16 Ağustos 1942 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

— PAZAR 16 ULU S Basrmevi ÇCankırı Caddesi. Ankara Telgraf : (|J | U S Ankara AĞUSTOS Ç slefoa ) Başyazarlık 1871 y Ü y p : Yazı İşleri Müdürü . 10681 aa Muessîse Müdürü 1144 Yazı İşleri * 1062 5 KURUŞ tâare 1064 DIMIZ ANDIMIZDIR S DOCĞCĞARFI Sigorta Anonim Şirketi Sermayesi tamamı ödenmiş 500,000 Türk Hirası. 80. 8. 1942 tarihinde Ana. fartalar C. 155 No. da işe başlıyor. Ankara ve Havalisi umumi Acentası AİM KIVILCIMLAR Saracoğlu Hükümeti dünya BİR AMERİKAN GAZ&8.TECİSİ basını BAŞVEKİLİMİZİN ŞU SÖZLERİNİ NAKLEDİYOR : " Bizler kendimizi yurdumuza , vakfetmiş bulunuyoruz. Bunun ,, " mânasını anlamıyanlar Türklerin ne ,, ” yapmak iİsfediğini bilemezler ,, Bir Fransız gazetesi de diyor ki : # Türkler arasında hiç bir ayrılık noktası yoktur ,, Dünkü Boston radyosu, uçakla mem- leketimize gelen ve buradan gene bava Yolu ile Amerika'ya dönen tanınmış bir âmerikan muharririnin Nevyork-Taymis Bazetesinde Türkiye ve Saracoğlu hak - kinda çıkan bir yazısının hulâsasını ver- Miştir. Bu muharririn yazdığına göre Başve- kilimiz kendisiyle konuşurken — şunları '%Iemışnr “Bizden çok uzak yerde yaşıyan ie - sanların bu kıtada harbeden milletlerin durumunu ve bizim faaliyetlerimizi an - lamaları ve müşkillerimizi bilmeleri çok Büçtür. Yemi Tu.fkıye 'deki brıler. kendi- Mizi yurdı ti Bunun ne demek olduğunu anlamıyan - lar ve bilmiyenler Türklerin ne yapmak '5(ed.iğim' ve Türk şerefinin ne demek olduğunu bilemezler.” — Radyo Gazetesi — Vidhy, 15 aa. — Anadolu Ajansının hususi muhabiri bildiriyor Figaro gaşetesi “Türkiye ve harp” başlığı altında neşrettiği bir makalede Başvekil Şükrü Saracoğlu'nun Türkiye - nin dutumunu Büyük Millet Meclisi hu- zurunda bit kere daha tasrih etmiş ol - duağunu kaydetmektedir. Doktor Saydam'ın ölümü, kabinede — değişiklik yapılmasını zaruri kılmış, da yeni Hükümet Reisine Türkiye'nim” siyasetini bir kere daha izah etmek fırsatımı ver - miştir. Figaro bu başlangıçtan sonra yazısı- na şöyle devam ediyor: (Sonu 3. üncü sayfada) Kurultaydan |© & ,.ı KA sonra.. (sir Kemal TURAN Kültür tarihimizin dolgun baftala - tından birini daha yaşadık: Dördüncü Türk Dil Kurultayı pazartesi günü ça - lışmalarına başladı. İki gön komisyon - lar uğraştılar, üç gün genel toplantı ya- Pildi. Cuma günü bütün — görüşmelerin arkası alındı ve Kurultay birçok karar- lar alarak, gelecek yıllarda gene — sulh içinde toplanmak dileğiyle dağıldı.. Dör- ü'ııııı—ıı Dil Kurultayının ıııık kzndı ll ve gerek lek Zifeler vererek ve ilerdeki çılıunıhn Yönliyerek kapandığı gün, Büyük Mil - let Meclisi de kültürümüz — bakımından aynı değerde bir karar kabul erti. Millet vekilleri yurtta teknik öğretimi geniş - letmek için Hükümetin seksen bir mil - Yon lirayı birkaç yıllık bir programa gö- Te harcaması için ittifakla reylerini ver- diler ve bu teşebbüsü övdüler, Haftayı kültür tarihimiz bakımından dolgunlaş- titan işte bu iki olaydır. Dil Kurultayında yalnız kendini Türk Dil Kurumuna üye yııdırmış olanlar bulunmuş geğildir. İstanbul Üniversite- sinin, Ankara'daki — Fakültelerin, — daha başka bilim teşekküllerinin unsurları ve bu'arada birçok halkevlerinin deleı.