15 Aralık 1942 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

Wi Il'i lİ) 5. n S L AA S N B Ü v SALI 15 ULUS BasSımMmvi Çankırı Caddesi Ankara DOĞARI " Sigorta Anonim Şirketi Ankara'da zelzele ve İlkkânun B;;Süîelefm ); evlerde sirkat sigortası 1 969 $ Yazı İşleri Müdürü 1061 yapmaktadır. nn ış;ı;mî;ş"r;auauı—n ıım Telefon: 3659 Büyük Millet Meclisinin dünkü toplantısında Yabancılarla evli kimselerin mebus secilmesi meselesi hakkında Teşkilâtı Esasiye Encümeni mazbatasındaki görüş 4 e karşı 292 reyle kabul olunarak böylelikle verilen fakrir reddedildi Bu vesile ile birçok hâtipler söz aldılar Yer sarsımı kurbanları Falih Rıfkı ATAY Bir kış ortasında Erzînî:m'ı vuran yersarsımış; bu kan_un soğuklarında Çorum bolg.e.sıne ağır zararlar verdi. Geı'çı' f.e ' cia o nisbette büyük de_ğıld_ı_r; çok daha az wvatandaş ölmüş- tür; daha az yuva harabol- muştur. Fakat birçok aileler açıkta kalmışlardır. Şefkatli kalbi daima vatandaş acıları üstüne titriyen Milli Şef, facia yerine gitti. Hükümet ve Kızıl- ay, bedbaht Türk yuvalarının Soğukta ve Anadolu ortasın- da, evsiz ocaksız kalmanın bü- yük astırabımı. hiç bir Türk gönlü duymazlıktan gelemez. Tabiatin önlemek elimizde ol- mryan zulmünü, insanlığın e- linden gelen her türlü yardım- la hafifletmek için, varlıklı o- lanlar Kızılay'a yardım vasıta- ları yollamakta gecikmiyecek- lerine şüphe yoktur. Türkiye ara sıra yersarsımı imtihanı geçiren memleketler arasındadır. Eğer harbolma- saydı, Erzincan harabelerini hem tamamiyle giderecek, hem de Türk mühendislerinin bu felâketten almış olduğu _den- leri iyice tecrübe ve tatbik et- meğe vakit bulacaktık. Tur_k köy ve kasaba evlerinin bîı- sallanışta çöküp gitmesinin bir sebebi de, geri ve ıptıfl_ıı inşa usulleri olduğunu biliyoruz. Bizim gibi yersarsımı âfetleri- ne uğrıyan — memleketlerde, meselâ Japonya ve hılya'de. tahrip zararlarını en Aaşağı hadde indirecek ameli çareler bulunmuştur. Hattâ, Ankara- daki Devlet dairlerinin bazıla- rında, yer sarsımıma karşı bir takım müdafaa tertipleri tat- bik edilmiştir. Yeni teknik w- sullerin köylere sokulması bir hayli güç olduğunu bilmez de- ğiliz: bunlar son derece basit- ::şürilmek, ameileştı-nhngk. 5 eei Ti larla uzlaştırılmak lâ_;zıı!ı ol- duktan başka, köylüyü inan- dırmak ve bu yolda kazanmak için çalışmak gerektir. Tekni- ğin, tabiate karşı mücadelesin- den, birçok işlerde olduğu gi- bi, bunda da Türk köylüsünü faydalandıracağız. Tı'.'ıfk teîbı— yecisi, Türk ziraatçisi, Tur!( sıhhatçisi gibi, Türk mühendi- l;'llrı_ıin de köyde birçok vazife- i vardır. Yapılacak iş, bdıleıgnedjk facialarm zararlarını mümkün Mertebe azaltmak için hemen alınabilecek tedbirleri hükü- Metçe ve halkça almak, sonra da, bütün tabii âfetler gibi, Yersarsımı âfeti karşısında fen- nin devamlı müdafaa şartlarmı ürk köyüne — götürmektir. “Ulus” ailesi, Çorum ve öteki bölgelerde kurban olanların Veya zarar görenlerin arle!e_rı- hin acılarma bütün kalbi ile iş#tirak eder. a S Basın Birliği Yüksek Haysiyet Divanı toplantısı Türk Basın Birliğinden: 'Türk Basın Birliği Yüksek Hsysbl*m Divanı bugün saat 14 te Ulus Müessesesindeki merkezinde tgrl:- lanacağından sayın âzanın Szm içtimaa şeref vermelerini a in leriz. Ş Büyük Millet Meclisi dün saat 15 te Dr. Mazhar Germen'in reisliğinde toplanmıştır. Ruznamenin ilk maddesini mebus seçimi hakkındaki kanun projesi teşkil ediyordu. Teşkilâtı Esasiye Encüme- ninden gelen