tekrar yapışlari- nın neticelerini tatbik etmeği bilmi sie pi »rdi en o ka şii alya rikmiş bir bil. Hamlesi taşımaktadır kl bun memlekete dönemesler, Bu mem | Çi akl vetalaer muiyetler ile, yukarıda bahsetti eri yeli Ve Me Han ihteradaki © memsuniyetler öğre a mma sa vim Eöze SEP | mekân ölçüleriyle düşmek se dir. muhtıra, bazı DOM banal kabul ei. | Gan ve ba “şünceyle ender memeli Hin i İskân Ka: | mizin yalhız sosyal meselelerini mu bu gibilerin, doğruca Hü- | incelemek istiyoruz. sosyal edi Kaman, amaçları bakımından beya Güik win o 'U kanunda memleket için- e ER gereken idari leri ve kültürel sec, bepler ER vaki m na. killer hakkında daha esaslı ve şümullü hükümler vardır. rig e Türkiye'yi is üç lan ye: si iktisat, kilin, siyazet erlik ve inzibat sebepleriyle Sonu 6. ımcı sayfada) meseleler ki diğer teknik ve e- konomik hamuleler gibi batı en- vu Tal tarihine uza- in endi yal tarihine ki olma en karak e raflarının ana İstikametleri Türk Ekonomisi Temmuz 1943 tarihiyle ilk defa mecmua iiteratürümüze karışan aylık bir iktisat ve ma- TÜRK EKONOMİSİ “Aylık İktisat ve Maliye Mecmuası. KTI 7 BiBLİ YOĞRAFYA 1: 16 temmuz 1943 üstrimizde ee. meseleler Dn Sapan Pl NAR mumi bir göz atmaklığımız imiz 1 . zim gelecektir. ÜYÜK endüstrinin beşiği B olan batıda sosyal mese « ZU Zan teerüibeleri Bi inde edir KE 0x girildi, iyiyi kötüyü birbirinden ax yz baabılin lee taya çıktı, O XIX asrın emen başında - ( ee e'de resmi olarak başlıyan ve yünlü ve klu sanayide çalı- n kü çalışma, şartlarına ait ke tedbirler hayatına XIX un ayal mimmzenesizlikler Mer o > Janan, sınıflar arasındaki kavga- larla, şiddetli delk ve temaslarla dolu Müzulmuz bir. dama, içtim mek lâzım geldiğini şiddet! tırlatan hâdiseler oldu. (Sonu var) liye dergisidir. De sayı birkaç n hâdiselen ni de lis etiği. Tin 3 for. ' ma yani 48 sayfadan mürek- e Bundan a 2t olarak intişar Al iz ünl” e ik ve 1941 demiryolu istikrazının yiyo la tış müddeti 15 temmuzda bitmekte- dir. Vatandaşlarımızın on beş milyon- Tak hatti emi vi süketerek, dosta düşmana, sverildeinin yeni bir ik » ede meğe gayret edeceklerinden şüphe etmiyoruz. 'Nafıa memurları istihlâk kooperatifi Gerek ee iz sair müs- tehliklere satış ve merkezi Ankara'da si ere (Nafıa Me- murları Keen İm bir istih. lâk kooperatifi kurul Mi kontrolü ıya'da, markın satı harp ni lemesini sağlamak için B- ehemmiyet ildiği malümdun eN Ta hükümet, fiyatların teşekkülü mok- A cakmış, ikibadi nl Tr eğime gene fiyatla iştigale Jüzüm hasıl olabilecek- ör. Halkın ihtiyacına tahsis edilebilen eşyanin gittikçe azalması ve muraka- KISA EKONOMİ be yapacak ehliyetli memur eksikliği beri fiyat tesbiti işi gittikçe “Harp maaratlarinın yardığı a Takan h tuz mz 5 Yeni Zelanda gibi kı ması ii edir Rusya'nın harp bütçesi, ürk bir. sır teşkil etmekle beraber her halde çok aş z E 00 in m masrafını da, #5 El a milyon 