ıle- Ti de Kurultay'a katılmışlardır. Böylel Kurultay, bir resmi kadro içinde vazıfelı Olarak yahut herhangi bir meslek haya- ti içinde kendi isteğiyle dil dâvasında hareket unsuru — sayılmayı — özliyenlerin toplanma yeri olmuştur. Kurtultayda bu iki şekildeki birleş- me, dil çalışmalarının bir — özelliğinden il!n' geliyor. Yaltız uzmanların çöze- ceği dil meseleleri olduğu gibi, hangi meslek içinde olursa olsun, duygulu bir vatandaş olarak herkesin katılacağı bir- Çok dil işleri de vardır. Hattâ her ko - huşan ve her yazan adam kuüllandığı di- Hin, bilerek veya bilmiyerek, sürekli bir işçisidir ve kimse “ben dille meşgul de- Bilim” diyemez. Ancak bu işçiliği, her - kes kafasını ve kalbini kullanarak daha Vverimli yapabilir. Böylece Kurultayın toplanışında olduğu gibi dil — işlerinin devamlıca ele alınışında da — uzmanlar kadar herhangi bir meslek sahibi vatan- daşlar da vazifelidirler. Arada yalnız, uğraşılacak konular bakımından, bir ay- tilik olabilir. Dil işinin, her Türkü derece derece vazifelendiren bu özelliği sebebiyledir ki Türk basını günlerdenberi memlekete Kurultayın çalışmalarını, aldığı karar - ların mahiyetini duyurtmıya — uğraşıyor. Bu kararlardan her birimize düşen gay- tet hissesini belirtmiye çalışıyor. Gene dil işinin hepimizi bir hizmete çağıran özelliği sebebiyledir ki Milli Şefimiz ge- çen Dil Bayramında “ulusa söz işittiren her aydınımız” a Türk diline karşı vazi- felerini hatırlatmıştı. Yüce Şef, Dil Kurultayındaki genel toplantıların hepsinde bulundu, komis - Yonlara uğradı, son gün Kurultay üye - lerine verdikleri çayda bir çoklarını dil üzerindeki konuşmalariyle — onurlandır- dı. Aziz Şefimiz böylece dil dâvasının büyük değerini hepimize bir daha ha - tırlatmış oldu. Bir daha diyoruz, çünkü bütün kültür işlerinde olduğu gibi dile ait het harekette yüce varlıklarını duy- maktayız.” Türk dilinin millileşmesi, zenginleş- mesi ve güzelleşmesi işinin Türk yurdu- Nun istiklâlinden, refahından ve saade - tinden bir parça olduğunda kimsenin süphesi yoktur. Böylece her birimiz dil işinde kendimize düşecek vazifeyi — bir Yurt hizmeti sayıyoruz. Nasıl, — yurdun istedidi her hizmeti takatimiz ölçüsünde ve fakat mutlaka yükleniyorsak, dil dâ- vasına da bürün iyi niyetlerimizle katı- liyoruz. Kendi Axünce ve duygularımı- z da kullanarak bu milli dâvayı Kurul- tayların çizdiği ana hatlar içinde ilerlet- miye çalışıyoruz. Hariciye Vekilimiz N. Menemencioğlu ve dünya basını TİMES DİYOR Kİ : " Menemencioğlu'nun ,, * çefin mesaiye kabiliyeti ,, " ve başarısı çok büyüktür,, Times gazetesi, yeni Hariciye Ve- kilimiz Sayın Menemencioğlu hakkın- a şunları yazmıştır:? i İ Vekili B. Numan Menemencioğlu şimdiye kadar — işgal ettiği muhtelif vazife ve memuriyet- lerde gösterdiği kifayet ve dirayetle Türkiye içinde olduğu kadar dışında da en muktedir. diplomat göhretini kazanmıştır.,, ngiliz gazetesi bundan sonra Me- unun muvaffakiyetle Ba - şardığı siyasi isadi akerele- Ti sıralamakta, kendisinin çalışmak- tan yılmıyan bir Şşahsiyet olduğunu belirtmekte ve şimdi Türk dış politi- kasının Lozan konferansından beri en yüksek bir devlet adamı olduğunu is- bat eden İsmet İnönü'nün idaresi ve önderl'ği altında çalışan Başvekil Şük. rü Saracoğlu ve gene Hariciye Veki. l B. Numan Menemencioğlu tarafın- dan tedvir edildiğini söylemektedir. Bu yazı söylece sona eriyor : “Böylelikle Türkiye bu müşkil sa- manlarda her hangi bir memleketin kıskanabileceği geniş. tecrübeli kifa«s yetli ve iktidarlı bir diplomatlar — ta- kımına