mazbata — okunduktan sonra ilk sözü alan Kâzım Karabekir (İstanbul), yabamncılarla evli olanla- rın mebus seçilmemelerine dair olan takrirlerine Teşkilâtı Esasiye Encü- meninin geçen celsede şifahen verdi- Bi izahatı bu defa yazılı olarak getir- diğini hatırlatmış bu mazbatanın red- dini teklif etmiştir. Kâzım Karabekir bu teklifin mu- cip sebeplerini de uzun uzadıya izah ederek Teşkilâtı Esasiye Kanununun milliyetçilik — prensipiyle memurlar hakkındaki —maddelerini — okuyarak bunların bahis mevzuu olan 10 uncu madde ile mukayesesini yapmıştır. Sırrı İçöz (Yozgat), Teşkilâtı Esa- siye Encümeninin, teklifi Teşkilâtı Esasiye Kamununun — değiştirilmesi mahiyetinde görmesi noktasına itiraz etmiş, memurlar kanununa göre me- murluğa mâni bir halin mebusluğa haydi haydi mâni olacağını söylemiş ve Başvekilimizin “Türküz, Türkçü- yüz, Türk kalacağız” sözlerini hatır- latarak fıkranın- kabulünü istemiştir. Hasan Saka (Trabzon), Sırrı İçöz- Dün Büyük Millet Meclisin B. Recep Peker ün Teşkilâtı Esasiyeye mugayir olma- dığı hakkındaki mütalâasının kendisi- ni tatmin etmediğini, müspet veya menfi herhangi bir hükmün bu ka- nuna girmesinin, behemehal bu ka- nunda bir değişikliğe bağlı bulundu- ğu mütalâasında olduğunu söylemiş ve kendisiyle beraber birkaç arkada- şınin imzasını taşıyan bir takrir ver- miştir. Bu takrirle 'Teşkilâtı Esasiye Encümeninin mazbatasının “tayini esami” ile reye konulması istenmek- te idi, Mazbatanın ve verilen izahatın kendisini tatmin etmediğini kaydede- rek lerine başlıyan Emin Sazak (Eskişehir), bu meselenin Teşkilâtı Esasiye Kanununa aykırı olmadığını, gerekirse bu meselenin ilerde Parti kongresinde de görüşülmesini ve tet- kik edilmesini teklif etti. General Kâzım Karabekir, önce i- zah ettiği mütalâa dairesinde, me- murlar için tanınmıyan bir hakkın mebuslâr için tanınmasına sebep gör- mediğini, Teşkilâtı Esasiye Encüme- ninin bu maddeyi tekrar geri alma- sının yerinde olacağımı söyledi. Nazım PoroyATokat), Hasan Sa - ka'nın mütalâasına iltihak ederek bu- nun bir Teşkilâtı Esasiye meselesi ol- duğunu kabul etmiş ve Teşkilâtı E- ( Sonu 2 inci sayfada ) de söz alan hatiplerden B. Hasan Saka Darlığı azaltacak tedbirler: istihsal Başlıca vazifemiz, is Ticaret Vekilimiz Dr. Behçet Uz C.H.P. Meclis Grupu ı bugün toplanıyor î C H. P. Meclis Grupu Umümi Heyeti bugün saat 15 te toplanacaktır, ithalât, ihracat ve artıyor raftan ve lüzumsuz istihlâkten kaçınmak, çok çalışmaktır Ticaret Vekilimizin radyodaki konuşması Tasarruf ve Yerlimallar Haftası dolayısiyle Ticaret Vekilimiz Dr. Behçet Uz dün Ankara radyosunda bir konuşma yapmıştır. Bu konüş- mayı aynen sütunlarımıza alıyoruz: Muhterem yurttaşlarım, Güzel bir milli anane halini alan Tasarruf Haftasını kutlamaktayız. 18 üncü Tasarruf ve Yerlimalı Haftasına girdiğimiz şu sırada, ikin- ci cihan harbinin yıkıcı, kanlı ve dehşetli hâdiselerinin devam ettiği- ni görüyoruz. Bu büyük bâdirenin dışında kalmamız bir tesadüf eseri değildir. Bu sükün ve huzura, millete baş olan ve başlığında haklı bir gürür duyduğumuz aziz İnönü'nün —uzak görüşlü, temkinli idaresi ve siyaseti ile kavuşmuş bulunuyoruz. Mazhar olluğumuz bu nimetin şükranını fert ve millet halinde her zamandan daha büyük bir azim ve heyecan ile çalışarak ödemeliyiz. Bu çalışmaların büyük bir kısmı, Ta- sarruf Haftasının açılışında muhte- rem Başvekilimizin buyurlukları gi- bi iktısadi sahada olacaktır. Sulhta