120 sir Bulgaristan'da bir neyi harp ekonomisi diktatörlüğü Bulgaristan'da, o muhtariyeti haiz idareler, komünler, ziraat bankası, mili banka ve sair bankalar, maden- ler ve sair ii teşkilât da 5 bil olma! ak üzere büt itün Yüksek Komiserliği) adiyle bir vazi- fe ihdas edilmiştir. Bu komiser, Baş- vekilin inhası üzerine Kıral tarafın- dan tayin olunacaktır, Komiser, ra- yalarım doğrudan doğruya nazırlar isine verecektir. onlu ei 'karşıla- mak üzere e imal işleri, ih tiyaç hal Sai manı, top- istihlâk tesbit işçiliğin tar ini lerle lal Tiyeler, . ra ile ilgili faaliyetler sayıl. ia k komiser, makul ve ihtiy gun bir harp elem ahçr bem e da mükellefiyet ve ve mey "Yüksek z İstihsal ve istillâk ve münakale ihtiyaçlarımı tanzim etmek, 2) Harp ekonomisiyle ilgili her Mn tedbiri tatbikından e e tasvibedip etme- bildirmek, 3) Harp ekonomisine alt her lü faaliyeti tesbit ve tatbikinı kon- #rol eylemek, suretiyle yapar, Hiç bir nezaret veya daire, istih- anla. ri üksck kamilarn table eriği okla cak, harp z dei çıkamıyz eko- alâkalı karar ve tedbirleri, kik eilmeden dak HABERLERİ Ordu. balkan yarı igin ak yapmak üzere istihsale, ithalât ve ih- racata, Ke İz ret, em işlerine, tal ve hizmet teminine müteallik lerle uğraşan bn dal reler, bu b Gi e ea nl Yüksek komiser ar > “kararname ve emirle yi lr iktisat İşlerinde bir nevi ee kuran. bu e teş kil, dikkate ve tetkika lâyıktır. Bulgaristan'da (16) ve (90) uk banknotlar tedavi ilden ,ekilerel ii en, da hazine bonosu emek suretiyle ödenecek Bulgar ae-liye müsteşar, para bie minin azaltılması hakkında “yazdığı bir makalede şunları söylüyor: , Para hacmi, harp başındanberi €- hemmiyetli surette artmıştır. Bunun iki sebebi vardır: 1) Askeri masraf. iması, 2) Mal stokumun azal- yaristan'ın aske 1936 iü ra) iğ ir eve milye seksen bin Şer Tiran) Ve 1943 te 11. milyar levaya (174 milyon go0 Türk ie BE: fevkalâde masraflarını, diğer de olduğu gibi-bihs— iplerine ER hk (79 buçuk Türk Ii dı ralaı dıklar istikrazla değil, vergi sistemini tak. diyi arttırmak elimizde olm; para hacmini azaltm arttırmak ve serbest parayı azaltma! icabediyor. Bunun izli bazine bonoları ve e 5 faizli va pilli çıkararak dahili En er, br Gl ei A in e t para ve bil > bin levadar e e lira fazla bu altmışma il bele ça yüz Terlik a lira ıruş) banknotlar ve ei için ei ila bonosu ve- rilecektir. Para hacmini azalimak için baş bu.usul, pek mutât bir çare Peat TEKELİ ir. ve a iktısadi etütleri, kin itimad msvmsk ve kstaistklerini bibloğeai nef. e ei at ni bir üzmlişyi bulmak kabil olacak, niteki; san İyısında İstatistik Umum tü günün meet MA rai leri, güzel bir tasnife tabi «tı klar e ilk sayısı luhlis o Ete'nin Türkiye Yüz DR iletmitlertin yerilmesi gere İken idare ve murakabe sistemleri”; “Tökin'in “Türki Selik* Bi iye'de hubu- Hüsrev bat siyaseti” alaya ik esad oku; “Sanu 6. ıncı sayfada),