malik olduğu için bahtiyar « dır.» — Radyo Gazetesi — B. Menemencioğlu'nun esaslı rol oynadığı üç mesele Londra, 15 aa. — Times gazetesi, « Numan Menemencioğlu'nun Tür. kiye Hariciye Vekilliğine tayinini ba- his mevzun ederek diyor ki : Türkiye'nin yeni Hariciye Vekil: B. Numan Menemencioğlu şimdiye ka- dar işgal ettiği muhtelif mevkilerde o kadar dikkate değer bir dirayet ve (Sonu 3. üncü sayfada) Refik | Tarlada şeker pancarı ayıklıyan köylü kadınlar Hükümet şekere dair yeni bir karar verdi Pancar müstahsiline ödenen para arlfırıldı Bunu karşılamak için de şekerin kilosuna 15 kuruş zammedildi Bu karar öbür günden ifibaren yürürlüğe giriyor y A TI DİL KURULTAYINDAN SONRA... Cumhurreisiniz Milli Şef İnönü kapandığı gün Kurultaydan ayrılırlarken... d AL'LL S, Dördüncü 'Türk Dil Kurul hazır t l yurttaşların da A okunan tezlerden fay- burada yapılan görüşme ve' dalanabilmeleri için bir seri yazı hazırlamıştır. Bugün ikinci sayfa- mizdaki ilk yazt, arkadaşımız Gencosman'ın Türk Dil Kutumu Ge- nel Sekreteri Ibrıhun Necmi Dılmuı ile yı.puğı bir konuşmaya dairdir. Bu k Genel umuümi — bir hulâsasını yıpmıkıadır. Bu yaziyi, Kumluydı okunan könfe - ranslar, ileri sürülen tezler takibedecektir. Ekmek karlı dağılımı hakkındaki ANKARA VÂLİLİĞİNİN ilânları 4. cü sayfamızdadır. Ticaret Vekilimizin İstanbul'daki tetkikleri Ticaret Vekilimiz Dr. Behçet Uz İstanbul borsacılariyle konuşuyor İstanbul, 15 (Telefonla) — Ticaret Vekilimiz Dr. Behçet Uz bugün Petrol Ofisine giderek tetkiklerde bulunmuş ve bu arada petrol şirketleri mümessille | riyle de gör yeter miktarda petrol bulunduğu nu ve bir taraftan dı getirildiğini söylemiş ve bugünkü tahditlere lüzum olma. | diğimi ileri sür yam etmektedir. Ticaret bu mevzuy üzerinde tetkiklerine de Ü (ardak — vapuruna İskenderiyede Türk bayrağı çekildi Mersin, 15 a.a. — İskenderiye'den lmanımıza gelmiş bulunan Çardak araba vapurumuza dün burada yapı- lan bir törenle Türk bayrağı çekil - miştir. Törende vilâyet erkânı ile Parti idare heyeti âzaları ve davetliler ha- zır bulunmuştur. Bu münasebetle Deniz Harp Oku- lu Komutanı kısa veciz bir hitabede bulunmuş ve bunu takiben bayrağı- mız çekilmiş ve bir kıta deniz askeri selâm resmi ifa etmiştir. Zonguldak'la bir spor kampı açıldı Zonguldak, 15 (Husüsi) — Türki- e birinciliklerine hazırlık gayesiyle 69 atletin iştirakille burada Beden Terbiyesi Umum Müdürlüğü — tara fından burada bir kamp açılmıştır. | Kamp 15 gün devam edecektir. Mütehassıs öğretmenlerin — idare- sinde çalışan atletler yarın (buıünıl bir tören yapacaklardır.. — Ankara, 15 aa. — tebliğ edilmiştir: Başvekâletten 1 — 1842 senesi seker kampanyası için şeker pancarı fiyatları 4.5, 4.75 ve 5 kuruş olarak tesbit edilmiştir. 2 — Panmcar fiyatlarının arttırılması dolayısiyle küp ve kristal şeker fiyat - larına 18-8-1942 salı sabahından itiba- ren kiloda on beşer kuruş zammedil- miştir. 8 — Aşağıdaki maddede yazılı haki- ki ve hükmi şahisların —18-5-1942 salı g#ünü sabahına kadar şeker satmaları veya şekerni herhangi bir surette ima - Hutta kullanmaları veya evvelce satmış olup da henüz teslim etmedikleri şeker- leri teslim veya herhangi bir sebeple diğer bir yere nakletmeleri yasak edil - miştir. 