sıkıntısız bir. hayata — kavuşmak, harpte de, mücadelenin lüzum gös- tereceği kudreti ve mukavemeti s0- nuna kadar muhafaza elebilmek, an- cak, milletin — fertleri arasındaki müşterek ve ahlâki bağlardan kuv- vet alan ve bilgiye, tekniğe dayanan ( Sonu 2 inci sayfada ) BT eT ., FRANSA Marsıka —» YA —S —ENİTALYA CENOVA N eT TERİTİİ ğ SIIHDINVBZ TÜRKİ YE © ANKARA Bingazi YoBRrun SA Marsa Mahrah — Misrar İ BYE (S0tum < Gi Suvevs — f gy LUBYEE < klija Aggedabıa Ş NY A Ğİ ) ELAYPYLa 1 SN YAT YA İlk ingiliz taarruzunun başladığı Elâlemeyn'le mihver kıtalarının mevzilerinden çıkarılmış olduğu Elâğeyla'yı ve mihver cilerin çekilişlerinde hedef olanak aldık- KAHİRE'YE GÖRE Rommel Mersa Brega'daki mevzilerden çıkarıldı Ricat halinde olan Mihverciler arasız şekilde kovalanıyor Tunus'ta sükün var Kahire, 14 aa. — Saat birde neşreli- len resmi tebliğde Rommel kuvvetlerinin Elageyla'daki müstahkem mevzilerden a- tıldığı bildirilmiştir. Daha sonra alınan haberlerden mihver kıtalarımın batı isti- karactindi geri çekilmekte olduğu dnla- şılmaktadır. Dün sabah kuvvetli — keşil müfrezeleri faaliyetinin arttığı da öğre- nilmiştir. Rommel kuvvetlerinin mevzi- lerin önünü maynla knplıd-ıkfaı, sontra ları Misrata'yı, ve Akdeniz'in durumunu gösterir harta. General Montgomery (sağda) ve Hava Tümgenerali Conningham garp çölünde Kahiredeki muhabirimiz bu husus - ta şöyle demektedir: Rommel'in kuvvetlerini kabil olduğu kadar çabuk Misurata'ya çekmek ve ka- bil olduğu kadar uzun müddet Tumus ile Trablus arasındaki sahayı — elde tutmak iştemesi mümkündür. Bu takdirde Rom- li hiç bir çarpışma olmamıştır. Rommel nereye kadar çekilecek ? Londra, 14 a.a. — Royter - ajatısının askeri muharriri yazıyor: Rommel uzun danbeti hazırl: olan Mersa - vicnee busleribiğ ö LNS dir. İngiliz hava kuvvetleri ve zırhlı ke- şif kolları izaç hareketleri ile düşmanın ricat hareketini de büyük zorluklara ma- ruz bırakmaktadır. Rommel'in vakit ka- zanmak için yeniden bir oyalama muha- rebesi vermesi muhtemeldir. Royter ajansının bildirdiğine — göre, lıların Elâgeyla'da kazandıkları başarı bu sabah saat 9 da 16 dil üzerin- den mihver memleketlerine ve işgal al - tnda bulunan memleketlere yayılmıştır. Kahire resmi tebliği Kahire, 14 aa, — Orta-Şark — ingiliz umumi karargâhinin tebliği: Dün seki- zinci ordu Rommel'i Mersabrega'daki kuvvetli mevzilerinden çıkarmaştır. Düş- man arasız takibedilerek batıya doğru çekilmektedir. Uçaklarımız şimdiye kadar eşi gö - rülmedik bir ölçüde hareket ederek düş- mani hırpalamaktader, Mihverin hava faaliyeti bu hareket - eei öhlamli ŞAĞ Ba- zi yerlerde alman avcıları müdahaleye teşebbüs etmişlerse de bunlara karşı ba- şarılı taarruzlarda bulunulmuş ve en az altı düşman uçağı düşürülmüştür. Sicilya'da Palermo Himanına ve Tu - nus'ta Sousse'a 11 ilkkâmunda bomba u- çaklarımız başarılı taanruzlar yapmışlar- dır. Bütün uçaklarımız dönmüştür, 'Trablus'ta düşman tam bir nicat ha - linde henüz . AÇ br mel muzaffer sekizinci orduyu — birçok artçı kuvvetleriyle geciktirmiye çalışa - caktir. Önümüzdeki aüğülerde ileri L zi geciktirmek maksadiyle Elâgeylâ ile — (C Sonu 3 üncü sayfada ) — brega mevzilerinden çıkarılmıştır. Rom - mel şimdi kuvvetlerini 600 kilometre bo- yandaki sahil yolundan geriye Misura - ta'ya çekmektedir. Acaba Rommel nereye kadar çekilecektir? - Resmi Tebliğlerde: YAY B rirm l Elageyla faarruzuna dair Mihver'den ses seda yok Mihver uçakları Tunus'fa hava akını yaptılar Bir mevzi zaptedildi Berlin, 14 aa. — Bugünkü resmi teh- Hğe göre, Sinenâik'te yeniden canlı ke- İf ve topçu faaliyetleri olmuştur. Alman savaş ucakları Bingazl Hmanındaki ge- ( Sonu 3 üncü sayfada) Ticaret Vekilimiz Ege'ye gidecek Ordu Ihtiyaçları için ve sabit gelirtik ! lere dağıtılmak üzere nebati yağlardan — | yüzde en beşinin el konularak bedeli Yeni Ticaref anlaşması gereğince İsviçre'den 20 milyon İliralık makine geliyor Bu makinelerle kurulacak Çağlayik elekfrik santralı Ankara ve Kırıkkale bölgelerine lüzumlu cereyan temin edecek İsviçre titcaret heyetiyle yapılan ticaret andaşmasının tatbikatına başlanmak ü- zeredir. İsviçre 20.000,000 Hrahik makine ve mamül mevat verecektir. 20 ay içinde bütün makinelerin memleketimize tesikmi işi bitmiş olacaktır. Beş altı ay gibi kı- sa bir zaman içinde bu malların mühim bir kısmımnın teslimi işi yapılmış olacaktır. Diğer taraftan getirilecek bu makinelerle Çağlayık'ta inşası kararlaştırılmış o . lan elektrik tesisatı hakkında Nafıa Vekâletince bir kanun projesi hazırlanmıştır. Bu tesisat da 20 milyon Hraya malolacak, Ankara ve Kırıkkale fle bu mintakada bulunan diğer fabrikaların muhtaç olduğu elektrik bu santraldlan temin edilmiş olacaktır. yüzde —Öön iki buçuğunumn da muamele vergisi karsılığı olarak a » hnması kararlaştırılmış ve bu işin teş - kilâtlandırılması vazifesi İzmir incir ve üzüm tarım satış kooperatifleri birliği Ne buna yardımcı olarak çalışacak di- ğer kooperatiflere verlimişti. Haber aldığımıza göre Ticanet Veki « Hmiz B. Behçet Uz, bu yağların toplün- ması, depolanması islerini yerinde in - celemek üzere yakında Ege büölgesine gidecektir. Talebe seyahatleri hakkında D. Demir — Yollarının bir kararı * Devlet Demiryolları, talebenin ten « zilâtlı seyahati hakkınıda yeni bir karara varmıştır. Buna göre — demiryollarında yüzde elli tenzilâtla seyahat etmeleri için talebeye verilen eski tarihli altı aylık ve- — | sikayar bugünden itibaren muteber sayıl | miyacaktır. Talebenin tenzilâttan istifa- de edebilmesi için her seyahatte yeni ta- rihli ayrı bir vesika göstermesi lâzim gek mektedir. Çiçeğe karşı herkes aşılanıyor Çiçek hastalığına karşı yurdun Her tara- fında aşılanma faaliyeti devam etmekte- dir. İstanbul'da aşılananların sayısı yüz- binleri çoktan geçmiştir. Resimlerimi” | — doktorlar tarafından aşılanan genc kızları ve delikanlıları gösteriyor Gİ. Arnold'a göre Amerika gizli silâhları sona saklıyor Şimdiye kadar 918 Mihver uçağı düştü Randolph Field (Teksas), 14 aa. — Amerikan hava kuvvetleni başkomutanı general Arnold dün buradaki genç pilot namzetlerine hitaben söylediği bir nu- tukta gizli silâhlardan bahsetmiş ve şöy- le demiştir: Hava muharebeleri bakımından ehem- miyetli bir iki gizli silâhı ihtiyat olarak saklıyoruz. Diğer taraftan — uçaklarımızın sürati, ateş kudreti, hareket sahasi ve taşıyabi- lecekleri bomba sayısı günden güne art- maktadır. Yakında Hitler'e ve Hirohito- S Heler b Si düs ni Re Amerika Hava Kuvvetleri Başkomutamı General Arnold 1942 yılının 5 şubatından 5 ilkkânuna || kadar amerikan hava kuvvetleri 918 mühs |. ver uçağı düşürmüştür. Bundan — başka || 276 uçağın da düşürülmüş olması mulh- temeldir. Aynı devrede 130 amerikan ue çağı düşürülmüştür. Ayrıca 104 uçağı- mızin akibetleri hakkında malümat alına- mamıştır. Bu suretle bizim bir uçak kaya b Böstereceğiz, mukabil düşman 4 uçak kaya betmiştir.