4 — Ticaretle iştizal eden bütün ha- kiki ve hükmi şahıslarla ticaret mak - sadiyle neztlerinde şeker bulundunanlar ( Sonu 4 üncü sayfada ) Maarif Vekilimiz ikinci kaymakamlık kursunda maarif programının başlaması dolayısiyle namzetlerle konuştu Faaliyetine devam etmekte bulunan ikinect kaşmakamlık kursunun, maarif Programına başlaması dolayısiyle Ma - arif Vekilimiz Hasan-AM Yücel, dün sa- &t 10.30 da Siyasal Bilgiler Okulunda kaymakam namzetleriyle bir konuşma yapmış ve maarif alanındaki — plânlaş- manın ana hatlarını belirtmiştir. Ko- mnuşmayı, namzetlerden başka — kursun idareectleri ve hocaları da alâka İle din- lemişlerdir. Mâaarif Vekili, kaymakamlık kursu - nun iyi düşünülmüş bir teşebbüs oldu- #una ve bundan önceki kursun maarif Şf cephesinden cok faydalı geçtiğine işaret ettikten sonta, memleket icinden aldığı canlı müşahedelere dayanan —misa lJerle, bilginin ferdi ve umumi mahiyet. teki birçok felâketlerin önüne nasıl ge- çebileceğini ve bu sebenle maarifin ge- miş hayat sahasında oynıyacağı rolü be- Mrtmiş, tik öğretim, teknik öğretim ve sanat terbiyesi yolurnda girişilen hare- ketlerin ana hedeflerini ve tahakkuk plânlarını, geçmiş devirlerle mukayese- W bir şekilde göstermiş, namzetlerin hizmet bölgelerinde bu yoldaki başarı- larını da görmekten ve işitmekten mü- tehassis olacağını söyliyerek konuşma- sını bitirmiştir. Maarif Vekilimiz B. Hasan - Âli Yücel Türk Basın Heyeti Sofya'da Başvekil Filof heyetimizi kabul etti Bu münasebetle Türk - Bulgar dostluğu üzerine fezahürlea»oldu Afganistan'a bir uçak hücumu Bunun bir yanlışlık eseri olduğu anlaşıldı Kâbil, 15 a.a. — Afgan Bahter a- jJansı bildiriyor: 30 temmuz 1942 tarihinde üç ingi- Sofya, 15 a.a. — Başvekil ve ha- riciye nazırı M. Filof dün Türk ga- | zetecilerini kabul etmiştir. Bu kabul | de Bulgar matbuat müdürü M. Niko I loyef hazır bulunmuştur. Bulgar matbuat müdürü dün “Uni. on Clup de türk gazetecileri şere - | * fine bir öğle yemeği vermiştir. Bu ziyafette Türkiye elçisi Ber- | ker, bulgar ve ecnebi gazetecilerle birlikleri reisleri- bulgar gazeteleri başmuharrirleri ve diğer şahsiyet- ler bulunmuşlardır. Ziyafette, matbuat müdürü Niko- loyef ve türk gazetecileri heyeti re-, (€ Sonu 4 üncü sayfada ) liz harp tayyaresi Afgan hududuna tecavüz ederek Afganistan'ın Host vilâyetine bağlı bir hudut kasabasını bombardıman etmiştir, sivillerden T kişi ölmüş ve 4 ki: yaralanmıştır. | 20 ov.» ve bir mescit de harabolmuş- Bu hüdise üzerine Afganistan hü- kümeti İngiltere hükümeti nezdin- tİl protestoda bulunmuştur. e hükümetinin Kâbil'deki el- ndi hükümetinin — mazeretini beyan ile bu hâdisede ölenlerin ve yaralananların ailelerine ve evleri harabolmuş olanlara tazminat vers miye hazır olduğunu Afgan hüküe metine resmen bildirmiştir. Almanların cenup harekâtında hedefi Almanlara göre ROSTOF - BAKÜ * YOLU ÜZERİNDE Jorjivesk şehri zaptedildi Kafkas dağlarında fasılasız inafçı savaşlar yapılıyor Berlin, 15 aa. — Alman orduları Başkomutanlığının tebliği: Kıfkas-ya bölgesinde alman ve (Sonu 3 üncü sayfada) görünüş Mihvere göre i görünen Bakü petrol sahalarından bır Moskova'ya göre Akdeniz meydan muharebesinde dü;;mn hezimete uğradı İngilizlerin Eagle uçak gemisinden başka 2 kruvazörü ve 3 mühribi batırıldı (!—aüıdııyfıxuh)X ALMAN KUVVETLERİ Krasnodar bölgesinde büyük bir gedik açtılar — Voronej cenubunda Don'un doğu sahili femizleniyor Moskova, 15 a.a. — Gece yarısı neşredilen sövyet tebliği: 14 ağııstosta kıtalarımız, Kletakâr (Sonu 3. üncü